پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

جنگ نت روی نت


جنگ نت روی نت
● بررسی سایت هایی كه به ارائه موسیقی رایگان می پردازند
از زمان تولد اینترنت تاكنون سایه این شبكه عظیم بر سراسر گیتی گسترده تر شده و روز به روز بخش های جدیدتری به مجموعه های تحت پوشش این شبكه اضافه می شود. هر چند در ابتدا سرعت پایین، امكانات نسبتا محدودی را در اختیار كاربران قرار داده بود اما به تدریج و با افزایش سرعت و كیفیت محصولات نرم افزاری تحت این شبكه عملا دایره گسترده ای از خدمات و فعالیت ها در اختیار كاربران قرار گرفت. موسیقی به عنوان یكی از جذاب ترین و پرطرفدارترین محصولات فرهنگی بشر بلافاصله پس از افزوده شدن امكان تبادل فایل های صوتی به اینترنت راه پیدا كرد و سایت های متعددی به ارائه موسیقی های متنوع روی شبكه پرداختند. به رغم رشد سریع و مقبولیت اولیه صاحبان صنایع موسیقی از تبادل آزاد و بدون رعایت قوانین كپی رایت و حق تالیف در این شبكه سر به اعتراض برداشتند و جنگ میان صنعت موسیقی و سایت هایی كه به ارائه موسیقی رایگان می پرداختند آغاز شد.
● شكست بزرگ
هفته گذشته اعلام شد كه سایت كازا Kazaa یكی از مشهورترین سایت های تبادل فایل های رایانه ای پس از پشت سرگذاشتن صدها دعوای حقوقی پرسروصدا قرار است سرانجام به قانونی كردن آثار موسیقی بپردازد. پیش از این كازا با استفاده از نرم افزار محبوب خود توانسته بود ده ها میلیون كاربر اینترنتی را به سمت خود جلب كند. كاربرانی كه نرم افزار دانلود فایل را از این سایت دریافت می كردند از این امكان برخوردار هستند كه فایل های مختلف موسیقی، تصویر و متن را با كاربران دیگر به اشتراك بگذارند و به این ترتیب روزانه صدها میلیون فایل از این طریق بدون نظارت چندانی بر آن مبادله می شد كه بخش عمده آن را فایل های موسیقی تشكیل می داد. سرعت دسترسی به آلبوم های موسیقی در این سایت به اندازه ای بالا بود كه بلافاصله بعد از انتشار یك آلبوم موسیقی تمامی فایل های آن به راحتی توسط كاربران مبادله می شد.
كازا اما همچون بسیاری از سایت های قبلی خود نتوانست در برابر صنعت پرقدرت موسیقی دوام بیاورد و هم اكنون توافق كرده تا ۱۰۰ میلیون دلار به عنوان خسارت به صنعت ضبط و پخش موسیقی بپردازد. اخیرا در گزارشی كه صنعت موسیقی منتشر كرده بود مشخص شد كه تنها طی یك سال گذشته بیش از ۲۰ میلیون قطعه آهنگ به صورت غیرقانونی در اینترنت رد و بدل شده است. این موضوع باعث ضرر و زیان فراوان این صنعت طی سال های اخیر عنوان می شود به طوری كه اینترنت هم اكنون مهمترین عامل برای كاهش فروش آثار موسیقی به شمار می رود.
كازا نخستین سایت در زمینه تبادل موسیقی در اینترنت نیست.
اما هم اكنون مشهورترین سایت از اینگونه است. پیش از كازا سایت مشهور نپستر نیز عملكردی مشابه كازا داشت. نپستر كه به نوعی بنیانگذار تبادل موسیقی در اینترنت به شمار می آید چندین سال قبل به دلیل شكایت صنعت موسیقی مجبور به تعطیل كردن فعالیت های خود شد. نپستر نرم افزاری را در اختیار كاربران قرار می داد كه می توانستند توسط آن موسیقی های متعددی را از روی این سایت به كامپیوتر خود منتقل كنند. هر چند نپستر معتقد بود كه خود هزینه موسیقی های ارائه شده در این سایت را پرداخته اما سرانجام و پس از یك دعوای حقوقی طولانی دادگاه به دلیل این كه نپستر به رغم خرید قانونی حق ارائه آن در سطح وسیع را به دیگران ندارد این سایت را مجبور كرد كه نرم افزار خود را مسدود كند.
این كار ضربه بزرگی به نپستر زد به طوری كه این سایت با ورشكستگی مواجه شده و عملا فعالیت های خود را در این زمینه متوقف كرد. اما به دنبال نپستر سایت های متعدد دیگری به وجود آمدند كه مانند كازا از روش دیگری برای ارائه موسیقی به كاربران استفاده می كردند كه كمتر مشكل حقوقی داشته باشد. كازا با ارائه نرم افزار اشتراك فایل عملا خود را صرفا در حد یك سایت پشتیبانی كننده از تبادل فایل معرفی كرد و خود به طور مستقیم به ارائه فایل های موسیقی نپرداخت. این كار باعث شد كه صنعت موسیقی برای برخورد با این سایت دچار زحمات فراوانی شود. مقامات كازا در پاسخ به اعتراضات مختلف در زمینه تبادل فایل های موسیقی با استفاده از این نرم افزار چنین پاسخ می دادند كه كاربران خود اقدام به انتقال غیرقانونی موسیقی می كنند و این سایت مسئولیتی در زمینه اقدام غیرقانونی كاربران ندارد.
● تعقیب مستقیم كاربران
در ابتدای شكایت ها، سایت كازا تلاش كرد كه از طرق مختلف در مسیر حقوقی برخورد با این سایت خلل ایجاد كند. در مواردی حتی این سایت حاضر شد اطلاعات كاربران خود را در اختیار این صنعت بگذارد و یا همكاری هایی با این صنعت برای پیشبرد كار و جلب اطمینان آنها انجام دهد. در یكی از این موارد به ۲۰ میلیون كاربر این سایت در آن زمان یك ماه فرصت داده شد كه در مورد دزدیده شدن اطلاعات از رایانه های خود و دیگران تصمیم بگیرند. به این صورت هر كاربری كه اقدام به دانلود غیرقانونی موسیقی حتی از كامپیوتر شخص دیگری كند مجرم شناخته شده و تحت تعقیب قرار می گیرد. در ابتدا برای اجرایی شدن این ایده طرح های مختلفی در نظر گرفته شد. یكی از این شیوه ها ارسال یك اسب تراوا موسوم به Altnet به كامپیوتر كاربران به همراه نرم افزار كازا بود.
به گفته كمپانی برلیانت كه این طرح را اجرا كرده بود این برنامه پس از اجرا با پردازش التقاطی به جاسوسی در كامپیوتر افراد می پردازد این موضوع سروصدای بسیاری را به پا كرد به طوری كه متخصصان علوم رایانه ای در آن زمان واكنش نسبتا تندی را به آن نشان دادند. بخش عمده این واكنش به آن بازمی گشت كه كازا هیچ اطلاعی را درباره وجود نرم افزار جاسوسی در داخل برنامه این سایت به كاربران نداده بود. این موضوع همچنین باعث شد كه كمیسیون حفاظت اطلاعات ایالات متحده از مسئولان این شركت بخواهد تا در این زمینه توضیحات بیشتری را به كنگره این كشور ارائه كنند.
نماینده شركت BDE در مقابل اعضای كنگره حاضر شد و گفت : رایانه های بسیاری در سراسر جهان وجود دارد كه از تمام قابلیت های آنها استفاده نمی شود اگر چه كاربران پول زیادی برای فضای رایانه های خود پرداخت می كنند ولی در اغلب موارد از همه آن ها استفاده نمی كنند. از سوی دیگر كمپانی های بزرگ نیز خرج زیادی برای خرید ابررایانه ها متقبل می شوند. نرم افزار Altnet در واقع تلاشی برای نزدیك كردن این دو گروه به یكدیگر است، در آن زمان به نظر می رسید كه كازا تلاش می كرد تا از طریق چنین طرح هایی تا حدودی از مخالفت های صنعت موسیقی بكاهد اما به دلیل آنكه چنین طرح هایی عملا نرم افزار كازا را در برابر چالش های امنیتی بزرگی قرار می داد یك نوع طرح خطرناك به شمار می رفت به طوری كه برخی از كارشناسان رایانه ای در آن زمان گفتند: شخصی كه بتواند به ۱۵۰ هزار دستگاه رایانه دسترسی و كنترل داشته باشد از قدرت بی مانندی در اینترنت برخوردار است و اگر این میزان به بیش از ۱۰ میلیون رایانه برسد دیگر این قدرت بی حد و حصر خواهد بود.
در همین زمان بسیاری از فعالان حقوق كاربران نیز به این طرح اعتراض كردند و آن را باعث دزدیده شدن اطلاعات محرمانه كاربران دانستند. با این حال كازا نه از چنین طرح هایی سودی برد و نتوانست از مهلكه شكایت صنعت موسیقی بگریزد، به طوری كه سرانجام هم اكنون موافقت كرده است بیش از ۱۰۰ میلیون دلار به این صنعت به عنوان ضرر و خسارت بپردازد. آمادگی برای پرداخت چنین خسارتی همچنین نشان دهنده میزان بالای انتقال فایل های موسیقی در اینترنت و كسب سود فراوان این شركت نیز هست. چراكه گفته می شد این مبلغ درست معادل نیمی از درآمد صنعت موسیقی در یك سال در اروپا است. جان كندی رئیس فدراسیون بین المللی صنعت فونوگرافیك با ابراز خوشحالی از پیروزی كه علیه كازا به دست آمده می گوید: ما پیش از این سایت های مشابهی نظیر نپستر را هم كنار زده بودیم و اینك نوبت كازا بود تا تاوان خسارتی را كه به این صنعت تحمیل كرده بپردازد.
● گناه صنعت موسیقی
چهارسال قبل در ادامه بالاگرفتن حجم اعتراضات و شكایت های صنعت موسیقی علیه سایت كازا، این صنعت تصمیم گرفت مستقیما از كاربرانی كه اقدام به اشتراك فایل های غیرقانونی موسیقی می كنند شكایت كند. البته به رغم آن كه بسیاری از سایت ها مانند كازا و نپستر را در گسترش غیرقانونی موسیقی در اینترنت مقصر قلمداد می كنند اما انتقاد فراوانی نیز به خود صنعت موسیقی در زمینه فعالیت و حضور در اینترنت و فضاهای جدید وجود دارد. در واقع به رغم آنكه صنعت موسیقی بسیاری از افراد را به دلیل دانلود غیرقانونی موسیقی از یك كامپیوتر دیگر تحت تعقیب قرار داد بسیاری از كارشناسان نسبت به این اقدام اعتراض كرده و صنعت موسیقی را در روی آوری كاربران به این سمت مقصر اعلام كردند. به گفته این كارشناسان این گناه صنعت موسیقی است كه در رسیدگی به نیازهای مصرف كننده و همگام شدن با فناوری ها تازه ناكام مانده است. گرد لیونهارد، بنیانگذار و مدیر سابق شركت اینترنتی licensemusic.com كه اكنون شركت digmarketing.com را تاسیس كرده است در این مورد چنین اظهار نظر می كند، كه صنایع موسیقی همچنان به گذشته چسبیده اند. آنها به كندی به تغییرات واكنش نشان می دهند چون نمی خواهند شیوه هایی را كه طی نیم قرن گذشته به موفقیت بزرگ آنها منجر شده است رها كنند.
به گفته وی این صنعت همواره با فناوری های تازه مخالفت كرده و سیستمی را دنبال می كند كه طی ۵۰ سال گذشته موثر بوده است. مشكل این صنعت این است كه چه كسی در آینده از آن بهره مالی خواهد برد كسانی كه اكنون از آن پول در می آورند علاقه زیادی به این تغییرات ندارند. وی در مورد سرقت محصولات از اینترنت كه صنایع موسیقی از آن می نالند، معتقد است: مشكل این است كه تحقیقات خیلی كمی درباره تاثیر این پدیده صورت گرفته است. نه تنها تاثیرات مخرب آن بلكه همچنین این كه مصرف كننده هنگام استفاده از این وب سایت ها چگونه رفتار می كند تحقیق نشده است. به گفته وی این صنعت باید در آینده بر ساختن هنرمندان تازه تمركز كند و برای كاستن از سرقت آثار خود قیمت سی دی و MP۳ را كاهش دهد.وی می گوید: تنها ۱۰ درصد افراد بالای ۳۵ سال هنوز محصولات موسیقی خریداری می كنند و به رغم انفجار در كاربرد MP۳ هنوز سی دی بر بازار حاكم است. در مقابل اما آنتونی مورگان مدیر استراتژی آژانس بازاریابی و موسیقی «فروكت» می گوید این صنعت برای تحول خود می كوشد. به زبان دقیق تر باید بگوییم كه این صنعت در حال تكامل به سوی یك ساختار جدید است.
وی معتقد است هرچند فروش محصولات كاهش یافته اما در مقایسه با یك دهه قبل بی سابقه است. براساس ارقام تازه فروش محصولات موسیقی در سراسر جهان ۳۲ میلیارد دلار بوده است. به رغم چنین دعواهایی در اینترنت بین صنعت موسیقی و سایت های اشتراك فایل فعالان صنعت موسیقی جریمه هایی را برای خرید و فروش غیرقانونی موسیقی معین كردند.
در آن زمان برخی متخصصان اعتقاد داشتند كه این كار باعث نتیجه معكوس می شود چراكه ممكن است برخی كاربران و فروشندگان به سراغ شبكه های ناشناخته بروند. این متخصصان موضوع نپستر را مثال می زدند كه بلافاصله بعد از كنار رفتن آن كاربران به سراغ سایت های دیگری چون كازا و GROKSTER رفتند. مسئولان صنعت موسیقی همچنین سعی كردند كه از طریق شركت های ISP كاربرانی را كه چنین كاری انجام می دهند شناسایی و به دادگاه معرفی كنند. این كار هر چند آغاز شد اما نتیجه مطلوبی نداشت چراكه گاه اشتباهاتی در استفاده كننده اصلی از دستگاه كامپیوتر و شناسایی افراد باعث ناكامی آن می شد. از سوی دیگر بسیاری از شركت های ISP اعلام كردند كه فعالیت كاربران خود را مخفی نگاه می دارند و حاضر به همكاری با صنعت موسیقی به این منظور نیستند.
این انجمن چنین كاری را با استفاده از IP كاربران انجام می داد و با شناسایی ای پی فردی كه یك موسیقی غیرقانونی را دانلود كرده وی را از طریق شركت ISP شناسایی می كرد. انجمن صنعت ضبط موسیقی برای آنكه شركت های خدمات دهنده اینترنت را به افشای نام كاربران متخلف وادار كند شكایتی را علیه تعدادی از این شركت ها مطرح كرد و با حكم دادگاه توانست تعدادی از ISP ها را به در اختیار قراردادن مشخصات كاربران متخلف وادار كند. چنین برخوردهایی با كاربران چندان هم برای صنعت موسیقی كم هزینه نبود. به جز مخالفت های عمومی با چنین اقداماتی برخی حركات خرابكارانه نیز علیه این صنعت انجام گرفت. در یكی از این حملات دو كرم مای دوم و نت اسكای به سایت RIAA حمله كردند و كاربرانی را كه به این سایت مراجعه می كردند آلوده می ساختند. گفته می شد كه دلیل چنین كاری مستقیما به شكایت این صنعت از كاربران باز می گردد.
● محبوبیت به خاطر شكایت
سودآوری فروش موسیقی از اینترنت نیز بسیاری از سایت ها را به این سمت كشانده است. در یكی از این اقدامات یاهو به منظور جذب مخاطبان بیشتر و رقابت با سایر شركت های ارائه دهنده موسیقی روی اینترنت شركت میوزیك مچ را خریداری كرد و در قراردادی به ارزش ۱۶۰ میلیون دلار یاهو توانست تا در زمینه تجارت سودمند موسیقی دیجیتالی به رقابت جدی تر با شركت هایی چون اپل در این زمینه بپردازد. میوزیك مچ در زمان خریداری شدن توسط یاهو در فهرست خود ۷۰۰ هزار ترانه موسیقی به ده زبان دنیا را داشت و علاقه مندان می توانستند با پرداخت مبلغ معینی به دریافت ترانه های مورد نظر خود از طریق این سایت بپردازند.
گفته می شد كه یاهو با این خرید توانست تعداد مشتركان خدمات موسیقی دیجیتالی خود را از ۱۳ میلیون نفر به ۲۴ میلیون نفر برساند. یاهو در حالی به چنین كاری اقدام كرد كه تا سال ۲۰۰۴ كاربران ۱۵۸ میلیون دلار برای خرید فایل های موسیقی از طریق اینترنت پرداخت كرده بودند و گفته می شود تا سال ۲۰۰۹ این میزان به ۸۰۳ میلیون دلار خواهد رسید. هم اكنون شركت اپل با راه اندازی نرم افزار ای تیونز خود و ارائه دستگاه پخش موسیقی خود آی پاد توانسته رتبه نخست این صنعت را از آن خود كند. اما اپل در این زمینه تنها نبوده است چراكه سایت های مشهوری چون مایكروسافت نیز به سمت و سوی فروش موسیقی كشانده شده اند و گفته می شود با ارائه تازه ترین محصول مایكروسافت در زمینه پخش موسیقی كه رقیب آی پاد نیز هست، این شركت عملا جایگاه برتری در این عرصه به دست می آورد.
حتی نپستر كه در واقع متخلف ترین سایت فروش موسیقی محسوب می شد نیز هم اكنون به عرضه موسیقی قانونی روی آورده است. این سایت پس از بازگشایی مجدد در چند سال قبل یك سیستم اشتراك فایل قانونی را عرضه كرد كه كاربران با پرداخت مبلغی معین بتوانند موسیقی مورد نظر خود را دریافت كنند. این كار توسط كمپانی Roxio صورت گرفت كه نپستر ورشكسته را به مبلغ ۵ میلیون دلار خریداری كرد تا آن را با شكل و شمایلی قانونی به جهان معرفی كند.
نپستر در واقع بخش عمده شهرتش را مربوط به زمانی می داند كه به خاطر شكایتش مجبور به مسدود كردن سایت خود شد. در آن زمان حدود شصت میلیون كاربر اینترنتی از سرویس رایگان نپستر بهره می گرفتند اما با مسدود شدن این سایت به سراغ دیگر سرویس ها رفتند. صاحبان جدید نپستر هر چند از علاقه كاربران به نرم افزار رایگان این سایت مطلع بودند اما به دلیل مشكلات قانونی چاره ای جز ورود به عرصه موسیقی پولی نداشتند ولی تلاش كردند با ارائه ارزان موسیقی توجه بیشتری را به سمت خود جلب كنند و تا اندازه ای آب رفته را به جوی بازگردانند. با این وجود اما رقبایی چون ای تیونز عملا طی سال های اخیر نپستر و دیگران را عقب نگاه داشته است.
اپل در واقع با آی پاد انقلابی در فروش موسیقی اینترنتی ایجاد كرده است به طوری كه در سال گذشته اعلام شد تنها در طول چهار روز در ژاپن این سایت یك میلیون آهنگ فروخته است. نكته مهمی كه اپل بر آن انگشت گذاشت ارائه یك پخش كننده موسیقی و تطابق دادن آن با نرم افزار مخصوص است كه استقبال غیرمنتظره كاربران در سراسر جهان را موجب شد. اپل تا سال گذشته ۵۵۰ میلیون در ۱۰ كشور جهان به فروش رسانده بود. نكته جالب اینكه شركت اپل با استفاده از موفقیت های آی پاد و نرم افزار ای تیونز توانست وضعیت خود را در جهان آی تی نیز باثبات كند به طوری كه سهم این شركت در بازار سرمایه به دلیل فروش میلیونی آی پاد به نحو بی سابقه ای افزایش یافت.
در واقع با بروز انقلاب اپل فروش در بازار موسیقی نیز طی دو سال گذشته شش برابر افزایش داشته و از سوی دیگر باعث كاهش فروش سی دی و دیگر اشكال ارائه موسیقی شده است. طی سال ۲۰۰۵ فروش موسیقی ۷۹۰ میلیون دلار سود به سایت های فروشنده واریز كرد و این در حالی اتفاق افتاد كه در سال قبل از آن این میزان ۲۲۰ میلیون دلار بود. بازار دیجیتالی موسیقی به خصوص در كشورهایی چون ایالات متحده، انگلستان، ژاپن، آلمان و فرانسه مشهودتر از دیگر نقاط بوده است. این بازار رو به رشد سایت هایی چون آمازون را نیز واداشت تا به این عرصه وارد شوند و به زورآزمایی بپردازند. سایت آمازون كه بیشتر به عنوان یك كتابفروشی مجازی بزرگ اینترنتی شناخته شده است سال ها است با مدیران صنعت موسیقی درباره ارائه موسیقی در این سایت مذاكراتی را داشته است و سرانجام سال گذشته تصمیم گرفت تا قدم به این سرزمین جدید پرمنفعت بگذارد.
صفا رشتچی یكی از تحلیلگران ارشد اینترنت در شركت Piper Jaffray & Co. در این خصوص گفته است كه آمازون یكی از شناخته شده ترین مكان هایی خواهد بود كه افراد برای خریدن موسیقی به آن مراجعه كنند. همچنین در پی انجام این طرح، آمازون طبیعتا به كاربران این پیام را خواهد داد كه اگر می خواهید این آلبوم را بخرید، می توانید با قیمتی كه نشان داده شده آن را دانلود كنید یا عضو شوید. در حقیقت، آمازون به یكی از پررونق ترین مكان های ارائه خدمات دیجیتال تبدیل خواهد شد. اما گام نهادن دراین عرصه مشكلات خاص خود را نیز به دنبال خواهد داشت.
موسیقی با چنین وضعیتی امروزه به یك بازار پردرآمد برای برخی از سایت های اینترنتی تبدیل شده است. در واقع هر چند ارائه موسیقی روی اینترنت در ابتدا با شكایت و برخوردهای قانونی همراه بوده و هنوز هم هست ولی به نظر می رسد كه این مسیر با گسترش سایت هایی كه با قیمت ارزان موسیقی را در اختیار كاربران می گذارند، در حال تغییر است.
علی پرند
منبع : روزنامه شرق


همچنین مشاهده کنید