جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا


۶۰۰ قطعه‌ در ۷۷ سال‌


۶۰۰ قطعه‌ در ۷۷ سال‌
جواد بدیع‌زاده‌ به‌ سال‌ ۱۲۸۱ خورشیدی‌ در محله‌ پاچنار تهران‌ در خانواده‌ روحانی‌ از سادات‌ كاشان‌ متولد شد. پدرش‌ «سیدرضا» ملقب‌ به‌ «بدیع‌المتكلمین‌» از سخنوران‌ بنام‌ تهران‌ و از بزرگان‌ صدر مشروطیت‌ بود. وی‌ به‌ تمام‌ ردیف‌های‌ آوازی‌ تسلط‌ كافی‌ داشت‌ و پسر نیز از همان‌ سنین‌ كودكی‌ برای‌ فراگیری‌ گوشه‌ها و ردیف‌های‌ موسیقی‌ ایرانی‌ تحت‌ تعلیم‌ پدر قرار گرفت‌ و دایی‌اش‌ «میرزا یحیی‌ سعیدالواعظین‌» كه‌ از بهترین‌ خوانندگان‌ عصر خویش‌ بود در آموزش‌ او سهم‌ بسزایی‌ داشت‌.
او از همان‌ سنین‌ به‌ همراه‌ پدر در مجالس‌ سخنرانی‌ و روضه‌خوانی‌ شركت‌ می‌كرد و از مشكلاتی‌ كه‌ به‌ علت‌ مبارزه‌ و آزادیخواهی‌ پدر پیش‌ می‌آمد، واقف‌ بود.تحصیلات‌ ابتدایی‌ را در مدرسه‌ تدین‌ و تحصیلات‌ متوسطه‌ را در مدارس‌ آلیانس‌ فرانسوی‌ و دبیرستان‌ دارالفنون‌ به‌ پایان‌ رساند. پس‌ از پایان‌ دوره‌ متوسطه‌ برای‌ مدتی‌ به‌ كار مترجمی‌ زبان‌ فرانسه‌ و منشیگری‌ تجارتی‌ مدهای‌ آن‌ زمان‌ روی‌ آورد.
پس‌ از اتمام‌ درس‌ جهت‌ فراگیری‌ موسیقی‌، در محضر درس‌ بزرگانی‌ چون‌ صبا، محجوبی‌، خالدی‌ و... حاضر شد. بسیاری‌ از بزرگان‌ چون‌ اسماعیل‌ مهرتاش‌ (هنرمند ارزنده‌ تئاتر، موسیقی‌، معلم‌ آواز)، علی‌ تجویدی‌، پرویز یاحقی‌، منوچهر همایون‌ پور و بیژن‌ ترقی‌ و نورا همایون‌ و بالاخره‌ شاعر گرانقدر نواب‌ صفا تا آخرین‌ لحظات‌ زندگی‌، هیچ‌ گاه‌ بدیع‌زاده‌ را ترك‌ نگفتند.
وقوع‌ جنگ‌ جهانی‌ دوم‌ مهمترین‌ حادثه‌ به‌ وقوع‌ پیوسته‌ در زمان‌ حیات‌ بدیع‌زاده‌ بود.
او در این‌ دوران‌ به‌ همراه‌ مهدی‌ خالدی‌ و علی‌ زاهدی‌ به‌ هندوستان‌ رفت‌ و در آنجا به‌ فعالیت‌ خود ادامه‌ داد. در سال‌ ۱۳۰۴ شمسی‌ به‌ استخدام‌ مجلس‌ شورای‌ ملی‌ درآمد و با سمت‌ مسئول‌ بلیت‌ و لوایح‌ در آنجا مشغول‌ به‌ كار شد.
پس‌ از درگذشت‌ سرهنگ‌ «مین‌باشیان‌»، وی‌ كه‌ در آن‌ روزگار آوازخوانی‌ مشهور بود، به‌ سروان‌ ابراهیم‌ ارژنگ‌ (سرپرست‌ برنامه‌موسیقی‌ ایرانی‌ رادیو) معرفی‌ شد. در آن‌ ایام‌ تنها خواننده‌ رادیو «قمرالملوك‌ وزیری‌» بود و هیات‌ اركستر آن‌ استادان‌ ابوالحسن‌ صبا، مرتضی‌ نی‌ داود، حبیب‌ سماعی‌ و حسینی‌ تهرانی‌ بودند.
بدیع‌زاده‌ به‌ همراهی‌ این‌ اركستر و كمپانی‌ صفحه‌ پركنی‌ ادئون‌ بیش‌ از چهل‌ صفحه‌ پر كرد كه‌ معروفترین‌ آن‌ ترانه‌ «خزان‌ عشق‌» در دستگاه‌ همایون‌ است‌.
بدیع‌زاده‌ از دهه‌ ۳۰ به‌ بعد از عرصه‌ هنر كناره‌ گرفت‌ و بیشتر در نهادهای‌ اجرایی‌ و اداری‌ رادیو ایران‌ مشغول‌ به‌ كار بود. بعدها نیز مشوق‌ گروهی‌ از خوانندگان‌ جوان‌ روزگار خود شد. از جمله‌ داریوش‌ رفیعی‌ خواننده‌ خوش‌صدای‌ دهه‌ ۳۰، با تشویق‌ بدیع‌زاده‌ به‌ رادیو راه‌ یافت‌ و تا زمان‌ حیات‌ (بهمن‌ ۱۳۳۷) بیشتر ایام‌ را با بدیع‌زاده‌ بسر می‌برد و در خوانندگی‌ نیز از شیوه‌ وی‌ تا حدودی‌ پیروی‌ می‌كرد.
بدیع‌زاده‌ در بهمن‌ ۱۳۵۷ دچار سكته‌ مغزی‌ شد، یك‌ سالی‌ در ایام‌ بیماری‌ گذشت‌ ولیكن‌ در پانزدهم‌ دی‌ ماه‌ تاب‌ سكته‌ دوم‌ را نیاورد و در سن‌ ۷۷ سالگی‌ در حالی‌ كه‌ بیش‌ از ششصد قطعه‌ از خود به‌ یادگار گذاشته‌ بود، زندگی‌ را بدرود گفت‌.
یادش‌ و نامش‌ هماره‌ جاودان‌...

احسان‌ حسینی‌
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید