درگذشت عارف قزوینی

در آغاز این سال، به دنبال رسیدگی و توصیه جامعه ملل _ سازمان ملل متحد بعدی _ به شكایت دولت انگلستان از ایران، به دلیل فسخ یك جانبه قرارداد دارسی، هیاتی از نمایندگان كمپانی نفتی به منظور حل اختلاف وارد تهران شدند. كار این هیات یك ماه به درازا كشید و گفت وگوهای بسیاری بین فروغی وزیر خارجه، تقی زاده وزیر مالیه و داور وزیر عدلیه به نمایندگی از دولت ایران و سر جان كدمن مدیركل شركت نفت ایران و انگلیس و هیات همراه، درگرفت. شگفت آور نتیجه كار است كه پس از آن همه لاف و گزاف ها و بگیر و ببندهای رضاخانی و پس از آن همه جشن و چراغانی، قرارداد دارسی كه مدت آن ۶۰ سال بود كه سی سال آن گذشته بود، برای مدت ۶۰ سال دیگر تمدید شد! تو گویی همه آن رویارویی ها و كشمكش ها و پرونده به آتش انداختن ها، جنگ زرگری بیش نبود!
با آغاز به كار نهمین دوره مجلس شورای ملی، بنابر سنت پارلمانی، دولت حاج مخبرالسلطنه هدایت نیز استعفا داد و كابینه جدید از مجلس رای اعتماد گرفت. داور وزیر عدلیه، لایحه سلب مصونیت پارلمانی از امین التجار _ حبیب الله امین _ را به اتهام پرداخت رشوه به تیمورتاش وزیر دربار از كار افتاده و زندانی را به مجلس تقدیم كرد. امین التجار در همان روز [۳۱ اردیبهشت] بازداشت و زندانی شد. یاسایی رئیس كل تجارت و یحیی قره گزلو _ اعتمادالدوله _ وزیر معارف نیز از كار كناره گیری كردند. همچنین دادگاه محاكمه دكتر لیندنبلات آلمانی مدیركل بانك ملی ایران به جرم اختلاس برگزار شد و او به ۱۸ ماه زندان و پرداخت ۶۰ هزار تومان خسارت محكوم شد. در شهریورماه، مخبرالسلطنه هدایت به دستور شاه استعفا داد و محمدعلی فروغی _ ذكاء الملك _ مامور تشكیل كابینه شد. در پایان این ماه، همین كه رضاشاه شنید كاراخان _ معاون كمیساریای خارجه دولت اتحاد جماهیر شوروی _ برای نجات جان تیمورتاش كه به هنگام رفتن به لندن، چمدان پر از اسناد محرمانه شركت نفت را در روسیه، به طور عمدی گم كرده بود[!] راهی تهران است، به كاراخان در نهایت تاسف خبر مرگ ناگهانی و البته طبیعی[!] تیمورتاش در شب گذشته در زندان را اعلام كرد! كاراخان نیز پس از بازدید از زندان قصر، دست از پا درازتر به مسكو برگشت. رضاشاه داشت یكی یكی پله های نردبانی را كه از آن بالا آمده بود، می شكست؛ پس از تیمورتاش هم نوبت به جعفر قلی خان سردار اسعد _ پسر علی قلی خان سردار اسعد، یكی از فاتحین تهران _ و وزیر جنگ فعلی رسید. سردار اسعد كه همراه با رضاشاه برای شركت در مراسم اسب دوانی به شمال رفته بود، در بابل به دستور شاه بازداشت و تحت الحفظ به زندان قصر تهران تحویل شد. آیا رویدادهایی از این دست، مایه عبرت ما ایرانیان خواهد بود؟ آیا روزی فرا خواهد رسید كه ما دریابیم دیكتاتوری برای هیچ كس امنیت قائل نیست و دیكتاتور حتی برای فرزندان و بستگان خودش هم دیكتاتور خواهد بود و به هیچ كس وفادار نخواهد ماند! در درازای تاریخ این مرز و بوم بارها و بارها شاهد آن بوده ایم كه خودكامگان همین كه به قدرت مطلقه رسیده اند، همه آن كسانی را كه در ایجاد و تحكیم خودكامگی، یار و یاورشان بوده اند، از سر راه برداشته اند.
رضاشاه نیز چنین كرد و امید است كه مایه عبرتی شود! پس از دستگیری سردار اسعد، قوام الملك شیرازی _ ابراهیم قوام -، محمدتقی اسعد امیرجنگ _ برادر سردار اسعد _ و امیرحسین ایلخان نیز دستگیر و زندانی شدند. نوبت زهر چشم گرفتن از خوانین بختیاری بود. در آذرماه این سال، راه سازی در جاده چالوس به پایان رسید. این راه از كرج تا چالوس ۱۶۸ كیلومتر و كوتاه ترین راه از پایتخت تا به دریای خزر است. همچنین كارخانه سیمان تهران، واقع در جنوب تهران آغاز به كار كرد. تجهیزات این كارخانه، بخشی از كشور دانمارك و بخشی دیگر از سوئد خریداری شده بود و ظرفیت تولید آن، روزانه صد تن سیمان بود. بیمارستان شماره ۲ ارتش كه دارای ۲۰۰ تخت بیمارستانی بود، در این سال مورد بهره برداری قرار گرفت. رویداد غم انگیز این سال نیز درگذشت عارف قزوینی شاعر بزرگ میهن دوست و پرآوازه ایرانی بود. عارف كه سال ها بود در زادگاه خود همدان، به دور از هیاهوی خلق می زیست دارای اشعاری حماسی و ترانه هایی ملی است كه هنوز هم مورد استفاده اهل ادب و فرهنگ است. در ماه پایانی این سال، اصغر بروجردی معروف به اصغر قاتل دستگیر شد. او كه بامیه فروش و دارای جنون جنسی بود، ۲۵ كودك و نوجوان را در عراق كشته بود و سپس به ایران آمده بود. در تهران نیز ۸ كودك را به خرابه های شهرری برده و در حال تجاوز جنسی، سر بریده و یا شكم دریده بود. او در دادگاه به همه جنایت های خود اعتراف كرد و در دفاع از خود گفت كه همه آنها كودكانی بی سروپا و ولگرد بودند و به درد مملكت نمی خوردند!

گزارش سال ۱۳۱۲

منبع : روزنامه شرق