طلاق‌ عاطفی‌!

یك‌ كارشناس‌ مسائل‌ اجتماعی‌ و تربیتی‌ معتقد است‌: انفعال‌ خانواده‌ و فضای‌ نامطلوب‌ عاطفی‌ و تربیتی‌ آن‌ بیش‌ از هر چیز معلول‌ ناآگاهی‌ و كم‌ اطلاعی‌ والدین‌ نسبت‌ به‌ چگونگی‌ تحقق‌ بهداشت‌ و سلامت‌ روانی‌، فكری‌ و جسمانی‌ افراد خانواده‌ است‌.
ریشه‌ بسیاری‌ از آسیب‌های‌ اجتماعی‌ و مشكلات‌ سلامت‌ جامعه‌ را به‌ نوعی‌ در ارتباط‌ تنگاتنگ‌ با كاركرد عدم‌ سلامت‌ نهاد خانواده‌ دانست‌ و گفت‌: تعارض‌ شخصیت‌ افراد، اختلال‌ در رفتارهای‌ فردی‌ و اجتماعی‌، جرم‌ ویژه‌، افت‌ تحصیلی‌ و گریز از مدرسه‌ و خانه‌، خشونت‌، اعتیادهای‌ مدرن‌ و سنتی‌، خودكشی‌ و طلاق‌، بیماری‌های‌ اخلاقی‌ و رفتارهای‌ ناسالم‌ جنسی‌ و غیره‌، ریشه‌ در فضای‌ ناسالم‌ و آشفته‌ فرهنگی‌ و تربیتی‌ خانواده‌ دارد كه‌ بررسی‌ آسیب‌ شناختی‌ خانواده‌های‌ ایرانی‌ نشان‌ می‌دهد كه‌ دو عامل‌ فقر فرهنگی‌ (تربیتی‌) و فقر معیشتی‌ منشا بسیاری‌ از مشكلات‌ و بحران‌ها و انفعال‌های‌ خانوادگی‌ می‌شود و متاسفانه‌ بسیارند خانواده‌هایی‌ كه‌ به‌ دلیل‌ فقدان‌ تربیت‌، آموزش‌ و ضعف‌ باورهای‌ دینی‌ و معنویت‌ علی‌رغم‌ برخورداری‌ از رفاه‌ مادی‌ مناسب‌، دچار انفعال‌ و ناكارآمدی‌ هستند و از معضلات‌ فراوانی‌ در تربیت‌ فرزندان‌ و ارتباط‌ مناسب‌ اعضای‌ خانواده‌ رنج‌ می‌برند و از سوی‌ دیگر فقر معیشتی‌ و بیكاری‌ سرپرست‌ خانواده‌ بویژه‌ در ارتباط‌ با خانواده‌های‌ زن‌ سرپرست‌ نیز می‌تواند تعادل‌ و سلامت‌ خانوادگی‌ را دچار تزلزل‌ جدی‌ كند و آینده‌ فرزندان‌ را به‌ خطر اندازد، در این‌ میان‌ بررسی‌ها نشان‌ می‌دهد كه‌ خانواده‌های‌ دچار مشكلات‌ و بحران‌های‌ معیشتی‌ عمدتا از ضعف‌های‌ فرهنگی‌، اجتماعی‌، آموزشی‌ و تربیتی‌ و مشكلات‌ جسمانی‌ در رنج‌ هستند.
بنابراین‌ شماری‌ از خانواده‌ها در كشور دچار تركیبی‌ از فقدان‌ فرهنگی‌، تربیتی‌ و معیشتی‌ هستند كه‌ در مقابل‌ بسیاری‌ از خانواده‌ها علی‌رغم‌ فقر نسبی‌ و مشكلات‌ فراوان‌ معیشتی‌ به‌ دلیل‌ برخورداری‌ از قابلیت‌های‌ فرهنگی‌ و دینی‌ و آموزه‌های‌ اخلاقی‌ و تربیتی‌ تلاش‌ می‌كنند تا با عزت‌ نفس‌، آسیب‌پذیری‌ ناشی‌ از فقدان‌ها و كمبودهای‌ مالی‌ را كنترل‌ كنند و كاهش‌ دهند. كه‌ انفعال‌ خانواده‌ و فضای‌ نامطلوب‌ عاطفی‌ و تربیتی‌ آن‌ بیش‌ از هر چیز، معلول‌ ناآگاهی‌ و كم‌اطلاعی‌ والدین‌ نسبت‌ به‌ چگونگی‌ تحقق‌ بهداشت‌ و سلامت‌ روانی‌، فكری‌ و جسمانی‌ افراد خانواده‌ است‌ كه‌ در كالبدشناسی‌ خانواده‌ آشفته‌ و منفعل‌ خانواده‌ آشفته‌ كانونی‌ متزلزل‌ و در معرض‌ از هم‌ پاشیدن‌ است‌ كه‌ از تركیبی‌ مكانیكی‌ و ناپایدار برخوردار است‌ در این‌ صورت‌ خانواده‌ به‌ صورت‌ یك‌ خانوار در می‌آید كه‌ اعضای‌ آن‌ بدون‌ مسئولیت‌پذیری‌ و اهتمام‌ جدی‌ نسبت‌ به‌ یكدیگر و با پیوندهای‌ عاطفی‌ و روانی‌ شكننده‌ و بدبینی‌های‌ ناشی‌ از آن‌، زیر یك‌ سقف‌ به‌ زندگی‌ روزمره‌ خود مشغولند.
فضای‌ بی‌روح‌ و كم‌نشاط‌ خانوادگی‌، گفتمان‌ منفی‌ و رفتارهای‌ تحقیر آمیز و پرتحكم‌ والدین‌ و اعضای‌ خانواده‌ نسبت‌ به‌ یكدیگر و با تقویت‌ نیروی‌ گریز از منزل‌ موجبات‌ تعلق‌ ناپایدار والدین‌ و فرزندان‌ را به‌ كانون‌ خانواده‌ و بعضا فرار و پناه‌ بردن‌ آنها به‌ كانون‌های‌ مجازی‌ و پرخطر را فراهم‌ می‌آورد.
در خانواده‌ متزلزل‌، مشكلات‌ و مسائل‌ جزیی‌ به‌ آسانی‌ به‌ جدل‌ و بحران‌ تبدیل‌ می‌شود، امید به‌ زندگی‌ و فردای‌ روشن‌ و سازنده‌ كاهش‌ می‌یابد، انتقادهای‌ غیرمنصفانه‌ و رفتارهای‌ غیرصادقانه‌ و پرخشونت‌ جایگزین‌ شیوه‌های‌ عاطفی‌ و منطقی‌ می‌شود. نظارت‌ والدین‌ بر تماس‌ها و رفت‌ و آمدهای‌ فرزندان‌ ناكافی‌ است‌ و در عین‌ حال‌ برچسب‌ زدن‌ و بعضا ابهام‌، جایگزین‌ برخوردهای‌ خوشبینانه‌ و اعتمادآمیز می‌شود و همچنین‌ كم‌توجهی‌ و غفلت‌ نسبت‌ به‌ نیازهای‌ طبیعی‌ فرزندان‌ بویژه‌ در دوره‌ نوجوانی‌ موجب‌ رشد نیازهای‌ غیرواقعی‌ و كاذب‌ و انحراف‌های‌ اخلاقی‌ و احساسی‌ آنها می‌شود.
خانواده‌ آشفته‌ و منفعل‌ با ویژگی‌ها و ساختاری‌ كه‌ دارد بطور طبیعی‌ دچار بن‌بست‌ عاطفی‌ و ساختاری‌ می‌شود و به‌ یك‌ كانون‌ درون‌ تهی‌ تبدیل‌ می‌شود، كانونی‌ كه‌ اعضای‌ آن‌ هر چند با یكدیگر زندگی‌ می‌كنند، اما روابط‌ و كنش‌ متقابل‌ مطلوبی‌ با هم‌ ندارند و عملا از حمایت‌های‌ عاطفی‌ و فكری‌ یكدیگر محرومند، خانواده‌هایی‌ كه‌ به‌ سادگی‌ در معرض‌ طلاق‌ عاطفی‌ و از هم‌ پاشیدگی‌ قرار می‌گیرند و فرزندان‌ بی‌پناه‌ و افسرده‌ و مضطرب‌ حاصل‌ آن‌ است‌.

گردآوری‌ از محبوبه‌ زرگریان‌
مددكار اجتماعی‌

منبع : روزنامه اعتماد