اوقات پر خطر

اوقات فراغت لحظه هایی است كه فرد فارغ از كار و مسئولیت آن را بر اساس تمایل شخصی خود تنظیم می كند و برنامه آن در مورد هر كس متفاوت است و به سلیقه، نیازهای روحی، سن و توان مالی فرد بستگی دارد.
لحظه لحظه اوقات فراغت امروزه از چنان اهمیتی برخوردار است كه حتی از آن به مثابه آینه فرهنگ جامعه یاد می كنند. به این معنی كه چگونگی گذران اوقات فراغت افراد یك جامعه تا حد بسیاری معرف ویژگی های فرهنگی و میزان توسعه یافتگی آن جامعه است.
بنابراین، اگر طرح و نقشه زندگی و كار جوانان با برنامه هایی كه برای اوقات فراغت خود تنظیم می كنند، مغایرت داشته باشد و یا تفریحات و فعالیت های فراغتی آنها با هنجارهای فرهنگی در تضاد باشد، اوقات فراغت به یك مشكل اجتماعی مبدل خواهد شد.
از سویی با توجه به تركیب جمعیت جوان كشور و فعالیت مستقیم حدود نیمی از جمعیت جوان كشور در محیط های آموزشی و همچنین درگیر بودن غیرمستقیم نیم دیگر جمعیت در این امر می توان اذعان كرد كه گردش امور در كشور ما با آهنگ بخشی آموزشی تنظیم می شود. چنان كه با فرا رسیدن تابستان و خاموش شدن موتور نظام آموزشی، فعالیت دستگاه آموزش و پرورش رسمی كشور در عمل به پایان می رسد و اقداماتی جنبی از قبیل تدارك كارنامه تحصیلی، تجهیز فضای آموزشی، تشكیل كلاس های تابستانی، تقویتی و جبرانی و برپا داشتن اردوها و برخی كلاس های هنری، ورزشی و فرهنگی در بعضی از مدارس و دانشگاه ها جایگزین آن می شود. به این ترتیب مدارس و دانشگاه های كشور به حالت نیمه تعطیل درمی آید و در نتیجه حدود ۱۶ میلیون جوان، به رغم افزایش اوقات فراغت خود با مشكل كمبود امكانات و بی برنامگی مواجه می شوند.
به این ترتیب لحظه های فراغت برای جوانان هم می تواند سازنده و مفید باشد و هم مخرب و ویرانگر. به تعبیر دیگر، فقدان هدف و بی برنامگی سبب پیدایش فراغت های بیمارگونه و انواع انحرافات و بزهكاری ها در جامعه می شود.
به عبارتی آنچه ملت ها در فراغت انجام می دهند حكایت گر و تعیین كننده فرهنگ ملی و ارزش های مقبول جوامع است. با توجه به اهمیت اوقات فراغت می طلبد برنامه ریزی صحیحی برای لحظه های فراغت داشته باشیم. طبق تحقیقات انجام شده میانگین زمان فراغت جوانان ۱۵ تا ۱۹ ساله شهری در یك روز تابستان در سال ۱۳۷۵ ، ۳۵/۷ ساعت و در روز غیرتابستان ۵۲/۳ ساعت است. به عبارت دیگر میزان فراغت جوانان در تابستان ۰۸/۲ برابر میزان فراغت آنان در غیر تابستان است و در سال ۱۳۸۰ نسبت به سال ۱۳۷۵ به علت افزایش جمعیت جوانان در این سال ها، میزان فراغت جوانان ۱/۲برابر افزایش داشته است.
بررسی نحوه گذران اوقات فراغت جوانان در سال های پیش در فصل تابستان نشان می دهد كه در اغلب مناطق شهری به ویژه در شهرهای بزرگ، خیابان گردی و رفتن به پارك ها و مجموعه های تفریحی به عنوان یكی از راه های گذران اوقات فراغت در بین ساعات ۱۷ تا ۲۲ است كه با توجه به ویژگی فعالیت های فرامحلی این سیل عظیم از نیروهای آزاد شده متمایل به فعالیت های جمعی و گروهی، در هر لحظه می توان انتظار داشت كه هیجانات انباشته آنان تخلیه شده و زمینه بروز هر گونه حادثه یا فعالیت مهار نشدنی را فراهم آورد.

آریا دخت قمی

منبع : روزنامه همشهری