شکوفایی بازار تلفن همراه در آفریقا

تحقیقی جدید نشان می‏دهد توسعه مخابرات می‏تواند فاصله شکاف دیجیتال را تا حد زیادی کاهش دهد. بر اساس همین تحقیق رشد قابل ملاحظه‏ای بین سال‏های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱ در تعداد کاربران تلفن همراه در آفریقا به وجود خواهد آمد. تعداد کاربران جدید ۲۶۵ میلیون نفر خواهد بود.
پورتیوریسرچ در تحقیق خود با عنوان »فرصت‏های بخش تلفن همراه آفریقا« گزارش داده کاربران تلفن همراه در آفریقا تا پایان سال ۲۰۰۵ برابر با ۱۱۳ میلیون و ۵۵۰ هزار نفر بوده‏اند. این تحقیق پیش‏بینی کرده تعداد کاربران تلفن همراه در آفریقا تا سال ۲۰۱۱ با ۲۲ درصد افزایش سالانه به ۳۷۸ میلیون نفر بالغ شود. این گزارش می‏افزاید مجموع رشد بازار تلفن همراه در آفریقا در سال‏های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ سرعتی بیش از سایر قاره‏ها داشته است.
طبق این گزارش آفریقا به محض این که از بار سنگین قرض‏های خود رهایی یافت بازار مخابرات را آزاد کرد و آن را به روی رقابت بیشتر و سرمایه‏گذاری خارجی گشود. بخش تلفن همراه جزئی ضروری برای رشد آینده این قاره است؛ قاره‏ای که حتی زیرساخت‏های خطوط تلفن ثابت هم در آن به خوبی توسعه نیافته است.
براساس یافته‏های این تحقیق، ۹۵ درصد از کاربران تلفن همراه در آفریقا از سیستم‏های پیش‏پرداخت استفاده می‏کنند. در این سیستم‏ها تمامی خدمات SMS (پیام‏رسانی ساده) ارائه می‏شوند. این سیستم برای بازار آفریقا طراحی شده که موجب رونق بیش از پیش می‏شود. ارائه خدمات دیگر با پرداخت هزینه اضافی مانند فناوری GPRS و EDGE و نیز گواهینامه‏های ۳G نیز در آینده نزدیک امکان‏پذیر خواهد بود.
با توجه به این که قاره آفریقا فرهنگ‏های متنوع، زبان‏های گوناگون و گروه‏های مذهبی فراوانی را در خود جای داده، طبق گزارش ذکر شده تعدادی اپراتور تصویری شبکه موبایل (MVNO) در آینده فراهم می‏شود. چنین خدماتی در بازار تلفن همراه آفریقای جنوبی می‏تواند بازار سایر کشورهارا رونق بخشد.
این تحقیق هم مانند تحقیقات بسیار در سه سال اخیر نشان می‏دهد بازار آزاد صنعت مخابرات بر جنبه‏های اجتماعی و اقتصادی کشورهای در حال توسعه تاثیر مهمی دارد و این کشورها را به سوی توسعه‏یافتگی سوق می‏دهد.
در سال ۲۰۰۴ تعداد کاربران تلفن همراه در کشورهای در حال توسعه در هر یکصد نفر، چهار برابر کمتر از کشورهای توسعه یافته بود. بنابر اعلام انجمن بین‏المللی مخابرات این رقم در آفریقا تنها ۹ درصد بوده است.
ونساگری از بخش بازاریابی، اقتصادی و مالی دفتر توسعه مخابرات انجمن بین‏المللی مخابرات در این باره گفت: رشد بخش تلفن همراه در کشورهای در حال توسعه مانند کشورهای آفریقایی ادامه می‏یابد و پتانسیل رشد برای صنعت ارتباطات و اطلاعات همچنان قابل بسط است.
انجمن بین‏المللی مخابرات در ماه مارس سال جاری در دوحه قطر کنفرانسی برگزار می‏کند که در آن نتایج تحقیقی درباره روند گسترش مخابرات شامل اثبات تاثیر آن در کشورهای در حال توسعه منتشر می‏شود.
گری عقیده دارد عدد ۱۱۳ میلیون و ۵۵۰ هزار کاربر در سال ۲۰۰۵ که پورتیو اعلام کرده تخمین فروتنانه‏ای است. او پیش‏بینی می‏کند اگر همه را در شمار آورند تعداد باید بسیار بیشتر باشد.
به عقیده گری، ۱۵ میلیون کاربر جدید تلفن همراه در آفریقا در سال ۲۰۰۴ برابر با مجموع کاربران در سال ۱۹۹۶ بوده و به نظر می‏رسد این روند هیچگاه کند نشده است. گری در این باره گفت: تعداد کاربران نیجریه که بیشترین جمعیت را در آفریقا دارد، به تنهایی در طول یک سال از ۹ میلیون به ۱۸ میلیون رسیده است.
او با اشاره به این که مردم تنها در شهرهای بزرگ به تلفن ثابت دسترسی دارند افزود: تلفن همراه با سرعتی رشد می‏کند که می‏تواند قاره آفریقا را متحول کند. درواقع انجمن بین‏المللی مخابرات گزارش داده که از ۲۶ میلیون تلفن ثابت آفریقا بیش از ۷۵ درصد تنها در ۶ کشور از ۵۵ کشور آفریقایی جمع شده است.
تعداد خطوط تلفن ثابت آفریقا به طور متوسط ۳ به یکصد نفر است اما همین عدد برای تلفن همراه سه برابر بیشتر است. به عقیده گری می‏توان برآورد کرد که ۶۰ درصد از جمعیت ساکن جنوب صحرای آفریقا که فقیرنشین‏ترین مناطق در آفریقا به شمار می‏آیند، این فرصت را خواهند داشت که سیگنال تلفن همراه را دریافت کنند.
گری در این باره گفت: تلفن همراه در کشورهای در حال توسعه زمانی اوج گرفت که استقرار شبکه‏های آن آسانتر شد، خدمات پیش‏پرداخت مشکلات پرداخت صورتحساب‏ها را کاهش داد و هزینه ارتباط ارزانتر شد. همچنین کشورهایی که مخابرات انحصاری دارند کمتر شدند. در سال ۲۰۰۴ تنها ۱۴ کشور مخابرات انحصاری داشتند. در سال ۲۰۰۰ در آفریقا ۲۲ کشور و در سال ۱۹۹۷ تعداد ۳۲ کشور مخابرات انحصاری داشتند. اما لئونارد ویورمن پروفسور اقتصاد در مدرسه تجارت لندن نظر دیگری دارد. او در این باره گفت: تا هنگامی که ضرورت تلفن همراه باقی است مشکلات دسترسی خریداران به بازار تلفن همراه هم وجود دارد.
کشورهای آفریقایی و به طور کلی کشورهای در حال توسعه همچنان با مشکلات مالیات بالا رو به رو هستند؛ عوارض بالای واردات تجهیزات تلفن همراه، مالیات تلفن و خدمات و غیره.
او ادامه داد: کسی باید دولت‏ها را متقاعد کند که ارتباطات مخابراتی نشانه ثروت یا تجملاتی نیست بلکه واقعا برای توسعه فعالیت‏ها لازم است و پیام‏ها باید از طریق آن ارسال شوند. آنچه ویورمن بر آن تاکید دارد اهمیت ارتباطات است؛ نقش تلفن همراه در اقتصاد. او در این باره گفت: تلفن همراه شکلی از هویت است، نوعی کارت اعتباری. تلفن همراه به روشی برای تجارت تبدیل شده است.
به گفته ویورمن سرمایه‏گذاری در بازار تلفن همراه در منطقه آفریقا ایده بسیار خوبی است. شرکت‏ها هم روش کسب و کار خود را به خاطر دسترسی به تلفن همراه تغییر می‏دهند مثلا می‏توانند به چندین بندر تلفن بزنند تا بهترین قیمت برای دستیابی به کالای موردنظر خود را بیابند.
ویورمن بخشی از تحقیق درباره اثرات اجتماعی و اقتصادی تلفن همراه بر زندگی در آفریقا را برعهده دارد. او همچنین عضوی از گروه تحقیق بزرگتر برای کنفرانس ماه مارس ۲۰۰۵ است که توسط شرکت مخابراتی وودافون رهبری می‏شود.آنها در این تحقیق متوجه شدند که از طریق تلفن همراه بیش از ۸۵ درصد مردم در تانزانیا و ۷۹ درصد در آفریقای جنوبی عقیده دارند راحت‏تر می‏توانند ارتباط برقرار کنند و ارتباطات خود را از طریق ارتباطات تلفن همراه بهبود بخشیده‏اند. اما از طرفی ۸۵ درصد بنگاه‏های کوچک در آفریقای جنوبی توسط افراد مشکوکی اداره می‏شوند که تنها یک تلفن همراه برای ایجاد ارتباط دارند. علاوه بر این به ترتیب ۶۲ درصد و ۵۹ درصد از بنگاه‏های کوچک در آفریقای جنوبی و مصر اعلام کرده‏اند که سودشان به رغم افزایش هزینه‏های تماس، در نتیجه استفاده از تلفن‏های همراه افزایش یافته‏اند.
دریک ال کوگبرن، استاد فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه سیراکوز در این باره گفت: روند شکوفایی تلفن همراه به هیچ وجه کند نمی‏شود. دلیل او رشد مشارکت و اتحادهای استراتژیک در بازار مخابرات است. او با اشاره به این که ارسال پیام متنی در زمان‏های گذشته برای مقاصد سیاسی به کار می‏رفت و پس از آن در امریکا عمومی شد افزود: آفریقا باید فناوری‏های مدرن را در اختیار بگیرد. با این حال او نگران است که فناوری به سرعت در قاره آفریقا فراگیر شود. از آنجا که فناوری هم در اختیار افراد تحصیلکرده و هم افراد عامی قرار می‏گیرد، ممکن است مردم آفریقا نتوانند با پخش غیرقانونی و مشکلات امنیتی ناشی از آن مقابله کنند؛ مشکلاتی که هم اکنون مردم سایر نقاط دنیا با آن رو به رو هستند. او ادامه داد: من به رهبران کشورهای در حال توسعه هشدار می‏دهم. آنها باید سطح آگاهی مردم را درباره فناوری‏های جدید ارتقا دهند.
● GPRS چیست؟
General Packet Radio Service استانداردی برای ارتباطات وایرلس با سرعت بالای ۱۱۵ کیلوبایت بر ثانیه است. سرعت سیستم‏های GSM کنونی سیستم جهانی ارتباطات تلفن همراه (Global System for Mobile Communications) ۹/۶ کیلوبایت است.
GPRS محدوده وسیعی از پهنای باند را پوشش می‏دهد و استفاده از آن برای پهنای باند محدود و به خصوص ارسال و دریافت اطلاعات در حجم بالا مانند ای - میل و گشت و گذار در وب مناسب است.
● EDGE چیست؟
Enhanced data GSM Environment نوع سریعتر خدمات وایرلس GSM است. با EDGE می‏توان اطلاعات را با سرعتی بیش از ۳۸۴ کیلوبایت بر ثانیه در پهنای باند وسیع منتقل کرد. این استاندارد براساس استاندارد GSM و با استفاده از فناوری TDMA Multiplexing کار می‏کند.
● ۳G چیست؟
۳G نوعی واحد فناوری اطلاعات برای نسل سوم فناوری ارتباطات تلفن همراه است (تلفن همراه آنالوگ نسل اول و PCS دیجیتال نسل دوم بودند). ۳G پهنای باند را تا ۳۸۴ کیلوبایت افزایش می‏دهد. هنگامی که تجهیزات در ایستگاه ثابت باشند یا با خودرویی که با سرعت پیاده حرکت می‏کند سرعت آن به ۱۲۸ کیلوبایت بر ثانیه و در تجهیزات ثابت سرعت آن به ۲ مگابایت بر ثانیه می‏رسد. ۳G با سیستم‏های وایرلس هوایی مانند GSM، TDMA و CDMA کار می‏کند. EDGE جدید هوایی به طور خاص برای رفع نیازهای پهنای باند ۳G طراحی شده است.
● MVNO چیست؟
Mobile Virtual Network operator نوعی سرویس اپراتور تلفن همراه است که مجوز طیف خاص خود را دارد و نیازی به فراهم آوردن زیرساخت خدمات تلفن همراه برای مشتریان ندارد. (یعنی شبکه‏ای خاص خود ندارد که صدا و اطلاعات در آن منتقل شود) در حالیکه MVNO ظرفیت خود را از شبکه‏های موجود و تامین‏کنندگان خدمات می‏گیرد و می‏تواند نشانه انحصاری (brand) خاص خود را متفاوت از تامین‏کننده پایه‏ریزی کند.
MVNO به طور معمول خدمات صدا و اطلاعات را براساس پرداخت هزینه اضافی ارائه می‏دهد و مشتریان نمی‏توانند با تامین‏کنندگان سیستم وایرلس وارد تجارت شوند درحالیکه با نشانه انحصاری این کار ممکن است.

منبع: یونایتد پرس اینترنشنال

منبع : مجله گسترش صنعت