سه شنبه, ۲۸ فروردین, ۱۴۰۳ / 16 April, 2024
مجله ویستا

مواظب‌ باشید هنگ‌ نکنید!


مواظب‌ باشید هنگ‌ نکنید!
كاهش‌ خواب‌ در طول‌ شبانه‌روز تاثیرات‌ سوء بر زندگی‌ و عملكرد می‌گذارد كه‌ عمده‌ تاثیرات‌ آن‌ عبارتند از:
احساس‌ خواب‌آلودگی‌ و خستگی‌: بی‌خوابی‌ بطور معمول‌ باعث‌ خواب‌آلودگی‌ و خستگی‌ می‌شود. منظور از «خواب‌آلودگی‌» اشتیاق‌ یا تمایل‌ به‌ خواب‌ و منظور از خستگی‌، نداشتن‌ انگیزش‌ یا انرژی‌ كار است‌. خواب‌آلودگی‌ تغییر هشیاری‌ نیز در نظر گرفته‌ می‌شود. این‌ باور را كه‌ خواب‌ آلودگی‌ به‌ عملكرد آسیب‌ می‌رساند، آزمون‌های‌ روانی‌ حركتی‌ و ذهنی‌ در آزمایشگاه‌ تایید نكرده‌ است‌. همچنین‌ شواهد كمی‌ وجود دارد كه‌ خواب‌آلودگی‌ ناشی‌ از برنامه‌ كاهش‌ خواب‌، باعث‌ نابهنجاری‌ فیزیولوژیك‌ می‌شود. اكثر آزمودنی‌ها، كاهش‌ چند روزه‌ خواب‌ فقط‌ بعد از یك‌ شب‌ خواب‌، بهبودی‌ كامل‌ نشان‌ دادند. به‌ نظر می‌رسد كه‌ در خواب‌آلودگی‌ خواب‌ REM مهمتر از خواب‌ NREM است‌.
افت‌ عملكرد: به‌ رغم‌ این‌ واقعیت‌ كه‌ به‌ نظر نمی‌رسد بی‌خوابی‌ آسیب‌زا باشد، مردم‌ از زمان‌های‌ خواب‌آلودگی‌ خود بروز اشكالاتی‌ را در عملكردشان‌ گزارش‌ می‌دهند. مطالعات‌ میدانی‌ نشان‌ می‌دهد افراد شب‌كار نه‌ تنها از خواب‌آلودگی‌ شكایت‌ دارند، بلكه‌ عملكردشان‌ نسبت‌ به‌ روز، پایین‌تر است‌. بی‌خوابی‌ بر آزمودنی‌های‌ مسن‌تر اثر بیشتری‌ می‌گذارد. چند تغییر ناشی‌ از بی‌خوابی‌ عبارتند از:
۱. افت‌: منظور از افت‌ بروز ناهماهنگی‌ در عملكرد به‌ دلیل‌ بی‌خوابی‌ است‌. افراد بطور معمول‌ به‌ علامت‌ها یا رویدادها فورا واكنش‌ نشان‌ می‌دهند، در حالی‌ كه‌ افراد محروم‌ شده‌ از خواب‌ ممكن‌ است‌ به‌ كندی‌ واكنش‌ نشان‌ دهند. هر چه‌ افراد از خواب‌ بیشتری‌ محروم‌ شده‌ باشند، ناهماهنگی‌ در عملكرد در آنها بیشتر می‌شود. در موقعیت‌هایی‌ كه‌ مردم‌ بایستی‌ بسرعت‌ واكنش‌ نشان‌ دهند، افت‌ مانعی‌ اساسی‌ است‌.
۲. كندی‌ شناختی‌: وقتی‌ افراد از خواب‌ محروم‌ می‌شوند، تعداد یا سرعت‌ واكنش‌های‌ آنها كاهش‌ می‌یابد. امروزه‌ به‌ نظر می‌رسد كه‌ این‌ كندی‌ شناختی‌ كه‌ به‌ افت‌ در عملكرد نسبت‌ داده‌ شده‌ است‌، در نتیجه‌ خواب‌های‌ بسیار كوتاه‌ دوره‌های‌ بسیار كوتاه‌ خواب‌ در حالت‌ بیداری‌ به‌ وجود می‌آید. خواب‌های‌ بسیار كوتاه‌ با افزایش‌ محرومیت‌ از خواب‌، افزایش‌ می‌یابند. در نتیجه‌ هر چه‌ محرومیت‌ افزایش‌ می‌یابد، كندی‌ شناختی‌ نیز بیشتر می‌شود.
۳. مسائل‌ مربوط‌ به‌ حافظه‌: خواب‌آلودگی‌ اغلب‌ به‌ كاهش‌ یادآوری‌ بلافصل‌ همراه‌ است‌ كه‌ ممكن‌ است‌ بخاطر تركیب‌ عواملی‌ مانند افت‌ در عملكرد و ناتوانی‌ در رمزگردانی‌ مناسب‌ اطلاعات‌ باشد بسیاری‌ از مطالعات‌ نشان‌ می‌دهد كه‌ وقتی‌ بی‌خوابی‌ از ۳۰ ساعت‌ تجاوز كند نبود حافظه‌ مشهود می‌شود.
۴. افت‌ هوشیاری‌ و خوگیری‌: اصل‌ كلی‌ این‌ است‌ كه‌ اثر محرومیت‌ از خواب‌ با افزایش‌ زمان‌ اجرای‌ تكلیف‌ بیشتر می‌شود. به‌ بیان‌ دیگرن‌ افت‌ عملكرد ناشی‌ از بی‌خوابی‌ ممكن‌ است‌ در شروع‌ كار روزانه‌ دیده‌ نشود ولی‌ در انتهای‌ كار روزانه‌ آشكار می‌گردد. این‌ مطلب‌ برای‌ افرادی‌ كه‌ دستگاه‌هایی‌ را به‌ تناوب‌ كنترل‌ می‌كنند مانند كسانی‌ كه‌ در راكتورهای‌ هسته‌یی‌ و كارخانجات‌ شیمیایی‌ كار می‌كنند بسیار مهم‌ است‌.
۵. تغییرات‌ مطلوب‌ در پاسخ‌: در بسیاری‌ از موقعیت‌ها دوره‌ های‌ زمانی‌ محدود وجود دارد كه‌ در آن‌ فرد بایستی‌، برای‌ جلوگیری‌ از بعضی‌ پیامدهای‌ ناگوار، با توجه‌ كامل‌ واكنش‌ نشان‌ می‌دهد. مدت‌ها فرض‌ بر این‌ بود كه‌ افراد محروم‌ از خواب‌ می‌توانند با این‌ موقعیت‌ها كنار بیایند، اما پژوهش‌های‌ اخیر نشان‌ می‌دهد كه‌ افراد محروم‌ از خواب‌ نمی‌توانند با این‌ موقعیت‌ها كنار بیایند. توجه‌ به‌ این‌ مطلب‌ برای‌ خلبانان‌، پزشكان‌ و سایر افرادی‌ كه‌ بی‌خوابی‌ را در شغل‌ خود تجربه‌ می‌كنند، مهم‌ است‌.
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید