چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا


کتاب‌های‌ گویا برای‌ کودکان‌ نابینا


کتاب گویا که در سالهای‌ اخیر و پیشرفت‌ وسایل‌ سمعی‌ بصری‌ به‌ عنوان‌ رسانه‌یی‌ چند منظوره‌ در خدمت‌ اطلاع‌رسانی‌ و ترویج‌ فرهنگ‌ مطالعاتی‌ برای‌ عموم‌ افراد و بویژه‌ نابینایان‌ قرار دارد. گروه‌ کتاب‌ گویا با هدف‌ ارایه‌ ادبیات‌ مناسب‌ کودک‌ و نوجوان‌ از طریق‌ تولید کتاب‌ گویا در سال‌ ۱۳۷۳ تشکیل‌ شد.
پیشینه‌ تشکیل‌ این‌ گروه‌ به‌ اولین‌ گردهمایی‌ دانشجویان‌ نابینا در سال‌ ۱۳۷۳ در دانشکده‌ علوم‌ تربیتی‌ و افزودن‌ درس‌ خدمات‌ ویژه‌ کتابداری‌ توسط‌ نوش‌ آفرین‌ انصاری‌ برمی‌گردد و بعد از آن‌ نیز ثریا قزل‌ایاغ‌ با ترجمه‌ دستور العمل‌ ضبط‌ کتاب‌ گویا راه‌ را برای‌ پیشبرد اهداف‌ گروه‌ هموار کردند.
انتخاب‌ آثار مناسب‌ برای‌ گویا شدن‌، آموزش‌ فن‌ بیان‌ و صداسازی‌ برای‌ داوطلبان‌، آموزش‌ ضبط‌ کتاب‌ گویا، نحوه‌ انتخاب‌ موسیقی‌ مناسب‌ برای‌ متن‌، انتخاب‌ صدای‌ مناسب‌ برای‌ متون‌ مختلف‌ داستانی‌، ارتباط‌ با استودیوهای‌ ضبط‌ صدا، نظارت‌ در امر ضبط‌، ارتباط‌ با صاحبان‌ آثار و ناشران‌ برای‌ رعایت‌ حقوق‌ صاحب‌ اثر، ارتباط‌ با نویسندگان‌ و مترجمان‌ برای‌ حضور در استودیو و ضبط‌ صدای‌ آنان‌، ارتباط‌ با مرکز نابینایان‌ رودکی‌ برای‌ تایید استانداردهای‌ رعایت‌ شده‌، استفاده‌ از مشاوران‌ نابینا در گروه‌، ارتباط‌ با مراکز و مدارس‌ نابینایان‌، ارایه‌ خدمات‌ کتابخانه‌یی‌ به‌ کتابخانه‌های‌ نابینایان‌، گویا کردن‌ ۱۲۰ عنوان‌ کتاب‌ در طرح‌ کتابخانه‌ فراگیر ۱، گویا کردن‌ ۱۰ عنوان‌ کتاب‌ در طرح‌ آکندن‌ اینترنشنال‌ برای‌ پناهندگان‌ افغان‌، تدوین‌ کتابشناسی‌ کتاب‌های‌ گویا و بریل‌، راه‌ اندازی‌ کتابخانه‌ نابینایان‌ حضرت‌ عبدالعظیم‌، تجهیز کتابخانه‌ نابینایان‌ موسسه‌ خیریه‌ شب‌ چراغ‌ شیراز، تجهیز ۵ کتابخانه‌ سیار یونیسف‌ با کتاب‌های‌ گویا، تکثیر و ارسال‌ کتاب‌های‌ گویا برای‌ مراکز فرهنگی‌ مدارس‌ ایرانی‌ خارج‌ از کشور.
برگزاری‌ کارگاه‌های‌ آموزشی‌ گوناگون‌ در شورا، حضور در کارگاه‌ آموزش‌ کتابداری‌ به‌ کتابداران‌ کتابخانه‌ فراگیر، حضور در سمینار مخاطب‌ شناسی‌ کانون‌ پرورش‌ فکری‌، حضور در سمینار اولین‌ نمایشگاه‌ اطلاع‌ رسانی‌ با عنوان‌ کتاب‌ برای‌ همه‌، گویا کردن‌ متون‌ درسی‌ برای‌ دانشجویان‌، ... از جمله‌ فعالیت‌های‌ این‌ گروه‌ است‌. خانم‌ منصوره‌ شجاعی‌ مسئولیت‌ هماهنگی‌ فعالیت‌های‌ گروه‌ کتاب‌های‌ گویا را برعهده‌ دارد.
کتاب‌ و کودک‌ کم‌ توان‌ ذهنی‌
پیشینه‌ تشکیل‌ این‌ گروه‌ به‌ سال‌ ۱۳۶۷ و شکل‌ گیری‌ گروه‌ کتاب‌ برای‌ کودک‌ معلول‌ به‌ سرپرستی‌ نسریندخت‌ عمادخراسانی‌ بر می‌گردد. حاصل‌ کار این‌ گروه‌ تهیه‌ کتاب‌ پارچه‌یی‌ قصه‌ یک‌ تخم‌ مرغ‌ زهرا فرمانی‌، ۱۳۶۸ بود. پس‌ از آن‌ فعالیت‌ گروه‌ متوقف‌ شد تا اینکه‌ در سال‌ ۱۳۷۵ با هماهنگی‌ مسعود ناصری‌ فعالیت‌ کتابخوانی‌ و قصه‌گویی‌ با کودکان‌ کم‌ توان‌ ذهنی‌ در مدرسه‌ بهشت‌ آغاز شد که‌ ضرورت‌ استفاده‌ از تجربیات‌ متخصصان‌ دیگر را نیز ایجاب‌ کرد. سپس‌ دکتر طلعت‌ کاویانپور جلسات‌ گسترده‌تری‌ را با والدین‌ کودکان‌ کم‌ توان‌ ذهنی‌ برگزار کردند و استفاده‌ از کتاب‌های‌ پارچه‌یی‌، لمسی‌، ویدیویی‌ به‌ عنوان‌ ضرورتی‌ در ادامه‌ کار گروه‌ مطرح‌ شد.
قصه‌گویی‌ در مدارس‌، تجهیز کتابخانه‌ مدارس‌، همکاری‌ با انجمن‌ حمایت‌ از کودکان‌ کم‌ توان‌ ذهنی‌، شرکت‌ در سمینارها، مطالعه‌ و بررسی‌ کتاب‌های‌ داستانی‌ و گزینش‌ آنها، تهیه‌ بروشورهای‌ راهنما، مشاوره‌ و راهنمایی‌ معلمان‌ از جمله‌ فعالیت‌های‌ گروه‌ بوده‌ است‌.
کتاب‌ و کودک‌ بیمار
گروه‌ کتاب‌ و کودک‌ بیمار به‌ منظور تلطیف‌ موقعیت‌ سخت‌ کودکان‌ بیمار از طریق‌ کتابخوانی‌ و قصه‌گویی‌ در سال‌ ۱۳۷۵ با هماهنگی‌ مریم‌ احمدی‌ آغاز به‌ کار کرد. این‌ گروه‌ با مجموعه‌یی‌ از کتاب‌های‌ مناسب‌ برای‌ کودک‌ بیمار به‌ صورت‌ کتابخوانان‌ سیار وارد بیمارستان‌ها شد و با کمک‌ مددکاران‌ به‌ ایجاد کتابخانه‌های‌ کودک‌ بیمارستان‌ همت‌ گمارد و کتابخوانی‌ و قصه‌گویی‌ برای‌ کودکان‌ را فعالیت‌ اصلی‌ خود دانست‌. بیمارستانهای‌ تحت‌ پوشش‌ این‌ گروه‌، بیمارستان‌ کودکان‌ علی‌ اصغر، بیمارستان‌ امام‌ خمینی‌ و بیمارستان‌ قلب‌ است‌.
کتاب‌ و کودک‌ ناشنوا
گروه‌ کتاب‌ و کودک‌ ناشنوا با کسب‌ تجربه‌های‌ بسیار و همراه‌ با کودکان‌ ناشنوا دریافت‌ که‌ این‌ کودکان‌ به‌ علت‌ محدودیت‌ در خزانه‌ واژگان‌، اختلال‌ در صرف‌ و نحو زبان‌ و عدم‌ درک‌ کامل‌ مطالب‌ کتاب‌، از مطالعه‌ دوری‌ می‌کنند. پس‌ در سال‌ ۱۳۷۵ با هماهنگی‌ فرحناز ناصری‌ و ربابه‌ گوهری‌، در جهت‌ رسیدن‌ به‌ اهداف‌ زیر آغاز به‌ کار کرد :
ایجاد انگیزه‌ و کشش‌ در کودکان‌ برای‌ کتابخوانی‌
کمک‌ به‌ استقلال‌ در کتابخوانی‌
شناخت‌ و درک‌ واژه‌ها و مفاهیم‌ ساده‌ و پیچیده‌
ایجاد احساس‌ خودباوری‌ و اعتماد به‌ نفس‌ در کودک‌ ناشنوا
فعالیت‌ این‌ گروه‌ با تهیه‌ کتاب‌ ، فیلم‌ ویدیویی‌ بابا برفی‌ جبار باغچه‌بان آغاز شد. مناسب‌ سازی‌ کتاب‌ها و تهیه‌ پانویس‌ و واژه‌نامه‌ برای‌ کتاب‌های‌ مناسب‌، اجرای‌ طرح‌ خورجین‌ کتاب‌ در چند مدرسه‌، تهیه‌ دو نمونه‌ کتاب‌ ویدیویی‌ به‌ زبان‌ اشاره‌ و تهیه‌ سی‌ و هفت‌ کتاب‌ ویدیویی‌ به‌ زبان‌ اشاره‌ همراه‌ با لب‌ خوانی‌ و روش‌ ارتباط‌ کلی‌ برای‌ طرح‌ کتابخانه‌ فراگیر، تهیه‌ پانزده‌ عنوان‌ کتاب‌ درشت‌ نویسی‌ شده‌، همکاری‌ در تدوین‌ کتابشناسی‌ کتاب‌های‌ ویدیویی‌، برگزاری‌ کارگاه‌ قصه‌گویی‌ به‌ زبان‌ اشاره‌ در شورا، شرکت‌ در کارگاه‌ آموزش‌ کتابداران‌ کتابخانه‌ فراگیر، مشاوره‌ و راهنمایی‌ معلمان‌، و بهسازی‌ کتابخانه‌های‌ مدارس‌ از جمله‌ فعالیت‌هایی‌ است‌ که‌ گروه‌ انجام‌ داده‌ است‌.
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید