پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


قلعه سبز و شهر پلکانی


قلعه سبز و شهر پلکانی
●قلعه رودخان
قلعه رودخان، بزرگترین دژ حكومتی گیلان، از معدود قلعه های دوره سلجوقیان است كه به رغم رطوبت بیش از حد جنگل های رودبار همچنان سرپاست. پیشتر هر كس می خواست گردشگری را در گیلان تمام كند سری به روستای پلكانی ماسوله می زد. اكنون «قلعه رودخان» هم شهرت گرفته و با ماسوله رقابت می كند. برای رسیدن به قلعه باید وارد روستای رودخان شد. از روستای رودخان مسیر قلعه به خوبی مشخص است. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مسیر این قلعه را بهسازی كرده و آن را به صورت پلكانی درآورده است. مسیر سنگفرش حدود ۵۰۰ پله دارد. بعد از بالا رفتن از این پله، بیش از ۳۰۰ پله سیمانی را هم برای رسیدن به قلعه باید طی كرد. ارتفاع پله ها گاه خیلی زیاد است و این باعث آزرده شدن زانو می شود. اطراف مسیر سنگفرش حصارهای سنگی با ارتفاع نیم متر كشیده اند. این مسئله امنیت مسیر را كه گاه در اطرافش دره و رودخانه دیده می شود بیشتر می كند. طی كردن این مسیر ۲ ساعت طول می كشد. قدمت این قلعه كه به خاطر رطوبت شمال كاملاً سبز شده حداقل به قرن پنجم و ششم هجری می رسد. عده ای نیز معتقدند بخش هایی از قلعه در دوره ساسانی ساخته شده و در دوره سلجوقی (قرن ۵ و ۶) تكمیل شده است. خود قلعه ۶/۲ هكتار مساحت و ۶۵ برج و بارو و دیواری به طول ۱۵۰۰ متر دارد. بنای قلعه با سنگ و آجر ساخته شده و در بخش های آسیب پذیر، سنگ با ملات ساروج به كار رفته است. در مسیر اتاق ها و برج ها و سقف های گنبدی شكل از آجر، گچ و ملات ساروج استفاده شده است. ابعاد آجرها ۲۳*۲۱ سانتی متر و قطر آنها ۴ تا ۵ سانتی متر است. ارتفاع دیوارها متفاوت و از ۳ تا ۱۰ متر متغیر است و در ارتفاع نفوذپذیر قلعه دیوارها و باروها قطر و ارتفاع بیشتری دارند. قلعه به سه قسمت تقسیم می شود.
قسمت شرقی قدیمی ترین بخش قلعه است كه وزیرنشین بوده، بخش میانی مخصوص دیده بانی و بخش غربی مخصوص شاهنشین بوده است. در قسمت شرقی دو در معمولی و یك در فرار وجود دارد. در مركز قسمت شرقی كارگاه آجرپزی و ذوب فلز وجود داشته است كه برای ساخت قسمت های دیگر قلعه از آن استفاده می شده. در بازسازی های اخیر هم از همین آجرها كه در بخشی از قلعه انبار شده بودند، استفاده شده. ظرافتی كه در معماری قراول خانه های قسمت شرقی دیده می شود آنها را از بناهای مشابه متمایز می كند. همه قراول خانه ها شومینه و پیه سوز داشته اند تا نور و گرمای داخل تامین شود. چندین سرویس بهداشتی هم در این بخش دیده می شود. بخش میانی كه متشكل از قراول خانه ها و در ورودی است مركز دیده بانی قلعه به شمار می آمده. درون دیوارها سوراخ هایی موجود است كه آجرهای اطراف آن چنان چیده شده كه عمق جنگل را در تیررس قرار می دهند.
قلعه پنج شنبه ها حدود ۵۰۰ نفر و جمعه ها سه برابر این میزان بازدیدكننده دارد. ایام نوروز این میزان به ۳ تا ۴ هزار می رسد.
● ماسوله
شهرت ماسوله كه در ۵۵ كیلومتری رشت و در ۳۲ كیلومتری جنوب غربی فومن قرار دارد نیز سبك معماری آن است. از پایین ماسوله شهری پلكانی و نعلی شكل به چشم می آید؛ شهری زرد در كوهستانی سبز. علت انتخاب رنگ زرد در معماری ماسوله مه شكن بودن آن است. به دلیل ارتفاع هزار متری ماسوله از سطح دریا این شهر اغلب پوشیده از مه است و فقط در روزهای گرم تابستان است كه خبری از مه نیست.
موزه مردم شناسی، موزه حیات وحش و بازارچه چند طبقه شهر پنج هزارساله ماسوله از دیدنی های این شهر هستند. اكثر مردم تالشی زبان ماسوله از راه توریسم كسب درآمد می كنند. ماسوله تابستان ها به خصوص روزهای تعطیل بسیار شلوغ می شود و پیدا كردن جای پارك ماشین در ورودی این شهر مشكل است. تیر و اوایل مرداد برای ترتیب دادن سفری دوروزه به این دو منطقه مناسب تر است. منجیل و سرو هزارساله هروزیل (واقع در روستای هرزویل منجیل) را هم می شود همزمان با این دو نقطه دید.
شهریورماه رودبار و ماسوله پرباران و خنك می شود و احتمال وقوع سیل در ماسوله افزایش می یابد. برای اقامت شبانه می توان از هتل ها و مهمانپذیرهای ماسوله، خانه های محلی ماسوله، هتل ها و مهمانپذیرهای رودبار و خانه های محلی روستای رودخان استفاده كرد یا با كسب مجوز از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گیلان در قلعه رودخان چادر زد.
منبع : روزنامه شرق


همچنین مشاهده کنید