سازمان و مدیریت: بهره‌وری در هزاره سوم

در دنیای صنعتی و فراصنعتی كنونی، سرعت و شتاب دگرگونی‌ها به حدی است كه روش و شیوه‌های مدیریت بهره‌وری به طور مستمر نیاز به مرور و بازنگری دارند.
امروزه تقریباً همه كشورها در جهت افزایش بهره‌وری و بهبود وضعیت سازمانی و مدیریت گام‌های بلند برمی‌دارند و در پی ابتكار،‌خلاقیت و نوآوری بیشتر هستند.
یكی از دلایل عمده اهمیت این طرز فكر، وجود فزاینده رقبا و ایجاد فضای رقابت بین كشورهای مختلف، در حال توسعه و توسعه‌یافته است.
مدیران و سرپرستان باید با به وجود‌ آوردن زمینه‌های مناسب و مقتضی، برخلاقیت نیروی كار تاثیر مثبت گذارده و آنان را به اظهارنظر، همكاری و مشاركت سازنده‌تر دعوت كنند تا سازمان خلاق كارا و نوآور به بقاء خود ادامه داده و در عمل رشد و بالندگی داشته باشند.
خلاقیت و نوآوری یعنی تلاش برای ایجاد یك تغییر هدفمند و توانایی بكارگیری یك اندیشه و فكر نو كه در به وجود آوردن یك تولید نو یا شیوه نوین انجام كار، تاثیر مثبت داشته باشد.
به عبارت دیگر، طی كردن راهی تازه، روشی نو و طریقه‌ای نوین در تولید و ارائه خدمت.
سازمان خود را از نو بیافرینی/ نوآفرینی داشته باشید
برای زیستن در جامعه متغیر و متحول امروز طرز فكر خلاق و ایده نو، از ضروریات است.
مدیران مبتكر و نوآور، می‌توانند شرایط را برای بروز ابتكار و نوآوری آماده كرده و سازمان را به واحدی نو و توسعه‌گر در ارتقای بهره‌وری تبدیل كنند.
●فرهنگ بهره‌وری
بهره‌وری با مقایسه ورودی‌ها در مقابل خروجی‌ها سنجیده می‌شود.
در این راستا، عوامل فنی (مواد اولیه، ماشین‌آلات و تجهیزات و غیره) و نیروی كار (نحوه انجام كار) می‌توانند در بهره‌وری موثر باشند.زمان‌سنجی (وقت‌شناسی)، تفكر سیستمی،‌ بهبود روش كار، كاركنان خلاق، متعهد و نوآور نقش اساسی برعهده دارند.
راهبردهای نوین و روش‌های ابتكاری در دنیای متحول و پرتغییر امروز باید پدیدار شوند.
پیروی از الگوهای كارا یك ضرورت است. باید زمینه‌ها را طوری فراهم ساخت تا دست‌اندركاران بتوانند پی‌درپی روشهای كهنه را عوض كرده و راه‌كارهای نو بیافرینند.
وقتی چنین قصدی در فكر شما باشد، مجبور خواهید شد كه به فرصت‌هایی كه در برابر خود دارید به گونه‌ای متفاوت نگاه كنید.به طور مثال، اگر مدیری هدفش افزایش سی‌درصدی درآمد باشد، باید كارهایی متفاوت از شرایط عادی انجام دهد تا بدین منظور دست یابد.
●نظرخواهی
بهترین راه رشد و توسعه كار و افزایش بازدهی به نظر شما چیست؟
چگونه می‌توان به آن رسید؟ روش خود را با مقیاس درصد بیان كنید؟
نظر و باور نیروی كار (كاركنان)، حد و مرز كارایی و بازدهی سازمان شما را تعیین خواهد كرد.
متقاعد كردن كاركنان به اینكه كوشش برای دست‌یابی به هدف (موفقیت)، به طرز فكر،‌توان و كوشش آنان، همچنین منابع، شرایط و امكانات بستگی دارد، نیازمند هنر و مهارت‌ها مدیریتی شما است.
هویت دادن، تشویق و برانگیختن (ایجاد انگیزه) به تنهایی كافی نیستند. بلكه، نظرخواهی و الگوهای كاربردی/ راه‌كار، می‌توانند در این راستا موثر باشند.
بررسی پیشنهادهای منطقی و عملی با ایده:
بحث و گفتگو/ تبادل افكار
ارشاد و راهنمایی
ما كی‌ هستیم؟ رسالت كاری سازمان ما چیست؟ هدف و منظور از ایجاد این شركت چه بوده است؟
توسعه و گسترش رسالت كاری هر سازمان، تفكر و اظهار نظر كاركنان، به ویژه سرپرستان را طلب می‌كند، تا به گونه‌ای دیگر بیاندیشند و خود را جزیی از سازمان دانسته و آگاه باشند كه وجودشان برای بقای سازمان ضروری است و در افزایش كارایی و بازدهی سازمان، تلاش و كوشش بایسته بورزند.
در این راستا،‌ اندیشه‌های نو، راهی نو برای زندگی كاری جدید خواهند بود.
●تازه‌گردانی
كهنه‌های غیرضرور را دور ریخته (رها كرده) و برای تازه‌ها راه می‌گشاییم!
زندگی كاری را به شیوه‌ای كه می‌خواهید،‌ بیافرینید. (بدل سازید)
چه میزان از دانش و مهارت‌های گذشته من برای انجام كارجدید موثر است؟
چه قدر باید تلاش كنیم تا با دنیای نوین كاری، سازگاری داشته باشیم؟
●باید‌ها و نبایدها
شهامت فراموشی و رهاكردن عادت‌های قدیمی
شروع كار و آموختن یافته‌های نو
به صداهای تازه گوش دهید
نیاز روز چیست؟
دیدگاههای جدید چگونه هستند؟
معیارها
نیازها
ارزش‌ها
●قدردانی و پاداش به نوآفرینان
اگر سازمانی آماده پذیرفتن، قدردانی و پاداش به كارآفرینان نباشد، هرگز به وجود آنان دست نخواهد یافت.

برداشت‌ و گزینش: احمد شعاع – مدرس دانشگاه آزاد اسلامی و مراكز علمی و آموزش
فرآیند بهره‌وری

منبع : ماهنامه صنعت برق