فقدان استراتژی روشن در جنگ با ترور

اگرچه ناكام ماندن طرح تروریستی انفجار هواپیماهای مسیر لندن به ایالات متحده، برای دست اندركاران و سردمداران جنگ علیه تروریسم یك پیروزی محسوب می شود اما این پیروزی نمی تواند در درازمدت ادامه یابد. در حال حاضر كارشناسان ضدترور اروپا و آمریكا در حال بحث و جدل در مورد استراتژی های دیگر برای این جنگ هستند.
«یوآخیم كراوزه» مدیر انستیتو سیاست های امنیتی در دانشگاه كیل می گوید: «عملیات ضدترور در فرودگاه لندن بی تردید یك موفقیت است، البته موفقیتی كه باید بر اساس آن دست به فكر و اندیشه زد.» كراوزه دلیل این عقیده خود را این می داند كه عاملان احتمالی و بازداشت شده آن سوءقصد ناكام بریتانیایی هایی هستند كه به جامعه مسلمانان این امپراتوری تعلق دارند: «می توان تصور كرد كه این اقلیت كوچك از چه پتانسیل بزرگی برای خشونت برخوردار است.»
«میشائل پولی» سخنگوی گروه تحقیقات امنیت دانشگاه آزاد برلین می گوید: «ناكام ماندن عملیات تروریستی اخیر یك موفقیت در راستای پیشگیری و جلوگیری از عملیات تروریستی به شمار می آید اما نمی توان از آن به عنوان موفقیتی در جنگ علیه ترور یاد كرد. این واقعیتی است كه این عده حتی در زمانی كه به شدت ضعیف نیز شده اند، همچنان فعالیت داشته و شبكه ای كارآمد دارند.» پولی عقیده دارد كه بی شك باید با پدیده ای چون تروریسم مبارزه ای ریشه ای صورت بگیرد اما در حال حاضر امكان چنین مبارزه ای چندان زیاد نیست: «عراق در معرض جنگی داخلی قرار دارد، افغانستان بار دیگر در خشونت می سوزد و جنگ لبنان هم جوانان دیگری را به دامان گروه های رادیكال می اندازد و به همین دلایل است كه ما باز هم شاهد ناآرامی و كشتار در خاورمیانه و خاورنزدیك خواهیم بود.»
«كلاوس زگیرس» استاد سیاست بین الملل دانشگاه آزاد برلین بر این عقیده است كه علت اساسی و اصلی رشد فزاینده رادیكالیسم، همان تضادها و درگیری های ارزشی موجود در میان جوامع مختلف است: «علاوه بر آن، سیاست جهانی سازی ما هر روز یك قربانی و بازنده تحویل دنیا می دهد. راهكارهای میان مدت نمی تواند موجب وحدت در میان كشورهای عضو تجارت جهانی شود. ما نمی توانیم به مردم فقط وعده راحتی و رفاه بدهیم بلكه باید اصولا چیزی برای عرضه كردن به آنها داشته باشیم. افزون بر آن باید در چارچوبی ملی از خودمان بپرسیم كه آیا باز هم می توانیم و اجازه داریم كه همچنان دست به ساخت جوامع موازی بزنیم. توزیع بهتر امكانات و همزیستی بیشتر با مهاجرین آرزوهای زیبایی است كه متاسفانه چند روز پس از وقایع اخیر در لندن بار دیگر به فراموشی سپرده خواهد شد.»
اما «كراوزه» عقیده دارد كه استراتژی ضدترور برای اروپا منطقی تر به نظر می رسد. به گفته وی عاملان سوءقصدهای ناكام اخیر مسلمانان رادیكالی هستند كه می توان با به كار گیری روش های پلیسی اساسی تر و در عین حال معمولی تر، از اقدامات آنان جلوگیری كرد، اقداماتی از قبیل زیر نظر گرفتن ارتباط آنها با گروه های رادیكال و رابطان آنها، كنترل تلفن ها و ای میل های آنان و همین طور ارزیابی درست پلیسی از حد و اندازه تهدیدهایی كه از سوی آنها متوجه جامعه می شود: «می توان همزیستی با این مهاجرین را بهبود بخشید اما من در اینكه این روش به حل مسئله تروریسم بینجامد، به كلی تردید دارم. شخصا هم تا به حال كسی را ندیده ام كه بتواند به من بگوید ریشه های این تروریسم چیست.»
با این حال «كریستوفر دازه» استاد سیاست بین الملل در دانشگاه مونیخ برخلاف همكاران خود، تعداد بی شمار استراتژی های ضدتروریسم بین المللی را روشی درست می داند و می گوید: «اقدامات و توضیحات پیشگیرانه از طریق نیروهای پلیس البته خیلی مهم است اما این تنها راهی نیست كه ما در این مورد مجبور باشیم تنها بر روی آن حساب كنیم.» از نظر این استاد دانشگاه چیزی مثل جنگ افغانستان در پایان سال ۲۰۰۱ روشی رادیكال و البته كارآمد برای مبارزه با ترور به حساب می آید. اما عملیات هدفمند نظامی علیه دولت ها و گروه ها باید با اقدامات تكمیلی و به ویژه با همكاری های پلیسی در سطح بین الملل، انجام گیرد. دازه عقیده دارد كه تلفیق این استراتژی ها امری مهم و تعیین كننده است. به باور وی حملات تروریستی یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریكا موجب شد كه راه حل های نظامی به خصوص برای دولت ایالات متحده به عنوان یك اصل پذیرفته شود اما در همان حال كشورهای اروپایی عقیده داشتند كه باید از ابزارهای دیپلماتیك در جهت حل مسئله تروریسم استفاده كرد. به عنوان مثال می توان از سیاست های توسعه در این راه بهره جست و به عنوان عاملی كارآمد از آن استفاده كرد. به گفته دازه ظاهرا ایالات متحده آمریكا هم به تدریج عقیده اش را عوض كرده و روش هایی جدید و غیرنظامی را به كار می گیرد.
با این حال مسئله وجود استراتژی های مختلف به سرعت تاثیرات خود را بر جای خواهد گذاشت و به قول دازه: «تلاش های دیپلماتیك و میان مدت كارایی خود را نشان می دهند.» در حال حاضر كارشناسان اروپایی در حال بحث و جدل بر سر به كارگیری یك استراتژی كارآمد برای مبارزه با تروریسم هستند اما آنچه همه آنها در مورد آن اتفاق نظر دارند این واقعیت است كه جلوگیری و پیشگیری از همه اقدامات تروریستی در آینده، امری ناممكن است.

كلودیا پروزانوس
ترجمه: محمدعلی فیروزآبادی
منبع: دویچه وله

منبع : روزنامه شرق