جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

آمده اند که بمانند


آمده اند که بمانند
«میكا مورگان» كه در گذشته خلبان بمب افكن های ۱-B نیروی هوایی ارتش آمریكا بوده، اكنون در پایگاه هوایی «بلد» عراق مشغول هدایت هواپیماهای بدون سرنشین در عراق است. او با اشاره به یكی از این هواپیماها می گوید، آینده نیروی هوایی این است. در خارج از سیم خاردارهای پایگاه هوایی «بلد» ناآرامی ها با شدت زیاد ادامه دارد. اما آسمان شهر در اختیار آمریكایی هاست. مورگان از پنجره اتاقش درون پایگاه به بیرون نگاه می كند و شاهد فرود یكی دیگر از هواپیماهای بدون سرنشین است. این هواپیماها كه به اندازه یك سسنا هستند یكی یكی بعد از انجام ماموریتشان در وسط محوطه پایگاه فرود می آیند. این هواپیماها به بزرگترین ناوگان هوایی دنیا تعلق دارند و تعداد دقیق آنها محرمانه است. هواپیماهای بدون سرنشین هریك دو موشك حمل می كنند و با تجهیزات پیشرفته در جست وجوی عوامل ناآرامی و دیگر نشانه های دردسرساز هستند.
اما فرمانده هوایی كه این هواپیماها را خلبانی می كند در عراق نیست. او ۱۱۲۰۰ كیلومتر دورتر در لاس وگاس قرار دارد. وقتی نیروهای مورگان در شهر بلد هواپیماهای بدون سرنشین را به پرواز در می آورند و فرود می آورند یعنی كاری كه هنوز به خلبانی در محل نیاز دارد، ماهواره ای در پایگاه هوایی نلیس در خارج از سین سیتی كنترل اصلی را به عهده دارد. به این ترتیب با استفاده از فناوری جدید «Rover» ، هرچه كه هواپیماهای بدون سرنشین در دوربین های خود و شناسایی كننده های گرمایی مادون قرمز ثبت كنند بر روی صفحه كامپیوتر همه فرماندهان زمینی در آمریكا و فرماندهانی كه در تانك هایشان در خاك عراق حضور دارند قابل مشاهده است.
در آینده، این فرماندهان می توانند در داخل ارتش عراق یا پلیس این كشور با استفاده از این اطلاعات، نیروهای عراقی را به سمت هدف هدایت كنند. لازم نیست این فرماندهان لزوماً در عراق باشند. آنها می توانند در لاس وگاس، دركازینو یا رستوران و یا در استخر باشند و بااستفاده از این فناوری، همزمان در عراق هم مشغول جنگ باشند. هواپیماهای بدون سرنشین جدید كه در سال های آینده قرار است در بلد مستقر شوند، بزرگتر و بهتر هستند. قدرت آتشباری این هواپیماها بیشتر است و بمب بیشتری حمل می كنند. راه های ویژه و جدیدی هم برای این هواپیماها در حال ساخت است. این هواپیماها طوری طراحی شده كه اسكادران باری ۱۳۰-C را كمك و همراهی كنند. این اسكادران در ماه ژانویه از كویت وارد عراق شده تا نقل و انتقال تداركات ارتش را آسان كنند.
پایگاه هوایی بلد كه هر ماه ۲۷۵۰۰ هواپیما از آن عبور می كند، بعد از فرودگاه «هیت رو» لندن دومین فرودگاه پرترافیك دنیاست. ژنرال «فرانك گورنگ» فرمانده واحد ۳۳۲ نیروی هوایی مشغول بازسازی این پایگاه و سازگار كردن آن با شرایط ارتش آمریكاست. ساختار مربوط به دوران حكومت صدام در این فرودگاه مناسب و استاندارد الف- ۱۶ ها و ۱۳۰-C های آمریكایی و دیگر هواپیماهایی كه در این پایگاه رفت و آمد دارند نیست.
هیچ كدام از رفت و آمدهای این پایگاه مربوط به هواپیماهای عراق نیست. از نیروی هوایی عراق فقط سه خدمه ترابری در این فرودگاه حضور دارد. «گورنگ» می گوید: می توان گفت كه «بلد» برای مدت طولانی همین گونه باقی می ماند. او می گوید: «حاكمیت» برای یك كشور به معنای توانایی كنترل فضای هوایی آن است. ما تا مدت ها به عراقی ها كمك می كنیم تا این مشكل را حل كنند.
برای دریافتن این كه برنامه های درازمدت آمریكا برای عراق چه خواهد بود، باید به تحولات در بلد نگاهی انداخت. بلد در منطقه ای روستایی و بدون سكنه در ۶۹ كیلومتری شمال بغداد واقع است. این شهر كوچك پر از هزاران تریلی و وسیله نقلیه سنگین، یكی از ابر پایگاه هایی است كه پنتاگون تصمیم دارد نیروهای خود را در آن تقویت كند و با عقب كشیدن نیروهایش از خطوط مقدم جنگ عراق، این نیروها را در این پایگاه مستقر كند. این تغییر و تحولات بخشی از برنامه دونالد رامسفلد وزیر دفاع است برای محدود كردن و متمركز نمودن نیروهای زمینی آمریكا در عراق تا پایان سال ۲۰۰۶ .برنامه ریزان پنتاگون امیدوارند كه عقب نشینی نسبی و نیمه تمام باعث فروكش كردن مخالفت ها با این جنگ در داخل آمریكا شود.
اما پایگاه عظیمی كه در بلد در حال ساخت است نشان نمی دهد كه آمریكا در حال عقب نشینی از عراق است؛ بلكه برعكس این پایگاه نشانه تصمیم پنتاگون برای حضور در عراق برای مدتی طولانی و دست كم یك دهه یا بیشتر است. مسایل مربوط به حاكمیت و تمامیت ارضی بیاید در چارچوب توافق های دو جانبه و حقوقی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
در ماه های اخیر درگیری های قومی و مذهبی در عراق بیشتر شده و به حدی رسیده است كه درگیری ها و حملات ضد آمریكایی را تحت الشعاع خود داده است. آمریكایی ها در توجیه حضور خود در عراق به این درگیری ها اشاره می كنند.
شواهد دیگری هم وجود دارد حاكی از این كه آمریكا برنامه درازمدتی برای حضور در عراق دارد. سفارتخانه ۵۹۲ میلیون دلاری جدید آمریكا كه در قلب بغداد و در منطقه بین المللی آن در حال ساخت است، بزرگترین سفارتخانه این كشور در دنیاست. ژنرال «چاك ویلیامز » رئیس دفتر ساختمان های خارجی وزارت خانه آمریكا اخیراً در گفت وگویی با نیوزویك، ساختمان سفارت آمریكا در عراق را بزرگترین طرح در تاریخ وزارت خارجه آمریكا خواند. مقامات آمریكایی در دولت و كنگره می گویند برنامه ریزی های جدی یا حتی گفت وگویی درون بروكراسی امنیت ملی درباره عقب نشینی كامل از عراق صورت نگرفته است. در پنتاگون یكی از افسران اطلاعاتی مسئول تهیه تحلیل ها و به روز كردن آن در باره پیامدهای عقب نشینی آمریكا از عراق شده است. اما این كار یك مأموریت نیمه وقت است. به گفته منابع پنتاگون و همان طور كه خود جورج بوش گفته است، شمار نهایی و دقیق نیروهای آمریكایی درعراق را رئیس جمهور های بعدی و دولت های آینده این كشور مشخص می كنند.روند امور در ابر پایگاه های آمریكا در عراق، آرام تر و آسان تر از نقاط دیگر این كشور است. از ماه ژانویه كه نقل و انتقالات درون پایگاه بلد بیشتر شده است هیچ كس در این پایگاه آسیبی ندیده است. در مقایسه با شرایط خطرناك سربازان آمریكایی در ۷۵ پایگاه كوچك آمریكا درعراق، بلد شرایط بسیار بهتری دارد. سالن كنفرانس جدیدی در این پایگاه در حال ساخت است و یك كافی شاپ، زمین گلف و سالن نمایش فیلم، این پایگاه را به كلی از دیگر پایگاه های نظامی آمریكا متفاوت كرده است. از دوران عدی حسین پسر صدام كه از این منطقه برای تمرین تیم های المپیك و ورزشی عراق استفاده می كرد، دو استخر رو باز و بسته در این پایگاه باقی مانده است.
مقامات آمریكایی همواره و به طور مرتب خبر تصمیم پنتاگون برای استقرار پایگاههای دائمی را تكذیب می كنند. سرهنگ «بری جانسون» سخنگوی فرماندهی مركزی ارتش آمریكا در بغداد اخیراً گفته است، عامل مهم برنامه ریزی در استراتژی تأسیس پایگاه ما این است كه بعد از پایان كامل عملیات آزادی عراق هیچ پایگاهی در این كشور باقی نماند. به گفته او آنچه اكنون در عراق وجود دارد پایگاههایی برای مقابله با ناآرامی هاست كه عملیات آمریكایی ها در عراق را به نوعی پوشش دهند. این تدارك و پوشش به طور موقت و تا وقتی ادامه خواهد داشت كه عملیات آزادی عراق پایان یابد. اما به گفته دفتر برنامه ریزی و پژوهش كنگره، دولت بوش خواستار بیش از ۱/۱ میلیارد دلار بودجه بیشتر برای ساخت و سازهای نظامی جدید در عراق شده است. این رقم دو برابر كل بودجه نظامی آمریكا در كویت، قطر و امارات است. از این مقدار بودجه درخواستی سهم زیادی معادل ۲۳۱میلیون دلار آن به پایگاه بلد اختصاص می یابد. از نظر فنی، سرهنگ جانسون ممكن است درباره برنامه های درازمدت پنتاگون حقیقت گفته باشد، اما این را هم نباید فراموش كرد كه دولت آمریكا حتی برای حضور نظامی نیم قرنی خود پایگاه نظامی دائمی ایجاد نكرده است.
در كره جایی كه دهها هزار سرباز آمریكایی ۵۵ سال است كه بعد از جنگ در این كشور مستقر هستند، تازه این روزها نیروهای آمریكایی مشغول جابه جا شدن از تأسیسات موقت خود هستند. یك مقام كاخ سفید چندی پیش در پاسخ به خبرنگاران درباره برنامه های درازمدت آمریكا، مقایسه ای با آسیا و آلمان را مطرح كرد. این مقام آمریكایی گفت: در هر درگیری كه آمریكا اخیراً در آن حضور داشته، به غیر از جنگ ویتنام، نیروهای آمریكایی در آن كشور باقی مانده اند.
طرح های واشنگتن در بلد بخشی از برنامه های بزرگتر رامسفلد برای تغییر ساختار نیروهای آمریكایی در خارج است. در چارچوب این برنامه ها پایگاههای بزرگ دوران جنگ سرد با دهها هزار نیروی مستقر در آن دیگر جایی ندارد. به جای آن قرار است واحدهایی آماده از نیروهای ویژه با تجهیزات لازم مستقر شوند كه هر وقت نیاز باشد مورد استفاده قرار گیرند. بلد با شرایط جغرافیایی ویژه ای كه دارد آزمون مناسبی است برای این تغییرات. استقرار هواپیماهای بدون سرنشین در بلد كه از آمریكا هدایت و خلبانی می شوند، نمونه كامل یك نیروی ویژه است.
پرسشی كه اكنون وجود دارد این است كه آیا حضور كاهش یافته اما طولانی مدت آمریكا در عراق می تواند مؤثر باشد؟ كارشناسان مقابله با ناآرامی ها می گویند با درگیری های قومی و ناآرامی ها نمی توان از آسمان مبارزه كرد. افسران نیروی هوایی آمریكا در بلد می گویند این موضوع را اكنون دریافته اند. به همین دلیل اف- ۱۶ها در عراق به جای بمباران كردن، امروز از ارتفاع ۱۵ هزار فوتی با استفاده از فناوری پیشرفته هدف گیری در روز شب كار پلیسی انجام می دهند. «پیت گرستن» فرمانده اسكادران اف _ ۱۶ ها می گوید، از ماه ژانویه این اسكادران مشغول جمع آوری و ارائه اطلاعات به ارتش و نیروی پلیس بوده و به جای بمباران هدف ها، آنها را شناسایی و پیگیری كرده است. این فرمانده نیروی هوایی می گوید: «به ما گفته شده كه اكنون دیگر زمان نابودكردن و بمباران نیست بلكه باید بازسازی شروع شود.»
اخیراً كنت پولاك از تحلیل گران معتبر امور خاورمیانه در شورای روابط خارجی آمریكا در گزارشی با عنوان استراتژی جدید آمریكا در عراق توصیه هایی را در این مورد مطرح كرده است. او در این گزارش با اشاره به این كه بازسازی عراق با شكست روبه رو نشده آورده است، دولت بوش هنوز استراتژی كه به موفقیت منجر نشود نداشته است و پیشرفتی كه تاكنون صورت گرفته برای دستیابی به راه حل بادوام برای مشكلات عراق كافی نیست. به اعتقاد پولاك بسیاری از تحولات مثبت موقتی و مصنوعی بوده اند و مشكلات بیشتری به دنبال داشته اند. سیاست آمریكا در عراق بر مشكلات نادرست و راه حل های نادرست تر استوار بوده است.
مهمترین خطای آمریكا به آوریل ۲۰۰۳ بازمی گردد كه در خلأ امنیتی بعد از سقوط صدام در عراق آمریكا هیچ وقت این خلأ را پر نكرد و این خلأ به وقوع دو مشكل جداگانه اما تقریباً مرتبط با هم منجر شد: ناآرامی ها در مناطق سنی نشین غرب عراق؛ دولت ورشكسته و نهاد دولتی و حكومتی آن فروپاشیده و نهادهای سیاسی و نظامی جدید و توانایی جایگزین آن نشد.
آمریكا منابع و انرژی زیادی به مقابله با ناآرامی ها اختصاص داد، اما استراتژی غلطی را به كار برد. پولاك، خسارت ناشی از ناكامی در بازسازی دولت ورشكسته عراق را بیشتر از به كار بردن استراتژی نادرست دانسته و می گوید، تا وقتی آمریكا نتواند به عراقی ها در ایجاد نهادهای قدرتمند و جدید سیاسی و نظامی كمك كند حضور گسترد نظامی خارجی و كمك اقتصادی همچنان ضروری است.
زمان به سود آمریكا نیست. ناكامی در اجرای كامل طرح های بازسازی هر روز بیشتر عراقی ها را در برابر آمریكا قرار می دهد و آنها را به سمت فعالیت های نظامی و ناآرامی ها سوق می دهد. به همین دلیل سال ۲۰۰۶ برای آمریكا در عراق سال بسیار حساسی است و در این سال یا برای همیشه موفق می شود و یا برای همیشه شكست می خورد. یا دولت جدید عراق با حمایت آمریكا شروع به حل مشكلات عراق می كند و یا با ادامه ناكامی های گذشته عراق را بیشتر از گذشته به سمت درگیری های نظامی سوق می دهد.
پولاك، امنیت را مهمترین عامل در پیشبرد فعالیت بازسازی در عراق می داند و معتقد است بدون وجود امنیت تضمین شده، بازسازی با شكست روبه رو می شود. اشكال بزرگ استراتژی نظامی آمریكا هم بی توجهی به همین تأمین امنیت است. پولاك به دولت بوش توصیه كرده كه تأمین امنیت را به اولویت جدید خود در عراق تبدیل كند و حتی به آن بیشتر از پیگیری عوامل ناآرامی اهمیت دهد. به این ترتیب استراتژی نظامی آمریكا در عراق تغییر كرده و از مرحله تهاجمی به مرحله تدافعی تبدیل می شود. برای این كار باید فرماندهی متحد و یكپارچه ای كه كاملاً در عملیات های نظامی و غیرنظامی حضور داشته باشد ایجاد شود. با تغییر استراتژی آمریكا، تاكتیك های آن هم تغییر می كند. ایجاد كارت های شناسایی ویژه برای شهروندان می تواند یكی از تاكتیك های جدید برای مقابله با ناآرامی ها باشد.
بحث درباره چگونگی حضور نیروهای آمریكایی در عراق در هفته های اخیر وارد مرحله تازه ای شده است. سناریوهای مختلفی در این باره مطرح و مورد بحث است كه از جمله آن تغییر جهت استقرار نیروها در عراق و تبدیل این نیروها به نیروی واكنش سریع مستقر در كویت تا كشوری دیگر در همسایگی عراق است. به این ترتیب بدون این كه ادامه حضور نیروهای آمریكایی در عراق واكنش های خشونت آمیز به دنبال داشته باشد، این نیروها می توانند در صورت لزوم به سرعت واردعراق شده و عملیات لازم را انجام دهند و بعد خارج شوند.
استراتژیست های آمریكایی از طیف های مختلف در اظهارنظرات و نوشته های خود چنین پیشنهادی را مطرح و از آن حمایت كرده اند. به غیر از ۱۴۰ هزار نیرویی كه آمریكا در عراق دارد، ارتش آمریكا بیش از شش هزار نیرو هم در سراسر خاورمیانه مستقر كرده است. بیشترین تعداد این نیروها در بحرین دیده می شود و بعد قطر كه میزبان پایگاه هوایی بزرگ آمریكا در منطقه است. در این پایگاه ۴۱۵ نیروی آمریكایی حضور دارند.
با تشكیل دولت جدید در روزهای آینده در عراق وضعیت حضور نظامیان آمریكایی در سالهای آینده در این كشور به زودی مشخص می شود. اما آنچه شواهد نشان می دهد این است كه آمریكایی ها آمده اند تا فعلاً در عراق بمانند.
نیلوفر قدیری
منابع: تایم- CFR.Org- نیوزویك - سایت پنتاگون
منبع : روزنامه همشهری


همچنین مشاهده کنید