الجزایر

الجزایر در سال ۱۹۵۶ به جرگه دارندگان نفت پیوست و تا سال ۱۹۶۹ صاحب چنان موقعیتی شد که به عضویت اوپک درآید. صنعت انرژی های هیدروکربنی الجزایر در سال ۱۹۷۱ ملی شد. این کشور افزون بر ۱۱ میلیارد بشکه ذخیره اثبات شده نفت دارد. گفته می شود با اجرای عملیات اکتشافی و بکارگیری فناوری های جدید برای افزودن بر نرخ بهره برداری از نفت، ذخایر نفت کشور به ۴۰ میلیارد بشکه خواهد رسید.
●الجزایر از گذشته تا کنون
نخستین ساکنین اصلی الجزایر گله داران و شکارچیان بعضی از قبایل «بربر» بودند که در ناحیه «الحجر» زندگی می کردند. اولین حکومت سلطنتی الجزایر را «ماسینیسا»، رئیس قبیله بربرها در قرن دوم و سوم پیش از میلاد مسیح بنا نهاد. در بعضی نقاط ساحل الجزایر، آفریقای شمالی و شهر «کارتاژ» قدیم که امروزه تانزانیا نامیده می شود، اهالی فنیقه ساکن شدند.
در سال ۱۸۳۰ ارتش فرانسه به الجزایر حمله کرد و اشغال آن ۱۳۲ سال ادامه داشت. طی این مدت مسلمانان اجازه نداشتند مجامع عمومی برپا کرده و بدون اجازه دولت دهکده و ناحیه شان را ترک کنند.
از نوامبر سال ۱۹۵۴ نهضت ملی گرای الجزایر برای کسب استقلال آغاز به مبارزه کرد. ۸ سال جنگ داخلی الجزایر را ویران کرد و علاوه بر یک میلیون نفر تلفات نزدیک ۲ میلیون الجزایری بی خانمان شدند. سرانجام در سوم ژانویه سال ۱۹۶۲ این کشور استقلال خود را به دست آورد و در همان سال در اولین انتخابات نخست وزیری الجزایر «احمد بن بلا» با حمایت «کلنل هاوری» - فرمانده ارتش آزاد ملی – به عنوان نخست وزیر انتخاب شد و دولت «سوسیالیست عربی اسلامی» را تأسیس کرد.
در مدت سه سال نخست وزیری، وی قصد بازسازی و احیای الجزایر را داشت، اما سرانجام به دلیل غرور و خودبینی تسلیم سیاست های بین المللی شد.
در سال ۱۹۶۵ در یک کودتای بدون خونریزی، «کلنل هاوری» قدرت را در دست گرفت. در نوامبر سال ۱۹۹۵ در انتخابات ریاست جمهوری «Liamine Zeroual » به عنوان رییس جمهوری انتخاب و متعهد شد که با اجرای برنامه اصلاحات، الجزایر را به سمت مردم سالاری واقعی و با دوام سوق دهد.
۱۵ آوریل۱۹۹۹، «عبدالعزیز بوتفلیقه» برای یک دوره ۵ ساله به ریاست جمهوری برگزیده شد. «احمد بن بیتور» نیز سمت نخست وزیری این کشور را در اختیار گرفت. بوتفلیقه با دعوت مردم به آشتی ملی، تلاش کرد وضعیت اقتصادی کشور را بهبود بخشد. پس از این که «جبهه نجات اسلامی» در انتخابات سال ۱۹۹۲ پیروز شد، نظامیان با لغو انتخابات، موجی از اعتراضات مردمی را به راه انداختند. در جریان جنگ های داخلی بیش از ۱۰۰ هزار نظامی و غیرنظامی جان باختند. به پیشنهاد رییس جمهوری در تاریخ ۱۶ سپتامبر ۱۹۹۹، موضوع عفو عمومی به رأی گذاشته شد. در همه پرسی بیش از ۸۰ درصد از مردم به این پیشنهاد رأی مثبت دادند و به این ترتیب الجزایر پس از سال ها طعم آرامش را چشید.
از سال ۱۹۹۴، به پیشنهاد صندوق جهانی پول، سلسله برنامه های تعدیل اقتصادی در الجزایر به اجرا درآمد. ماه می ۱۹۹۹، صندوق جهانی پول با اعطای یک اعتبار ۳۰۰ میلیون دلاری به الجزایر موافقت کرد. با امید به اینکه با دریافت اعتباراتی از بانک جهانی، اتحادیه اروپا و بانک صادرات و واردات آمریکا، بتواند بر مشکلات اقتصادی خود غلبه کند. «جیمز هارمون» - رییس بانک صادرات و واردات آمریکا – در دسامبر سال ۱۹۹۹ با مقامات رسمی الجزایر دیدار کرد. وی نسبت به اعطای امتیازات مالی به الجزایر ابراز خوشبینی کرد و از مشارکت قریب الوقوع آمریکا در تأمین مالی طرح های غیرنفتی این کشور خبر داد.
نهم آوریل ۲۰۰۴، پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، عبدالعزیز بوتفلیقه برای دومین بار به عنوان رئیس جمهور این کشور انتخاب شد. بوتفلیقه علاوه بر سمت ریاست جمهوری، وزیر دفاع الجزایر نیز هست. در سیستم سیاسی الجزایر، نخست وزیر را رئیس جمهور تعیین می کند. نخست وزیر نیز هیأت وزیران دولت را بر می گزیند.
●موقعیت جغرافیایی
الجزایر در شمال آفریقا واقع شده و از شمال با دریای مدیترانه، از جنوب با مالی و نیجر، از شرق با تانزانیا و لیبی و از غرب با موریتانی و مراکش هم مرز است. آب و هوای این کشور در مناطق دریایی و کوهستانی معتدل و خنک بوده و اما قسمت جنوب کشور را بیابان های لم یزرع و گرم فرا گرفته است. الجزایر دومین کشور بزرگ آفریقایی و دهمین کشور بزرگ جهان به لحاظ مساحت است، به عبارت دیگر وسعت آن برابر با وسعت اروپای غربی است.
●وضعیت اقتصادی
کشور الجزایر به لحاظ درآمدی در رده کشورهای کم درآمد و متوسط قرار دارد. اما میزان ذخایر گاز طبیعی و سایر منابع هیدروکربنی آن بسیار بالا است. به بیانی دیگر، بخش هیدروکربن بیش از ۹۶ درصد درآمدهای حاصل از صادرات و ۳۰ درصد تولید ناخالص داخلی آن را تشکیل می دهند. این کشور بزرگترین عرضه کننده گاز طبیعی به اروپا است. با توجه به پیش بینی افزایش درآمدهای نفت و گاز خود طی دهه های آتی، ناچار به تسریع روند کند رشد واقعی تولید ناخالص داخلی است. بخش کشاورزی متوسط سالانه ۱۰ تا ۱۱ درصد تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص داده است. ۱۵ درصد نیروی کار کشور نیز در این بخش مشغول به کار هستند.
اقتصاد الجزایر پیش از سال ۱۹۶۲ به کشاورزی وابسته بود. اما با افزایش درآمدهای نفتی این کشور در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، دولت تصمیم گرفت برنامه های اقتصادی را به سمت استفاده از منابع نفتی سوق دهد. اجرای این گونه برنامه ها، الجزایر را به ثروتمندترین کشور آفریقایی مبدل ساخت. به نحوی که دو دهه یادشده، از سال های پر رونق اقتصادی به شمار می رود.
اما این رونق اقتصادی چندان به طول نیانجامید و کاهش بهای نفت طی دهه ۱۹۸۰ از رشد اقتصادی کشوری که اکنون وابسته نفت بود، کاست. به نحوی که درآمد سرانه این کشور از ۲۳۶۰ دلار در سال ۱۹۸۸ به ۱۵۴۱ دلار در سال ۱۹۹۲ کاهش یافت. از آنجائیکه الجزایر یک کشور سوسیالیستی است، صنعت نفت آن کاملاً در انحصار دولت است. هرچند صنعت نفت جایگاه نخست را در اقتصاد الجزایر یافته، از اهمیت صنعت کشاورزی چیزی کاسته نشده و پس از آن قرار گرفته است.
با تأمین ۵۲ درصد درآمدهای بودجه کشور، بخش هیدرو کربن این کشور پیکره اصلی اقتصاد آن را تشکیل می دهد. (۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی و بیش از ۹۵ درصد درآمدهای حاصل از صادرات). الجزایر پنجمین کشور جهان از نظر ذخایر گازی بوده و دومین صادرکننده بزرگ گاز در جهان محسوب می شود. از نظر ذخایر نفتی این کشور در رده چهاردهم جهان قرار گرفته است. پیشرفت در اجرای اصلاحات اقتصادی و توسعه بخش نفت و گاز در بهبود وضعیت رشد اقتصادی این کشور از سال ۱۹۹۵ تأثیر به سزایی داشته است.
●وضعیت انرژی
▪نفت
نفت در الجزایر نخستین بار در سال ۱۹۵۶ در میدان نفتی «حسی مسعود» کشف شد. با این حال الجزایر نیازمند انجام عملیات های فراوان اکتشاف نفت است. انجمن ملی انرژی الجزایر بر این باور است که منابع وسیع هیدروکربن هنوز در این کشور کشف نشده اند. در چند سال گذشته، عمدتاً شرکت های خارجی عهده دار انجام عملیات های اکتشاف و استخراج نفت و گاز ثمربخشی در این کشور بوده اند. (طبق قانون کنونی الجزایر، شرکت های نفت خارجی با همکاری شرکت نفت دولتی سوناتراک باید روند عملیات های اکتشاف را پی گیری کنند)
سوناتراک و شرکت های خارجی فعالیت خود را با هدف افزایش چشم گیر ظرفیت تولید نفت خام این کشور طی چند سال آینده ادامه می دهند. هر چند رسیدن به این هدف، سرمایه گذاری خارجی و به کارگیری مهارت های خاصی را می طلبد. از برنامه های وزیر انرژی الجزایر، شکیب خلیل، دو برابر کردن تعداد شرکت های نفت فعال خارجی در این کشور طی ۵ سال آینده تا رقم ۴۰ شرکت است. به اعتقاد وی صنعت نفت الجزایر، نیازمند تجدید ساختار است و وزارت انرژی و معادن در برآوردن این نیاز می توانند به شکل مستقل فعالیت داشته باشند. البته صنعت نفت الجزایر برخلاف سایر کشورهای عضو اوپک، بیش از یک دهه بر روی سرمایه گذاران خارجی باز بوده است.
ذخایر اثبات شده نفت الجزایر در سال ۲۰۰۴ حدود ۳/۱۱ میلیارد بشکه برآورد شد و احتمالاً میزان منابع قابل برداشت نفت تا ۴۳ میلیارد بشکه نیز خواهد رسید. با انجام عملیات های اخیر اکتشاف نفت، برنامه های آتی این کشور را حفاری های بیشتر، پیشبرد اطلاعات میدان های نفت کنونی، به کارگیری سیستم های پیشرفته بازیافت نفت (EOR) و بالطبع افزایش میزان ذخایر اثبات شده در بر می گیرد.
صنعت انرژی های هیدروکربنی الجزایر در سال ۱۹۷۱ ملی شد. از آغاز دهه ۱۹۹۰ بخش نفت، به روی سرمایه گذاران خارجی باز شده است.
اوایل سال ۱۹۹۹ بیش از ۲۰ شرکت خارجی از ۱۹ کشور جهان در بخش نفت و گاز فعالیت خود را آغاز کردند. در ژانویه همین سال، شرکت انرژی «اوریکس» قرارداد اکتشاف ۵ ساله ای را به ارزش ۸/۲۸ میلیون دلار با شرکت «سوناتراک» به امضا رساند. بر اساس این قرارداد، شرکت «اوریکس» مسؤولیت انجام عملیات لرزه نگاری و حفاری در منطقه جنوب شرقی کشور را برعهده گرفت. شرکت اسپانیایی «سپسا» نیز اعلام کرد همگام با شرکت دولتی «سوناتراک»، طرح ۳/۱ میلیارد دلاری توسعه میدان نفتی «اوران» - با یک میلیارد بشکه ذخیره نفت – را به اجرا درخواهد آورد. بر اساس این طرح، تولید نهایی این میدان ۲۳۰ هزار بشکه در روز خواهد بود. بر اساس مفاد قرارداد، این میدان به سه قسمت تقسیم شد و شرکت های «سپسا»، «سوناتراک» و «برلینگتون» هر کدام عملیات یک بخش را به عهده گرفتند. کنسرسیومی به رهبری شرکت «آنادارکو»، نیز عملیات احداث خط لوله ای به ظرفیت ۵۰۰ هزار بشکه در روز را به عهده گرفت. هدف از احداث این خط لوله، انتقال نفت میدان یادشده بود.
به جهت رویکرد بیشتر الجزایر به مصرف گاز طبیعی، در سال های آینده شاهد افزایش میزان صادرات نفت خام این کشور خواهیم بود. دسامبر ۲۰۰۳، شکیب خلیل اظهار امیدواری کرده بود مجموع چاه های حفر شده در سال ۲۰۰۴ به رقم ۵۴ حلقه برسد، ولی از نتایج آن هنوز خبری در دست نیست. در سال ۲۰۰۳، میزان چاه های حفاری شده ۴۳ حلقه و در سال ۲۰۰۲، تعداد ۲۹ حلقه برآورد شد.
تقریباً ۹۰ درصد نفت خام الجزایر به اروپای غربی و به ترتیب ایتالیا، آلمان و فرانسه صادر می شود. در میان این کشورها ایتالیا مهمترین بازار نفت الجزایر شناخته شده است. سایر بازارهای نفت این کشور در اروپا عبارتند از هلند، اسپانیا و انگلستان. نفت «صحران بِلِند» الجزایر با درجه ۴۵ API و دارا بودن نیم درصد گوگرد از جمله نفت های مرغوب جهان است.
قانونی که پارلمان الجزایر در دست بررسی قرار داده و در ابتدای این مبحث بدان اشاره شد، تجدید ساختار شرکت نفت دولتی این کشور، «سوناتراک»، و تأسیسات دولتی «سونل گاز» است. این امر با هدف جذب سرمایه های خارجی انجام خواهد شد. اما احتمال بقای سوناتراک به عنوان شرکت ملی نفت الجزایر وجود دارد. در این صورت برای اجرای پروژه های جدید ناچار به رقابت با سایر شرکت ها خواهد بود. با تصویب این قانون، شرکت های تابعه نه چندان مهم سوناتراک نیز مشمول خصوصی سازی خواهند شد. در ژانویه ۲۰۰۱، اتحادیه کارگران صنعت نفت و گاز الجزایر به مخالفت با برنامه های دولت در زمینه گشودن بخش هیدروکربن کشور به روی سرمایه گذاران خارجی برخاستند.
متوسط تولید نفت الجزایر در سال ۲۰۰۳، حدود ۲/۱ میلیون بشکه در روز بود. در مجموع این رقم همراه با تولید روزانه ۴۴۵ هزار بشکه ای مایعات گازی و ۲۵۰ هزار بشکه ای میعانات گاز طبیعی، در سال ۲۰۰۳ به حدود ۸۶/۱ میلیون بشکه در روز رسید. این درحالی است که در سال ۲۰۰۲، این میزان ۵۷/۱ میلیون بشکه در روز برآورد شده بود. صادرات خالص نفت الجزایر (شامل نفت خام، مایعات گازی و میعانات گاز طبیعی) در سال ۲۰۰۲، روزانه حدود ۶۵/۱ میلیون بشکه بود که سهم عمده آن به اروپا و آمریکا صادر شد. میزان مصرف داخلی نفت الجزایر حدود ۲۱۲ هزار بشکه در روز است.
با سرمایه گذاری های گسترده دولت الجزایر در بخش اکتشاف و توسعه، ظرفیت تولید این کشور رو به افزایش خواهد نهاد. برنامه کنونی این کشور تولید روزانه ۵/۱ میلیون بشکه نفت خام تا پایان سال ۲۰۰۵ و روزانه حدود ۲ میلیون بشکه تا پایان سال ۲۰۱۰ است.
از شرکت های خارجی مستقلی که در افزایش ظرفیت تولید الجزایر نقش خواهند داشت، می توان به «آمراداهس» (در میدان نفتی القاضی)، «آنادارکو» (برکین، اورهود)، «برلینگتون ریسورس» (بلوک ۴۰۵)، «بی اچ پی بیلیتون» (ROD) و «سپسا» (اورهود، رودالکروف) اشاره کرد. بیش از نیمی از تولید نفت الجزایر را سوناتراک بر عهده خواهد داشت. شرکت نفت آنادارکو در زمره بزرگترین تولید کنندگان خارجی با تولید روزانه ۵۳۰ هزار بشکه (روزانه ۳۰۰ هزار بشکه در برکین و ۲۳۰ هزار بشکه در اورهود) است. این شرکت در زمینه توسعه هفت میدان نفت و گاز در بلوک ۲۰۸ حوزه برکین فعالیت دارد. مرحله نخست توسعه این میدان ها (ئی کی تی، المرک، المرک ان، المرک ئی، المرک سی، الخیت، التسکا) در سال ۲۰۰۴ انجام شد. ظرفیت تولید این میدان ها روزانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار بشکه نفت و مایعات گازی خواهد بود.بزرگترین میدان نفتی الجزایر «حسی مسعود» واقع در مرکز این کشور و با ظرفیت تولید روزانه حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار بشکه نفت خام برآورد شده است. درجه گرانروی نفت این میدان ۴۶API است. در دهه ۱۹۷۰، میزان تولید این میدان۵۵۰ هزار بشکه و در سال ۱۹۸۹ حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز بود. میزان ذخایر نفت منطقه «حسی مسعود» حدود ۴/۶ میلیارد بشکه - ۴۰ درصد کل ذخایر اثبات شده این کشور- است. «سوناتراک» در نظر دارد میزان تولید میدان یادشده را بین ۵ تا ۷ سال آینده به ۷۰۰ تا ۷۵۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد.
فعالیت دیگر سوناتراک در میدان «Rhourde el-Baguel » متمرکز شده است. بهره برداری از این میدان از سال ۱۹۶۳ آغاز شد. ظرفیت تولید میدان یادشده در سال ۲۰۰۴، حدود سه میلیارد بشکه نفت خام با درجه گرانروی ۶/۴۲ API برآورد شده است. شرکت «بی پی» در نظر دارد ظرفیت تولید این میدان را تا پایان سال ۲۰۱۰ از ۲۷ هزار بشکه در روز به ۱۲۵ هزار بشکه افزایش دهد. پس از میدان «حسی مسعود»، میدان «رورد البقوئل» ((Rhourde el-Baguel بزرگترین میدان نفتی است و در شمال شرق «حسی مسعود» واقع شده است. میدان گازی «حسی رمول» ( Hassi R`Mel) واقع در شمال میدان نفتی حسی مسعود و جنوب الجزایر نیز روزانه حدود ۱۸ هزار بشکه نفت خام با درجه گرانروی۱/۴۶ API تولید می کند. فوریه ۲۰۰۴، شرکت سوناتراک میدان جدیدی را با ذخایر احتمالی ۳۶۰ میلیون بشکه کشف کرد.
آوریل ۲۰۰۰، «آمراداهس» امتیاز پروژه توسعه مجدد میدان نفتی «قاضی العقرب» را با پرداخت ۵۵ میلیون دلار از سوناتراک گرفت. شرکت یادشده همراه با سوناتراک، یک شرکت مشترک فعال به نام «سوناهس» تشکیل داد. «سوناهس» با سرمایه ۵۰۰ میلیون دلاری در طول ۵ سال توسعه میدان های نفتی «القاضی»، «العقرب» و«زوتی» را برعهده خواهد داشت. ظرفیت تولید این سه میدان در سال ۲۰۰۴، حدود ۳۰ هزار بشکه در روز است و با اتمام پروژه توسعه آن به ۴۵ هزار بشکه در روز خواهد رسید.
شرکت «بی اچ پی» نیز مبلغ ۱۹۰ میلیون دلار را به توسعه میدان نفتی حوزه برکین (شرق الجزایر) اختصاص داده است. ظرفیت تولید این حوزه، اوایل و اواخر سال ۲۰۰۴ به حدود ۳۵ هزار بشکه و اوج تولید آن روزانه به ۸۰ هزار بشکه رسید.
جولای ۲۰۰۰، شرکت های نفت «برلینگتون ریسورس»، «تالیسمان» و «سوناتراک» از برنامه های خود در توسعه میدان MLN واقع در « بلوک a ۴۰۵» خبر دادند. با اتمام توسعه میدان MLN، ظرفیت تولید روزانه آن به ۳۵ تا ۴۰ هزار بشکه خواهد رسید. یادآوری می شود مرحله نخست تولید این میدان اوایل جولای ۲۰۰۳ با تولید روزانه ۱۴ هزار بشکه آغاز شد. میزان موفقیت در عملیات اکتشاف نفت حوزه برکین بسیار بالا است و برآوردها نشان می دهد در کیلومتری این منطقه میلیاردها بشکه نفت وجود دارد.
تولید میدان نفتی «اورهود» تا پایان آوریل ۲۰۰۳ به ۲۳۰ هزار بشکه در روز رسید. این میدان از سه بلوک به نام های «بلوک ۴۰۴»، «بلوک ۴۰۵»، «بلوك a ۴۰۶» تشکیل شده که به ترتیب شرکت های «آنادارکو»، «سپسا» اسپانیا و «برلینگتون ریسورس» در آن ها فعالیت دارند. از شرکت های فعال دیگر در این میدان «انی»، «مائرسک» و«سوناتراک» هستند.
سپتامبر ۲۰۰۳، شرکت «پتروبراس» برزیل و «سوناتراک» با هم قرارداد اکتشاف نفت در الجزایر را امضا کردند. دسامبر همان سال قرارداد مشابهی با CNPC بسته شد.
اکتبر ۲۰۰۲، «سینوپک» قراردادی را به ارزش ۵۲۵ میلیون دلار برای افزایش ظرفیت تولید نفت خام میدان «زر زأتین» در نزدیکی میدان «حسی مسعود» امضا کرد. نوامبر همان سال شرکت «KUFPEC» کویت و «آنادارکو»، مشارکت در اکتشاف نفت حوزه برکین را اعلام کردند. بیش از ده سال این شرکت کویتی در الجزایر فعالیتی نداشت.
در سال های اخیر الجزایر عرصه تاخت و تاز شرکت های خارجی بوده است. با وجود این هنوز میادین زیادی وجود دارد که توسعه آنها از عهده دولت الجزایر خارج است و برای توسعه آنها استفاده از سرمایه و فناوری شرکت های خارجی ضروری است.
●بخش پایین دستی
به طور کلی چهار پالایشگاه نفت با مجموع ظرفیت تولید روزانه ۴۵۰ هزار بشکه در بخش پایین دستی الجزایر فعالیت دارند. سهم زیادی از نفت پالایشی این کشور در داخل تأمین می شود. به عبارت دیگر حدود ۲۰ تا ۳۵ هزار بشکه نفت ترش و محصولات نفتی آن وارداتی است. نفت ناحیه جنوب غربی الجزایر را میدان «حسی مسعود» با ظرفیت تولید روزانه ۳۰ هزار بشکه تأمین می کند. پالایشگاه «الجزیره»، پالایش روزانه ۶۰ هزار بشکه نفت این میدان را برعهده دارد. پالایشگاه ساحلی «ارزو» با ظرفیت تولید روزانه ۶۰ هزار بشکه، محصولات نفتی داخل کشور و تا حدی محصولات صادراتی را فراهم می کند.
ژانویه ۲۰۰۱، الجزایر اوراق مزایده ساخت پالایشگاه جدیدی را در منطقه «ادر» مرکزی و در نزدیکی حوزه «Sbaa» (سبّع) منتشر کرد. به دنبال آن ماه می ۲۰۰۳، قرارداد ساخت این پالایشگاه به ارزش ۳۵۰ میلیون دلار و با شرکت «سی ان اُ دی سی» چین بسته شد.
اغلب نیروگاه های پتروشیمی الجزایر در بندرهای «آنّابا»، «ارزو» و «اسکیکدا» واقع شده اند. در نیروگاه و مجتمع پتروشیمی بندر «آنّابا» سالانه ۵۵۰ هزار تن کود شیمیایی فسفات آمونیوم، نیترات آمونیم و ترکیبات اسید نیتریک تولید می شود. نیروگاه بندر «ارزو» نیز سالانه ۳۶۵ هزار تن آمونیاک، ۱۴۶ هزار تن اوره و ۵/۱۸۲ تن نیترات آمونیوم تولید می کند. بندر «اسکیکدا» شامل یک نیروگاه تولید پلی اتیلن- با غلظت بالا- به ظرفیت سالانه۱۳۰ هزار تن، یک واحد تولید کراکر اتیلن به ظرفیت سالانه۱۲۰ هزار تن و نیز یک مجتمع آروماتیک است.
پایانه های صادرات نفت خام، محصولات پالایشی، ال ان جی و گاز طبیعی مایع الجزایر را هفت پایانه ساحلی تشکیل می دهند. این پایانه ها در بندرهای «ارزو» (بزرگترین بندر صادرات نفت الجزایر)، «اسکیکدا» (دومین بندر بزرگ صادرات نفت خام الجزایر)، «الجزیره»، «آنّابا»، «اوران»، و تأسیسات «Bejaia» (بجایع) و «La Skhirra» (لسخیرّ) قرار گرفته اند.
حدود ۴۰ درصد کل صادرات هیدروکربن الجزایر (از جمله ال ان جی) از پایانه های بندر «ارزو» انجام می شود. از برنامه های دولت، ساخت یک مجتمع تولید مواد پتروشیمی در بندر«ارزو» و نیز یک پالایشگاه مایعات گازی، و یک نیروگاه نمک زدایی آب (برای تولید آب شیرین) است. به منظور افزایش ظرفیت بارگیری نفت خام «ارزو» نیز برنامه هایی در دست اجرا است و پروژه بازسازی بندر از سال ۱۹۹۸ تا کنون ادامه دارد.
سوناتراک هم پروژه هایی متعددی را برای توسعه واحدهای پتروشیمی و تولید کودهای شیمیایی در دست اجرا دارد که از جمله آنها ساخت یک مجتمع جدید «ام تی بی ئی» و یک مجتمع تولید رزین پلی استر می باشد.
▪گاز طبیعی
تولید گاز طبیعی به میزان تجاری، از سال ۱۹۶۱ آغاز شد و ظرفیت تولید آن به ۸/۲ تریلیون فوت مکعب در سال ۲۰۰۰ رسید. الجزایر با در اختیار داشتن ۱۶۰ تریلیون فوت مکعب ذخایر اثبات شده گاز طبیعی، جزو ۱۰ کشور بزرگ دارنده گاز طبیعی جهان است. شرکت ملی نفت الجزایر مدعی است ذخایر واقعی گاز طبیعی این کشور حدود ۲۸۲ تریلیون فوت مکعب است. در سال ۲۰۰۰، گاز طبیعی (از جمله میعانات گاز طبیعی) حدود ۶۰ درصد کل ذخایر هیدروکربن الجزایر را به خود اختصاص داد. این کشور با تأمین یک پنجم گاز طبیعی اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۰، یک صادرکننده مهم گاز طبیعی به شمار می رود.(در آن سال سهم روسیه در تأمین گاز طبیعی ۳۹ درصد بود.)
الجزایر اولین صادرکننده گاز طبیعی مایع (ال. ان. جی) در جهان به شمار می رود که از سال ۱۹۶۴ به تولید و صدور این محصول پرداخته است. ولی در حال حاضر برخی از کشورهای آسیایی با عرضه ارزان تر ال. ان. جی، موقعیت الجزایر در بازار جهانی را تضعیف نموده اند.
این کشور یکی از اعضای مؤسس «اجلاس کشورهای صادرکننده نفت»- گروهی متشکل از ۱۵ کشور تولیدکننده گاز که در می ۲۰۰۰ در تهران برگزار شد- نیز به شمار می رود.
بزرگترین میدان گاز طبیعی الجزایر «حسی رمول» با ۸۵ تریلیون فوت مکعب ذخایر گازی در سال ۱۹۵۶ کشف شد. تولید روزانه این میدان حدود ۳۵/۱ میلیارد فوت مکعب یا یک چهارم مجموع تولید گاز خشک این کشور است. به بیانی دیگر حدود ۲۵ درصدگاز طبیعی الجزایر را این میدان تأمین می کند. بقیه ذخایر گاز طبیعی به صورت گاز همراه نفت و یا میادین مستقل گازی در مناطق جنوبی و جنوب شرقی و نیز در منطقه «این صالح» این کشور قرار گرفته است. میدان گازی «حسی رمول» به «سیسیل» و از آن جا به «اسلوونی» متصل می شود.
در منطقه «رورد نوس »(Rhourde Nouss) حدود ۱۳ تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی وجود دارد. این منطقه شامل میدان های «Rhourde Nouss Sud-Est"،"Rhourde Adra"، "Rhourde Chouff" و "Rhourde Hamra" است.
ذخایر گازی کوچکتر در منطقه «این صالح» (بین ۵ تا ۱۰ تریلیون فوت مکعب) و نیز «تین فویه تبانکورت» (تی اف تی- حدود ۱/۵ تریلیون فوت مکعب)، «الرار» (۷/۴ تریلیون فوت مکعب»، «اوئن دیمتا» (۸/۱ تریلیون فوت مکعب) و « اوئد نومر» واقع شده اند.
اکتبر ۲۰۰۳، «سوناتراک» موفق به کشف ذخایر جدید گازی در حوزه «رقانه» در جنوب غربی الجزایر شد.
در حال حاضر، خط انتقال «ترانس- مدیترینین» (ترانسمد سابق) به طول ۶۶۷ مایل از میدان «حسی رمول» بعد از گذر از تونس و دریای مدیترانه به سیسیل در ایتالیا رسیده و به صدور سالانه ۹۰۰ میلیارد فوت مکعب گاز می پردازد.
خط انتقال گاز« مغرب- اروپا»(مِگ یا « پدرو دوران فارل» سابق) به طول ۱۰۱۳ مایل دارای ظرفیت تولید سالانه ۲۸۰ تریلیون فوت مکعب است. هزینه احداث خط لوله «مگ» ۵/۲ میلیارد دلار بود. «شرکت ملی نفت الجزایر» و شرکت «اناگاز» اسپانیا تأمین مالی اجرای پروژه ساخت آن را برعهده داشته اند. مشتری عمده گاز طبیعی خط لوله «مگ» شرکت «اناگاز» است. انشعاب های این خط لوله عبارت از ۵ بخش است؛ خط ۳۲۶ مایلی از میدان «حسی رمول» به مرز مراکش، خط ۳۲۶ مایلی از مراکش به تنگه «Gibraltar»، خط ۲۸ مایلی در عرض این تنگه و در عمق ۳/۱ هزار فوتی، خط ۱۶۸ مایلی از ساحل به «کوردوبا» اسپانیا و خط ۱۶۸ مایلی تا پرتغال. انشعاب لوله بخش پرتغال در مارس ۱۹۹۷ احداث شده است. شرکت آمریکایی «بکتل» نیز انشعاب مربوط به خاک الجزایر را با ظرفیت روزانه ۶۹۵ میلیون فوت مکعب و لوله گذاری به قطر ۴۸ اینچ احداث کرده است. این خط لوله در تنگه «Gibraltar» به دو خط لوله با قطر ۲۴ اینچ تبدیل می شود.
شرکت «اناگاز» در سال ۱۹۹۲ برای خرید سالانه ۲۱۲ میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی، قراردادی به امضا رسانده است که تا سال ۲۰۲۰ اعتبار دارد. گفتنی است که از سال ۱۹۹۶ تحویل گاز به شرکت «اناگاز» آغاز شد. شرکت های پرتغالی دیگری نیز متقاضی عمده دریافت گاز طبیعی از این خط لوله هستند و در سال ۱۹۹۷ در مجموع ۸۸ میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی به پرتغال صادر شد.
در میان منابع سوختی اروپا، طی دهه گذشته بیشترین سرعت رشد را گاز طبیعی به خود اختصاص داده به نحوی که ۲۶ درصد نیاز اروپا را تا پایان سال ۲۰۱۰ واردات این سوخت تأمین می کند. از این رو برنامه الجزایر، افزایش میزان صادرات گاز طبیعی خود در سال های آینده است.
آگوست ۲۰۰۱، سوناتراک قراردادی را به ارزش ۹۳ میلیون دلار برای ساخت یک ایستگاه تقویت فشار گاز طبیعی در خط لوله «مگ» به شرکت «ای بی بی» اختصاص داد. هدف از انعقاد این قرارداد، افزایش ظرفیت تولید گاز تا حدود ۴۰۰ میلیارد فوت مکعب تا اواخر سال ۲۰۰۴ ( و تا ۶۵۰ میلیارد فوت مکعب تا پایان سال ۲۰۰۶) بود. برای افزایش ظرفیت گازرسانی خطوط «ترانسمد» به بیش از سالانه یک تریلیون فوت مکعب تا پایان سال ۲۰۰۵ نیز برنامه هایی در دست اجرا است.اواخر جولای ۲۰۰۱، شرکت «سپسا» اسپانیا و «سوناتراک» الجزایر (هر یک با سهم ۲۰ درصدی) قرارداد ساخت خط لوله گاز طبیعی جدیدی را به نام «مد گاز» امضا کردند. با احداث این خط لوله الجزایر به اسپانیا و از آنجا به فرانسه مرتبط خواهد شد. از آن پس، چند شرکت دیگر نفت نظیر «بی پی»، «اندسا»،«انی»، «گاز دوو فرانسه» و «توتال فینا الف» ۱۲ درصد سهام «مدگاز» را بدست آوردند.
سپتامبر ۲۰۰۲، این کنسرسیوم مطالعات امکان سنجی خطوط «مدگاز» را به اتمام رساند اما طبق برنامه در سال ۲۰۰۳ اجرای آن آغاز نشد.
خطوط لوله «مدگاز» به ارزش ۳/۱ میلیارد دلار و به ظرفیت اولیه سالانه ۲۸۰ میلیارد فوت مکعب، به احتمال زیاد، از میدان «حسی رمول» در بندر «ارزو» به آلمیرای اسپانیا کشیده خواهد شد. زمان بهره برداری از خطوط انتقال گاز«مدگاز» سال ۲۰۰۶ اعلام شده است.
نوامبر ۲۰۰۲، «سپسا» با هدف خرید سالانه ۳۵ میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی از طریق خطوط لوله «مدگاز» نامه ای را امضا کرد. اکتبر ۲۰۰۳، شرکت «ایبردرولا» ۱۲ درصد سهام «انی» را در اجرای پروژه «مدگاز» از آن خود کرد. ژانویه ۲۰۰۴، الجزایر از شرکت «اناگاز» اسپانیا درخواست مشارکت در اجرای پروژه را نمود.
دسامبر ۲۰۰۱، سوناتراک قراردادی را با «انل» ایتالیا و «وینترشال» آلمان در خصوص انجام مطالعات امکان سنجی احداث خط لوله جدید دیگری امضا کردند. مسیر خط لوله جدید این بار از الجزایر آغاز و پس از گذر از بستر دریای مدیترانه به «سیسیل» ایتالیا و جنوب فرانسه منتهی می شد. ظرفیت اولیه انتقال گاز این خطوط سالانه بین ۲۸۰ تا ۳۵۰ میلیارد فوت مکعب برآورد شده است. مسیرهای احتمالی گذر این خط لوله «ساردینیا»، «کُرسیکا» و «لاسپیزا» ایتالیا هستند. انشعاب دیگر این خط لوله «ساردینیا» را به «کاستیگلیونه دلا پسکازیا» ایتالیا مرتبط خواهد ساخت. هزینه اجرای این پروژه ۲ میلیارد دلار است و احتمالاً بهرده برداری آن تا پایان سال ۲۰۰۸ آغاز خواهد شد.
ساخت خط لوله دیگری که اخیراً برنامه آن ارائه شده، خط لوله «ترانس- صحرا» از نیجریه و در امتداد «صحرا» (Sahara) و از شمال به طرف دریای مدیترانه خواهد بود. هزینه ساخت این خط لوله ۵ تا ۷ میلیارد دلار برآورد شده است.
علاوه بر صادرات گاز به ایتالیا، اسپانیا، پرتغال و سایر کشورها، سیاست الجزایر استفاده از ذخایر گاز طبیعی به عنوان منبع انرژی داخلی و ماده خام صنعت پتروشیمی است. مصرف داخلی گاز طبیعی الجزایر سالانه حدود ۴۰۰ میلیارد فوت مکعب است. نزدیک به ۹۵ درصد برق کشور با سوخت گاز طبیعی تولید می شود. توسعه منطقه «این صالح» یکی از محورهای اصلی افزایش صادرات گاز طبیعی الجزایر است.
فوریه ۲۰۰۰، شرکت «بی پی آموکو» (بی پی کنونی) و سوناتراک قراردادی را به ارزش ۵/۲ میلیارد دلار برای توسعه هفت میدان از ۱۲ میدان کنونی منطقه «این صالح» امضا کردند. این میدان ها عبارت بودند از «غرت البفینت»، «تقنتور»، «کرختا»، «رق»، «این صالح»، «حسی مومیمه» و «غور محمود». مجموع ذخایر گاز طبیعی خشک این میدان ها ۶ تریلیون فوت مکعب و کل ذخایر گازی آنها ۱۰ تریلیون فوت مکعب است. علاوه بر این، یک گروه کاری مشترک به نام « این صالح گاز» به ارزیابی چاه های موجود پرداخته و ذخایر گازی جدید منطقه «این صالح» را شناسایی و استخراج خواهد کرد. «این صالح گاز» نخستین گروه کاری مهم در زمینه استخراج ذخایر گازی میان سوناتراک و یک شرکت خارجی محسوب می شود. ابتدا انتظار می رفت پس از حفر ۲۰۰ حلقه چاه و ساخت خط لوله ۴۸ اینچی به ارزش یک میلیارد دلار برای مرتبط ساختن منطقه به میدان «حسی رمول»، تولید گاز منطقه «این صالح» تا اواخر سال ۲۰۰۳ آغاز شود. اما بنا به عوامل گوناگونی فرآیند اجرای پروژه با روند کندی مواجه شد. از جمله این عوامل قوانین مصوبه اتحادیه اروپا مبنی بر صادرات مجدد(Re- Exports) گاز طبیعی و رشد کمتر از حد انتظار تقاضای گاز طبیعی در کشورهای واردکننده ای نظیر اسپانیا بود.
جولای ۲۰۰۳، «استات اویل» با خرید ۴۹ درصد سود «بی پی» در پروژه «این صالح» و ۵۰ درصد سهام «بی پی» در توسعه میدان «این آمناس» در مجموع به ارزش ۷۴۰ میلیون دلار موافقت کرد.
می ۱۹۹۷، منطقه «این صالح گاز» اولین معامله فروش گاز طبیعی خود را به شرکت تولید برق «انل» ایتالیا نهایی کرد. با انجام این معامله «این گاز صالح» سالانه ۱۴۱ میلیارد فوت مکعب گاز شرکت «انل» را تأمین می کرد. سوناتراک همچنان عهده دار تأمین انرژی مورد نیاز این شرکت بزرگ برق ایتالیا خواهد بود، تا زمانیکه منطقه «این صالح» آماده بهره برداری شود. این معامله نشان دهنده نخستین گام در برآوردن هدف این منطقه در جهت افزایش فروش سالانه ۳۱۵ میلیارد فوت مکعب گاز است. این گروه کاری مشترک به بازاریابی گاز در سایر کشورهای اروپایی، ترکیه و آفریقای شمالی نیز خواهد پرداخت.
از پروژه های مهم دیگر الجزایر می توان به سه پروژه توسعه میدان های گاز طبیعی و مایعات گازی در «اوهانت»، «این آمناس» و «قاضی توئیل» اشاره کرد.
میدان «اوهانت» واقع در استان «ایلیزی» و ۶۰ مایلی غرب مرز این کشور با لیبی است. پروژه توسعه میدان «اوهانت» به ارزش تقریبی یک میلیارد دلار به شرکت های «بی اچ پی» استرالیا (۴۵ درصد)، «وود ساید پترولیوم» (۱۵ درصد)، «اوهانت نفت و گاز» ژاپن، «ای بی بی» سوئدی- سویسی و «پتروفاک» آمریکا واگذار شده است. تولید گاز طبیعی میدان «اوهانت» از اکتبر ۲۰۰۳ آغاز شده است و انتظار می رود تولید «میعانات گاز طبیعی»، «نفت گاز مایع» (ال پی جی) آن به زودی آغاز شود. این پروژه شامل ساخت یک نیروگاه پردازش گاز طبیعی به ظرفیت روزانه ۳۰ هزار بشکه مایعات گازی، ۲۶ هزار بشکه ال پی جی و حدود ۷۰۰ میلیون فوت مکعب گاز طبیعی و علاوه بر آن احداث یک خط انتقال گاز است. شرکت های «بی اچ پی» و «سوناتراک» در این میدان ها فعالیت خواهند داشت.
نوامبر ۲۰۰۲، «سوناتراک» و «بی پی» قرارداد توسعه منطقه «این آمناس» را برای تولید گاز طبیعی امضا کردند. این پروژه ۸/۱ میلیارد دلاری در سال ۲۰۰۵ به مرحله نهایی رسیده و روزانه ۹۰۰ میلیون فوت مکعب گاز طبیعی مرطوب (یعنی همراه با نفت) و نیز روزانه ۵۰ هزار بشکه مایعات گازی و ال پی جی تولید خواهد کرد. افزودن سه خط انتقال محصولات هیدروکربنی به سیستم توزیع شرکت «سوناتراک» در «اوهانت» از موارد دیگر این پروژه است.
می ۲۰۰۲، اوراق مزایده بین المللی مشارکت در توسعه میدان «قاضی توئیل» منتشر شد. طبق برآوردها، ذخایر گاز طبیعی این میدان ۹ تریلیون فوت مکعب است. ژانویه ۲۰۰۴، وزیر انرژی الجزایر، شکیب خلیل، از انتشار اوراق مزایده قرارداد توسعه میدان «قاضی توئیل» تا مارس همان سال خبر داد. شرکت کنندگان در این مزایده عبارت بودند از «آمراداهس»، «بی اچ بی بیلیتون»، «اکسون موبیل»، «ماراتن»، «اکسیدنتال»، «پتروناس»، «رپسول»، «شل»، «توتال» و چند شرکت دیگر.
ظرفیت تولید نهایی میدان «قاضی توئیل» روزانه ۵۸۰ میلیون متریک فوت مکعب برآورد شده که سهم زیادی از آن را ال. ان. جی تشکیل می دهد. هزینه توسعه این میدان ۲ میلیارد دلار برآورد شده است.
«تونس» ازکشورهایی استکه سالانه حدود ۳۹ میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی از الجزایر خریداری می کند. طبق قرارداد میان این دو کشور، از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۲۰، الجزایر سالانه ۱۴ میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی در اختیار تونس خواهد گذاشت.
شرکت اسلوونیایی «Sozdpetzol» نیز در سال ۱۹۹۰ قراردادی را برای خرید سالانه ۲۱ میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی با الجزایر امضا کردکه اعتبار آن تا سال ۲۰۰۷ است.
الجزایر برنامه های بلندپروازه ای برای توسعه منابع گاز طبیعی خود در دست انجام دارد و انتظار می رود که تا سال ۲۰۲۰، حدود ۲۵ درصد گاز وارداتی اروپا را الجزایر تأمین کند. اما روسیه و نروژ نیز از دیگر صادرکنندگان عمده گاز طبیعی به اروپا هستند.
در سال ۱۹۹۸، الجزایر حدود ۲۲ درصد از کل صادرات ال. ان. جی. جهان را در اختیار داشت. بخش عمده این محصول به کشورهای اروپای غربی نظیر فرانسه، بلژیک، اسپانیا، ایتالیا و نیز آمریکا و ترکیه و به ترتیب به میزان ۹۳۰، ۴۱۰، ۳۶۰، ۱۹۰، ۱۹۰ و ۲۸۰ میلیون فوت مکعب در روز صادر می شد.
برنامه کنونی الجزایر، صدور بیش از ۳ تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی تا پایان سال ۲۰۱۰ است.
▪برق
مصرف برق در الجزایر با سرعت سالانه ۵ تا ۷ درصد رو به رشد است. طبق اظهار نظر «سونل گاز» ظرفیت تولید برق این کشور تا پایان سال ۲۰۱۰ به ۸ هزار مگاوات خواهد رسید. در حال حاضر ظرفیت تولید برق الجزایر حدود ۶ هزار مگاوات است که البته در زمان اوج مصرف برق در فصل گرما و وسایل سرماسازف میزان چندان قابل توجهی نمی باشد. جولای ۲۰۰۳، کمبود آب و برق موجب بروز تظاهرات و شورش در این کشور شد. دولت، اجرای برنامه صرفه جویی در مصرف برق را در این کشور الزامی کرده است. با این حال، بخش برق این کشور در طولانی مدت نیازمندرشد و بهبود و بالطبع میلیاردها دلار سرمایه گذاری در بخش زیرساخت های تولید، انتقال، و توزیع برق است.
فوریه ۲۰۰۲، پارلمان الجزایر قانونی را به تصویب رساندکه مهر پایانی بر قدرت تک قطبی «سونل گاز» بر صنعت تولید و توزیع برق این کشور محسوب می شد. این قانون «سونل گاز» را به یک شرکت سهامی مبدل کرد. اما تصویب قانون دیگری مبنی بر اجازه فعالیت سوناتراک در زمینه شبکه های تجاری، روند اجرای قانون پیشین را متوقف ساخت.
می ۲۰۰۱، «سوناتراک» و «سونل گاز» گروه کاری مشترکی را به نام «شرکت انرژی الجزایر» (ای ئی سی) برای صدور برق تأسیس کردند. این شرکت به امکان سنجی تأسیس یک شبکه برق رسانی از طریق دریای مدیترانه به ایتالیا می پرداخت. دسامبر ۲۰۰۱، «سونل گاز» قراردادی را با شبکه بزرگ برق رسانی ایتالیا به نام «جی آر تی ان» امضا کرد. در این قرارداد امکان سنجی ساخت یک شبکه برق در بستر دریا بررسی و صدور برق آن به اروپا و از طریق «ساردینیا» یا «سیسیل» انجام می شد. نوامبر ۲۰۰۱، «سونل گاز» با شرکت برق اسپانیایی «رد الکتریکا دی اسپانا» قرارداد مشابهی را به منظور ساخت یک شبکه برق زیردریایی میان دو کشور الجزایر و اسپانیا منعقد کرد.
دسامبر ۲۰۰۳، پیش نویس قراردادی به منظور تلفیق شبکه های برق »مغرب» و اروپا در رم امضا شد.در حال حاضر سوناتراک قراردادی را به ارزش ۱۰۷ میلیون دلار با شرکت «آنادارکو» و «جی ئی نوئوو پیگنونه» ایتالیا برای ساخت نخستین نیروگاه برق گازسوز خصوصی این کشور در «حسی برکین» امضا کرده است.
جولای ۲۰۰۳، قرارداد طراحی و ساخت یک نیروگاه برق سیکل ترکیبی به ظرفیت ۸۲۵ مگاوات را در «اسکیکدا» به شرکت «اس ان سی لاوین»کانادا اعطا شد. بانک واردات- صادرات آمریکا با فراهم آوردن ضمانت نامه های صادرات این پروژه موافقت کرد. چون یکی از شرکت های آمریکایی تابعه «لاوین» در امر صادرات توربین های گازسوز «جی ئی» فعالیت کرده و خدمات مهندسی پروژه را فراهم می کند. این پروژه طبق برآوردها در سه ماهه سوم سال ۲۰۰۵ به اجرا در خواهد آمد. آگوست ۲۰۰۳، شرکت «آلستوم» فرانسه در مزایده قرارداد ساخت یک نیروگاه برق ۳۰۰ مگاواتی را در «فوکیرینا»، حدود ۳۰۰ مایلی شرق الجزیره، پیروز شد.
جولای ۲۰۰۲، «سوناتراک» و «سونل گاز» یک گروه کاری در زمینه انرژی های تجدیدپذیر به نام «نیو انرژی الجزیره» (ان ئی ای ال) تشکیل دادند. این گروه کاری به توسعه تولید انرژی های خورشیدی، باد، بیوزیست ها، فتوولتائیک (PV) خواهند پرداخت.
طبق آخرین گزارش های دریافتی، یک نیروگاه برق دوگانه سوز گازی- خورشیدی به ظرفیت ۱۲۰ مگاوات و نیز تأسیسات باد، دیزل و پی وی در «تیمیمون» و در قالب پروژه ای در دست اجرا است.
ژانویه ۲۰۰۳، الجزایر و «آژانس بین المللی انرژی» در زمینه همکاری های فن آوری توسعه انرژی خورشیدی به توافق رسیدند. در مجموع هدف الجزایر اختصاص سه ۵ درصدی انرژی خورشیدی به تأسیسات برق این کشور تا پایان سال ۲۰۱۰ است.
●الجزایر در یک نگاه
نام کشور: الجزایر
نوع حکومت: جمهوری( دموکراتیک خلق)
پایتخت: الجزیره
تاریخ استقلال: ۵ جولای ۱۹۶۲ از فرانسه
رئیس جمهوری: عبدالعزیز بوتفلیقه (از سال ۱۹۹۹ تا کنون)
جمعیت: ۳۲ میلیون نفر(جولای ۲۰۰۴)
مساحت: ۲۳۸۰ هزار کیلومتر مربع
موقعیت جغرافیایی: شمال قاره آفریقا
زبان رسمی: عربی
سایر زبان های رایج: فرانسه، لهجه و گویش های بربر
نژاد و قومیت: عرب(۸۴ درصد)- بربر(۱۶ درصد)- اروپایی(کمتر از یک درصد)
مذاهب: اسلام (سنی)۹۹ درصد- مسیحیت و یهودیت یک درصد
واحد پول : دینار الجزایری
تولید ناخالص داخلی: ۱۹۶ میلیارد دلار (۲۰۰۴)
تولید ناخالص داخلی (سرانه):۶ هزار دلار
میزان صادرات: ۹/۲۳ میلیارد دلار (۲۰۰۳)
میزان واردات: ۳/۱۳ میلیارد دلار (۲۰۰۳)
کالاهای عمده صادراتی : نفت و گاز طبیعی (۲۰۰۲)
کالاهای عمده وارداتی : تجهیزات صنعتی ۵/۲۶ درصد، کالاهای واسطه ای ۹/۲۵ درصد، مواد غذایی ۹/۲۴ درصد، کالاهای مصرفی ۸/۱۲ درصد
محصولات کشاورزی: گندم- غلات- زیتون- میوه جات
محصولات صنعتی: نفت- گاز طبیعی- صنایع سبک- برق- مواد پتروشیمی
منابع طبیعی: نفت- گاز طبیعی- فسفات- اورانیوم- مس- اکسید آهن
شرکای عمده تجاری : ایتالیا، فرانسه، آمریکا، آلمان، اسپانیا، هلند
●انرژی
وزیر نفت : شکیب خلیل
ذخایر اثبات شده: ۳/۱۱ میلیارد بشکه (۲۰۰۴)
تولید نفت: ۱۷/۱ میلیون بشکه در روز (۲۰۰۳)
ظرفیت تولید نفت خام: ۲/۱ میلیون بشکه در روز (۲۰۰۴)
مصرف: ۲۱۲ هزار بشکه در روز (۲۰۰۳)
صادرات خالص: ۶۵/۱ میلیون بشکه (۲۰۰۳)
مشتریان عمده: کشورهای اروپایی (اسپانیا، ایتالیا، فرانسه و...)
میدان های مهم نفتی: حسی مسعود- رورد البقوئل
بندرهای مهم: الجزیره- آنابا- ارزو- بجایع- بنی صف- دلیز- اوران- اسکیکدا- تنس
شرکت ملی نفت: سوناتراک
ظرفیت پالایش نفت خام: ۴۵۰ هزار بشکه در روز (۲۰۰۴)
مهمترین پالایشگاه های نفت (بشکه در روز): اسکیکدا (۳۰۰ هزار)- الجزیره (۶۰ هزار)- ارزو (۶۰ هزار)- حسی مسعود (۳۰ هزار)
خطوط انتقال: مایعات گازی(۱۳۴۴ کیلومتر)- گاز (۸۵۹۴۶ کیلومتر)- نفت گاز مایع (۲۲۱۳ کیلومتر)- نفت (۶۴۹۶ کیلومتر) (۲۰۰۴)
میزان درآمدهای نفتی: ۸/۱۷ میلیارد دلار (۲۰۰۳)
شرکت های نفت دولتی:
سوناتراک: فعال در زمینه اکتشاف، انتقال و بازاریابی نفت، گاز طبیعی و فرآورده های مربوط به آن
نفتک (Naftec): راه اندازی و کنترل کل پالایشگاه ها
نفتل(Naftel): مجری توزیع محصولات نفتی در داخل کشور
کوگیز(Cogiz): تولید محصولات جانبی گاز طبیعی
پایانه های صادرات نفت: ارزو(بزرگترین بندر صادرات نفت خام الجزایر)- اسکیکدا- الجزیره- آنابا- اوران- تأسیسات «بجایع» و »لسخیر» تونس
مهمترین میدان های نفتی: حسی مسعود(بزرگترین میدان نفتی الجزایر)- رورد البقوئل- تین فویه تبانکورت اردو- زر زأتین- القاضی- العقرب- ایت خیر
شرکت های خارجی فعال در انرژی: ای بی بی- آمرادا هس- آنادارکو- برلینگتون ریسورسز- بی اچ پی بیلیتون- بی پی- سپسا- سی ان اُ دی سی- سی ان پی سی- اناگاز- اندسا- انل- انی- گاز دی فرانس- مرسک- پتروبراس- پتروفاک- رپسول- استات اویل- تالیسمان- توتال- وینترشال- وودساید- وای پی اف
●صنعت گاز
ذخایر: ۵/۴ تریلیون متر مکعب (۲۰۰۴)
تولید گاز طبیعی: ۸/۸۲ تریلیون متر مکعب (۲۰۰۳)
صادرات خالص گاز طبیعی: ۵۶ تریلیون متر مکعب
مهمترین میدان های گازی: حسی رمول- رورد نوس- رورد نوس سوداِست- رورد ادرا- رورد کعف- رورد حمرا
سایر میدان های گازی: منطقه این صالح (۵-۱۰ تریلیون فوت مکعب)- تین فویه تبانکورت (۱/۵ تریلیون فوت مکعب)- الرار (۷/۴ تریلیون فوت مکعب)- عون دیمتا(۸/۱ تریلیون فوت مکعب) و میدان های اوئد نومر
تأسیسات ال. ان. جی: ارزو جی ال ۴ زِد- ارزو جی ال ۱ زِد- ارزو جی ال ۲ زِد- اسکیکدا جی ال ۱ کی
مشتریان گاز طبیعی: ایتالیا، اسپانیا، تونس، پرتغال، فرانسه،آمریکا، بلژیک، ترکیه
●وضعیت محیط زیست
کل مصرف انرژی(۲۰۰۱) : ۳۱/۱ بی.تی.یو (۳/۰ درصد کل مصرف انرژی جهان)
انتشارکربن ناشی از مصرف انرژی:۵/۲۲ میلیون تن متریک (۳/۰ درصدکل انتشارکربن جهان) (۲۰۰۱)
مصرف سرانه انرژی:۲/۴۱ میلیون بی تی یو (۲۰۰۱)
انتشار سرانه کربن: ۷/۰ تن (۲۰۰۱)
شدت انرژی: ۷۴۰۱ بی تی یو (۲۰۰۱)
سهم بخش ها از مصرف انرژی(۱۹۹۷): صنعت ۴/۴۸ درصد، حمل و نقل ۳/۲۸ درصد، مسکونی ۴/۲۳ درصد
سهم سوخت ها از مصرف انرژی (۲۰۰۱): گازطبیعی ۹/۶۷ درصد، نفت ۳/۳۱ درصد، زغال سنگ ۵/۱ درصد
سهم سوخت ها از انتشار کربن (۲۰۰۱): گازطبیعی۱/۶۷ درصد، نفت ۹/۳۰ درصد، زغال سنگ ۲ درصد
مهمترین معضل زیست محیطی: وجود شن های روان(سایش و خورندگی زمین)- پسماندها و مواد زاید باقیمانده از پالایش نفت- نبود آب کافی قابل شرب

منبع : شبکه اطلاع رسانی شانا