سه شنبه, ۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 23 April, 2024
مجله ویستا

با جذامی‌ها مهربان‌ باشید...


هشتم‌ بهمن‌ماه‌ هر سال‌ ۲۸ ژانویه‌ به‌ نام‌ روزجهانی‌ کمک‌ به‌ جذامیان‌ نامگذاری‌ شده‌ است‌. جذام‌ یکی‌ از قدیمی‌ترین‌ بیماری‌های‌ شناخته‌ شده‌ در جهان‌ است‌ که‌ امروزه‌ در اغلب‌ کشورها تقریباً حذف‌ شده‌ است‌ و تنها در ۵ کشور جهان‌ بطور عمده‌ وجود دارد.
در کشور ما هم‌ بیماری‌ جذام‌ در گذشته‌ پر رنگ‌تر از امروز بوده‌، بطوری‌که‌ در سال‌ ۱۳۶۲ تعداد مبتلایان‌ به‌ این‌ بیماری‌ در حدود ۱۲ هزار نفر بوده‌ است‌، اما در حال‌ حاضر با پیشگیری‌، پیگیری‌ و درمان‌ جذام‌، این‌ بیماری‌ خطرناک‌ در کشور در حال‌ ریشه‌کنی‌ است‌.
به‌ بهانه‌ روز جهانی‌ کمک‌ به‌ جذامیان‌ با دکتر الهام‌ حسینی‌ پزشک‌ متخصص جذام‌ گفت‌ و گو کرده‌ ایم‌ :
برای‌ شروع‌ تعریفی‌ خلاصه‌ از بیماری‌ جذام‌ داشته‌ باشید.
اگر بخواهم‌ تعریفی‌ برای‌ این‌ بیماری‌ داشته‌ باشم‌ باید بگویم‌ جذام‌ یک‌ عفونت‌ باکتریایی‌ است‌ و اولین‌ نشانه‌های‌ بروزش‌ هم‌ لکه‌های‌ روی‌ پوست‌ و بی‌حسی‌ موضعی‌ است‌. ابتلا به‌ جذام‌ روی‌ اعصاب‌ زیرپوستی‌ اثر می‌گذارد و به‌ همین‌ دلیل‌ است‌ که‌ حساسیت‌ را در مقابل‌ درد کاهش‌ می‌دهد.
تورم‌ از دست‌ دادن‌ یا تغییر شکل‌ انگشتان‌ دست‌ و پا را هم‌ در پی‌ دارد. فکر می‌کنم‌ تعریف‌ خلاصه‌ شده‌ و فشرده‌یی‌ از این‌ بیماری‌ بود.
این‌ بیمای‌ از چه‌ زمانی‌ شایع‌ شد؟
در کتب‌ مختلف‌، تاریخ‌ و زمان‌ مشخصی‌ برای‌ ابتلا به‌ این‌ بیماری‌ وجود ندارد، اما همانطور که‌ حتماً خود شما هم‌ شنیده‌اید، یکی‌ از قدیمی‌ترین‌ و خطرناک‌ترین‌ بیماری‌ها بوده‌ و آنطور که‌ نوشته‌اند قبل‌ از میلاد مسیح‌ این‌ بیماری‌ وجود داشته‌.
در حال‌ حاضر وضعیت‌ ایران‌ از نظر تعداد مبتلا به‌ این‌ بیماری‌ چگونه‌ است‌؟
از این‌ نظر ایران‌ در وضعیت‌ خوبی‌ قراردارد. تا آنجایی‌ که‌ اطلاع‌ دارم‌ از طرف‌ سازمان‌ جهانی‌ بهداشت‌ کشور ما جزو کشورهایی‌ است‌ که‌ بیماری‌ در آن‌ حذف‌ شده‌ است‌.
یعنی‌ یک‌ نفر بیمار جذامی‌ در کشور نیست‌؟
البته‌ که‌ نه‌! سازمان‌ بهداشت‌ جهانی‌ ایران‌ را جزو کشورهایی‌ جذام‌ خیز تلقی‌ نمی‌کند. این‌ تقسیم‌بندی‌ هم‌ اینگونه‌ است‌ که‌ اگر تعداد مبتلایان‌ به‌ این‌ بیماری‌ در کشوری‌ از یک‌ در ده‌ هزار نفر کمتر باشد آن‌ کشور جذام‌ خیز نیست‌. کشور ما، ۱۲/۰ در ده‌ هزار نفر جذامی‌ دارد. بنابراین‌ جزو این‌ دسته‌ است‌.
تعداد جذامیان‌ در حال‌ حاضر به‌ چند نفر می‌رسد؟
طبق‌ آخرین‌ اطلاعاتی‌ که‌ از این‌ موضوع‌ دارم‌، در سال‌ ۸۳ حدودا ۷۰۰ بیمار در کشور ما وجود داشته‌ که‌ مطمئناص این‌ تعداد امسال‌ رو به‌ کاهش‌ است‌. این‌ موضوع‌ جای‌ خوشحالی‌ بسیار دارد، چراکه‌ در ایران‌ از نظر کنترل‌ و جلوگیری‌ به‌ ابتلا روند رو به‌ رشدی‌ طی‌ شده‌ است‌.
این‌ آمار در مقایسه‌ با آمار و ارقامی‌ که‌ سال‌های‌ گذشته‌ وجود داشته‌ آمار فوق‌العاده‌یی‌ است‌.
برای‌ اطلاع‌ بیشتر باید بگویم‌ در سال‌ ۱۳۶۲، ۱۲ هزار نفر جذامی‌ در کشور ما بوده‌ و اگر خدا یاری‌ کند تا سال‌ ۲۰۲۰ که‌ سازمان‌ بهداشت‌ جهانی‌ برای‌ ریشه‌کنی‌ کامل‌ این‌ بیماری‌ در جهان‌ اعلام‌ کرده‌، ما در ایران‌ یک‌ نفر هم‌ جذامی‌ نداشته‌ باشیم‌.
در مجموع‌ این‌ بیماری‌ در کشور ما کنترل‌ شده‌ است‌.
چه‌ برنامه‌هایی‌ برای‌ همین‌ تعداد کم‌ جذامی‌ وجود دارد و آیا اصلاً مراکز درمانی‌ خاص‌ برای‌ درمان‌ این‌ بیماری‌ در کشور وجود دارد.
ببینید اگر درمان‌ و پیشگیری‌ و پیگیری‌ها مداوم‌ و برنامه‌ریزی‌ها نبود، امکان‌ نداشت‌ این‌ کنترل‌ و کاهش‌ تعداد جذامی‌ها صورت‌ پذیرد. با توجه‌ به‌ اینکه‌ بیماری‌ جذام‌ قابل‌ درمان‌ است‌، بسیاری‌ از بیماران‌ مبتلا علاج‌ شده‌ و بهبود کامل‌ حاصل‌ می‌کنند. ضمن‌ اینکه‌ باید گفت‌ همین‌ تعداد کم‌ هم‌ تحت‌ درمان‌های‌ تخصصی‌ هستند و نظارت‌ کافی‌ به‌ آنها می‌شود.
درخصوص‌ قسمت‌ دوم‌ سوال‌ شما هم‌ تا آنجایی‌ که‌ اطلاع‌ دارم‌ دو مرکز تخصصی‌ یکی‌ در مشهد و دیگری‌ در تبریز بدین‌ منظور وجود دارد.
کمی‌ هم‌ از درمان‌ این‌ بیماری‌ بگویید. عده‌یی‌ تصور می‌کنند جذام‌ علاج‌ ندارد.
سابقاً از داروهای‌ فراوانی‌ برای‌ درمان‌ استفاده‌ می‌شد که‌ امروزه‌ دیگر استفاده‌ نمی‌شوند. درمان‌ بیماری‌ جذام‌، بسته‌ به‌ اینکه‌ این‌ بیماری‌ در چه‌ مرحله‌ و نابودی‌های‌ حاصل‌ از آن‌ در بدن‌ فرد بیمار تا چه‌ حد است‌ صورت‌ می‌گیرد.داروهای‌ معالج‌ مثل‌ آنتی‌ بیوتیک‌ها مهمترین‌ داروهای‌ درمان‌ این‌ بیماری‌ هستند و سپس‌ روش‌های‌ ترمیمی‌، همچون‌ جراحی‌ پلاستیک‌ و در صورت‌ لزوم‌ استفاده‌ از پروتزهای‌ مصنوعی‌ هم‌ بعضاً انجام‌ می‌گیرد. استفاده‌ از انواع‌ دارویی‌ سولفون‌ها هم‌ رایج‌ است‌.
