پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


هوای رقیق جاز


هوای رقیق جاز
● گزارشی از برگزاری چند جشنواره موسیقی در تابستان
«جولو لووانو» ساكسفون زن سبك جاز در اوج قدرت خود است و در سن ۵۳ سالگی به قدر كافی كاركشته تا جوایز متعددی را در كارنامه خود داشته باشد، و همچنان آنقدر پرشور تا مانند همیشه نفس خود را در ساكسفون بدمد، چرا كه قسمت اعظم سال را به اجرا در سالن های كنسرت و كلوپ های نقاط مختلف جهان و به ویژه سرزمین جاز نیویورك می گذراند.
اما در تابستان پیش رو، «لووانو» در هیئت دیگری ظاهر می شود: مدیر هنری جشنواره جاز «كارآموور»، جشنواره ای دوروزه در كاتونا. این فستیوال یكی از ده ها اتفاقات صحنه موسیقی جاز است كه در تابستان و هوای آزاد به نواحی حومه نیویورك حیات می بخشد و نوازندگان و برنامه ریزان سرشناس را جذب خود می كند.
«لووانو» معتقد است كه وقوع این حادثه در اطراف نیویورك در حال رشد و بهتر شدن است و جشنواره «كارآموور» یك نمونه مثال زدنی است. به گفته «جیم لوس»، تهیه كننده این فستیوال، سال ۱۹۹۳ سال تولد این جشنواره بود، هنگامی كه تنها ۳۰۰ نفر را در یك روز گرد هم جمع و با دوئت های پیانو در سالنی با ۶۰۰ صندلی از آنها پذیرایی كرد.
امروز اما، با یك برنامه طولانی تر (آخرین شنبه جولای و اولین شنبه در آگوست) و مكان اجرای بزرگتر، این جشنواره حدود سه هزار نفر را به سالن تئاتر «ونتین» می كشاند. به گفته «جیم لوس» امسال این جشنواره می تواند چهره ای متفاوت از خود نشان دهد چرا كه هفتگانه های پیانیست معروف «مك كوی تای نر» و نیز آهنگ قدردانی از «جو هندرسون»، ساكسفونیست قدیمی، جاذبه های این جشنواره را چندین برابر می كند. امسال همچنین «كرك لایتزی» اجراهایی خواهد داشت برای گرامیداشت جان هیكز، كه قرار بود در جشنواره پیانو بزند اما ماه گذشته فوت كرد. حادثه بزرگتر عرصه جاز امسال، جشنواره «لیچ فیلد» در «كانكتی كات» است كه حدود ۱۰ هزار نفر را به «گوشن فی رگراوندز» می كشاند.
به گفته خانم «ویتا وست مویر» مدیر اجرایی جشنواره این تعداد شركت كننده بیش از دو برابر تعدادی است كه در سال ۱۹۹۶ به جشنواره آمدند. در سال ،۱۹۹۶ سال اول جشنواره، «دایانا كرال» و سپس یك خواننده و پیانیست كم شهرت تحسین و تمجید همگان را برانگیختند. امسال این فستیوال از ۴ تا ۶ آگوست با ۱۴ اجرا، منجمله ساكسفون «لی كونتیز» و دكتر «جان» برگزار خواهد شد. یكی دیگر از وقایع مهم جاز در حومه این شهر متروپل، جشنواره جاز «اسپاك» است، جشنواره ای دوروزه كه در مركز اجرای هنرها در نیوجرسی برگزار می شود. جشنواره ای كه به نام «اسكار شیندلر» ثبت شده است. به گفته «كیت بیكر» مدیر اجرایی و خواننده این جشنواره، در این فستیوال در حال رشد هم بین ۳ تا ۵ هزار نفر شركت می كنند.
برخلاف جشنواره «كارآموور» و «لیچ فیلد»، كنسرت های «وست اورنج» كه بنا به برنامه باید در روزهای ۹ و ۱۰ سپتامبر امسال برگزار شوند، بسیار آزاد و بدون محدودیت هستند. هر سه جشنواره از بعدازظهر تا غروب در فضای آزاد برگزار می شوند اما تمام آنها از ساختار مشابهی برخوردار نیستند. در خلال جولای و آگوست، یك گروه غیرانتفاعی با نام «جاز فورم آرتز» به وسیله «مارك مرگانلی» بیش از ۴۰ كنسرت برگزار خواهد كرد و اغلب در غروب ها. این تعداد كنسرت دارای اختلاف فاحشی است با ۲۴ كنسرتی كه «مرگانلی» در سال اول یعنی شش سال پیش برگزار می كرد.
كنسرت ها كه هر یك هزار شركت كننده دارند، مجانی هستند و اغلب اهالی موسیقی كه در آستانه ستاره شدن هستند در آن ظاهر می شوند، هرچند افراد پیشكسوتی مانند «لودو نالسون» ساكسفون زن و خود آقای «مورگانلی» نیز در آن شركت می كنند. آقای «لوس» تولیدكننده جشنواره «كارآموور» در مورد این فعالیت ها آقای «مورگانلی» می گوید: او به تنهایی توانسته است موسیقی را به جاهایی ببرد كه شما هرگز فكر آن را هم به سر راه نمی دهید. جاهایی مانند بخش هایی از «مونت ورنون» و «یونكر» كه در حالت معمولی شاهد اینچنین مراسمی نیستند. اما موانع هم كم نیستند. «مورگانلی»، فقط سیستم صوتی خود را به كنسرت حمل می كند و اغلب با مشكلات پشتیبانی مواجه می شود.
اما این مشكلات در مقابل دغدغه های مالی ناچیز به حساب می آیند. ماه گذشته به عنوان مثال وقتی كه «مورگانلی» در دفتر كار خود در نیویورك نشسته بود، تماسی از شهردار شهر «اسلیپی هالو» داشت كه به او می گفت این شهر كوچك دیگر توانایی حمایت از كنسرت هایی را كه هركدام چهار هزار دلار هزینه دارند، ندارد. شكایت از مشكلات مالی، عامل تكراری بازدارنده تهیه كنندگان جشنواره ها است. بانك ها هم دیگر به مانند گذشته از این برنامه ها حمایت نمی كنند. نمونه اینكه، جشنواره جاز «نورث فورك بنك» كه بین ۱۱ تا ۱۳ آگوست برای ۶ هزار نفر شركت كننده برنامه اجرا می كند امسال پس از اینكه حمایت مالی یك بانك را برای كنسرتی كه ۱۵۰ هزار دلار خرج دارد، جلب كرده بود، متوجه شد كه بانك به علت كسری بودجه، حمایت از برنامه را لغو كرده است.
لذا به رغم افزایش علاقه به موسیقی جاز، به گفته خانم «مویر» مدیر اجرایی فستیوال «لیچ فیلد» موسیقی جاز مانند هوا در حال رقیق شدن و پیوستن به موسیقی كلاسیك است. فستیوال های معدودی از پس خود برمی آیند. حتی برخی جشنواره ها برای پركردن صندلی ها تعریف خود از موسیقی جاز را توسعه می دهند و برنامه هایی كه جذابیت مالی و تجاری دارند را اجرا می كنند. برخی مانند گروه «پریزرویشن هال»، از استعداد هنرپیشگی نوازندگان نیز استفاده می كنند. «لووانو» كه سومین دوره مدیریت فستیوال «كرامور» را تجربه می كند می گوید كه پیوستن به تیم برنامه ریز جشنواره به او این شانس را داده است تا گروه ها و آلات متنوع را به اجرای قطعاتی كه او قبلاً ضبط كرده است تشویق كنند و بودن در نیویورك، فرصت همسایگی با بت های جاز را به او داده است.
«لوس» معتقد است كه بودن در فضای آزاد باعث الهام شدن به نوازندگان می شود. برای او این تجربه وقتی وضوح پیدا كرد كه در یك روز گرم تابستان، «لووانو» درحالی كه ساكسفون تنور خود را در دست داشت در حال گشت زدن در باغ ها بود. هنگامی كه لحظه ای مكث كرد تا «مایكل بارنت» مدیر اجرایی و یك پیانیست معروف به او برسند، شروع به بداهه نوازی سونات بتهوون كرد. این انگیختگی آن چیزی است كه شركت كنندگان انتظار آن را دارند. اگر چه او خود امسال اجرا نخواهد داشت و احتمالاً در بین حضار، شاید در كنار دوست خود «مك كوی تای نر» بنشیند.
«تای نر» كسی است كه اعتبار او از متحول كردن نقش پیانیست به عنوان یك عضو از گروه «جان كلترین» در دهه شصت به دست آمده است. سال گذشته او در جشنواره «لیچ فیلد»، به روی صحنه رفت و «ساویون گلوور» از گروه استپ به او پیوست. در فستیوال «كارامور» امسال، هفت گانه «تای نر» پایان بخش فستیوال خواهد بود، هفت گانه ای كه در اوایل دهه شصت ضبط شد. او معتقد است كه معمولاً به هر جایی كه بروید، حسی مخصوص همان مكان به شما دست می دهد و شما هرگز نمی دانید تحت چه تاثیری قرار خواهید گرفت.
ترجمه: هادی خوشنویس
منبع : روزنامه شرق


همچنین مشاهده کنید