دفاع مرحوم نوری از به توپ بستن مجلس

به توپ بستن مجلس و كشتن برخی از مشروطه خواهان در افكار عمومی سئوالاتی را برانگیخت. مرحوم شیخ فضل الله نوری رساله ای تحت عنوان تذكره الغافل و ارشادالجاهل نوشت و ضمن دفاع از سركوب مشروطه به برخی از این شبهات پاسخ داد. در بخشی از این رساله درباره به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه آمده است:
«ای عزیز بر فرض بگوییم مقصود اینها تقویت دولت اسلام بود، چرا اینقدر تضعیف سلطان اسلام پناه را می كردند و حال آنكه ابداً قوه مجریه از جندیه جربیه نداشتند، بلكه در این دو سال مخصوصاً جندیه را فانی كردند. و چرا به همه نحو تعرضات احمقانه نسبت به سلطان مسلمین كردند؟ الحق چقدر حلم و بردباری و رعیت پروری فرمود! تمام این مراتب را دید، صبر فرمود. به اشراف مملكت كردند آنچه كردند، صبر فرمود. به علمای عصر توهینات نالایق نمودند صبر فرمود. به علمای سلف جسارت ها كردند، صبر فرمود. ولی بر همه واضح است كه متعرض به امور دینی و اعتقادی و ترتیب مقدمات اضمحلال دولت اسلامی مطلبی است كه صبر در آن روا نیست و خلاف مقتضای سلطنت اسلامی است. خصوص دیده شود كه چند نفر مسلمان به لوث قتل گبری با سوءحال كشته شوند و این عمل را قانون الهی بشمارند. و چون لیس للباطل الاالجوله و این حق ما را صاحبی است قادر و نگهبانی است مقتدر و در كمال متانت مطالبه معدود قلیلی از مفسدان معلوم الحال را فرمودند و آن كفره و فسقه مضایقه كردند، باز مطالبه فرمودند محض قلع فرمودن ماده فساد و آن جماعت ضاله مامورانش را كشتند. هرچه فریاد كردند كه نزنید، نكشید، ما مامور به زدن نیستیم، فایده نكرد. ماموران را به نارنجك كشتند. بی گناهان را هدف گلوله كردند و سنگرهای قوی معنی كردند و منارهای مدرسه را سنگر نمودند و آلات حرب زیادی در سنگرهاشان جمع كردند. چون حضرت شاهنشاه مطلع به تمام این وقایع بودند و فساد عمومی عاقبت این امر مشاهدشان بود، بعد از آن كه خارج از قدر مترقب تاكید فرمودند كه شاید بدون غضب و مقاتله دست این ملاحده و مفسدان از این اساس كوتاه شود، نشد. لذا با كمال ملاحظه حفظ دما «مسلمین بحمدالله به تایید ولی مسلمین آن كفرخانه را كه ملاحده حرز و منشاء ضرار بر اسلام و مسلمین قرارداده بودند و او را سپر و جنه خود كرده از برای متمكن بودنشان از قتل مسلمین و انجاح مقاصد فاسدشان خراب كردند و اهل آن را متفرق نموده و مفسدان را دستگیر كرده و خانه نشین نمودند.»*

* محمد تركمان، شیخ شهید فضل الله نوری، جلد اول، نشر رسا، صفحه ۶۸ و ۶۹.

منبع : روزنامه شرق