چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا


دنیای‌ تاریک‌ کودکان‌ اجاره‌یی‌


دنیای‌ تاریک‌ کودکان‌ اجاره‌یی‌
وقتی‌ صحبت‌ از كودكان‌ كار در جامعه‌ ایران‌ به‌ میان‌ می‌آید، ناخودآگاه‌ آنان‌ كه‌ معضلات‌ جامعه‌ و مسائل‌ اجتماعی‌ را دنبال‌ می‌كنند، با خود به‌ این‌ نتیجه‌ می‌رسند كه‌ این‌ هم‌ یك‌ آسیب‌ مانند آسیب‌های‌ دیگراست‌ ، باز هم‌ كودكان‌ كار!
روزنامه‌نگاران‌ بخصوص‌ آنان‌ كه‌ در حوزه‌ جامعه‌ و اجتماع‌ قلم‌ می‌زنند هم‌ وقتی‌ سوژه‌ كودكان‌ كار را برای‌ گزارش‌ یا یادداشت‌ انتخاب‌ می‌كنند، می‌گویند: باز یك‌ سوژه‌ تكراری‌!
دیدگان‌ شهروندان‌ در كلانشهرهای‌ بزرگ‌ كشور كودكان‌ كار را جزء لاینفك‌ خیابان‌ها می‌داند! همه‌مان‌ عادت‌ كرده‌ایم‌، عادت‌ به‌ مشاهده‌ كودكی‌ كه‌ در كنار خیابان‌ كفش‌های‌ مردم‌ را واكس‌ می‌زند. شهروندان‌ تهرانی‌ تعجب‌ خواهند كرد روزی‌ را كه‌ یك‌ كودك‌ فال‌فروش‌، از آنها درخواست‌ خرید فال‌ نكند. یا روزی‌ را كه‌ دختر و پسری‌ ۱۰ ۹ساله‌ با خواهش‌ و تمنا قصد فروش‌ آدامس‌های‌ خود را نداشته‌ باشد. اكنون‌ در جامعه‌ امروز ما كودكان‌ آدامس‌فروش‌، فال‌فروش‌، واكسی‌ و... آنقدر وفور دارند كه‌ ما روزنامه‌نگاران‌ هم‌ در خیابان‌ها با دیدن‌ آنها به‌ سادگی‌ از كنارشان‌ عبور می‌كنیم‌. گویی‌ آنها جزء لاینفك‌ زندگی‌ شهری‌ امروز هستند. یا شاید هم‌ مظهر تمدن‌ جدید بشری‌!
چند روز پیش‌ وزیر رفاه‌ اعلام‌ كرد كه‌ با وضعیت‌ فعلی‌، جمعیت‌ حاشیه‌نشین‌های‌ كشور تا چندی‌ دیگر دوبرابر خواهد شد. ارتباط‌ حاشیه‌نشین‌ها با كودكان‌ كار چیست؟ معمولا حاشیه‌نشین‌ها در شهرهای‌ بزرگ‌ همچون‌ تهران‌ افرادی‌ هستند مهاجر. آنها از اقوام‌ گوناگون‌ تشكیل‌ می‌شوند و معمولا از روستاها یا شهرهای‌ كوچك‌ به‌ دلیل‌ نبود امكانات‌ یا كار مناسب‌ به‌ شهرهای‌ بزرگ‌ كوچ‌ می‌كنند. مخارج‌ سنگین‌ در كلانشهرها سبب‌ می‌شود تا اینگونه‌ افراد به‌ حاشیه‌ شهرها كشیده‌ شوند تا به‌ قول‌ عوام‌ بتوانند شب‌ را زیر یك‌ سقف‌ بگذرانند. برخی‌ از حاشیه‌نشین‌ها صاحب‌ فرزندان‌ بسیار هستند. بچه‌هایی‌ كوچك‌ كه‌ همگی‌ نیاز به‌ حداقل‌ شرایط‌ زندگی‌ دارند.
خوراك‌ و پوشاك‌ را می‌توان‌ برای‌ این‌ قشر مهمترین‌ اولویت‌ در زندگی‌ عنوان‌ كرد. اما اغلب‌ حاشیه‌نشین‌ها فراهم‌ كردن‌ خوراك‌ و پوشاك‌ هم‌ برایشان‌ كاری‌ دشوار و در برخی‌ اوقات‌ دور از دسترس‌ است‌.
حاشیه‌نشین‌ها در این‌ شرایط‌ معمولا چند راهكار فوری‌ دارند. در عادی‌ترین‌ حالت‌ آنها به‌ شرایط‌ گذشته‌ باز می‌گردند، یعنی‌ وقتی‌ با مخارج‌ سنگین‌ و نبود كار مناسب‌ در كلانشهرها مواجه‌ می‌شوند مجبور به‌ بازگشت‌ به‌ دیار خود می‌شوند. اما آمارها نشان‌ می‌دهد درصد بسیار محدودی‌ از افرادی‌ كه‌ به‌ كلانشهرها مهاجرت‌ می‌كنند، به‌ دیار اجدادی‌ خود بازمی‌گردند. اغلب‌ می‌مانند و با مشكلات‌ به‌ شیوه‌های‌ گوناگون‌ دست‌ و پنجه‌ نرم‌ می‌كنند.
گرایش‌ به‌ شغل‌های‌ كاذب‌ معمولی‌ترین‌ حالت‌ برای‌ تداوم‌ زندگی‌ حاشیه‌نشین‌هاست‌. گرچه‌ اكنون‌ بسیار افرادی‌ هستند كه‌ نه‌ مهاجرند و نه‌ حاشیه‌نشین‌ اما به‌ دلیل‌ نیافتن‌ شغل‌ مناسب‌ مجبور به‌ انتخاب‌ شغل‌ كاذب‌ برای‌ خود هستند.
در این‌ بین‌ برخی‌ پدران‌ و مادران‌ وجدان‌ اخلاقی‌ خود را زیر پای‌ گذاشته‌ و از كودكان‌ خود برای‌ كسب‌ درآمد استفاده‌ می‌كنند. در واقع‌ اینگونه‌ پدرها و مادرها از كودكانشان‌ سوءاستفاده‌ می‌كنند.
حتی‌ برخی‌ اسیر باندهای‌ جمع‌آوری‌ كودك‌ هم‌ می‌شوند. متاسفانه‌ شرایط‌ برخی‌ از خانواده‌های‌ مهاجر حاشیه‌نشین‌ تا آنجا پیش‌ رفته‌ كه‌ كودكانشان‌ را روزانه‌ به‌ قیمتی‌ مشخص به‌ باندهای‌ مذكور اجاره‌ می‌دهند. در چند سال‌ اخیر اجاره‌ دادن‌ كودك‌ شیوه‌یی‌ تازه‌ برای‌ كسب‌ درآمد شده‌ است‌ كه‌ متاسفانه‌ رسانه‌ها و مطبوعات‌ كشور هم‌ از این‌ مورد غافل‌ شده‌اند.
كودكان‌ كار از درآمد روزانه‌ خود چیزی‌ عایدشان‌ نمی‌شود آنها كه‌ اجاره‌یی‌ نیستند، درصد یا چیزی‌ از كارشان‌ را دریافت‌ می‌كنند و اجاره‌یی‌ها هم‌ كه‌ پول‌ از پیش‌ به‌ پدرهایشان‌ داده‌ شده‌ است‌. روزنامه‌نگاری‌ می‌گفت‌: فردی‌ را می‌شناسم‌ كه‌ فرزندانش‌ را روزی‌ ۸ تا ۱۰ هزار تومان‌ اجاره‌ می‌دهد. او ۱۱ فرزند دارد كه‌ اگر روزانه‌ ۵، ۶ تا از آنها را اجاره‌ دهد، می‌افتد روزی‌ ۵۰،۶۰ هزار تومان‌. حال‌ حساب‌ ماه‌ و سالش‌ را خودتان‌ بكنید.
در سال‌های‌ اخیر روزنامه‌نگاران‌ بخوبی‌ مقوله‌ كودكان‌ كار را بررسی‌ كرده‌اند، در روزنامه‌های‌ مختلف‌ معضل‌ كودكان‌ كار از ابعاد گوناگون‌ تاكنون‌ بررسی‌ شده‌ است‌. اما مسئولان‌ در سال‌های‌ اخیر چه‌ اقداماتی‌ برای‌ رفع‌ این‌ معضل‌ یا كاهش‌ آن‌ انجام‌ داده‌اند؟
در چند سال‌ اخیر مسئولان‌ مختلف‌ در استانداری‌، شهرداری‌، نیروی‌ انتظامی‌، سازمان‌ بهزیستی‌ و... بارها صحبت‌ از جمع‌آوری‌ و ساماندهی‌ كرده‌اند. هرازگاهی‌ هم‌ مسئولان‌ ذیربط‌ خبر از برخورد با باندهای‌ كودكان‌ كار را می‌دهند. اما در عمل‌ هر روز سوءاستفاده‌ و بهره‌كشی‌ از كودكان‌ در كلانشهرها بخصوص‌ شهر تهران‌ افزایش‌ می‌یابد. دیگر عادت‌ كردیم‌ كه‌ هرچندماه‌ یك‌ بار وعده‌های‌ كذایی‌ مسئولان‌ را بشنویم‌. آنها باید واقف‌ به‌ این‌ موضوع‌ باشند كه‌ باندهای‌ متعدد و سوءاستفاده‌گر از كودكان‌ هر روز گسترش‌ پیدا می‌كند. این‌ معضلی‌ است‌ كه‌ اگر از سوی‌ مسئولان‌ جدی‌ گرفته‌ نشود در سالهای‌ آتی‌ جامعه‌ را با چالشی‌ جدی‌ مواجه‌ خواهد كرد. گرفتن‌ و پرداخت‌ اجاره‌ از سوی‌ افراد بی‌مسئولیت‌ و باندهای‌ سوءاستفاده‌گر مقوله‌یی‌ است‌ كه‌ تاكنون‌ با برخورد جدی‌ از سوی‌ دولتمردان‌ مواجه‌ نشده‌ است‌. از این‌ رو دولت‌ عدالت‌محور باید هرچه‌ سریعتر با پدیده‌ كودكان‌ كار اجاره‌یی‌ مقابله‌ كند و ریشه‌ این‌ نوع‌ آسیب‌ اجتماعی‌ را بركند.
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید