سه شنبه, ۲۹ اسفند, ۱۴۰۲ / 19 March, 2024
مجله ویستا

فراق‌ یار


فراق‌ یار
● نگاهی‌ به‌ رحلت‌ امام‌ خمینی‌ (ره‌)
امام‌ خمینی‌ هدف‌ها و آرمان‌ها و هر آنچه‌ را كه‌ می‌بایست‌ ابلاغ‌ كند ، گفته‌ بود و در عمل‌ نیز تمام‌ هستیش‌ را برای‌ تحقق‌ همان‌ هدف‌ها به‌ كار گرفته‌ بود. اینك‌ در آستانه‌ نیمه‌ خرداد سال‌ ۱۳۶۸ خود را آماده‌ ملاقات‌ عزیزی‌ می‌ كرد كه‌ تمام‌ عمرش‌ را برای‌ جلب‌ رضای‌ او صرف‌ كرده‌ بود و قامتش‌ جز در برابر او ، در مقابل‌ هیچ‌ قدرتی‌ خم‌ نشده‌ ، و چشمانش‌ جز برای‌ او گریه‌ نكرده‌ بود. سروده‌ های‌ عارفانه‌ اش‌ همه‌ حاكی‌ از درد فراق‌ و بیان‌ عطش‌ لحظه‌ وصال‌ محبوب‌ بود. و اینك‌ این‌ لحظه‌ شكوهمند برای‌ او، جانكاه‌ و تحمل‌ ناپذیر برای‌ پیروانش‌ ، فرا می‌رسید. او خود در وصیتنامه‌ اش‌ نوشته‌ است‌ : با دلی‌ آرام‌ و قلبی‌ مطمئن‌ و روحی‌ شاد و ضمیری‌ امیدوار به‌ فضل‌ خدا از خدمت‌ خواهران‌ و برادران‌ مرخا و به‌ سوی‌ جایگاه‌ ابدی‌ سفر می‌كنم‌ و به‌ دعای‌ خیر شما احتیاج‌ مبرم‌ دارم‌ و از خدای‌ رحمن‌ و رحیم‌ می‌خواهم‌ كه‌ عذرم‌ را در كوتاهی‌ خدمت‌ و قصور و تقصیر بپذیرد و از ملت‌ امیدوارم‌ كه‌ عذرم‌ را در كوتاهی‌ ها و قصور و تقصیرها بپذیرند و با قدرت‌ و تصمیم‌ و اراده‌ به‌ پیش‌ بروند.
شگفت‌ آنكه‌ امام‌ خمینی‌ در یكی‌ از غزلیاتش‌ كه‌ چند سال‌ قبل‌ از رحلت‌ سروده‌ است‌ :
انتظار فرج‌ از نیمه‌ خرداد كشم‌
سال‌ها می‌گذرد حادثه‌ ها می‌آید
ساعت‌ ۲۰:۲۲ بعدازظهر روز شنبه‌ سیزدهم‌ خردادماه‌ سال‌ ۱۳۶۸ لحظه‌ وصال‌ بود. قلبی‌ از كار ایستاد كه‌ میلیون‌ها قلب‌ را به‌ نور خدا و معنویت‌ احیا كرده‌ بود. به‌ وسیله‌ دوربین‌ مخفی‌یی‌ كه‌ توسط‌ دوستان‌ امام‌ در بیمارستان‌ نصب‌ شده‌ بود روزهای‌ بیماری‌ و جریان‌ عمل‌ و لحظه‌ لقای‌ حق‌ ضبط‌ شده‌ است‌. وقتی‌ كه‌ گوشه‌هایی‌ از حالات‌ معنوی‌ و آرامش‌ امام‌ در این‌ ایام‌ از تلویزیون‌ پخش‌ شد غوغایی‌ در دل‌ها بر افكند كه‌ وصف‌ آن‌ جز با بودن‌ در آن‌ فضا ممكن‌ نیست‌. لب‌ها دایما به‌ ذكر خدا در حركت‌ بود.
در آخرین‌ شب‌ زندگی‌ و در حالی‌ كه‌ چند عمل‌ جراحی‌ سخت‌ و طولانی‌ درسن‌ ۸۷ سالگی‌ تحمل‌ كرده‌ بود و در حالی‌كه‌ چندین‌ سرم‌ به‌ دست‌های‌ مباركش‌ وصل‌ بود نافله‌ شب‌ می‌ خواند و قرآن‌ تلاوت‌ می‌كرد. در ساعات‌ آخر، طمانینه‌ و آرامشی‌ ملكوتی‌ داشت‌ و مرتبا شهادت‌ به‌ وحدانیت‌ خدا و رسالت‌ پیامبر اكرم‌ (ص‌) را زمزمه‌ می‌ كرد و با چنین‌ حالتی‌ بود كه‌ روحش‌ به‌ ملكوت‌ اعلی‌ پرواز كرد. وقتی‌ كه‌ خبر رحلت‌ امام‌ منتشر شد ، گویی‌ زلزله‌یی‌ عظیم‌ رخ‌ داده‌ است‌، بغض‌ها تركید و سرتاسر ایران‌ و همه‌ كانونهایی‌ كه‌ در جهان‌ با نام‌ و پیام‌ امام‌ خمینی‌ آشنا بودند یكپارچه‌ گریستند و بر سر و سینه‌ زدند. هیچ‌ قلم‌ و بیانی‌ قادر نیست‌ ابعاد حادثه‌ را و امواج‌ احساسات‌ غیر قابل‌ كنترل‌ مردم‌ را در آن‌ روزها توصیف‌ كند.
مردم‌ ایران‌ و مسلمانان‌ انقلابی‌ ، حق‌ داشتند این‌ چنین‌ ضجه‌ كنند و صحنه‌هایی‌ پدید آورند كه‌ در تاریخ‌ نمونه‌یی‌ بدین‌ حجم‌ و عظمت‌ برای‌ آن‌ سراغ‌ نداریم‌. آنان‌ كسی‌ را از دست‌ داده‌ بودند كه‌ عزت‌ پایمال‌ شده‌ شان‌ را باز گردانده‌ بود ، دست‌ شاهان‌ ستمگر و دست‌های‌ غارتگران‌ امریكایی‌ و غربی‌ را از سرزمینشان‌ كوتاه‌ كرده‌ بود ، اسلام‌ را احیا كرده‌ بود، مسلمین‌ را عزت‌ بخشیده‌ بود ، جمهوری‌ اسلامی‌ را بر پا كرده‌ بود ، رو در روی‌ همه‌ قدرت‌های‌ جهنمی‌ و شیطانی‌ دنیا ایستاده‌ بود و ده‌ سال‌ در برابر صدها توطئه‌ براندازی‌ و طرح‌ كودتا و آشوب‌ و فتنه‌ داخلی‌ و خارجی‌ مقاومت‌ كرده‌ بود و ۸ سال‌ دفاعی‌ را فرماندهی‌ كرده‌ بود كه‌ در جبهه‌ مقابلش‌ دشمنی‌ قرار داشت‌ كه‌ آشكارا از سوی‌ هر دو قدرت‌ بزرگ‌ شرق‌ و غرب‌ حمایت‌ همه‌ جانبه‌ می‌شد. مردم‌ ،رهبر محبوب‌ و مرجع‌ دینی‌ خود و منادی‌ اسلام‌ راستین‌ را از دست‌ داده‌ بودند.
شاید كسانی‌ كه‌ قادر به‌ درك‌ و هضم‌ این‌ مفاهیم‌ نیستند، اگر حالات‌ مردم‌ را در فیلم‌های‌ مراسم‌ تودیع‌ و تشییع‌ و خاكسپاری‌ پیكر مطهر امام‌ خمینی‌ مشاهده‌ كنند و خبر مرگ‌ دهها تن‌ كه‌ در مقابل‌ سنگینی‌ این‌ حادثه‌ تاب‌ تحمل‌ نیاورده‌ و قلبشان‌ از كار ایستاده‌ بود را بشنوند و پیكرهایی‌ كه‌ یكی‌ پس‌ از دیگری‌ از شدت‌ تاثر بیهوش‌ شده‌، بر روی‌ دست‌ها در امواج‌ جمعیت‌ به‌ سوی‌ درمانگاه‌ها روانه‌ می‌شدند را در فیلم‌ها و عكس‌ها ببینند، در تفسیر این‌ واقعیت‌ها درمانده‌ شوند.
اما آنانكه‌ عشق‌ را می‌ شناسند و تجربه‌ كرده‌ اند، مشكلی‌ نخواهند داشت‌. حقیقتا مردم‌ ایران‌ عاشق‌ امام‌ خمینی‌ بودند و چه‌ شعار زیبا و گویایی‌ در سالگرد رحلتش‌ انتخاب‌ كرده‌ بودند كه‌:
عشق‌ به‌ خمینی‌ عشق‌ به‌ همه‌ خوبیهاست‌.
روز چهاردهم‌ خرداد ۱۳۶۸، مجلس‌ خبرگان‌ رهبری‌ تشكیل‌ شد و پس‌ از قرائت‌ وصیتنامه‌ امام‌ خمینی‌ توسط‌ حضرت‌ آیت‌الله‌ خامنه‌یی‌ كه‌ دو ساعت‌ و نیم‌ طول‌ كشید، بحث‌ و تبادل‌ نظر برای‌ تعیین‌ جانشینی‌ امام‌ خمینی‌ و رهبر انقلاب‌ اسلامی‌ آغاز شد و پس‌ از چندین‌ ساعت‌ سرانجام‌ حضرت‌ آیت‌الله‌ خامنه‌یی‌ (رییس‌ جمهور وقت‌) كه‌ خود از شاگردان‌ امام‌ خمینی‌ سلام‌ الله‌ علیه‌ و از چهره‌های‌ درخشان‌ انقلاب‌ اسلامی‌ و از یاوران‌ قیام‌ ۱۵ خرداد بود و در تمام‌ دوران‌ نهضت‌ امام‌ درهمه‌ فراز و نشیبها در جمع‌ دیگر یاوران‌ انقلاب‌ جانبازی‌ كرده‌ بود ، به‌ اتفاق‌ آرا برای‌ این‌ رسالت‌ خطیر برگزیده‌ شد. سال‌ها بود كه‌ غربی‌ها و عوامل‌ تحت‌ حمایت‌شان‌ در داخل‌ كشور كه‌ از شكست‌ دادن‌ امام‌ مایوس‌ شده‌ بودند وعده‌ زمان‌ مرگ‌ امام‌ را می‌ دادند.
اما هوشمندی‌ ملت‌ ایران‌ و انتخاب‌ سریع‌ و شایسته‌ خبرگان‌ و حمایت‌ فرزندان‌ و پیروان‌ امام‌ همه‌ امیدهای‌ ضد انقلاب‌ را بر باد دادند و نه‌ تنها رحلت‌ امام‌ پایان‌ راه‌ او نبود بلكه‌ در واقع‌ عصر امام‌ خمینی‌ در پهنه‌یی‌ وسیعتر از گذشته‌ آغاز شده‌ بود. مگر اندیشه‌ و خوبی‌ و معنویت‌ و حقیقت‌ می‌میرد؟ روز و شب‌ پانزدهم‌ خرداد ۶۸ میلیون‌ها نفر از مردم‌ تهران‌ و سوگوارانی‌ كه‌ از شهرها و روستاها آمده‌ بودند ، در محل‌ مصلای‌ بزرگ‌ تهران‌ اجتماع‌ كردند تا برای‌ آخرین‌ بار با پیكر مطهر مردی‌ كه‌ با قیامش‌ قامت‌ خمیده‌ ارزشها و كرامت‌ها را در عصر سیاه‌ ستم‌ استوار كرده‌ و در دنیا نهضتی‌ از خدا خواهی‌ و باز گشت‌ به‌ فطرت‌ انسانی‌ آغاز كرده‌ بود، وداع‌ كنند.
هیچ‌ اثری‌ از تشریفات‌ بی‌روح‌ مرسوم‌ در مراسم‌ رسمی‌ نبود. همه‌ چیز، بسیجی‌ و مردمی‌ وعاشقانه‌ بود. پیكر پاك‌ و سبز پوش‌ امام‌ بر بالای‌ بلندی‌ و در حلقه‌ میلیون‌ها نفر از جمعیت‌ ماتم‌ زده‌ چون‌ نگینی‌ می‌درخشید. هركس‌ به‌ زبان‌ خویش‌ با امامش‌ زمزمه‌ می‌كرد و اشك‌ می‌ریخت‌. سرتاسر اتوبان‌ و راه‌های‌ منتهی‌ به‌ مصلی‌ مملو از جمعیت‌ سیاه‌پوش‌ بود.
پرچم‌های‌ عزا بر در و دیوار شهر آویخته‌ و آوای‌ قرآن‌ از تمام‌ مساجد و مراكز و ادارات‌ و منازل‌ به‌ گوش‌ می‌رسید. شب‌ كه‌ فرا رسید هزاران‌ شمع‌ به‌یاد مشعلی‌ كه‌ امام‌ افروخته‌ است‌، در بیابان‌ مصلی‌ و تپه‌های‌ اطراف‌ آن‌ روشن‌ شد. خانواده‌های‌ داغدار گرداگرد شمع‌ها نشسته‌ و چشمانشان‌ بر بلندای‌ نورانی‌ دوخته‌ شده‌ بود.
فریاد یا حسین‌ بسیجیان‌ كه‌ احساس‌ یتیمی‌ می‌ كردند و بر سر و سینه‌ می‌ زدند فضا را عاشورایی‌ كرده‌ بود. باور اینكه‌ دیگر صدای‌ دلنشین‌ امام‌ خمینی‌ را در حسینیه‌ جماران‌ نخواهند شنید ، طاقتها را برده‌ بود. مردم‌ شب‌ را در كنار پیكر امام‌ به‌ صبح‌ رسانیدند. در نخستین‌ ساعت‌ بامداد شانزدهم‌ خرداد ، میلیون‌ها تن‌ به‌ امامت‌ آیت‌الله‌ العظمی‌ گلپایگانی (ره‌) با چشمانی‌ اشكبار برپیكر امام‌ نماز گزاردند.
انبوهی‌ جمعیت‌ و شكوه‌ حماسه‌ حضور مردم‌ در روز ورود امام‌ خمینی‌ به‌ كشور در ۱۲ بهمن‌ ۱۳۵۷ و تكرار گسترده‌تر این‌ حماسه‌ در مراسم‌ تشییع‌ پیكر امام‌ ، از شگفتی‌های‌ تاریخ‌ است‌. خبرگزاری‌های‌ رسمی‌ جهانی‌ جمعیت‌ استقبال‌ كننده‌ را در سال‌ ۱۳۵۷ تا ۶ میلیون‌ نفر و جمعیت‌ حاضر در مراسم‌ تشییع‌ را تا ۹ میلیون‌ نفر تخمین‌ زدند و این‌ در حالی‌ بود كه‌ طی‌ دوران‌ ۱۱ ساله‌ حكومت‌ امام‌ خمینی‌ به‌ واسطه‌ اتحاد كشورهای‌ غربی‌ و شرقی‌ در دشمنی‌ با انقلاب‌ و تحمیل‌ جنگ‌ ۸ ساله‌ و صدها توطئه‌ دیگر آنان‌ ، مردم‌ ایران‌ سختیها و مشكلات‌ فراوانی‌ را تحمل‌ كرده‌ و عزیزان‌ بی‌ شماری‌ را در این‌ راه‌ از دست‌ داده‌ بودند و طبعا می‌بایست‌ بتدریج‌ خسته‌ و دلسرد شده‌ باشند اما هرگز این‌ چنین‌ نشد.
نسل‌ پرورش‌ یافته‌ در مكتب‌ الهی‌ امام‌ خمینی‌ به‌ این‌ فرموده‌ امام‌ ایمان‌ كامل‌ داشت‌ كه‌: در جهان‌ حجم‌ تحمل‌ زحمت‌ها و رنج‌ها و فداكاری‌ها و جان‌نثاری‌ها ومحرومیت‌ها مناسب‌ حجم‌ بزرگی‌ مقصود و ارزشمندی‌ وعلو رتبه‌ آن‌ است‌ پس‌ از آنكه‌ مراسم‌ تدفین‌ به‌ علت‌ شدت‌ احساسات‌ عزاداران‌ امكان‌ ادامه‌ نیافت‌، طی‌ اطلاعیه‌های‌ مكرر از رادیو اعلام‌ شد كه‌ مردم‌ به‌ خانه‌ هایشان‌ بازگردند، مراسم‌ به‌ بعد موكول‌ شده‌ و زمان‌ آن‌ بعدا اعلام‌ شد. برای‌ مسئولین‌ تردیدی‌ نبود كه‌ هر چه‌ زمان‌ بگذرد صدها هزار تن‌ از علاقه‌ مندان‌ دیگر امام‌ كه‌ از شهرهای‌ دور راهی‌ تهران‌ شده‌اند نیز بر جمعیت‌ تشییع‌ كننده‌ افزوده‌ خواهد شد ، ناگزیر در بعدازظهر همان‌ روز مراسم‌ تدفین‌ با همان‌ احساسات‌ و به‌ دشواری‌ انجام‌ شد كه‌ گوشه‌هایی‌ از این‌ مراسم‌ به‌ وسیله‌ خبرنگاران‌ به‌ جهان‌ مخابره‌ شد و بدین‌ سان‌ رحلت‌ امام‌ خمینی‌ نیز همچون‌ حیاتش‌ منشا بیداری‌ و نهضتی‌ دوباره‌ شد و راه‌ و یادش‌ جاودانه‌ شد چراكه‌ او حقیقت‌ بود و حقیقت‌ همیشه‌ زنده‌ است‌ و فناناپذیر.
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید