جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

زدودن‌ جهل‌


زدودن‌ جهل‌
● نگاهی‌ به‌ نهضت‌ سوادآموزی‌
نهضت‌ در معنی‌ لغوی‌ یعنی‌ برخاستن‌ و حركت‌ كردن‌ و به‌ تعبیری‌ قیام‌ كردن‌. اما این‌ حركت‌ و قیام‌ و برخاستن‌ این‌ بار در كدام‌ سو و به‌ چه‌ انگیزه‌یی‌ است‌؟ چرا سوادآموزی‌ نیازمند نهضت‌ است‌؟ اهمیت‌ آن‌ تا آنجا است‌ كه‌ خاتم‌ پیامبران‌ فرمودند: زگهواره‌ تا گور دانش‌ بجوی‌.
كشوری‌ كه‌ در زیر سایه‌ كلام‌ وحی‌ است‌، برای‌ زدودن‌ جهل‌ و تیرگی‌ باید به‌ پا خیزد و این‌ برخاستن‌، نهضتی‌ می‌خواهد و این‌ نهضت‌ با نهضت‌ سوادآموزی‌ است‌.
حال‌ سوال‌ این‌ است‌ كه‌ با نگرش‌ به‌ آغاز حركت‌ این‌ نهاد در سال‌ ۱۳۵۸ به‌ دستور حضرت‌ امام‌، آیا این‌ نهاد، موفق‌ بوده‌ است‌، بدون‌ درنگ‌، در یك‌ كلام‌ خواهیم‌ گفت‌: بله‌، من‌ خود به‌ عنوان‌ یك‌ نهضتی‌، یك‌ آموزشیار قبل‌ از شروع‌ به‌ این‌ كار مقدس‌، گمان‌ می‌كردم‌، شاید این‌ حركت‌، تنها، حركتی‌ نمادین‌ است‌ تا فقط‌ مشوقی‌ باشد یا ایجاد انگیزه‌یی‌ برای‌ یادگیری‌ اما اكنون‌ با نگاه‌هایی‌ مواجه‌ می‌شوم‌، كلام‌هایی‌ را می‌شنوم‌ و نتیجه‌یی‌ را می‌بینم‌، كه‌ هر انسانی‌ را منقلب‌ می‌كند، روح‌ را به‌ آرامش‌ می‌رساند و در یك‌ كلام‌، جمله‌: معلمی‌ شغل‌ انبیا است‌ متبلور می‌شود.
آموزشیاری‌، یعنی‌ عشق‌ و علاقه‌، شور و هیجان‌، علاقه‌یی‌ كه‌ با هیچ‌ قلمی‌ نمی‌توان‌ تفسیرش‌ كرد، باید رفت‌ و در این‌ راه‌ قدم‌ گذاشت‌ و از پیچ‌ و خم‌های‌ هر روز آن‌ گذشت‌ و خوشحال‌ بود از اینكه‌ هر روز قلب‌هایی‌ به‌ امید دیدن‌ او، می‌تپد، خاطرات‌ خوش‌ با هم‌ بودن‌ را به‌ یادگار می‌گذاریم‌ و دوست‌ نداریم‌ این‌ خاطرات‌ و تلاش‌ها از ذهنمان‌ پاك‌ شود، زیرا تمامی‌ این‌ لحظات‌ با وجودمان‌ پیوند خورده‌، روزها و ساعات‌ زندگی‌ خود را با آنان‌ تقسیم‌ می‌كنیم‌، با صدایی‌ آشنا به‌ خانه‌هایشان‌ رفته‌ و پای‌ درددلهایشان‌ می‌نشینیم‌، از مشكلاتشان‌ كوهی‌ از غم‌ وجودمان‌ را در بر می‌گیرد چون‌ می‌خواهیم‌ ادامه‌ دهنده‌ راهی‌ باشیم‌ كه‌ قلم‌ از بیان‌ آن‌ عاجز است‌ كیلومترها راه‌ را با عشق‌ طی‌ كرده‌ تا او را بیاییم‌ برایمان‌ ظواهر مادی‌ و زیبایی‌های‌ ظاهری‌ ثروت‌، معنایی‌ ندارد، زیرا ما از سادگی‌ و یكرنگی‌ تا به‌ اینجا رسیده‌ایم‌ و راهی‌ سبز را در پیش‌ گرفته‌ایم‌، ما از ساده‌ترین‌ و حقیرترین‌ خانه‌ها و پاك‌ترین‌ انسان‌ها به‌ اینجا رسیده‌ایم‌.
از عملكردهای‌ مثبت‌ نهضت‌ سوادآموزی‌، ایجاد اعتماد به‌ نفس‌ در افراد است‌ كه‌ باعث‌ می‌شود آنان‌ در كلیه‌ مسائل‌ از جمله‌ آموزش‌ و یادگیری‌ تا حد زیادی‌ به‌ خود متكی‌ باشند و به‌ صورت‌ مستقل‌ عمل‌ كنند. از دیگر محاسن‌ عملكرد نهضت‌ سوادآموزی‌ جذب‌ افراد باسواد و تحصیلكرده‌، در جهت‌ تدریس‌ به‌ سوادآموزان‌ است‌. یكی‌ از نقاط‌ قوت‌، گزینش‌ افرادی‌ است‌ كه‌ با داشتن‌ تحصیلات‌ دانشگاهی‌ و بهره‌گیری‌ از علوم‌ جدید و روز در جهت‌ رشد فرهنگ‌ جامعه‌ مقدس‌ و اسلامی‌ می‌كوشند.
آموزش‌ مهارت‌های‌ اساسی‌ زندگی‌ از دیگر نقاط‌ مثبت‌ نهضت‌ است‌.یكی‌ از اصول‌ مهمی‌ كه‌ باید در طراحی‌ آموزش‌ مورد توجه‌ قرار گیرد تهیه‌ و تنظیم‌ محتوای‌ آموزشی‌ است‌. بطور كلی‌ اصول‌ و ضابطه‌هایی‌ كه‌ در تهیه‌ و تنظیم‌ محتوای‌ آموزشی‌ باید در نظر گرفته‌ شود، میزان‌ علاقه‌، رغبت‌ و توانایی‌ فراگیران‌ است‌. محتوای‌ آموزشی‌ باید با گروه‌ سنی‌، قوه‌ درك‌ و رغبت‌ سوادآموزان‌ مطابقت‌ داشته‌ باشد تا برای‌ همه‌ افراد با قابلیت‌های‌ متفاوت‌ فرصت‌های‌ مناسبی‌ برای‌ رسیدن‌ به‌ هدف‌های‌ آموزشی‌ فراهم‌ كند، مطالب‌ آموزشی‌ باید در یك‌ خط‌ سیر مشخا و به‌ صورت‌ منطقی‌ بویژه‌ با یادگیری‌ قبلی‌ سوادآموزان‌ تنظیم‌ گردد.
بزرگسالان‌ عموما با مشكلات‌ زیادی‌ روبرو هستند، برخی‌ از این‌ مشكلات‌ به‌ شرایط‌ و محیط‌ زندگی‌ آنان‌ برمی‌گردد. آنان‌ از صبح‌ تا شب‌ در این‌ فكر هستند كه‌ چگونه‌ می‌توانند مخارج‌ زندگی‌ خود را تامین‌ كنند. اگر میان‌ دروس‌ فراگرفته‌ شده‌ توسط‌ این‌ افراد و زندگی‌ روزمره‌ آنان‌ ارتباطی‌ وجود نداشته‌ باشد، آنان‌ عملا قادر به‌ بهره‌گیری‌ از این‌ آگاهی‌ها و مهارت‌ها در جهت‌ رفع‌ مشكلات‌ زندگی‌ خود نیستند.زنان‌ همواره‌ به‌ عنوان‌ گروه‌ اصلی‌ فراگیران‌ در برنامه‌های‌ آموزشی‌ تلقی‌ شده‌ و باید نسبت‌ به‌ حل‌ مشكلات‌ این‌ گروه‌ و ریشه‌كنی‌ بی‌سوادی‌ در میان‌ آنان‌ تلاشی‌ مضاعف‌ صورت‌ گیرد.
چنانچه‌ بخواهیم‌ جایگاه‌ و موقعیت‌ زنان‌ را تقویت‌ كنیم‌ نیاز به‌ آموزش‌ و در نهایت‌ كشف‌ توانایی‌های‌ آنان‌ خواهیم‌ داشت‌، در بیشتر زمینه‌ها زنان‌ اعتماد به‌ نفس‌ لازم‌ را برای‌ بهره‌گیری‌ از توانایی‌های‌ خود ندارند بنابراین‌ باید نگرش‌ آنان‌ را در مورد آموزش‌ و نیز شرایط‌ و توانایی‌های‌ خود تغییر داد. زنان‌ آموزش‌ دیده‌ و تحصیلكرده‌ در تربیت‌ كودكان‌ موفق‌تر بوده‌ و از سویی‌ مشاركت‌ وسیع‌تری‌ در امور اجتماعی‌ خواهند داشت‌. همچنین‌ استفاده‌ از وسایل‌ كمك‌آموزشی‌ مانند فیلم‌، با محتوای‌ آموزشی‌ یا تبلیغاتی‌ در جهت‌ آموزش‌، یادگیری‌ را برای‌ هر فرد و در هر سطحی‌ تسهیل‌ می‌كند و انگیزه‌ آنان‌ را برای‌ یادگیری‌ بیشتر افزایش‌ می‌دهد.
از شما صاحبنظران‌ می‌پرسم‌ آیا جز این‌ است‌ كه‌ امروز ما در كشوری‌ زندگی‌ می‌كنیم‌ كه‌ مهد تمدن‌ دنیا است‌ و قبل‌ از بسیاری‌ كشورهای‌ پیشرفته‌ امروزی‌ دارای‌ خط‌، زبان‌، نام‌، دانش‌ و دانشمند بوده‌ است‌ پس‌ ما باید خود را باور كنیم‌. در پایان‌ باید گفت‌: تدریس‌، ذهنی‌ آزاد و روحی‌ آرام‌ می‌خواهد، امیدواریم‌ مسوولان‌ پرتلاش‌ گام‌های‌ بلندتر و موثری‌ با انگیزه‌ تحقق‌ این‌ مهم‌، بردارند، باشد در این‌ راه‌ همراه‌ و یاری‌گر هم‌ باشیم‌.
مریم‌ صالح‌پور
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید