چهار گزینه برای درمان سرطان پروستات

شنیدن كلمات مبتلا به سرطان هستید به هیچ وجه آسان نیست و اگر هم كه مرد هستید و تشخیص سرطان پروستات، بیشتر از اینها جا دارد.یك دلیل این نگرانی شاید این باشد، كه سالیان درازی است درمان بیماری با عوارض جانبی بسیار بدی مانند بی اختیاری در دفع و ناتوانی جنسی همراه بوده است.
به گفته دكتر هربرت لپور، استاد و رئیس بخش اورولوژی دانشكده پزشكی نیویورك، بسیاری از مردان، نه تنها به دلیل ابتلا به سرطان از جان خویش بیم دارند، بلكه از فرآیند درمان و به خصوص عوارض جانبی آن نیز می هراسند.
با وجود آن كه عوارض جانبی همچنان پابرجا هستند، كارشناسان می گویند خطر ابتلا به آنها بسیار كمتر از پیش شده است و مهم تر آن كه پزشكان می گویند با تغییراتی كه در برخی از شیوه های درمانی صورت گرفته، میزان موارد بهبود بیماری بیش از گذشته است.دكتر لپور می گوید: عوامل بسیاری در انتخاب نحوه درمان دخالت دارند؛ از جمله سن بیمار، نتایج بیوپسی و سایر آزمایشات، وضعیت عمومی سلامتی وی، وضعیت روحی و روانی بیمار و برای تصمیم گیری پیرامون هر بیمار باید متغیرهای بسیاری را مد نظر داشت.
در پایین، نظر چهار كارشناس برجسته سرطان پروستات را می آوریم، كه آگاهی از نظرات آنها كمك بسیاری به تصمیم گیری خواهد كرد. اما قبل از هر سخنی تأكید می كنیم كه هر چهار تن بر این باورند كه مشورت با پزشك شخصی، پیش از هر گونه تصمیم گیری بسیار مهم است.
●گزینه اول: انتظار كشیدن
برخی به آن سیاست انتظار كشیدن هشیارانه یا بنشین و ببین چه پیش می آید نام نهاده اند. در این جا، حداقل كاری كه می كنیم این است كه كاری انجام نمی دهیم. بلكه تنها سیر پیشرفت بیماری را از نزدیك زیر نظر می گیریم.با وجود آن كه ظاهراً بسیاری انجام كاری اساسی برای درمان سرطان را ترجیح می دهند، ولی كارشناسان بر این عقیده اند كه این گزینه برای بسیاری از بیماران، به ویژه افراد مسن و مشكل دار، كاملا مناسب است.
دكتر سیمون هال، رئیس دپارتمان اورولوژی در مركز پزشكی مونت سینایی شهر نیویورك می گوید: از آن جا كه سرطان پروستات از رشد آهسته ای برخوردار است و غالباً نیز بیماری مهاجمی نیست، مردانی كه در سنین ۶۰، ۷۰ یا ۸۰ سالگی به بیماری خویش پی می برند، احتمالاً پیش از آن كه سرطان پروستات برای شان به صورت معضلی درآید، از بیماری های دیگر از پای درمی آیند.
در واقع، به عقیده دكتر هال، بسیاری از مردان عملاً نیاز به درمان سرطان پروستات ندارند؛ و برخی حتی بدون جهت تحت درمان بیماری قرار می گیرند كه احتمالاً نقشی در مرگ این افراد در سنین مذكور ندارد.
خوب، پس چطور بدانیم كه این شیوه مناسب ماست؟ به عقیده انجمن سرطان آمریكا، علاوه بر موضوع سن و وضعیت عمومی سلامتی، مقیاس گلیسون نیز مهم است. این مقیاس مبتنی بر بیوپسی سلول های سرطانی است: هرچه نمره فرد بالاتر باشد، احتمال این كه سرطان از سرعت رشد بالاتری برخوردار باشد و سریع تر پخش شود، بیشتر خواهد بود. یك نكته دیگر نیز مهم است: اندازه تومور و این كه سرطان به خارج از غده پروستات انتشار پیدا كرده یا خیر.
به گفته دكتر هال، وضعیت روحی و روانی فرد نیز مهم است: از اطلاعات محدودی كه در دست داریم، می دانیم كه حدود یك سوم مردانی كه روش انتظار كشیدن را انتخاب می كنند، سرانجام از آن دست می كشند و این نه به خاطر پیشرفت بیماری، بلكه بدین دلیل است كه از نظر روانی احساس می كنند نمی توانند بنشینند و دست روی دست بگذارند.اگر روش انتظار كشیدن را برگزیده اید، هر شش ماه یك بار تحت آزمایش PSA (آنتی ژن ویژه سرطان پروستات) و معاینه جسمی قرار می گیرید؛ و گاه نیز بسته به صلاحدید پزشك، لازم است بیوپسی هایی نیز تهیه شوند. اگر علائم آشكار شوند یا سرطان مهاجم تر شود، می توان از گزینه های دیگر نیز استفاده نمود.
روش انتظار كشیدن برای چه كسانی مناسب نیست؟ دكتر هال می گوید، هر مردی در دهه پنجاه زندگی یا جوان تر از آن، مردان مسن تری كه كاملاً سالم اند، هر بیماری كه دارای علائم (از جمله درد پشت و پاها) است، یا كسانی كه دچار سرطان بسیار مهاجم اند، جملگی در این روش درمانی جای می گیرند.
●گزینه دوم: پرتودرمانی
در صورتی كه درمان ضرورت پیدا كند، یك گزینه پرتودرمانی است، كه اتفاقاً طرفداران بسیاری (از میان بیماران و پزشكان) نیز دارد. در این روش، برای از میان بردن سلول های سرطانی یا كوچك تر كردن اندازه تومور، از اشعه پرانرژی استفاده می شود. گفته می شود، پرتودرمانی بر روی سرطانی كه به خارج از غده پروستات راه نیافته و یا تنها به بافت های مجاور راه پیدا كرده، به یك اندازه مؤثر است. كارشناسان عقیده دارند، كه پرتودرمانی تقریباً برای تمام مردان مبتلا به سرطان پروستات مفید است.دكتر پل بارت، مدیر بخش پرتودرمانی انكولوژی در دانشگاه سین سیناتی، می گوید، اساساً، تمام مردانی كه نامزد عمل جراحی پروستات می شوند، می توانند تحت پرتودرمانی نیز قرار گیرند.
●پرتودرمانی، به دو شیوه صورت می گیرد.
▪پرتو از منبع خارجی: این پرتو، مشابه اشعه ایكس، ولی مدت تابش اشعه طولانی تر است. بارت می گوید در این شیوه درمانی غیرتهاجمی از یك منبع خارجی، كه به سمت غده پروستات جهت یافته، استفاده می شود. با این حال، مواردی از عوارض جانبی از جمله اسهال، بی اختیاری مدفوع، و ناتوانی جنسی نیز دیده شده اند.
تحولی كه اخیراً صورت گرفته، پرتودرمانی سه بعدی است، كه در آن از كامپیوتر برای تهیه نقشه محل پروستات استفاده می شود و احتمالاً نتیجه كار دقیق تر است. جدیدتر از آن، پرتودرمانی با شدت تنظیم شده است. در این جا با استفاده از یك منبع متحرك از جهات بسیار اشعه به غده پروستات تابیده می شود. در عین حال این امكان نیز وجود دارد كه شدت و قدرت اشعه را تنظیم كنیم.
▪پرتودرمانی با كاشت ماده رادیواكتیو در بدن بیمار: در این روش جراح مقادیر ناچیزی از ماده رادیواكتیو را در غده پروستات قرار می دهد؛ كه اشعه را در مدتی معین، مستقیماً به نقطه مورد نظر در غده پروستات می تاباند. عمل جراحی در حدود یك ساعت به طول می انجامد و به گفته دكتر بارت، غالباً بیمار می تواند در همان روز از بیمارستان مرخص شود.
راه دوم، استفاده از سوزن هایی است كه موقتاً در داخل پروستات قرار داده شده و مقادیر زیادی از اشعه را به غده می تابانند. این درمان چندین روز به طول می انجامد، و در این مدت سوزن ها در محل باقی می مانند.
بارت می گوید: از آن جا كه تابش اشعه از خارج و قرار دادن ماده رادیواكتیو در موضع، نتایج یكسانی دارند و اغلب نیز با یكدیگر انجام می شوند این دیگر بستگی به خود بیمار دارد، كه تصمیم بگیرد كدام روش را ترجیح می دهد: درمانی تهاجمی كه حدود یك ساعت به طول می انجامد، یا این كه ترجیح می دهد هفت هفته تحت درمانی غیرتهاجمی باشد.به علاوه، پرتوی اشعه می تواند موجب تحریك مجرای ادرار و راست روده، و نیز اسهال و خستگی گردد (كه، معمولاً از هفته چهارم شروع می شوند). ولی مشكلات به تدریج ظرف چند هفته پس از خاتمه درمان خود به خود فروكش می كنند .
●گزینه سوم: جراحی ریشه ای پروستات
و اما برای آن گروه از بیماران كه تنها با خارج شدن بافت معیوب از بدن احساس آسودگی می كنند، عمل جراحی ریشه ای پروستات می تواند كمك كننده باشد. در این جا كل غده پروستات و گاه غدد لنفاوی اطراف و بافت های همسایه آن (به امید آن كه بیمار كاملاً از سرطان پاك شود) برداشته می شوند. زمانی كه سرطان هنوز از حدود غده پروستات تجاوز نكرده جراحی ریشه ای پروستات می تواند گزینه خوبی باشد.
برخی از پزشكان بر این باورند كه این شیوه به ویژه در مورد مردان زیر ۵۰ سال بهترین گزینه است.دكتر لپور، جراح پروستات می گوید، به عقیده من جراحی راه مؤثرتری برای درمان بیماری است؛ و اگر سن تان خیلی پایین است، توصیه اكید ما این است كه حتماً از همین روش استفاده كنید، به این دلیل ساده كه هنوز اطلاعات كاملی از اثرات درازمدت پرتودرمانی بر مردان در سنین نه چندان بالا در دست نداریم. به علاوه مردان مسن نیز اگر از نقطه نظرات دیگر مشكلی نداشته و در وضعیت سلامتی مناسبی به سر می برند، نامزدهای مناسبی برای این شیوه درمانی اند و گرچه متخصصان پرتودرمانی سرطان عقیده دارند كه خطر بروز عوارض در اعمال جراحی بیشتر است، ولی به عقیده او در صورت انجام عمل جراحی توسط جراحانی كه از تجربه و مهارت كافی برخوردارند، موارد درمان كامل بیماری مساوی با و حتی بیشتر از روش های دیگر است.
قوامیان كه خود نیز جراح است، با این نقطه نظر موافق است و اضافه می كند، وقتی كه پروستات را از بدن خارج ساختید، می توانید كاملاً آن را مورد معاینه قرار داده، نمره گلیسون را به طور دقیق محاسبه نموده و اطلاعات جامعی از موقعیت سرطان داشته باشید. این خود به پیش بینی میزان احتمال عود بیماری و قضاوت درباره لزوم درمان اضافی كمك خواهد كرد. به علاوه، بدن هم در معرض تابش اشعه قرار نمی گیرد.
عمل جراحی پروستات به چندین روش صورت می گیرد.خارج ساختن پروستات از راه شكم: این روشی قدیمی است. در این روش، غده پروستات با دادن برشی در بخش تحتانی شكم خارج می شود.خارج ساختن پروستات از پایین: در این جا، پروستات با ایجاد برشی بین كیسه بیضه و مقعد خارج می شود.
▪خارج ساختن پروستات به كمك لاپاروسكوپ: كه جدیدترین روش است. در این روش، دوربین بسیار كوچكی و ضمائم آن را (كه ویژه این كار ساخته شده و از جمله دارای بازوهای كامپیوتری است كه به صورت یك روبات جراحی عمل می كند)، از راه پنج برش كوچك وارد محوطه شكم می كنند. پزشك كنترل بازوهای روبوتی (را از طریق یك صفحه نمایش سه بعدی كامپیوتری) در اختیار دارد.
قوامیان می گوید، این روش ممكن است كمك كند كه كاركردهای عصبی خویشتنداری ادرار و مدفوع و كاركرد جنسی حفظ شوند. به گفته او، روش روباتی در مقایسه با عمل جراحی باز با خونریزی كمتری همراه است و بازیابی سلامتی بیمار نیز سریع تر خواهد بود.
●گزینه چهارم:درمان های هورمونی و شیمی درمانی
یك راه دیگر برای بازداشتن سرطان پروستات از رشد و پیشرفت، استفاده از هورمون هایی است كه سطح هورمون مردانه تستوسترون را در بدن كاهش داده، یا اثر آن را مهار می كنند. این كار، چگونه صورت می گیرد؟به گفته دكتر بارت، در شرایط طبیعی تستوسترون باعث تحریك رشد سرطان پروستات می شود. از این رو هدف از هورمون درمانی بازداری از تولید یك مهار اثر این هورمون است.
هورمون درمانی به خودی خود موجب بهبودی نخواهد شد، ولی می تواند از سرعت رشد سرطان كاسته، عمل جراحی یا پرتودرمانی را به تعویق اندازد. همچنین، بسیار پیش آمده كه با این روش از حجم و اندازه تومور كاسته شده و این، به نوبه خویش كمك می كند كه روش های دیگر درمان مؤثرتر واقع شوند. گاه نیز از آن برای ادامه و پی گرفتن درمان یا درمان موارد عود بیماری استفاده می شود. تولید تستوسترون را می توان با عمل جراحی و برداشتن بیضه ها نیز متوقف نمود.عوارض جانبی احتمالی هورمون درمانی عبارتند از گرگرفتگی، احساس درد در ناحیه پستان، رشد بافت پستانی، پوكی استخوان، كم خونی، چاقی،خستگی، كاهش سطح كلسترول HDL و افسردگی.در موارد پیشرفته بیماری و نیز زمانی كه هورمون درمانی (دیگر) مؤثر واقع نشد می توان از داروهای شیمی درمانی استفاده نمود.
FOXNEWS.COM
Feb. ۲۷, ۲۰۰۶
ترجمه: عبدالوهاب فخر یاسری

منبع : روزنامه همشهری