اشاره‌یی‌ به‌ سال‌ ۲۰۲۰ و ریشه‌کنی‌ این‌ بیماری‌ در جهان‌ داشتید، از نظر شما ریشه‌کنی‌ کامل‌ این‌ بیماری‌ در کشور ما چه‌ زمانی‌ رخ‌ می‌دهد؟
اگر بتوانیم‌ با برنامه‌ریزی‌های‌ علمی‌ و بهداشتی‌ در مناطق‌ آلوده‌ کشور بیماریابی‌ کنیم‌، در زمان‌ اندکی‌ به‌ ریشه‌کنی‌ بیماری‌ خواهیم‌ رسید. آن‌ زمان‌ است‌ که‌ دیگر هیچ‌ جذامی‌ در کشور ما نخواهد بود.
برخورد جامعه‌ با این‌ بیماری‌ چگونه‌ بوده‌ و هست‌؟
متاسفانه‌ بعضی‌ از مردم‌ اطلاعات‌ چندانی‌ نسبت‌ به‌ این‌ بیماری‌ ندارند و تا کلمه‌ «جذام‌» را می‌شنوند، فکر می‌کنند سرطان‌ است‌. از جذامی‌ فاصله‌ می‌گیرند و طردش‌ می‌کنند.
البته‌ این‌ عدم‌ آگاهی‌ در سال‌های‌ اخیر کمتر شده‌، اما لازم‌ است‌ که‌ نسبت‌ به‌ ارتقای‌ سطح‌ اطلاعاتی‌ مردم‌ درخصوص‌ این‌ بیماری‌ کوشش‌ و تلاش‌ بیشتری‌ کرد. در مجموع‌ احساس‌ می‌کنم‌ برخورد خوبی‌ از جانب‌ مردم‌ و جامعه‌ در این‌ مورد وجود ندارد.
بسیاری‌ از مردم‌ از این‌ بیماری‌ هنوز وحشت‌ دارند، در صورتی‌ که‌ جذام‌ فقط‌ یک‌ بیماری‌ است‌ و با داروهای‌ مناسب‌ و رسیدگی‌ کامل‌ و تحت‌ نظر قرار گرفتن‌ درمان‌پذیر است‌.
بیماران‌ جذامی‌ در مواجهه‌ با این‌ بیماری‌ چه‌ عکس‌العملی‌ دارند؟
سابقاً چون‌ اطلاعی‌ در این‌ خصوص‌ نبود، وقتی‌ کسی‌ مبتلا می‌شد طوری‌ با او رفتار می‌کردند که‌ تصور می‌کرد سرطان‌ دارد و چون‌ توسط‌ جامعه‌ طرد می‌شد، روحیه‌ خود را به‌ کلی‌ از دست‌ داده‌ و آماده‌ مرگ‌ بود.
این‌ موضوع‌ امروزه‌ کم‌ و کمتر شده‌ و با تغییر نگرش‌ها و مطلع‌ بودن‌ اکثر بیمارها، درمان‌ نیز ساده‌تر انجام‌ می‌شود. وقتی‌ بیماران‌ جذامی‌، یکدیگر را می‌بینند که‌ درمان‌ قطعی‌ می‌شوند، روحیه‌ خوبی‌ پیدا کرده‌ و تلاش‌ می‌کنند تا آنها هم‌ در درمان‌ خود موثر باشند.
به‌ عنوان‌ آخرین‌ سوال‌ فکر می‌کنید کمک‌ به‌ بیماران‌ جذامی‌ در وضعیت‌ ایده‌آلی‌ است‌؟
فکر می‌کنم‌ با یکی‌ دو روز نامگذاری‌ و گذاشتن‌ نشست‌ها و سمینارهای‌ پژوهشی‌ مشکل‌ حل‌ نمی‌شود. توجه‌ به‌ این‌ بیماری‌ به‌ یکی‌ دو روز نباید خلاصه‌ شود. بنابراین‌ امیدوارم‌ با برنامه‌ریزی‌ مناسب‌ و پیگیری‌ بیشتر و کمک‌ همه‌ اقشار جامعه‌ هرچه‌ زودتر شاهد ریشه‌کنی‌ این‌ بیماری‌ در کشور باشیم‌.
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید