پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
مجله ویستا

ماجرای‌ علی‌ دایی‌ و قانون‌ نیوتن‌


ماجرای‌ علی‌ دایی‌ و قانون‌ نیوتن‌
● ایران‌ ۱ مكزیك‌ ۳
▪ برانكو شیر ایران‌ را سر برید.
▪ دسته‌ گل‌ میرزا پور به‌ تیم‌ ملی‌.
▪ آغاز توفانی‌، پایان‌ پر اشتباه‌.
▪ و...
هر یك‌ از این‌ تیترها، تعابیر و تفاسیر سطحی‌ و عمقی‌ بسیاری‌ در خود دارند و آنچه‌ كه‌ در پایان‌ هر شكست‌، برخورد با هر نامرادی‌، عدم‌ دسترسی‌ به‌ آنچه‌ كه‌ دل‌ را خوش‌ بیاید و روح‌ را جلا دهد، فقط‌ یك‌ آه‌ بلند آمیخته‌ به‌ حسرت‌ زمان‌ از دست‌ رفته‌ است‌.
زمان‌ از كف‌ می‌رود و با رفتن‌ خود بسیار چیزهای‌ دیگر نیز با خود می‌برد. جوانی‌، شادابی‌، سلامت‌، حداكثر نیروی‌ كارآمد و...
▪ ‌۱ـ۱ بازی‌ اول‌ را باختیم‌ و بردیم‌. نتیجه‌ مساوی‌ نیمه‌ اول‌ برای‌ همه‌ مردم‌ ایران‌ شیرینی‌ و حلاوت‌ یك‌ برد شیرین‌ و زیبا را داشت‌. اما...
و باخت‌ و چگونگی‌ رخداد آن‌ در نیمه‌ دوم‌ در كام‌ همه‌ شرنگ‌ ریخت‌. چرا؟
▪ ‌۲ـ در روزگاران‌ گذشته‌ به‌ واسطه‌ فقر و كمبود و محرومیت‌ از ابزار و امكانات‌ آموزشی‌ و پرورشی‌، كمتر كسی‌ امكان‌ دستیابی‌ و استفاده‌ از آن‌ ابزار و امكانات‌ اندك‌ را داشت‌ و آنانی‌ نیز كه‌ به‌ این‌ امكان‌ دسترسی‌ پیدا می‌كردند در پایان‌ راه‌ بی‌آنكه‌ استعداد، توانایی‌ یا حتی‌ سلامت‌ دریافت‌ آن‌ درجه‌ یا مدركی‌ كه‌ دریافت‌ داشته‌اند در مقایسه‌ با افراد دیگر محكی‌ خورده‌ باشد به‌ عنوان‌ نخبه‌ و نورچشمی‌های‌ بی‌رقیب‌ سوار بر سمند قدرتی‌ كه‌ به‌ دست‌ می‌ آمد، در عرصه‌ به‌ دست‌ آمده‌ نه‌ تنها یورتمه‌ بلكه‌ به‌ تاخت‌ می‌تازیدند.
▪ ‌۱ـ۲ امروز به‌ بركت‌ تغییرات‌ جبری‌ پیش‌ آمده‌ تعداد نخبه‌سازی‌ و نخبه‌ پروری‌ البته‌ قابل‌ قیاس‌ با گذشته‌ نیست‌. بطوری‌ كه‌ گاه‌ در استفاده‌ از تعداد بی‌شمار آنان‌ در مانده‌ایم‌. نگاه‌ كنید به‌ آمار تحصیلكردگان‌ بیكار، بویژه‌ در رشته‌ پزشكی‌ و...
▪ ‌۳ـ عزیزی‌ در دوره‌ یاد شده‌ نه‌ چندان‌ تاریخی‌ گذشته‌ معاصر ما، آن‌ شرایط‌ برایش‌ پیش‌ آمد. او از امكانات‌ پیرامونش‌ استفاده‌ كرد و حاصل‌ زحماتش‌ رسیدن‌ به‌ مقام‌ و مرتبه‌یی‌ بود كه‌ در عصر خود و در جغرافیای‌ پیرامونش‌ یكه‌ و بی‌رقیب‌ شد. سال‌های‌ یكه‌تازی‌ و بی‌رقیبی‌اش‌ آنچنان‌ در روح‌ و جانش‌ اثر گذاشت‌ كه‌ توهم‌ آن‌ شرایط‌ با وجود برخوردش‌ با واقعیت‌های‌ موجود، حضور و وجود قدر قدرت‌هایی‌ بیش‌ از خودش‌، اكنون‌ نیز رهایش‌ نمی‌كند.
▪ ‌۴ـ قانون‌ جاذبه‌ زمین‌ می‌گوید مقدار معینی‌ از یك‌ جرم‌ تا ارتفاع‌ ۱ متری‌ یك‌ كیلوگرم‌ وزن‌ دارد. با افزوده‌ شدن‌ هر سانتی‌متر بر ارتفاع‌ موردنظر سنگینی‌ آن‌ جرم‌ بیشتر و بیشتر می‌شود. بطوری‌ كه‌ همان‌ وزن‌ در ارتفاع‌ ۲ متری‌ ۲ كیلو و الی‌ آخر...
▪ ‌۱ـ۴ روزی‌ دیسك‌ ستون‌ فقراتم‌ را عمل‌ كردم‌. امروز آرتروز گردن‌ كار دستم‌ داده‌. دكتر می‌گوید، هر گرم‌ وزن‌ اضافی‌ كه‌ داشته‌ باشم‌ عوارض‌ متعدد دیگری‌ بر روی‌ كل‌ سیستم‌ بدنی‌ام‌ خواهد گذاشت‌. مثال‌ زد. گفت‌: اگر بخواهی‌ در یك‌ مسیر یك‌ كیلومتری‌ یك‌ هندوانه‌ ۳ كیلویی‌ را حمل‌ كنی‌ در چند متر اول‌ آن‌ هندوانه‌ برای‌ شما همان‌ ۳ كیلو وزن‌ را دارد و وزن‌ و جرمش‌ چندان‌ آزارت‌ نخواهد داد. اما در ۱۰ متر دوم‌ و سوم‌ و صد متر اول‌ و دوم‌ و سوم‌ و... چنان‌ آرام‌ انرژی‌ات‌ را تحلیل‌ برده‌ و قدرتش‌ را به‌ رخ‌ تو خواهد كشید كه‌ در پایان‌ قالب‌ واقعی‌ آن‌ هندوانه‌ خواهد بود.
▪ ‌۵ـ نیمه‌ اول‌ بازی‌ مكزیك‌ و ایران‌. نفرات‌ انتخابی‌ به‌ میانه‌ زمین‌ آمده‌اند. شادابی‌ و طراوت‌ ناشی‌ از رضایت‌ در انتخابشان‌ و حضورشان‌ در میدانی‌ جهانی‌ از چهره‌شان‌ می‌بارد. علی‌ دایی‌، كاپیتان‌ ركورد شكن‌، پیشاپیش‌ همه‌ با سری‌ بالا و سینه‌یی‌ فراخ‌ با نفرات‌ رقیب‌ دست‌ می‌دهد. سوت‌ داور آغازگر بازی‌ است‌. بازیكنان‌ ما تنها در عرض‌ چند دقیقه‌ توانایی‌های‌ فیزیكی‌ و تكنیكی‌ خود را به‌ رخ‌ حریف‌ می‌كشند و با زبان‌ بازی‌ به‌ آنها و همه‌ و همه‌ می‌فهمانند كه‌ اگر چیزی‌ بیش‌ از شما نداشته‌ باشیم‌ كم‌ از شما نیز نیستیم‌. اعضای‌ هر تیم‌ ۱۱ نفره‌ به‌ اندازه‌ توان‌ و مسئولیتی‌ كه‌ بر عهده‌شان‌ گذاشته‌ می‌شود باید بدوند، انرژی‌ مصرف‌ كنند و...
اما و در عالم‌ واقع‌ چند سالی‌ است‌ كه‌ تیم‌ ملی‌ ما ۱۰ نفره‌ بازی‌ می‌كند. آمارها را كارشناسان‌ به‌ دفعات‌ داده‌اند و مطرح‌ شده‌ است‌.
ـ تعداد توپ‌ گیری‌های‌ علی‌ دایی‌
ـ زمان‌ حفظ‌ و حمل‌ توپ‌ در كل‌ بازی‌ها
ـ تعداد از دست‌ دادن‌ توپ‌ها و در نتیجه‌ تغییر حركت‌ بازی‌ از سمت‌ دروازه‌ حریف‌ به‌ سمت‌ دروازه‌ خودی‌.
ـ مقدار زمان‌ حضور موثر دایی‌ در زمین‌ و...
و باز هم‌ توضیح‌ و تشریح‌ جزییات‌ فنی‌ چنین‌ آمارهایی‌ را به‌ عهده‌ همان‌ كارشناسان‌ و حرفه‌یی‌های‌ این‌ ورزش‌ وا می‌ گذاریم‌.
▪ ‌۱ـ۵ نتیجه‌ واقعی‌ چنین‌ آماری‌، مفهوم‌ كلامی‌ آن‌ دكتر را ملموس‌تر می‌كند كه‌ اگر هر یك‌ از ده‌بازیكن‌ دیگر (در اصل‌ ۹ بازیكن‌ به‌ جز دروازه‌بان‌) بطور مثال‌ در طول‌ نود دقیقه‌ بازی‌ باید X كیلومتر وزن‌ بین‌ ۶۰ تا هفتادواندی‌ خود را در حالت‌ دویدن‌ به‌ چپ‌ و راست‌، جلو و عقب‌ بكشند و ببرند، در پایان‌ ۹۰ دقیقه‌X تن‌ وزنه‌ جابه‌جایی‌ داشته‌اند.
طبق‌ فرمول‌ جاذبه‌ زمین‌ و آنچه‌ كه‌ پیش‌تر گفته‌ شد حق‌ السهم‌ زمان‌، طول‌ مسافت‌ و وزن‌ دایی‌ را نیز باید آن‌ ۹ بازیكن‌ دیگر به‌ دوش‌ بكشند و...و نتیجه‌ اینكه‌ ۹ نفر اصلی‌ ما حداكثر در همان‌ ۴۵ دقیقه‌ اول‌ حداكثر انرژی‌ مصرفی‌ خود را به‌ كار گرفته‌ از دست‌ داده‌اند، می‌ماند ۴۵ دقیقه‌ دوم‌ كه‌ این‌ نیمه‌ را در بازی‌های‌ اینچنینی‌ و ملی‌، بنده‌ می‌گذارم‌ به‌ حساب‌ همان‌ چیزی‌ كه‌ نامش‌ را همت‌، غیرت‌ و مردانگی‌ گذاشته‌ایم‌. در اصل‌ بازیكنان‌ ما خرجشان‌ را در این‌ نیمه‌ از كیسه‌ پربركت‌ همان‌ خصلت‌های‌ مبارك‌ هزینه‌ می‌كنند.
▪ ‌۶ـ سال‌هاست‌ ضربه‌ را از یك‌ ناحیه‌ خورده‌ایم؛ احتیاط‌ و محافظه‌كاری‌. هر دو یا در واقع‌ خاصیت‌ ذاتی‌ این‌ اصل‌ (محافظه‌ كاری) و رعایت‌ قانونمند و ملاحظه‌ شده‌ چنین‌ اصلی‌ باید به‌ جای‌ اینكه‌ ترس‌ را برما متولی‌ كند وسیله‌ و ابزاری‌ باشد برای‌ حفظ‌ و سلامت‌ دیگر ابزار و امكانات‌ علمی‌ و تجربی‌ صنعت‌ فوتبالمان‌. (مثل‌ زدن‌ ضد زنگ‌ به‌ آهن) ولی‌ و متاسفانه‌ این‌ اصل‌ كه‌ به‌ نوعی‌ در قیاس‌ با دیگر اصول‌ علمی‌ امروزین‌ بسیار كم‌رنگ‌ و اثر شده‌ اما هیچ‌گاه‌ پاك‌ نشده‌ و نخواهد شد، برای‌ ما حكم‌ ترمز چسبنده‌یی‌ را پیدا كرده‌ كه‌ چسبیده‌ بر بدنه‌ فوتبال‌ ما، هم‌ در نوع‌ باشگاهی‌اش‌ و هم‌ در تیم‌ ملی‌، عامل‌ زمین‌گیری‌ یا كند شدن‌ حركت‌ بوده‌ است‌.
▪ ‌۷ـ برانكو ایوانكوویچ‌ كروات‌ ایرانی‌تر از ما شده‌ است‌.
مثل‌ ما تعارفی‌ شده‌، جایگاه‌ به‌ دست‌ آمده‌اش‌ را (شاید هیچ‌ جای‌ دیگری‌ این‌ جایگاه‌ را پیدا نمی‌كرد) خوب‌ حفظ‌ می‌كند .اصل‌ احتیاط‌ كه‌ تعارف‌ تنها شاخه‌ كوچكی‌ از آن‌ است‌ را خوب‌ شناخته‌ است‌. خجالت‌ می‌كشد علی‌ دایی‌ را تعویض‌ كند. شاید هم‌ می‌ترسد، با احتیاط‌ نفراتی‌ را كه‌ خود نیز اعتقادی‌ به‌ آنان‌ ندارد را در قالب‌ تیم‌ ملی‌ می‌پذیرد. می‌ترسد از اینكه‌ بگوید آقای‌ X و Y مرا تحت‌ فشار قرار می‌دهند و...
و هفتاد میلیون‌ ایرانی‌ باید هزینه‌ ماندگاری‌ و ترس‌ برانكو را در بین‌ خودشان‌ تقسیم‌ كنند و خون‌ دل‌ بخورند و زمان‌ را از كف‌ بدهند و به‌ آنچه‌ كه‌ شایسته‌اند نرسند و... تا اینكه‌ برانكو بماند. دایی‌ بماند نفرات‌ تحمیلی‌ در تیم‌ ملی‌ باشند. شایستگان‌ دیگر حتی‌ اگر به‌ لیاقت‌، خود را و تكنیك‌ و توانمندی‌شان‌ را به‌ رخ‌ بكشند، دستی‌ نیرومند چنان‌ بر سینه‌شان‌ خواهد خورد كه‌ برای‌ مدتی‌ به‌ یك‌ زمان‌ نامعلوم‌ پرتاب‌ می‌شوند.
▪ ‌۸ـ دایی‌ افتخار ما بود و بهتر است‌ كه‌ افتخار ما باقی‌ بماند. دستیابی‌ به‌ آمارهایی‌ مثل‌ تعداد بازی‌ها، گل‌های‌ زده‌ و ركورد سنی‌ اگر و در صورتی‌ كه‌ آمال‌ و آرزوهای‌ یك‌ ملت‌ را از دست‌ ندهد و دلی‌ یا میلیون‌ها دل‌ را نخراشد و منطقی‌ را زیر پا نگذارد، ایده‌آل‌ خواهد بود، اما، اگر از صد ۹۹ را نبینیم‌ الایك‌، ۱ بزرگ‌، باید بدانیم‌ كه‌ آن‌ یك‌ فقط‌ یك‌ الف‌ است‌ در قیاس‌ با باقی‌ حرف‌ها. الف‌ با آنها و در كنار آنها حروف‌ معنی‌ و مفهوم‌ پیدا می‌كند.
اما، همه‌ باید همه‌ دست‌اندركاران‌ تیم‌ ملی‌ پاسخگوی‌ این‌ مردم‌ شریف‌ باشند. باید پاسخگوی‌ این‌ دنیای‌ جوانان‌ ما باشند كه‌ شایستگی‌هایشان‌ دیده‌ نمی‌شود. یا نخواستند تا ببینند. باید میرزاپور پاسخ‌ دهد كه‌ چگونه‌ است‌ از پس‌ این‌ همه‌ سال‌ یك‌ شوت‌ خوب‌ و یك‌ دفع‌ سالم‌ توپ‌ ندارد. باید برانكو پاسخگوی‌ آن‌ تعداد از كارشناسان‌ خوب‌ ما باشد كه‌ جملگی‌ و به‌ اتفاق‌ گفته‌ بودند كه‌ مكزیك‌ دفاع‌ كندی‌ دارد و اگر ما از نفرات‌ و فورواردهای‌ سرعتی‌ استفاده‌ كنیم‌ حتماً نتیجه‌ خواهیم‌ گرفت‌. باید كادر مربیان‌ پاسخ‌ دهند كه‌ مسعود شجاعی‌ كجا بود؟ چرا زمان‌ تعویض‌های‌ ما همیشه‌ و همیشه‌ دیرهنگام‌ است‌. چرا برهانی‌ در آن‌ زمان‌ به‌ بازی‌ آمد؟ و...و ختم‌ كلام‌، آن‌ بزرگ‌ درس‌ خوانده‌ پریروز و همه‌ نام‌آوران‌ و افراد موفق‌ دیروزی‌ باید بدانند كه‌ امروز، امروز است‌. نه‌ دیروز و نه‌ فردا. در آیینه‌ نگاهی‌ به‌ خودمان‌ بیندازیم‌. گذر زمان‌ را آیینه‌ به‌ ما فریاد خواهد كرد.
آیینه‌ چون‌ نقش‌ تو بنمود راست‌
خود شكن‌ آیینه‌ شكستن‌ خطاست‌
دو بازی‌ دیگر پیش‌ روی‌ داریم‌. دو برد یعنی‌ صعود به‌ مرحله‌ بعدی‌. دوست‌ دارم‌ بگویم‌ اگر حتی‌ دو بازی‌ دیگرمان‌ را به‌ مانند ساحل‌ عاج‌ و آنگولا ببازیم‌ و اگر همه‌ دقایق‌ بازی‌های‌ باقیمانده‌ را به‌ مانند بازی‌ نیمه‌ اول‌ در مقابل‌ مكزیك‌ بازی‌ كنیم‌ و ببازیم‌ چیزی‌ را نباخته‌ایم‌. یقین‌ دارم‌ در این‌ صورت‌ ملت‌ ما چنان‌ استقبالی‌ از اعضای‌ تیم‌ ملی‌ خواهند داشت‌ كه‌ در تاریخ‌ ماندگار خواهد شد. پس‌ یا علی‌.
اسرافیل‌ انتظاری‌ نیری‌
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید