سه شنبه, ۲۹ اسفند, ۱۴۰۲ / 19 March, 2024
مجله ویستا

عوارض افزایش نمک بیش از حد مجاز در کنسانتره دامی


عوارض افزایش نمک بیش از حد مجاز در کنسانتره دامی
بروز علائم مسمومیت از نمك در صورت خورانیدن نمك اضافی ( بیش از حد مجاز) و همزمان محرومیت از آب شرب در تمام گونه های حیوانی ا زتمام نقاط جهان گزارش شده است و جیره‌های حاوی ۳ تا ۴ درصد نمك طعام معمولا موجب بروز مسمومیت در طیور و بسیاری از چهارپایان می‌شوند .
خوك و طیور نسبت به مسمومیت از نمك بسیارحساس تر از سار حیوانات می‌باشند با این وجودگاوو گوسفندنیز در صورت افزوده شدن بیش از حد نمك طعام به جیره غذایی معمولا عوارض مسمومیت از نمك را نشان می دهند بویژه اگر از نظر دستبابی به آب شرب سالم نیزدچار مشكل شوند.
گوسفند تا ۱% درصد وجود نمك در آب آشامیدنی را تحمل می نماید و میزان ۵/۱% ممكن است موجب بروز مسمومیت شود لذا بطور عموم توصیه می شود آب شرب دامها زیر ۵/۰ % نمك داشته باشد.
مسمومیت از نمك مزمن نیز موجب اختلالات گوارشی، از بین رفتن اشتهاء، كاهش وزن و دهیدراتاسیون می‌شود.
در گاوان علائم مسمومیت نمك به اختلالات دستگاه گوارش و CNS یا سیستم اعصاب مركزی مربوط می شود ریزش بزاق ، افزایش تشنگی ، استفراغ ، درد ناحیه شكم و اسهال از علائم اولیه مسمومیت نمك می باشند كه نهایتا به عدم تعادل ، چرخش ، كوری ، تشنج و فلجی و مرگ ختم می‌شود.
در كالبد گشائی حیوانات تلف شده از مسمومیت با نمك ، ادم عضلات اسكلتی ، تجمع مایع در پرده پریكارد مشهود است ( هیدروپریكارد)
در موراد مسمویت های بسیار شدید ممكن است هیچگونه علائم واضحی در روی لاشه دام تلف شده مشاهده نشود .
جهت تائید تشخیص می‌توان در سرم خون و یا مایع مغزی نخاعی میزان سدیم را اندازه‌گیری كرد جراحات مغزی ، آنالیز مواد غذائی و اندازه گیری میزان نمك آب شرب از نظر میزان سدیم نیز به تائید تشخیص كمك می‌نماید.
جهت درمان دام دچار مسمومیت با نمك طعام درمان خاصی وجود ندارد خارج كردن خوراك و آب شرب حاوی نمك از دسترس دامها در وهله اول توصیه شده است و بهد باید آب شرب فاقد نمك به مقدار كافی در اختیار دامهای مسموم قرار گیرد.هرچندكه مصرف آب اضافی ممكن است موجب پیدایش ادم در مغز شود و موجبات بروز علائم عصبی را در دام فراهم نماید.
در موارد شدید كهدام مسموم توانائی نوشیدن آب را ندارد بایستی با لوله معدی آب وارد دستگاه گوارشی حیوان شود.علیرغم اقدامات درمانی میزان مرگ و میر در موراد مسمومیت های شدید ممكن است به یژبیش از ۵۰% برسد در دامهای كوچك تجویز سرمهای دكستروز هیپرتونیك و یا قندی نمكی ایزوتونیك ممكن است در كاهش عوارض مسمومیت و برطرف كردن دهیدراتاسیون مفید باشد.
بطور كلی میزان نیاز به سدیم و كلرین ۱/۰ % ماده خشك مواد غذائی است. هرچند نمك را معمولا بصورت آزاد در اختیار دام می گذارند و یااغلب به اجزاءجیره غذائی بویژه كنسانتره ها و سیلو افزوده مس شود ولی در هر صورت توصیه می شود بایستی در هر مورد به حداقل قناعت كرد .
به نظر می‌رسد در شرایط نگهداری در مرتع گاوان به میزان نمك بیشتری نسبت به گاوانی كه جیره غذائی آماده دریافت می كنند احتیاج دارند.
همچنین گاوان جهت مصرف زیاد نمك بایستی بتدریج عادت نمایند و همواره آب شرب سالم بهمیزان كافی در اختیار حیوان قرار گیرد . كمبود نمك اشتهای كاذبی جهت مصرف بیش از حد نمك در حیوان ایجاد می نماید. تدوام كمبود نمك نیز منجر به لاغری ، ژولیدگی و كاهش تولیدات دام می‌شود.
مقادیر مورد نیاز نمك جیره روزانه توصیه شده :
در گاوان خشك كوچك : ۱۲ گرم
در گاوان شیر ده ممتاز ۴۲ گرم
منبع : سایت دام‌آوران


همچنین مشاهده کنید