گروه صنایع غذائی شیرین عسل صادرکنندهٔ نمونهٔ سال ۸۴

یک بار دیگر گروه صنایع غذائی شیرین‌عسل به‌عنوان صادرکنندهٔ برتر و نمونهٔ سال ۸۴ در بخش صنایع غذائی کشور انتخاب شد.
در حاشیهٔ مراسمی که به همین مناسبت در محل سالن اجلاس سران برپا شده بود، یونس ژائله رئیس هیئت‌مدیره شرکت صنعتی شیرین‌عسل در رابطه با وضعیت صادرات و واردات در کشور، سخنانی را مطرح کرد. تولیدکنندگان و به‌خصوص آنانکه دستی در صادرات دارند، به‌خوبی چالش‌ها و زیر و بم‌های بازارهای بین‌‌المللی جهان را می‌شناسند.
ژائله معتقد است با توجه به عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی، برخی اقدامات مانند یکسان‌سازی نرخ ارز و تشویق سرمایه‌گذاری‌های خارجی و برداشتن بعضی موانع غیرتعرفه‌ای تجارت که در کشور به وقوع پیوسته است، همسو با اهداف کلی WTO بوده و با آرمان‌های آن سازگار است. البته اضافه می‌کند این اقدامات کافی نبوده و شرایط دیگری نیز در این ارتباط باید احراز شود. مانند وجود سیستم غیررقابتی اقتصاد کشور و حمایت دولت از برخی تولیدکنندگان و می‌گوید اگر کشور به مرحله عضویت کامل برسد، WTO از ایران درخواست برنامه اصلاحات ساختاری را خواهد داشت.
رئیس ‌هیئت‌مدیرهٔ گروه شیرین‌عسل معتقد است بر خلاف بعضی نگرش‌ها، عضویت در WTO باعث برداشته شدن همهٔ مقررات و تعرفه‌ها نخواهد شد. همان‌گونه که کشورهای دیگر هم عضو شده‌اند، و چنین نشده است.
ژائله می‌گوید: البته بسیاری از صنایع به خاطر داشتن مزیت نسبی، پس از پیوستن به WTO وضعیت مطلوب‌تری خواهند یافت و دسترسی به بازارهای جهانی برای‌شان آسان‌تر خواهد شد. از سوی دیگر، اقتصاد کشور هم رقابتی‌تر خواهد شد و نتیجهٔ این امر از یک سو به نفع اقتصاد داخلی و از سوی دیگر موجب افزایش توان بالقوهٔ صادراتی کشور خواهد شد.
این مدیر موفق دربارهٔ مشوق‌ها و سیاست‌های حمایتی دولت می‌افزاید: بدون شک استمرار سیاست‌های حمایتی و تشویقی صادراتی دولت، ما را در اجراء برنامه‌های توسعه صادرات راسخ‌تر و مصم‌تر می‌کند. علاوه بر این، دولت می‌تواند در مورد بسیاری از صنایع مانند صنایع غذائی حمایت‌های خاصی داشته باشد.
به‌عنوان مثال دولت باید برای متعادل کردن قیمت کالائی مثل شکر که با قیمت بالاتر از قیمت‌های جهانی به تولیدکنندگان عرضه می‌شود، تدابیری اتخاذ کند.
یونس ژائله معتقد است: برای حضور در بازارهای جهانی، این صنعت نیاز به نوسازی دارد و با اطمینان می‌گوید: هر چه امروز در این مورد سرمایه‌گذاری شود در آینده نتایج مثبت بیشتری برای کشور در پی خواهد داشت، زنجیرهٔ ارزش افزوده تولیدی در مراحل مختلف از تولید مواد اولیه مانند پودر کاکائو تا مرحلهٔ خدمات توزیع و عرضهٔ کالا در بازارهای هدف با همکاری سازمان‌ها و وزارتخانه‌های ذی‌ربط باید به‌نحوی موردنظر و حمایت قرار گیرند که فرآورده‌های صادراتی با مزیت‌های رقابتی وارد بازارهای هدف شوند.
همچنین در مورد مقررات گمرکی می‌گوید: بازنگری در برخی از آنها می‌تواند مانع از توقف سرمایه‌گذاری شرکت‌ها در مبادی گمرکی شده و از توقف تولید جلوگیری کند. البته اذغان می‌کند که بر اساس سیاست گمرکات کشور، تاکنون همکاری‌های شایسته‌ای با صنایع کشور صورت گرفته است. اما کافی نیست و با ذکر مثالی در مورد آلمان اضافه می‌کند: در کشورهای پیشرفته، کالا توسط واردکننده اظهار و مستقیماً با مسئولیت آن شرکت ترخیص می‌شود. این مدت در کشوری مثل آلمان کمتر از ۲۰ دقیقه است.
توقف کالا در مبادی گمرکی باعث کاهش مدت زمان عمر مصرف کالا (Shelf Life)، افزایش هزینه‌های مالی و انبارداری که گاهی بسیار سنگین است و از بین رفتن مزیت‌های رقابتی در بازارهای جهانی می‌شود.
او یکی دیگر از مکانیزم‌های حمایتی را پرداخت مابه التفاوت کالاهای صادراتی می‌داند و اضافه می‌کند: وجود قراردادهای حذف یا تعدیل تعرفه‌های گمرکی با کشورهای همسایه مانند عراق، افغانستان، پاکستان، سوریه، عربستان و آذربایجان، در چارچوب پیمان‌های منطقه‌ای از مواردی است که بسیار مؤثر واقع می‌شود.
ژائله می‌گوید: همچنین، افزایش یارانه‌های پرداختی به صادرات به مبلغ مناسب با محاسبات دقیق و کارشناسی، می‌تواند زمینه را برای تجلی هر چه بیشتر توانائی‌های شرکت‌های معتبر در توسعهٔ صادرات به بازارهای جهانی فراهم آورد.
همچنین تقبل بخشی از هزینه‌های تبلیغات و ترویج و توسعهٔ فروش در بازارهای هدف را توسط دولت گام مؤثری می‌داند و تأکید می‌کند برای توسعهٔ صادرات همه باید در تمام جهات مثل یک زنجیرهٔ کامل حرکت کنند.
ژائله می‌گوید: همهٔ سیستم، از من به‌عنوان تولیدکننده و صادرکننده تا سیستم بانکی و دولت، به‌عنوان ناظر و حامی باید بتوانند نیازهای توسعهٔ صادرات را برآورده و تأمین کنند و در مسیر رشد، حرکت کنند تا به حداقل قابل قبولی برسند.
رئیس ‌هیئت‌مدیرهٔ شیرین‌عسل دربارهٔ بازارهای هدف این شرکت می‌گوید: گروه صنایع غذائی شیرین‌عسل، علاوه بر حضور بسیار فعال در بازارهای کشورهای آسیای و آفریقائی، توانسته است در معتبرترین نمایشگاه‌ها و همایش‌های بین‌المللی، امکانات و روش‌های تولید خود را به اروپائی‌ها نیز ارائه کند و این موفقیت بزرگی برای مجموعه است.
ژائله اضافه می‌کند: اروپائی‌ها باور نمی‌کردند ایرانی‌ها با تکنولوژی پیشرفته جهانی و کیفیت بالا مشغول تولید باشند. که البته ایجاد این باور زمان و انرژی زیادی را می‌طلبید. در واقع اروپائی‌ها نیز به این باور دستی یافته‌اند که یک شرکت ایرانی مانند شیرین‌عسل، در حد استانداردهای بین‌المللی تولید می‌کند و این موضوع موجب شده تا صادرات ما به کشورهای اروپائی که خود مهد صنعت شیرینی و شکلات جهان هستند، افزایش یابد. و اضافه می‌کند: امسال برای اولین بار پودر و کرهٔ کاکائوی تولیدی گروه صنایع غذائی شیرین‌عسل به اروپا صادر شد.در مجموع سعی این گروه بر این بوده که در چارچوب راهبرد کلان توسعهٔ صادرات، ضمن راهیابی به بازارهای جدید، پیوند خود را با مشتریان و مصرف‌کنندگان در بازارهای هدف، از طریق توجه به نیازها و سلایق آنان عمیق‌تر ساخته و محصولات خود را با بهترین کیفیت و با قیمت‌های مناسب و قابل رقابت عرضه کند. گزاف‌گوئی نیست اگر بگوییم که؛ شیرین‌عسل، اعتبار جهانی برای صنعت شیرینی و شکلات ایران رقم زده است. شیوهٔ بسته‌بندی و جذابیت آن، یکی از مهم‌ترین موارد جذب مشتری در بازارهای جهانی است. ژائله در این باره می‌گوید: با توجه به تشدید رقابت در بازارهای جهانی، نحوهٔ عرضه و بسته‌بندی محصولات از فاکتورهای بسیار حائزاهمیت است. مخصوصاً که سیطرهٔ فعالیت‌های صادراتی گروه صنایع غذائی شیرین‌عسل وسعت چشمگیری یافته و هم‌اکنون ما در اروپا محصولات شیرین‌عسل را عرضه می‌کنیم. او می‌گوید: بهبود مستمر روند بسته‌بندی و کیفیت بسته‌بندی چه از نظر مواد و چه از نظر نوع و شیوهٔ بسته‌بندی از مهم‌ترین برنامه‌های ما در شیرین‌عسل است.
از سوی دیگر گروه صنایع غذائی با بهره‌برداری از تکنولوژی روز جهانی و با به‌کارگیری پیشرفته‌ترین روبات‌ها، برای اولین بار در ایران، شیوهٔ بسته‌بندی بسیار مدرن ROBOTICS را مورد استفاده قرار داده است. وی در ادامه با مقایسهٔ میزان بسیار پائین صادرات محصولات غیرنفتی ایران نسبت به کشورهائی مانند: ترکیه و امارات متحدهٔ عربی می‌گوید: یکی از عمده‌ترین معضلات ما، این است که مزیت‌های‌مان را به‌خوبی شناسائی نکرده‌ایم و همیشه بر آن بوده‌ایم، کالائی را که در داخل کشور مورد نیاز است، در داخل تولید کنیم. این موضوع موجب شده تا تنوع تولیدات کشور بسیار زیاد باشد. به‌عبارت دیگر به‌جای تولید در بخشی که دارای مزیت اقتصادی نسبی هستیم، بعضی از سرمایه‌گذاری‌ها را در بخش‌هائی انجام داده‌ایم که اصولاً برای کشور مزیت اقتصادی دربر ندارد. این موضوع مخصوصاً در شرایطی که در پروسهٔ الحاق به WTO هستیم حائز اهمیت بسیار است. باید مزیت‌های خود را دقیقاً شناسائی کرده و به سرمایه‌گذاری‌های خود جهت دهیم. ژائله اضافه می‌کند: از سوی دیگر باید یک متولی برای هر یک از کشورهای هدف و موردنظر، اهداف صادراتی را با هماهنگی صادرکنندگان به مرحلهٔ اجراء درآورد. به این معنی که در هر کشور، استراتژی مناسب و پاسخگو را اجراء کرده تا موفقیت حاصل شود. طبیعتاً در این زمینه دولت می‌بایست حمایت و پشتیبانی کند تا این بازارها به‌سرعت تصرف شوند. شکی نیست که این فرصت‌های طلائی تکرار نخواهد شد. همان‌طور که از فرصت‌های به‌دست آمده در بازارهای آسیای میانه و روسیه استفاده مطلوب نشد و در بسیاری موارد کالاهای ایرانی عملات حذف شدند.
او معتقد است: در این راستا نباید استراتژی توسعهٔ صادرات در پشت‌ درهای بسته تدوین شود و از صادرکنندگان نمونه در این جلسات به‌صورت جدی دعوت به‌عمل آید و نظرات آنان نیز لحاظ شود، از سوی دیگر برای توسعهٔ صادرات در هر یک از این بازارها، امکانات مالی برای توسعهٔ خطوط تولید و خرید ماشین‌آلات جدید در کمیته‌ای ویژه که صادرکنندگان نمونه نیز در آن حضور فعال دارند بررسی و تقویت و مسائل بانکی و مالی تحت اختیار این کمیته ویژه قرار گیرد.
صادرکنندهٔ نمونهٔ سال ۸۴ معتقد است: صنعت غذای ایران از پتانسیل‌های رشد مطلوبی در منطقه و خاورمیانه برخوردار است و می‌تواند متضمن بازارهای بسیار خوب در اقتصاد و تجارت رقابتی امروز باشد. البته وی شرط حضور در بازارهای جهانی را حضور مؤثر و حرفه‌ای می‌داند و می‌گوید: کاری که ما در شیرین‌عسل انجام دادیم تخصصی کردن تشکل‌ها و فعالیت‌های صادراتی گروه بود. حاصل آن نیز به‌صورت کار و تلاش بیشتر به شیوه‌ای کاملاً حرفه‌ای نمودار شده است. وی با اشاره به نقش اتاق بازرگانی می‌گوید: اصولاً اتاق‌های بازرگانی در هر کشور، از مهم‌ترین عوامل بروز رشد و توسعهٔ اقتصاد و تجارت هستند. همچنین محل مناسبی برای برقراری تعامل، و بر طرف کردن موانعی هستند که بر سر راه توسعه و گسترش صنایع گوناگون قرار دارند. در شرایط کنونی و در حالی‌که صنایع کشور باید به مرور خود را برای پیوستن به WTO که از الزامات اقتصاد جهانی است آماده کنند، اتاق‌های بازرگانی و صنایع معادن (ایران و استان‌ها) می‌توانند در امر فرصت‌سازی برای صادرات کشور بسیار مؤثر باشند و این تنها در شرایطی ممکن است که تحول اساسی در ساختار، جوانگرائی و دیدگاه‌های نوین، مطابق با شرایط کنونی بازارهای متحول جهانی، جایگزین دیدگاه‌های سنتی و بوروکراسی اداری شود.
وی با توجه به انتخاب مجدد گروه صنایع غذائی شیرین‌عسل به‌عنوان صادرکنندهٔ نمونه می‌گوید: من به‌عنوان یک صنعتگر، این موفقیت را نه تنها از آن گروه صنایع غذائی شیرین‌عسل، بلکه متعلق به صنعت شیرینی و شکلات کشور و اصولاً صنعت غذا و کارآفرینان و صنعتگران کشور می‌دانم. او اضافه می‌کند: به‌عنوان یک ایرانی که به شکوفائی اقتصاد و ایجاد ثروت ملی در کشور می‌اندیشد، بر این باورم که دستیابی به اهداف صادراتی کشور و کسب جایگاه مناسب در تجارت بین‌المللی در این مرحلهٔ حساس و در زمانی‌که به تبع از منشور سازمان تجارت جهانی، تعامل منطقی و همکاری متقابل ایران و سایر کشورها خصوصاً از ابعاد تجارت جهانی مطرح است. اعتقاد دارم باید بیش از پیش تلاش و کوشش کرد و برای موفقیت در بازارهای صادراتی، جهانی اندیشید چرا که حضور در بازارهای بین‌المللی، حاصل اندیشه جهانی است.

منبع : مجله بهکام