پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

ایران به چه امید بسته است؟


ایران به چه امید بسته است؟
پس از گذشت تقریبا دو ماه مطالعه بر روی بسته پیشنهادی گروه "شش" که بر اساس آن، در ازای توقف تحقیقات در زمینه هسته ای و غنی سازی اورانیوم، به ایران پیشنهادات جدی جایگزینی در زمینه هسته ای داده شده است، هنوز تهران هیچ پاسخ مثبت و یا منفی نداده است. اخیرا در پایتخت ایران با جدیت بیشتری دراین باره صحبت می شود که ایران با از سرگیری مذاکرات موافق است اما هیچ گونه شرایط اولیه یعنی توقف فعالیت ها در زمینه غنی سازی را پذیرا نیست. مسلما این موضع تهران، پیشنهاد گروه شش که مشغول بررسی مسائل برنامه هسته ای ایران است را عقیم می کند.
قطعنامه ۱۶۹۶ شورای امنیت سازمان ملل متحد دراین رابطه که در آخرین روز ژوئن تصویب شد، ایران را وادار به توقف تمامی فعالیت ها در زمینه غنی سازی اورانیوم تا تاریخ ۳۱ اوت می کند و این کار را شرط از سرگیری مذاکرات می خواند. تهران به قاطعانه ترین شکل ممکن این قطعنامه را رد کرد و شرایط غنی سازی اورانیوم را غیرممکن اعلام نمود و همچنین تصویب این قطعنامه را دلیلی برای "توقف بررسی بسته پیشنهادی گروه شش" نامید.
علت رفتار فعلی ایران چیست و ایران به چه امید بسته است؟ شاید نخبگان سیاسی ایران دوباره امیدوارند که گروه شش این بار نیز نتوانند موضع مشخصی برای اقدامات بعدی علیه ایران اتخاذ کنند؟
گروه شش هنگام تصویب قطعنامه نتوانست اتحاد عقیده از خود نشان دهد. در ویرایش اولیه آن بندی برای اعمال سریع و خودکار تحریمات در صورت اعلام عدم توقف غنی سازی ایران در موعد مقرر پیشبینی شده بود. روسیه و چین با اعمال تحریمات خودکار مخالفت کردند. اما مسکو و پکن از همان ابتدا اصرار داشتند که قطعنامه ۱۶۹۶ تنها جنبه تعهد آوری دارد و نه بیشتر، به همین علت اعضای دیگر گروه شش با مسکو و پکن موافقت نمودند که در صورت عدم اجرای درخواست های جامعه جهانی توسط ایران، مسئله اعمال تحریمات علیه این کشور در ابتدای سپتامبر بررسی شود. در حال حاضر موضع آینده مسکو و پکن از اهمیت خاصی برخوردار است.
مسلما تهران برای اعلام این مطلب که قطعنامه مصوبه شورای امنیت سازمان ملل هیچ اساس حقوقی نداشته و تصویب آن هیچ نتیجه سازنده ای به ارمغان نخواهد آورد، عجله نمود. این برهان ضعیفی است. چرا که قطعنامه بر اساس درخواست های آژانس بین المللی انرژی اتمی از ایران تصویب گردید که طبق آن ها از ایران خواسته شده بود که تمامی فعالیت های خود را در زمینه غنی سازی اورانیوم تا روشن شدن بعضی ابهامات متوقف نماید. این درخواست ها طبق نتایج بازرسی های تاسیسات هسته ای ایران در آخرین گزارش این سازمان گنجانده شده و بر اساس آنها نیز بسته پیشنهادی تنظیم شده بود. اکثر کارشناسان معتقدند که در صورت این پیشنهادات اساس جدی برای از سرگیری مذاکرات و رسیدن به توافق است.
موضع مسکو و پکن که تا به حال بر اساس اولویت راه حل دیپلماتیک برای حل مسئله هسته ای ایران بوده است به تدریج آسیب پذیر می گردد. هنگامی که تهران عواقب ممکن اعمال تحریمات ضد ایرانی را از خروج تهران از روند مذاکرات و پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای تا تشدید بحران در خاورمیانه مطرح می کند این موضوع محسوس تر می شود.
هنر تهران در مذاکره کردن روی مرز این بار می تواند برای این کشور بد تمام شود. تهران با سوء استفاده از صبر و تحمل نه تنها گروه شش که مشغول مسئله برنامه های هسته ای ایران هستند که تقریبا تمام جامعه جهانی، خطر می کند.
بعنوان مثال ایتالیا نیز که یکی از پیشرو ها در همکاری با ایران است و تا امروز هیچگاه در لیست غیر دوستان نبوده است، تهران را به پذیرفتن بسته پیشنهادی فرا خوانده است. این جملات از رم شده شد که :" هیچ کس منکر حق ایران برای غنی سازی اورانیوم برای مقاصد صلح آمیز نمی شود. جامعه جهانی تنها چیزی که می خواهد این است که اطمینان پیدا کند که اورانیوم برای مقاصد صلح آمیز غنی می شود."
و بالاخره امید بستن به این که وضعیت لبنان بررسی مسئله ایران را تا مدتی کاملا بسته نگه می دارد می تواند توهم باشد.به نظر بسیاری از کارشناسان تلاش تهران برای قمار بر سر وضعیت لبنان می تواند نتیجه عکس بدهد و به " موضع سرسختانه شورای امنیت برای تحریم ایران" منجر گردد.
منبع : خبرگزاری نووستی روسیه


همچنین مشاهده کنید