کم‌خونی

کم خونی فقر آهن: کم خونی فقر آهن عبارت است از کاهش گلبولهای قرمز خون یا ناکافی بودن هموگلوبین در گلبولهای قرمز.
کم خونی فقر آهن از مشکلات عمده بهداشت عمومی در دنیاست. در ایران حدود ۳ تا ۲۰% کل جمعیت به کم خونی مبتلا هستند.
● علایم شایع و عوارض:
در ابتدا ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد. علایم کم خونی قابل توجه عبارتند از:
خستگی و ضعف، رنگ پریدگی به خصوص در کف دست ها و سطح داخلی پلک ها ، تند شدن ضربان قلب، حالت تنگی نفس، غش، احساس ناراحتی در شکم، کاهش در یادگیری و ضریب هوشی و اختلال در تکامل گفتاری در شیر خواران و کودکان، کاهش مقاومت در برابر عفونت ها از جمله اسهال و عفونت های تنفسی، در صورت عدم تشخیص: زیاد شدن خطر مرگ مادران به هنگام زایمان، زایمان زودرس و سقط جنین، تشدید ناراحتی های قلبی یا علت زمینه ای این نوع کم خونی
● علل:
کاهش جذب آهن یا افزایش نیاز به آهن می تواند منجر به این بیماری شود. علت های مختلف عبارتند از:
جهش رشدی سریع در نوجوانان، خونریزی شدید قاعدگی، بارداری، سوء جذب، بیماریی که با خونریزی همراه باشد مثل زخم های دستگاه گوارش یا اختلال در لخته شدن مناسب خون
● پیشگیری :
رعایت یک رژیم غذایی متعادل، مکمل های آهن و رفع بیماریی که باعث خونریزی می شود.
با توجه به جذب بالای آهن موجود در شیر مادر ، تغذیه با شیر مادر و استفاده از غذای کمکی ۶ ماهگی و تجویز آهن همزمان با آن اهمیت زیادی در پیشگیری از کم خونی فقر آهن دارد.
● درمان:
مهم ترین قسمت درمان کم خونی فقر آهن علت یابی و رفع علت زمینه ای است. پس از آن فقر آهن را می توان به خوبی با مکمل آهن اصلاح کرد.
● مکمل آهن:
آهن با معده خالی بهتر جذب می شود ( حداقل نیم ساعت قبل از غذا ) در صورتی که مصرف آن باعث حالت تهوع شود می توانید با مقدار کمی غذا ( البته به غیر از شیر) آن را میل کنید.
اگر داروی دیگری به خصوص داروهای ضد اسید معده و تترا سایکلین مصرف می کنید، بهتر است بعد از خوردن قرص آهن ۲ ساعت صبر کنید.
مکمل های آهن می توانند اجابت مزاج را سیاه رنگ کنند یا باعث اسهال و یبوست شوند مصرف آهن به مقدار زیاد خطرناک است. یک بسته قرص آهن می تواند یک کودک را مسموم کند. مکمل های آهن را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
مکمل های آهن را طبق تجویز پزشک معالج تا ۳-۲ ماه پس از طبیعی شدن آزمایش خون ادامه دهید. در صورت بروز به پزشک خود مراجعه کنید.
غذاهای مکمل پرآهن مثل گوشت، لوبیا، سبزیجات پربرگ و سبز بخورید و جهت جلوگیری از یبوست با استفاده از میوه و سبزیجات، فیبر موجود در رژیم غذایی را افزایش دهید.

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز