ظرف غذا به اندازه خود غذا مهم است

سه گروه عمده بسته‌بندی موادغذائی، عبارتند از مواد انعطاف‌پذیر، نیمه‌سخت و سخت. موادانعطاف‌پذیر شامل کاغذ (لایه‌دار شده و یا واکس داده شده) است. لایه‌های پلاستیکی، فویل‌های آلومینیوم و پلاستیک شکل داده شده در دسته مواد نیمه‌سخت و فلزات قرار می‌گیرد و شیشه و پلاستیک‌ها هم جزء موادسخت است.
▪ ظروف شیشه‌ای:
ظروف شیشه‌ای که برای بسته‌بندی موادغذائی استفاده می‌شود، خواصی از قبیل خنثی بودن در برابر ترکیبات موادغذائی، استحکام، شکل‌پذیری مناسب، مقاومت حرارتی، نفوذناپذیری در مقابل گازها و قابلیت بازیافت و مصرف مجدد دارند، اما ضربه پذیرند و در حمل و نقل مشکل‌ساز.
▪ ظروف آلومینیومی:
در آب‌میوه‌هائی که داخل قوطی‌های آلومینیومی بسته‌بندی می‌شوند. به مرور کاهش عطر و طعم مشاهده می‌شود. اما در مورد محصولات گوشتی این ظروف بسیار مناسب است.
▪ ظروف فلزی:
تقریباً این‌دسته از ظروف را هرگز بدون لعاب یا پوشش مناسب برای بسته‌بندی موادغذائی استفاده نمی‌کنند. پوشش‌های قوطی‌ها یا ظروف فلزی از انجام واکنش بین موادغذائی و سطح داخلی ظروف جلوگیری می‌کند که بسته به نوع ماده‌غذائی (از نظر PH و ترکیبات) این لعاب متفاوت خواهد بود.
بسته‌بندی کاغذی، برای بسته‌بندی موادغذائی خشک به‌کار برده می‌شوند و چنانچه در تماس با موادغذائی تازه، چربی‌دار یا مرطوب باشند داخل آنها را پوشش‌های مناسب یا واکس‌های ویژه خوراکی، می‌پوشاند.
▪ پلاستیک‌ها:
پلاستیک‌ها به‌دلیل تنوع در شکل، رنگ و سهولت کاربرد، مصارف مختلفی دارد. وزن کم و قابلیت چاپ‌پذیری مناسب نیز از جمله دلایل کاربرد گسترده آنها محسوب می‌شود.
این‌دسته مواد در برابر پارگی و ضربات وارده مقاوم هستند. در این نوع بسته‌بندی امکان کنترل فضای داخل بسته به آسانی وجود دارد، عمدتاً بر عطر و طعم ماده‌غذائی تأثیرگذار نیستند، اما از طرف دیگر کاربرد گسترده آنها در مصارف مختلف بدون توجه به منشأ تولید آنها که از فرآورده‌های نفتی و ترکیبات پیچیده مونومری هستند، مشکلاتی ایجاد کرده است.
تمامی انواع این‌دسته پلاستیک‌ها جهت بسته‌بندی موادغذائی مناسب نیستند و برخی از آنها در مقابل گاز، عطر و بو و چربی مانع مناسبی محسوب نمی‌شوند. پلاستیک‌ها به مرور با از دست دادن ترکیبات نرم‌کننده (Plasticizer) موجود در بافتشان، دچار شکنندگی می‌شوند. این مسئله بالاخص زمانی‌که ظروف پلاستیکی (از جمله بطری‌های نوشابه) به‌طور مستقیم در مقابل نور خورشید قرار گیرند بیشتر رخ می‌دهد. این نوع بسته‌بندی در مقابل حرارت زیاد به تدریج شروع به آزادکردن مونومر به داخل ماده‌غذائی می‌کنند، به همین دلیل است که توصیه می‌شود از مصرف چای داغ در لیوان‌های یک‌بار مصرف خودداری شود.
این‌نوع بسته‌بندی گاه در اثر گذشت زمان عطر و بوی ماده‌غذائی را به‌خود می‌گیرد.
از جمله ترکیبات خطرناک سرطان‌زا می‌تواند به Dioxin (دی‌اکسین‌ها) اشاره کرد در این‌خصوص بسیارتأکید می‌شود بطری‌های آب پلاستیکی را به‌همراه آب موجود در آنها منجمد نکنید زیرا این مسئله موجب آزاد نمودن دی‌اکسین‌ها در پلاستیک و در نتیجه نفوذ آن در آب مصرفی می‌شود.
بسیاری از متخصصان علوم تغذیه به خطرناک بودن این ترکیبات اشاره کرده‌اند. به همین سبب نباید موادغذائی را با ظروف پلاستیک در مایکروویو حرارت داد. این نکته به‌خصوص برای موادغذائی حاوی چربی، اهمیت دارد. ترکیبات چربی، حرارت بالا و پلاستیک موجب آزاد شدن دی‌اکسین‌ها در موادغذائی می‌شود.
پلاستیک‌ها همچنین دارای ترکیباتی به نام پلی وینیل‌کلراید، پلی‌کلراید و ترکیبات نرم‌کننده هستند که در اثر حرارت‌دهی در مایکروویو به‌داخل ماده‌غذائی نفوذ می‌کنند. این مسئله زمانی که ماده‌غذائی حاوی اسیدهای چرب باشد بیشتر رخ می‌دهد. تحقیقات نشان داده است که برخی از این ترکیبات موجب آسیب‌رساندن به سیستم تنفسی می‌شوند و سرطان‌زا هستند.
به توصیه متخصصان علوم تغذیه بهتر است موادغذائی آماده مانند انواع سوپ‌ها، دسرها، خوراک کودک را در ابتدا باید از ظروف محتوی آنها که عمدتاً پلاستیکی و یا فلزی هستند، خارج کرد و سپس در ظروف مناسب حرارت داد. ظروف کاغذی برای حرارت‌دهی در مایکروویو مناسبند، البته تنها می‌توان از بسته‌های مقوائی مقاوم به حرارت یا (Heat Proof Paper board) که در برابر (۴۰C تا ۲۳۰C) حرارت مقاومند استفاده کرد.
علاوه بر این، برخی از پوشش‌ها مانند پوشش ساران (Saran Wrap) که بر روی موادغذائی کشیده می‌شوند، در حرارت بالای مایکروویو منجر به آزاد کردن ترکیبات سمی دی‌اکسین در موادغذائی می‌شوند.

واحد تحقیق و توسعه شرکت بیسکویت سلامت فرد