شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا


سبزهایی‌ که‌ سیاه‌ می‌شوند


سبزهایی‌ که‌ سیاه‌ می‌شوند
تهران‌ طی‌ چند سال‌ گذشته‌ بارها با بحران‌ آلودگی‌ و وارونگی‌ هوا روبرو بوده‌ است‌ و شهروندان‌ این‌ شهر بخصوص‌ سالمندان‌ و کودکان‌ با مشکلات‌ فراوانی‌ مواجه‌ شده‌اند. کارشناسان‌ محیط‌ زیست‌ درختکاری‌ را یکی‌ از راه‌های‌ مقابله‌ و کنترل‌ آلودگی‌ هوای‌ این‌ شهر می‌دانند و معتقدند تنها در صورت‌ کاشت‌ درختان‌ و گسترش‌ فضای‌ سبز می‌توان‌ به‌ تلطیف‌ هوای‌ تهران‌ و تولید اکسیژن‌ امیدوار بود. تحت‌ این‌ شرایط‌، طی‌ دو هفته‌ گذشته‌ متاسفانه‌ شاهد قطع‌ ۲ هزار و ۸۰۰ اصله‌ درخت‌ در جنگل‌های‌ لویزان‌ بودیم‌. حال‌ با توجه‌ به‌ اینکه‌ تهران‌ از نظر فضای‌ سبز جزو شهرهای‌ فقیر ایران‌ محسوب‌ می‌شود، این‌ اقدام‌ شهرداری‌ تهران‌ سبب‌ بروز عکس‌العمل‌های‌ مختلف‌ شد.
مهندس‌ مختاری‌ مدیرعامل‌ سازمان‌ پارک‌ها و فضای‌ سبز شهر تهران‌ درباره‌ گونه‌ درختان‌ قطع‌ شده‌ در جنگل‌های‌ لویزان‌ می‌گوید: «گونه‌ این‌ درختان‌ از نوع‌ کاج‌ بوده‌ که‌ قابل‌ انتقال‌ و جابه‌جایی‌ نیست‌ و هزینه‌ جابه‌جایی‌ آن‌ بسیار زیاد است‌. ضمن‌ آنکه‌ این‌گونه‌ گیاهی‌ در این‌ سن‌ ارزش‌ جابه‌جایی‌ نیز نداشته‌ است‌.»
وی‌ تصریح‌ می‌کند: «براساس‌ لایحه‌ قانونی‌ حفظ‌ و گسترش‌ فضای‌ سبز یکی‌ از وظایف‌ کمیسیون‌ ماده‌ ۷ شهرداری‌، تشخیا باغ‌ بودن‌ عرصه‌هاست‌ و در کنار این‌، کمیسیون‌ دیگری‌ قرار دارد که‌ درباره‌ قطع‌ یا جابه‌جایی‌ درختانی‌ که‌ در محل‌ ساختمان‌ و زیربنا قرار می‌گیرند، تصمیم‌ می‌گیرد و در صورتی‌ که‌ این‌ کمیسیون‌ تشخیص داد درختی‌ غیرقابل‌ انتقال‌ به‌ محل‌ دیگری‌ است‌ مجوز قطع‌ آن‌ را صادر می‌کند و به‌ ازای‌ قطع‌ هر درخت‌ ۲ برابر محیط‌ بن‌ درخت‌ در محیط‌ اطراف‌ یا مکانی‌ که‌ کارشناسان‌ سازمان‌ پارک‌ها و فضای‌ سبز مشخص می‌کنند، درخت‌ کاشته‌ می‌شود. همچنین‌ خسارت‌ قطع‌ هر درخت‌ نیز به‌ حساب‌ مخصوص‌ که‌ برای‌ این‌ کار معین‌ شده‌، واریز می‌شود و درآمد حاصله‌ نیز بطور مشخص صرف‌ توسعه‌ فضای‌ سبز شهری‌ تهران‌ می‌شود. براساس‌ مصوبه‌ شورای‌ اسلامی‌ شهر تهران‌ در تمامی‌ طرح‌های‌ عمرانی‌ که‌ درخت‌ در مسیر آنها قرار دارد با نظر کمیسیون‌ ماده‌ ۷ می‌توان‌ نسبت‌ به‌ انتقال‌ درخت‌های‌ واقع‌ در مسیر طرح‌ یا در صورت‌ لزوم‌ قطع‌ آنها اقدام‌ کرد.»
وی‌ درباره‌ قطع‌ درختان‌ جنگل‌ لویزان‌ به‌ توافقات‌ میان‌ معاون‌ فنی‌ و عمرانی‌ شهرداری‌ و رییس‌ سازمان‌ جنگل‌ها و مراتع‌ اشاره‌ می‌کند و می‌گوید: طبق‌ مصوبه‌ شورای‌ عالی‌ اداری‌ از سه‌ سال‌ پیش‌ جنگل‌ لویزان‌ و سایر جنگل‌های‌ حاشیه‌یی‌ تهران‌ به‌ شهرداری‌ تحویل‌ شده‌ است‌ و لایحه‌ قانونی‌ حفظ‌ و گسترش‌ فضای‌ سبز به‌ این‌ تاکید دارد که‌ قطع‌ هرنوع‌ درخت‌ در معابر، میادین‌ و باغات‌ در محدوده‌ قانونی‌ و حریم‌ شهر بدون‌ اجازه‌ شهرداری‌ ممنوع‌ است‌ و برای‌ قطع‌ درختان‌ جنگل‌ لویزان‌ مجوزهای‌ لازم‌ از سوی‌ کمیسیون‌ ماده‌ ۷ صادر شده‌ است‌.»
● عدم‌ توزیع‌ عادلانه‌ فضای‌ سبز در تهران‌
بنابر اظهارات‌ مسوولان‌ شهرداری‌، فضای‌ سبز شهر تهران‌ بطور عادلانه‌ توزیع‌ شده‌ است‌ و براساس‌ آمار در سال‌ جاری‌ ۵ هزار هکتار توسعه‌ جنگل‌کاری‌ در این‌ شهر صورت‌ گرفته‌ است‌. همچنین‌ ۲ میلیون‌ و ۵۰ هزار اصله‌ نهال‌ طی‌ این‌ مدت‌ کاشته‌ شده‌ است‌.
مختاری‌ با اشاره‌ به‌ اینکه‌ اقلیم‌ کشور ما خشک‌ است‌، توضیح‌ می‌دهد: انبوهی‌ فضای‌ سبز شهر تهران‌ در مقایسه‌ با کشورهای‌ اروپایی‌ نشان‌ دهنده‌ توجه‌ شهرداری‌ به‌ گسترش‌ این‌ مقوله‌ است‌ و در هفته‌ منابع‌ طبیعی‌ حدود یک‌ میلیون‌ نهال‌ در تهران‌ کاشته‌ می‌شود.»
وی‌ یادآوری‌ می‌کند: «طرح‌ ایجاد کمربند سبز حاشیه‌ شهرها یکی‌ از وظایف‌ سازمان‌ جنگل‌ها و مراتع‌ کشور است‌ که‌ باید در حریم‌ شهرها ایجاد شود اما در شهر تهران‌، شهرداری‌ این‌ وظیفه‌ را برعهده‌ گرفته‌ و توانسته‌ در فاز یک‌ طرح‌ کمربند سبز شهر تهران‌ ۳۱ هزار هکتار را در تهران‌ جنگل‌کاری‌ کند.»
● پارک‌های‌ تهران‌
پیش‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ در شهر تهران‌ ۴۸ پارک‌ وجود داشت‌ که‌ خوشبختانه‌ امروز در شهر تهران‌ یک‌ هزار و ۳۵۷ پارک‌ وجود دارد. همچنین‌ میزان‌ جنگل‌کاری‌ در قبل‌ از انقلاب‌ ۳ هزار و ۴۲۰ هکتار بوده‌ که‌ امروز به‌ ۳۱ هزار هکتار افزایش‌ یافته‌ است‌.
● بزرگراه‌ شهید زین‌الدین‌ مسبب‌ قطع‌ درختان‌ لویزان‌
دنیامالی‌ معاون‌ فنی‌ شهرداری‌ تهران‌ درباره‌ علت‌ اصلی‌ قطع‌ درختان‌ پارک‌ جنگلی‌ لویزان‌ می‌گوید: طرح‌ ادامه‌ بزرگراه‌ شهید زین‌الدین‌ که‌ موجب‌ قطع‌ درختان‌ این‌ پارک‌ جنگلی‌ شد، یکی‌ از طرح‌های‌ بسیار مهم‌ و تعیین‌کننده‌ در شهرداری‌ است‌. زیرا این‌ طرح‌ با ادامه‌ به‌ سمت‌ جاده‌ دماوند سبب‌ تکمیل‌ حلقه‌ ۴۵ کیلومتری‌ شرقی‌ غربی‌ بزرگراهی‌ شهر تهران‌ می‌شود. بنابراین‌ در طرح‌های‌ شهرداری‌ که‌ در حوزه‌ منابع‌ طبیعی‌ است‌، مجبور هستیم‌ برای‌ عبور از نقاط‌ تعدادی‌ درخت‌ که‌ مانع‌ ادامه‌ کار می‌شوند را قطع‌ کنیم‌. در این‌ مورد نیز طبق‌ مکاتباتی‌ کارشناسان‌ منابع‌ طبیعی‌، گروه‌هایی‌ را مامور بررسی‌ خسارات‌ وارده‌ در صورت‌ عبور بزرگراه‌ زین‌الدین‌ از پارک‌ جنگلی‌ لویزان‌ کردند و براساس‌ صورتجلسه‌های‌ موجود با هماهنگی‌ اداره‌ کل‌ منابع‌ طبیعی‌، خط‌ پروژه‌ هم‌ مشخص شده‌ است‌.
● خسارت‌ بدهید، درختان‌ را قطع‌ کنید
طبق‌ کمیسیون‌ ماده‌ ۷ برای‌ قطع‌ هر اصله‌ درخت‌ باید مبلغی‌ به‌ عنوان‌ خسارت‌ به‌ حساب‌ مخصوص‌ واریز تا درآمد حاصله‌ صرف‌ توسعه‌ فضای‌ سبز شهری‌ تهران‌ شود.
شهرداری‌ نیز در تقاطع‌ اتوبان‌ کرج‌ و آزادگان‌ دو هزار و ۷۰ اصله‌ درخت‌ را قطع‌ کرد و با توافق‌ شهرداری‌ و اداره‌ کل‌ منابع‌ طبیعی‌ مبلغ‌ ۷۳۰ میلیون‌ تومان‌ بابت‌ جریمه‌ پرداخت‌ شد. اما در ادامه‌ طرح‌ بزرگراه‌ شهید زین‌الدین‌ هماهنگی‌های‌ میان‌ شهرداری‌ و سازمان‌ جنگل‌ها تا مرحله‌ تعیین‌ خسارت‌ پیش‌ رفت‌ که‌ متاسفانه‌ شهرداری‌ بطور رسمی‌ به‌ ریاست‌ این‌ سازمان‌ اعلام‌ کرد قادر به‌ پرداخت‌ خسارت‌ نیست‌. اما آمادگی‌ دارد تا در محل‌ مناسب‌ دیگری‌ به‌ صلاحدید سازمان‌ جنگل‌ها، درختان‌ بیشتری‌ از تعدادی‌ که‌ قطع‌ می‌شود را بکارد. به‌ گفته‌ معاون‌ فنی‌ عمرانی‌ شهرداری‌ تهران‌ قطع‌ درختان‌ جنگل‌ اجتناب‌ناپذیر بوده‌ است‌ و طبق‌ تاکیدات‌ اداره‌ کل‌ منابع‌ طبیعی‌ این‌ درختان‌ غیرقابل‌ انتقال‌ بوده‌ و شهرداری‌ چاره‌یی‌ جز قطع‌ این‌ درختان‌ نداشته‌ است‌.
دنیامالی‌ درباره‌ ادامه‌ طرح‌ بزرگراه‌ شهید زین‌الدین‌ می‌گوید: ادامه‌ پروژه‌ قطعا اجتناب‌ناپذیر است‌ و هماهنگی‌هایی‌ با مقام‌های‌ قضایی‌ در حال‌ انجام‌ است‌ و آنان‌ بر این‌ اعتقادند که‌ توقف‌ چنین‌ طرح‌هایی‌ مشکلاتی‌ را برای‌ مردم‌ به‌ وجود می‌آورد و هزینه‌ها و زمان‌ بسیاری‌ را به‌ مردم‌ و شهرداری‌ تحمیل‌ می‌کند.
نکته‌ جالب‌ توجه‌ در گفته‌های‌ مسوولان‌ شهرداری‌ تهران‌ مقایسه‌ جنگل‌های‌ شمال‌ کشور و تهران‌ است‌. به‌ گونه‌یی‌ که‌ دنیامالی‌ درباره‌ فاجعه‌ جنگل‌های‌ شمال‌ کشور می‌افزاید: سوءاستفاده‌کنندگان‌ و افرادی‌ که‌ به‌ دنبال‌ منافع‌ شخصی‌ خود بودند اقدام‌ به‌ غارت‌ جنگل‌های‌ شمال‌ کردند. ولی‌ ما در تهران‌ برای‌ تامین‌ رفاه‌ مردم‌ و تکمیل‌ شبکه‌ بزرگراهی‌ چند درخت‌ را قطع‌ کردیم‌. این‌ در حالی‌ است‌ که‌ در دورانی‌ که‌ دکتر احمدی‌نژاد مسئولیت‌ شهرداری‌ تهران‌ را برعهده‌ داشت‌ درباره‌ قطع‌ درختان‌ گفته‌ بود: درخت‌ که‌ سهل‌ است‌ اگر در مسیر طرح‌های‌ عمرانی‌، اماکن‌ امنیتی‌ و نظامی‌ مهم‌ هم‌ واقع‌ شود و ما مجبور به‌ عبور از آنها باشیم‌، حتما این‌ کار را می‌کنیم‌.

فرمهر آریا
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید