لیگ ۲۰ میلیون دلاری

هفدهمین لیگ جهانی والیبال از روز ۲۳ تیرماه با شركت ۱۶ تیم شروع می شود. افزایش جایزه دلاری این لیگ دوباره باعث اشتیاق تیم های شركت كننده شد تا جایی كه شورای لیگ جهانی از میان ۱۸ تیم نامزد، حضور ۱۶ تیم را تأیید كرد. لیگ جهانی پس از چند دوره دوباره با این تعداد تیم شور و شوق را به قاره های مختلف خواهد برد. جایزه لیگ جهانی هفدهم بیست میلیون دلار تعیین شده است كه دو میلیون دلار آن به فدراسیون های ملی اختصاص پیدا كرده است. بازگشت دوباره روسیه و آمریكا (دو قدرت قدیمی والیبال جهان)، كره جنوبی و چین از آسیا و از همه مهم تر نخستین حضور نماینده آفریقا (مصر) از جمله اتفاقات مهم این دوره به شمار می رود.
والیبال تنها ورزش گروهی جهان محسوب می شود، كه صاحب لیگ جهانی است و هیچ ورزش اجتماعی در دنیا این توانایی را در خود ندیده كه بتواند جدا از مسابقات مرسوم چون مسابقات قهرمانی جهان، جام جهانی و المپیك رقابتی بدین وسعت را در میان كشورهای پنج قاره جهان ببرد.
جالب است بدانید جایزه نخستین دوره این مسابقات در سال ۱۹۹۰ دو هزار دلار بود و با گذشت سال ها حالا از مرز بیست میلیون دلار هم در حال عبور است. البته جایزه دلاری فقط نصیب تیم های برتر نمی شود و بازیكنان ممتاز در پست های مختلف را هم شامل می شود.
●بیشترین حضور
طی ۱۶ دوره كشورهای ایتالیا، كوبا، برزیل و ژاپن در همه دوره ها حاضر بودند. بلغارستان، لهستان، آرژانتین، روسیه و ایالات متحده آمریكا هم با وجود چند بار غیبت در رده های بعد جای دارند. در طول تمامی دوره ها اروپایی ها همواره سهمی بیشتر از سایر قاره ها داشته اند. آمریكای جنوبی و آسیا هم بیش از دو قاره اقیانوسیه و آفریقا مطرح بوده اند. استرالیا یك بار سابقه حضور در لیگ جهانی را دارد و مصر هم كه در این دوره نخستین حضورش را تجربه می كند. ونزوئلا از آمریكای جنوبی چند دوره سابقه شركت دارد و از جمع آسیایی ها كره و چین هم تا اواخر دهه نود یكپای ثابت این مسابقات بودند. ایران نیز در سال های گذشته و حتی در مقطع كنونی می توانست یكی از نمایندگان آسیا در این بازی ها باشد كه شرایط لازم برای حضور آن هنوز فراهم نیست. از اروپا فنلاند، آلمان هر كدام چند مرحله در این بازی ها حاضر بودند و اكنون شاید هلندی ها تنها تیمی باشند كه جایشان در لیگ جهانی خالی است.
●گروه های چهارگانه
در گروه اول صربستان، لهستان و آمریكا از بخت داران صعود به شمار می روند. صربستان و لهستان سال پیش هم در مرحله نهایی حاضر بودند. آمریكا پس از چند دوره غیبت با تیمی خوش تركیب بوی تیمی مطمئن را می دهد. در این گروه ژاپن زنگ تفریح تیم ها خواهد بود.
در گروه دوم برزیل را باید پیشاپیش تیم اول این گروه خواند، البته پرتغال و آرژانتین می توانند در بازی های خانگی برای این تیم دردسر آفرین باشند، همانگونه كه سال پیش پرتغال تنها شكست این تیم را در جام شانزدهم رقم زد. كلید صعود تیم دوم در این گروه در اختیار دو تیم آرژانتین و پرتغال خواهد بود، هر چند فنلاندی ها هم مایه های ایجاد شگفتی در این گروه را دارند.
در گروه سوم در حضور ایتالیا و روسیه (قهرمان و نایب قهرمان اروپا) فرانسه ضلع سوم مثلث مدعیان را تشكیل می دهد. در برخورد سه تیم باید دید كدامیك قربانی خواهند شد. چین مثل ژاپن در این گروه بعید است كه در دوران تحول خود بتواند خطری متوجه حریفان سازد.
در گروه چهارم كوبا و بلغارستان از دو قاره متفاوت راه آسانی در پیش دارند. كره با تیمی متوسط پس از سال ها دوری از لیگ جهانی دیگر آن تیم رعب انگیز دهه های پیش نیست، تیمی كه با سرعت مثال زدنی اش لرزه بر اندام تیم های مدعی قهرمانی جهان می انداخت، مصر هم به عنوان یك تیم معمولی بیشتر به دنبال كسب تجربه است تا آزار حریفان.
●تیم های حاضر در یك نگاه
▪ آرژانتین: این تیم پس از پشت سر گذاشتن یك دوره بحرانی در درگیری بین كوژمان رئیس سابق فدراسیون آرژانتین با آكوستا رئیس فدراسیون بین المللی والیبال بر سر درآمد مسابقات قهرمانی ۲۰۰۲ جهان در بوینوس آیرس كه در نهایت ماجرا به سود آكوستا به اتمام رسید دوباره به لیگ بازمی گردد. «خوآن اوریارتی» سرمربی جوان آرژانتین بدون دل كندن از ماركوس میلوكوویچ با تجربه و ۳۵ ساله با چهره های مستعدی چون گیلرموگارسیا، نیكولاس افرون، لوكاس چاوز، اسپاجیك و ماتیاس به دنبال روزهای خوب گذشته است. آرژانتینی ها كه دل به تك ستاره های خود بسته اند هیچ گاه در لیگ جهانی موفق نبوده اند. آخرین حضور درخشان آرژانتین به بازی های المپیك ۱۹۸۸ سئول برمی گردد كه آنها پشت سر روسیه و آمریكا سوم شدند.
▪برزیل: مردان سرزمین سامبا با تیمی پرانگیزه و پرافتخار به دنبال چهارمین قهرمانی پیاپی و ششمین قهرمانی خود در طول ۱۷ دوره هستند.
شاگردان «برناردو زرنده» با بدن هایی ورزیده و هماهنگی تیمی تاكتیك پذیرترین تیم كنونی دنیا محسوب می شوند.
برزیلی ها در هر پست صاحب بهترین های امروز جهانند. «گیلبرتوجیبا» گل سرسبد این تیم است كه در كنار ستارگانی چون سرجیوسانتوز، آندرسن، گوستاو آندرسن، سانتانا، دانته آمارال و ریكاردو گاردسیا برای هر تیمی دست نیافتنی به نظر می رسد.
▪بلغارستان: تیمی كه در آرزوی جایگاه دهه هفتاد خود در جهان است. بلغارها به این تیم امید بسیار بسته اند. ایوگنی ایوانف، تسواتانف، ولادیمیر نیكولوف، سالپاروف ومیاهای لوف آنقدر با تجربه و آبدیده شده اند كه بتوانند آرزوهای «استیومارتین» را برآورده سازند. بلغارستان ستارگان بزرگی در میدان هفدهم دارد كه هر كدام آنان قادرند سرنوشت یك بازی را تغییر دهند.
▪ چین: پرنفوس ترین كشور جهان باز هم پس از چند سال دوری پایش به لیگ جهانی باز شد. چینی ها پس از ناكامی در بازی های انتخابی المپیك آتن و مسابقات قهرمانی آسیا دست به خانه تكانی وسیعی در تیم زده اند و كادر فنی تیم و همچنین بازیكنان مسن را كنار گذاشتند. این بار قرعه سرمربیگری تیم ملی چین به نام «زوهوجیان» اصابت كرد و او عهده دار این مسئولیت سنگین شد. چینی ها با حفظ نفراتی چون تانگ میاو، شن كوئینگ و فراخوانی مجدد زانگ زیانگ بازیكن پرتجربه و ۳۵ ساله خود به عنوان لیدر، چهره تیمشان را كاملاً تغییر داده اند. چین واقعی را باید پس از لیگ جهانی هفدهم و مسابقات جهانی ژاپن در بازی های آسیایی دوحه قطر دید.
▪ كوبا: كوبا پس از عبور دوران سخت گذار از مرحله دگردیسی در این دوره به دنبال مقامی باارزش است.
ستارگان جوان این تیم نظیر یوآن دری دیاز، آیدا زابل، پورتوندو، تورس، عثمان دورتی به گردانندگی «پاول پیمنتا» این توانایی را دارند كه كوبا را دوباره به جمع بزرگان والیبال جهان بازگردانند.
▪ فرانسه: فرانسوی ها هیچ گاه در لیگ جهانی نتوانستند به آنچه كه لیاقتش را دارند برسند. این بار «فیلیپ بلین» با امیدواری از حضور در جمع برترین ها صحبت می كند. او اعتقاد دارد كه تیم كنونی یكی از بهترین تیم های والیبال فرانسه در طول تاریخ است. آنتیگا، كاپفر، روبرت هنو، گرانوركا، مون تیمیت، باره كا، كیفر ستاره های تیمی هستند كه می خواهد پا را از همیشه بیشتر فرا بگذارد.
▪فنلاند: این تیم پس از چند سال یكبار دیگر شانس بازی در لیگ جهانی را یافت. فنلاند در مجموع تیم متوسطی است و همانند مصر، ژاپن، چین بیشتر در اندیشه تجربه اندوزی برای آینده است.
▪ مصر: اولین نماینده آفریقا در اولین حضورش مطمئناً درس های خوبی خواهد گرفت. مصری ها در سال های اخیر همواره در المپیك ها و مسابقات جهانی یكی از دو نماینده قاره سیاه بوده اند. آنها در سایه حمایت فدراسیون جهانی والیبال می توانند راه ورود سایر تیم های در حال توسعه را به چنین بازی های معتبری باز كنند.
▪ ژاپن: مصداق سال به سال دریغ از پارسال را باید درباره آقای دیروز والیبال جهان به كار برد. ژاپنی ها هیچ گاه در ورزشی كه تا سكوی قهرمانی المپیك پیش رفته اند اینقدر ضعیف و نحیف نبوده اند. البته نسبت به یكی دو سال پیش وضعیتی بهتر پیدا كرده اند، اما هنوز با گذشته درخشانشان فاصله بسیار دارند. سایتو، اوگینو، سوزوكی، تسوماگاری و تانابه همچنان ستون های ژاپن را تشكیل می دهند.
▪ایتالیا: ركورددار قهرمانی در لیگ جهانی فاقد آن استحكام دهه های پیش است. نسل جدید والیبال ایتالیا هرگز نتوانستند خلاء بزرگان گذشته را پوشش دهند. با همه این اوصاف «مونتالی» تلاش می كند تا همچنان «آتزوری ها» را سراپا نگه دارد. ماسترنجلو، ورمیگلیو، ساموئل پاپی، كی سولا، تن كاتی، الساندرو فی، سرنیك و كوزی فقط «سارتورتی» را كم دارند. ایتالیا هنوز یكپا مدعی خود را می داند.
▪ كره جنوبی: كره ای ها دیگر آن تیم ترسناك سالهای گذشته نیستند. آنها به لحاظ قدی هم تا حدودی آب رفته اند. دیگر از «كیم سی جین» و «شین جین سیك» خبری نیست. تمامی هنر كره ای ها در چنین شرایطی به كار گروهی و سرعت ذاتی آنها ختم می شود. موقعیت كره را در مصاف با حریفان اروپایی و آمریكایی بهتر می توان ارزیابی كرد. «تای ونگ چوی» هنوز بازیساز اول این تیم است. سون كیولی، اوهیون، كیونگ سولی و ستاره های امروزی كره محسوب می شوند. «كیم هوچوی» تیمش را در كوران لیگ جهانی و مسابقات جهانی ژاپن برای كسب طلای بازی های آسیایی آبدیده می كند.
▪ لهستان: لهستانی ها هم همانند بلغارها به دنبال گذشته پرافتخار خود در این رشته هستند. آنها هم چند سالی با سرمایه گذاری وسیع و جذب بلندقامتان تا یك قدمی رسیدن به مرز افتخار نزدیك شدند، اما در آخرین گامها كم آوردند. لهستان در جام هفدهم با گروسكا، واسلی، پلینسكی، مورك درست شرایط بلغارستان را دارد.
▪ پرتغال: آنها در چند سال اخیر حسابی مثل فوتبالشان خبرساز شدند، اما این بار سخت در پی راهیابی به دورنهایی هستند. آنها در جمع خود ستارگان بزرگی دارند كه هر كدامشان می توانند بهترین لیگ هفدهم باشند. «فرانسیسكو دوسانتوز» در وهله نخست افكارش معطوف بازی های دور مقدماتی با برزیل و آرژانتین خواهد بود. عجیب آنكه دست سرنوشت همواره پرتغال را با برزیل همگروه می سازد.
▪ روسیه: روس ها پس از دو دوره غیبت این بار لیگ جهانی را با یك مربی غریبه اما آشنای برای والیبال جهان به نام «زوران گائیج» تجربه می كنند. آسمانخراش های روسی همواره در مرحله نهایی حاضر بوده اند. آنها پس از نایب قهرمانی در اروپا و ناكامی در المپیك چشم به درخشش در لیگ جهانی دارند. كولچف، آبراسیموف، استاپنكو، پولتوسكی و آبراموف همچنان بهترین های روسیه به شمار می روند.
▪صربستان: صرب ها باز هم با «جوبومیرتراویكا» قدم در لیگ جهانی می گذارند. «تراویكا» همان مربی ای است كه پیشتر صحبت از پیوستنش به ایران بود. صربستان تقریباً همان تركیب سال پیش كه منجر به نایب قهرمانی این تیم شد را حفظ كرد. برادران گریپگ، برانكو، استانكوویچ، بوسكان، میترویچ، ایوان میلوكوویچ نامشان در جمع ۱۸ بازیكن این تیم به چشم می خورد.
* آمریكا: بنیانگذار والیبال در طول یك قرن اخیر همواره ظهوری مقطعی در والیبال جهان داشته است. قهرمان جهان در سال ۱۹۸۶ پاریس و دارنده مدال های طلای المپیك های ۱۹۸۴ لس آنجلس و ۱۹۸۸ سئول پس از فترتی چندساله دوباره بپا خاسته است. استانلی، ریلی سالمون، ریان میلله و دونالدسوكسو با بزرگان قبلی این تیم همانند كارچ كرالی برابری می كنند.

علی شاكری

منبع : روزنامه همشهری