اتحادیه بین المللی مخابرات (ITU) وعضویت ایران دراتحادیه

اتحادیه بین المللی مخابرات (ITU)درسال۱۸۶۵ تاسیس شد و۱۴۰ سال ازعمرآن می گذرد.این اتحادیه تشكیلاتی جهانی است كه درحال حاضردارای۱۸۹ عضودولتی و۶۲۷عضوبخشی است و مسئولیت تدوین مقررات , استانداردسازی, هماهنگی وتوسعه مخابرات بین المللی را بعهده دارد. از اختیارات عالیه این اتحادیه سازماندهی كنفرانس های تام الاختیاراست.ساماندهی موضوعات ومسائل اداری مربوطه بوسیله دبیرخانه عمومی ودفاترمربوطه انجام می گیرد و كنفرانس های جهانی مخابرات ضمن تعیین راهبردها تصمیمات مقتضی اتخاذمی نمایند.
●ساختارتشكیلاتی ITU
ساختارتشكیلاتی ITU ازسه لایه بشرح زیرتشكیل گردیده است:
لایه بالائی ـ مراجع عالی تصمیم گیری دراتحادیه بین المللی مخابرات شامل كنفرانس های سران مختار,شورای ITU وكنفرانس های جهانی مخابرات بین المللی دراین لایه قراردارندضمن آنكه عالی ترین مرجع تصمیم گیری دراتحادیه بین المللی مخابرات كنفرانس سران مختاراست.
لایه میانی ـ شامل كنفرانس های جهانی ومنطقه ای, مجامع بین المللی ,گروه های مشورتی و گروه های مطالعاتی درسه شاخه بشرح زیراست:
●شاخه اول
ـ كنفرانس های جهانی ومنطقه ای ارتباطات رادیوئی
ـ هیئت مقررات رادیوئی
ـ گروه مشورتی ارتباطات رادیوئی
ـ گروه های مطالعاتی درشاخه ارتباطات رادیوئی
●شاخه دوم
ـ مجامع جهانی استانداردسازی مخابرات
ـ گروه مشورتی استانداردسازی مخابرات
ـ گروه های مطالعاتی استانداردسازی مخابرات
●شاخه سوم
ـ كنفرانس های جهانی ومنطقه ای توسعه مخابرات
ـ گروه مشورتی توسعه مخابرات
ـ گروه های مطالعاتی توسعه مخابرات
●لایه پائینی
▪دبیرخانه عمومی ITU
دبیرخانه عمومی ITU توسط دبیركل ومعاون دبیركل هدایت می شودووظیفه تنظیم روابط خارجی ITU ,مسائل اداری ومالی, سازماندهی برگزاری كنفرانس هاونمایشگاه های مخابراتی وپشتیبانی تجهیزات مختلفITU راعهده داراست.
دراین لایه دفترارتباطات رادیوئی,دفتراستانداردسازی مخابرات ودفترتوسعه مخابرات به صورت موازی قراردارندكه وظایف اداری خودرازیرنظردبیرخانه عمومی انجام می دهند.
▪ساختاروظیفه ایITU
همانگونه كه دربخش ساختارتشكیلاتی ITU توضیح داده شد,اتحادیه بین المللی مخابرات از نقطه نظرساختاروظیفه ای به ۳ بخش زیرتقسیم گردیده است:
ـ بخش ارتباطات رادیوئی
ـ بخش استانداردسازی مخابرات
ـ بخش توسعه مخابرات
هربخش ازطریق یك دفتركه بوسیله یك مدیرهدایت می شودودارای گروه مشورتی است با سازمانهای مخابراتی,گروههای مطالعاتی واعضایITU درارتباط است.
۱ـ بخش استا نداردسازی مخا برات
●وظایف وساختار
گروه های مطالعاتی ITU-T ازطریق دفتراستانداردسازی مخابرات (TSB) وظیفه استانداردنمودن صنعت مخابرات رادرسطح جهانی برعهده دارند.ITU-T قبلاً باعنوان CCITT فعالیت می كردكه سابقه آن به سال ۱۸۶۵ می رسدوباپیشنهادمجمع جهانی استانداردسازی مخابرات (WTSA)وباتصویب گروه مشورتی TSAGدرسال۹۳ تصمیم برتغییرعنوان آن به ITU-T گرفته شد.
●مجمع جهانی استانداردسازی مخابرات(WTSA)
مجمع جهانی استانداردسازی مخابرات(WTSA) كه براساس وظایف محوله ازطرف كنفرانس سران مختارتشكیل می شود,بالاترین مرجع تصمیم گیری دربخش استانداردسازی مخابرات دراتحادیه جهانی مخابرات(ITU) است.این مجمع مهم جهانی هر چهارسال یك بارتشكیل وضمن صدورمصوبات دررابطه بافعالیت های انجام شده قبلی با صدورقطعنامه هاوتهیه طرح عملیاتی چارچوب كاری هردوره مطالعاتی رابرای گروه های مطالعاتی (ITU-T) تعیین می كند.
●گروه مشورتی استانداردسازی مخابرات (TSAG)
وظایف این گروه مروری بربرنامه ها,عملیات ومواردمالی وراهبرد بخش استانداردسازی مخابرات,تغییرساختاروتاسیس گروه های مطالعاتی ITU-T , ارائه راهنمائی به گروه های مطالعاتی,رهنمودلازم به مدیردفتراستانداردسازی مخابرات(TSB) وتهیه وتدوین توصیه نامه های سری A دررابطه باروش های كاری وسازمانی است.
●گروه های مطالعاتیITU-T
دردوره مطالعاتی۲۰۰۰-۱۹۹۶باحذف دوگروه مطالعاتی ۱و۱۴ واضافه شدن یك گروه جدید مطالعاتی(گروه۱۶),تعدادگروه های مطالعاتی فعال درITU-T به ۱۴ گروه رسید.براساس مصوبات كنفرانس(WTSA-۲۰۰۰) وباتصویب گروه مشورتی استانداردسازی مخابرات(TSAG) در اجلاس مارس۲۰۰۱,گروه مطالعاتی۷(شبكه های دادهواطلاعات سیستم های باز)باگروه مطالعاتی۱۰(زبان ها ونرم افزارهای مخابراتی)ادغام وگروه مطالعاتی جدیدی بنام گروه مطالعاتی ۱۷ بوجودآمده كه این گروه از۱۷ سپتامبر۲۰۰۱ فعالیت خودراشروع نموده است .ضمناً براساس مصوبات كنفرانس فوق گروه ویژه ای جهت IMT-۲۰۰۰ دربخش ITU-T دراین دوره مطالعاتی شروع به فعالیت نموده است.
درمجمع استانداردسازی مخابرات سال۲۰۰۴ كه دراكتبرآن سال دربرزیل برگزارگردیدگروه مطالعاتی جدیدی بنام شبكه های نسل آتی تشكیل گردیدكه گروه مطالعاتی ۱۳قبلی عهده داراین وظیفه شد.ضمناً گروه مطالعاتی ویژه IMT-۲۰۰۰ به گروه مطالعاتی۱۹ باعنوان شبكه های مخابراتی سیار تغییرعنوان داده وشروع به فعالیت نموده است.
هریك ازگروههای مطالعاتی برحسب ضرورت ونوع كار,گروههای كاری مختلفی تشكیل می دهند وسوالات مطرح شده دردوره مطالعاتی جدیدنیزبصورت موضوعی بین این گروههای كاری تقسیم میگردد.
۲ـ بخش ارتباطات رادیوئی ITU
بخش ارتباطات رادیوئیITU (ITU-R) ازاول مارس سال۱۹۹۳ به این عنوان نامگذاری وتاسیس گردیده است.
این بخش قبلاً به نامهایCCIR ,IFRB كه به ترتیب درسالهای۱۹۲۷و۱۹۴۷ پایه ریزی گردید, نامیده میشد.
ITU-R مسئول انجام وظایفITU درحوزه ارتباطات رادیوئی است.براساس اساسنامه ITU و پیمان نامه ژنو۱۹۹۲ وظیفه عمده بخش ارتباطات رادیوئی تخصیص منصفانه ,موثرواقتصادی طیف بسامد كلیه خدمات رادیوئی,شامل خدماتیكه ازمدارات ماهواره ای استفاده مینمایند, همچنین انجام مطالعات وصدورتوصیه نامه ها درمواردمربوط به ارتباطات رادیوئی وتنظیم مقررات رادیوئی است.
●كنفرانس جها نی ارتباطا ت رادیوئی (WRC)
دربخش ارتباطات رادیوئی بالاترین مرجع تصمیم گیری كنفرانس جهانی ارتباطات رادیوئی (WRC) است كه تقریباً هرسه یاچهارسال یكبارتشكیل می شوددراین كنفرانس ضمن صدور مصوبات لازم دررابطه بافعالیت های تعریف شده قبلی ,چارچوب كاری دوره مطالعاتی جدید و وظایف گروه های مطالعاتی و دفتر ارتباطات رادیوئی تعیین می شود.این كنفرانس راهنمایی های لازم رابه هیئت مقررات رادیوئی ودفترارتباطات رادیوئی ارائه نموده وسوالات مطالعاتی رابرای مجمع ارتباطات رادیوئی وگروههای مطالعاتی تعیین مینماید.
▪دفترارتباطا ت رادیوئی(RB)
این دفترتوسط یك مدیركه موظف به سازماندهی وهماهنگی فعالیتهای بخش ارتباطات رادیوئی استهدایت می گردد.
ازوظایف این دفترحمایت فنی واداری دررابطه باكنفرانس های ارتباطات رادیوئی,مجمع رادیوئی وگروههای مطالعاتی است.ضمناً بكارگیری واجرای مقررات رادیوئی تهیه شده ازوظایف این دفتراست.
درواحدفضائی این دفترثبت بسامدهای تخصیص داده شده ومشخصات مدارهای ماهواره ها درپایگاه اصلی ثبت بسامد بین المللی(MIFR) انجام میگردد.
▪هیئت مقررات رادیو(RRB)
۱۲ عضواین هیئت توسط كنفرانس سران مختارانتخاب می گردد.این هیئت وظایف خودرابه صورت نیمه وقت وبابرگزاری ۴ جلسه درهرسال درژنوانجام می دهند.
وظایف این هیئت به شرح زیراست:
ـ تائیدروش اداره امورتوسطRB دررابطه بامقررات رادیوئی وثبت بسامدها
ـ بررسی گزارش هایRB دررابطه باانجام محاسبات تداخل بسامد درخواست شده توسط یك یاتعدادبیشتری ازسازمان های مخابراتی
ـ ارائه راهنمائی ونقطه نظربه كنفرانس های ارتباطات رادیوئی ومجمع ارتباطات رادیوئی
مدیردفترارتباطات رادیوئی دبیراجرائی این هیئت است.▪مجمع ارتباطات رادیوئی(RA)
مسئولیت این مجمع دررابطه باساختار,برنامه وتائیدبرنامه های مطالعاتی رادیوئی است.
ازوظایف عمده این مجمع تعیین وظایف كنفرانس مقدماتیWRC‌, تعیین سوال وبرنامه كاری برای گروههای مطالعاتی وتهیه دستوركاربرای كنفرانس های آتیWRC است.
اجلاسیه های این مجمع معمولاً هردویاسه سال یك بارواغلب درهمان محل كنفرانس هایWRC تشكیل می گردد.
▪گروه مشورتی ارتباطات رادیوئی
برمبنای اساسنامهITU , گروه مشورتی ارتباطات رادیوئی عهده داروظایف زیراست:
ـ مروری براولویت ها وراهبردهای بخش ارتباطات رادیوئی
ـ دیده بانی پیشرفت كارگروه های مطالعاتی
ـ ارائه راهنمائی های لازم برای فعالیت گروه های مطالعاتی
ـ ارائه توصیه های لازم دررابطه باهماهنگی باسازمان های دیگروبخش های دیگرITU
گروه مشورتی ارتباطات رادیوئی نصایح لازم دررابطه بامواردفوق الذكررابه مدیردفترارتباطات رادیوئی ارائه می نماید.
۳ـ بخش توسعه مخابرات
▪وظایف وساختار
بخش توسعه مخابرات اتحادیه بین المللی مخابرات درجهت اهداف تعیین شده دربند۱ اساسنامهITU(ژنوـ۱۹۹۲) وبه منظورهمكاری وكمك فنی به كشورهای درحال توسعه درزمینه مخابرات و بسیج منابع مالی ولوازم موردنیازجهت اجراوتوسعه فن آوریهای جدیدمخابراتی دركشورهای جهان وبهره مندنمودن كلیه افرادازاین فنا وری ها وتسهیلات تاسیس گردیده است.
▪كنفرانس جهانی توسعه مخابرات (WTDC)
این كنفرانس بالاترین سطح تصمیم گیری دربخش توسعه مخابرات بوده ووظیفه آن تصویب فعالیت های دوره مطالعاتی گذشته وتدوین برنامه كاری وطرح عملیاتی دوره مطالعاتی بعداست.این كنفرانس هرچهارسال یك بارتشكیل میگردد.
▪دفترتوسعه مخابرات (BDT)
دفترتوسعه مخابرات وظیفه ساماندهی كارهای ستادی,برگزاری جلسات واطلاع رسانی به كشورهای عضورابه عهده دارد.این دفتربه وسیله یك مدیرانتخاب شده هدایت میگرددكه وظیفه مدیریت وسازماندهی كارهای بخش توسعه مخابرات رابه عهده دارد.مدیراین بخش ازگروه مشورتی توسعه مخابرات كمك می گیرد.
▪گروه مشورتی توسعه مخابراتTDAG
وظیفه این گروه ارائه مشاوره به مدیردفترتوسعه مخابرات,بررسی اولویت هاوراهبرد فعالیت های بخش,نظارت برپیشرفت برنامه های كاری وارائه رهنمودهای لازم می باشد.
عضویت وزارت ارتباطات وفناوری اطلاعات دراتحادیه بین المللی مخابرات
وزارت پست وتلگراف وتلفن سابق به نمایندگی ازسوی دولت ازسال۱۸۶۹ میلادی (۴سال پس ازتاسیس اتحادیه مزبور)به عضویت این اتحادیه درآمده است.دولت جمهوری اسلامی ایران با دارا بودن یك واحدحق عضویت(به نرخ فعلی درسال۲۰۰۴ مبلغ۳۱۵۰۰۰ فرانك سوئیس بابت حق عضویت به ITU پرداخت می شود)ازاعضای این اتحادیه است.
توضیح این كه كشورهاوموسسات عضودرانتخاب واحدهای حق عضویت كشوری از۲/۱ واحدتا۴۰ واحدمجازهستند.
●مستندمحاسبه وپرداخت حق عضویت
میزان ومبلغ هرواحدحق عضویت توسط شورایITU وبراساس هزینه سالانه وبودجه موردنیازاتحادیه تعیین میگرددوقبل ازآغازهرسال میلادی پیش فاكتورمربوطه برای كلیه اعضاارسال شده تانسبت به پرداخت حق عضویت متعلقه تاقبل ازآغازسال میلادی اقدام نمایند.
●ضمانت اجرای عدم پرداخت
عدم پرداخت حق عضویت درآغازهرسال میلادی توسط اعضاموجب تعلق بهره دیركردمی شود, به طوری كه ازآغازماه چهارم بمدت۳ ماه بعدبهره ای بانرخ۳% درسال وازآغازماه هفتم به میزان۶% درسال به حق عضویت تعلق خواهدگرفت.
●شرایط عضویت دراتحادیه
كشورها باامضای اساسنامه وپیمانITU وآژانس های بهره برداری به رسمیت شناخته شده, سازمان های علمی وصنعتی وموسسات مالی وتوسعه ای موردتائیدكشورعضوذیربط و نیز موسسات مرتبط باامورمخابرات كه موردتائیدكشورعضوذیربط باشند,می توانندباارسال نامه ای كه توسط دولت متبوع خودبه دبیركلITU می نویسندتقاضای عضویت دراتحادیه رابنمایند.این درخواست ها پس ازبررسی توسط شورایITU , به مرحله اجرادرمی آیدوبدین ترتیب هریك ازموسسات عضو بخش های سه گانه ITU(بخش ارتباطات رادیوئی,بخش توسعه مخابرات وبخش استانداردسازی مخابرات)می توانندبدون هیچگونه محدودیتی وبدون پرداخت هرگونه وجهی درجلسات مختلف بخش هایی كه درآنها عضویت دارندونیزگروههای مشورتی مربوطه شركت نمایند.
●محل استقراراتحادیه
محل استقراراتحادیه بین المللی مخابراتITU شهرژنو(سوئیس)به آدرس زیراست:
International Telecommunication Union(ITU)
Place des Nations
CH-۱۲۱۱ Geneva ۲۰
Switzerland
●امتیازات عضویت براسا س اساسنامهITU
همانطوریكه قبلاً نیزذكرگردید,اعضای بخش های سه گانه ITU, حق شركت درفعالیتها وجلسات مختلف گروههای كاری بخش هایی كه درآنها عضویت دارندوامكان دسترسی به حجم انبوه اطلاعات طبقه بندی شده ITU همچون, پیش نویس اسناد, آمارتوصیه نامه ها,طرحهای توسعه , مدلهای آموزشی وغیره رادارندواز۱۵% تخفیف نیزبرای خریدنشریاتITU برخوردارمی شوند. ضمناً روساومعاونین مجمع وسایرجلسات همچون كنفرانس جهانی توسعه مخابرات می تواندازمیان نمایندگان اعضای بخش های سه گانه انتخاب شوند.
●شرایط رای گیری وارتباط آن باحق عضویت
ITU دودسته عضودارد,یك دسته كشورها ودولتهای عضوهستندكه اصطلاحاً به آنها ً State Member ً می گویندویك دسته هم موسسات وسازمانهای مخابراتی ازبخش خصوصی و سازمانهای غیردولتی مختلف عضوبخشهای سه گانه ITU هستندكه به آنها ً Sector Member ً گفته می شود.فقط دولتهای عضومی تواننددررای گیری های ITU شركت كنندوچنانچه پرداخت حق عضویت آنان دوسال به تعویق بیفتدازحق رای دركنفرانس های ITU وحق انتخاب شدن در شورای ITU محروم خواهندگردید.
●امتیازات سیاسی ـ جغرافیایی عضویت
ظربه اینكه اتحادیه مزبورمسئولیت قانونگذاری , برنامه ریزی وهماهنگی مخابرات درسراسرجهان وتقسیم عادلانه وتضمین استفاده بهینه ازطیف امواج الكترومغناطیسی ومدارماهواره ای ثابت همزمان زمین راكه دومنبع بسیارمهم ومحدودهستنددرمیان اعضاءبرعهده داردوازآنجائی كه ITU اعضاء راملزم می نمایدتاسلامت ارتباطات ایستگاه های ثبت شده رادیوئی رارعایت نمایندوهمچنین به طورمداوم و مستمر مسائل فنی,اقتصادی,اجتماعی وسیاسی مخابراتی راتوسط كارشناسان و متخصصین مجرب مورد تجزیه وتحلیل قرارداده وراه حل های عملی وفنی رادراختیاراعضاقرار می دهدومضافاً اینكه امكان مشاركت درفعالیت هایITU وجلسات گروههای مختلف مطالعاتی بخش های سه گانه و دخالت واعمال نظردرتصمیمات واطلاع سریع وآسان ازمصوبات وتوصیه هایITU برای كلیه اعضافراهم است لذاعضویت شركت مخابرات ایران (بعنوان تنها سرویس دهنده مخابراتی كشور و باتوجه به وظایف ومسئولیت های بسیارسنگین آن درجامعه اطلاعات)دراتحادیه بین المللی مخابرات كه حدود۶۰۰ موسسه وسازمان جهانی درآن عضویت دارند, از اهمیت سیاسی وجغرافیایی خاصی برای دولت متبوع كه تنها چهارسال پس ازتاسیس اتحادیه مذكوربدان پیوست,برخورداراست.
●وظایف وتعهداتی كه هرعضوبرعهده می گیرد
بطورخلاصه میتوان گفت كه اعضاء موظف به اجرای مفاداساسنامه,پیمان ومقررات اداری دركلیه دفاتر مخابراتی وایستگاه های تاسیس شده ویاموردبهره برداری توسط آنها كه به ارائه خدمات بین المللی اشتغال داشته ویاقادربه ایجادتداخل مضردرخدمات رادیوئی كشورهای دیگر خواهندبود,هستند.
●عضویت شركت مخابرات ایران دراتحادیه بین المللی مخابرات
شركت مخابرات ایران ازنیمه دوم سال۲۰۰۰ بعنوان عضوبخشی(Sector Member) به عضویت اتحادیه بین المللی مخابرات پذیرفته شده است.اعضاء بخشی ماننداعضای دولتی حق رای ندارندولی می توانند از مدارك,كارگاه های آموزشی,جلسات گروه های مطالعاتی و... استفاده نموده ودرتدوین استانداردها وفعالیت های مطالعاتی مشاركت نمایند.حق عضویت شركت مخابرات ایران دراتحادیه بین المللی مخابرات درهرسال۵۰/۶۶۹۳۷ فرانك سوئیس است كه به ترتیب برای بخش تدوین استاندارد(ITU-T) با۲/۱ واحدحق عضویت برابر۳۱۵۰۰فرانك سوئیس وبرای بخش ارتباطات رادیوئی(ITU-R) با۲/۱ واحدحق عضویت برابر۳۱۵۰۰ فرانك وبرای بخش توسعه مخابرات(ITU-D) با۱۶/۱ واحدحق عضویت برابر۵۰/۳۹۳۷ فرانك سوئیس است.

منبع : ماهنامه دنیای مخابرات و ارتباطات