جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

عقاید و باورهای نادرست در مورد طبیعی یا مصنوعی بودن عسل


عقاید و باورهای نادرست در مورد طبیعی یا مصنوعی بودن عسل
در مورد طبیعی یا مصنوعی بودن عسل و طرز تشخیص آنها از یکدیگر عده ای عقیده دارند عسل وقتی که متبلور ، کدر و ته نشین گردد تقلبی است و عسل سالم و طبیعی همیشه صاف و شفاف باقی می ماند و وقتی که عسل خریداری شده پس از مدتی کدر و ته نشین ( شکری زده ) شد ، ناراحت شده و به فروشنده اعتراض می کنند . این هم از نظریه ها و عقاید غلطی است که در کشور ما رایج است .
مصرف کننده ایرانی به ویژه تهرانی ها عسل خوب ، خالص و طبیعی را عسلی می دانند که رنگش کهربایی تیره یا همانند عقیق باشد ، سفت بوده و اصطلاحا کش بیاید ، اگر ۲۴ ساعت در یخچال گذاشته شود ( شکرک ) نزند ، اگر قاشقی از آن برداشته شود قطراتی که سرازیر می شود به صورت باریکه ای ممتد باشد و قطع نشود . عده ای هم تکنیک های خاصی را برای شناسایی توصیه می کنند که پایه و اساس آن معلوم نیست مانند کبریت گرفتن کنار عسل ، ریختن چند قطره روی روزنامه و ...
هیچ کدام از این عقاید ، نظریات و تصورات ارتباطی با عسل از نظر طبیعی یا مصنوعی بودن و همچنین شکرک زدن آن نداشته و ندارد و از نظر عسل شناسان و علم تغذیه بطور کلی مردود است .
لازم به ذکر است که تشخیص عسل طبیعی و مصنوعی به کمک انگشت ، قاشق و یا مزه و غیرو غیر ممکن بوده و فقط به عهده آزمایشگاه و دستگاهی به نام رفراکتومترمی باشد .
● ملاک انتخاب عسل خوب
استاد آقای دکتر اسفندیار رشید زاده عسل شناس و زنبوردار نمونه کشورمان در این باره می نویسد :
برای مصرف کننده یک راه بیشتر برای تشخیص عسل وجود ندارد : آن هم استفاده از ابزارهایی است که بدن در اختیارش گذاشته است با چشمانش شکل ظاهری عسل را ارزیابی می کند ، با بینی اش آن را بو می کند ، با زبانش آن را مزه مزه می نماید اگر مجموعه باب طبعش بود ، اگر عسل بخصوص عطر و طعم گلها را داشت این عسل ، عسل واقعی ( طبیعی ) است و ارزش آن را دارد که بهای آن را در حد معقول بپردازد .
عسل یك واژه عربی است كه در فارسی آن را انگبین می‌گویند و عبارت است از شهد گل‌ها كه زنبور عسل توسط خرطوم كوچك خود آن را مكیده و از راه دهان به كیسه بسیار كوچك خود موسوم به كیسه عسلی وارد می‌كند. وقتی میزان شهد جمع‌آوری شده به حدود "۴۰" میلی‌گرم رسید، گل‌ها را رها كرده و به سمت كندو پرواز می‌كند. جالب اینكه برای تهیه یك كیلو عسل، زنبور باید شهد "۲۰" میلیون گل را جمع و به كندو حمل كند. جالب‌تر این است كه زنبور عسل خاصیت ثابت گلی دارد، یعنی تا وقتی كه مشغول جمع آوری شهد یك گل است، روی سایر گل‌ها نمی‌نشیند.
زنبور عسل پیش از رسیدن به كندو در بین راه مقداری از آب شهد را جذب می‌كند و چون شهد گل‌ها حاوی "۵۰" تا "۸۰" درصد آب است،‌ با این عمل میزان رطوبت عسل را به حدود ۱۷ تا حداكثر۲۵ درصد می‌رساند، یعنی حدودا از هر سه گرم شهدی كه زنبور عسل به كندو می‌آورد، یك گرم عسل به دست می‌آید.
البته عسل مناطق شمالی كشور به علت بالا بودن رطوبت هوا از آب بیشتری برخوردار است و لذا آبكی می‌باشد، ولی عسل مناطق كوهستانی از آب كمتری برخوردار می‌باشد.
زنبور عسل نوعی از آنزیم دیاستاز به نام انورتاز را نیز به شهد اضافه می‌كند كه این آنزیم به همراه مواد قندی و نشاسته‌ای كه چهار پنجم وزن عسل را تشكیل می‌دهند، عامل اصلی متبلور شدن یا شكرك ‌زدن عسل به شمار می‌روند. لذا این باور كه عسل غیرطبیعی شكرك می‌زند صحیح نیست، بلكه دلیل متبلور شدن و رسوب دادن عسل طبیعی وجود دیاستاز و همچنین كربوهیدرات ها می‌باشد. دیاستاز، ‌ذرات خیلی ریز عسل را به خود جذب كرده و باعث ته‌نشین شدن آن می‌شود.
مقدار گلوكز عسل هر چه بیشتر باشد، زودتر متبلور و ته‌نشین می‌شود. این خاصیت فقط در عسل‌های طبیعی و غیرتقلبی دیده می‌شود، زیرا تنها عسل‌های طبیعی حاوی دیاستاز هستند. مدت زمان شكرك زدن یا متبلور شدن عسل بسته به نوع گل متفاوت است و حتی در مورد عسل اقاقیا به چهار سال هم می‌رسد. در كشورهای اروپایی عسل سفت شده و متبلور شده را بیشتر می‌پسندند.
تشخیص عسل طبیعی و غیرطبیعی از طریق مزه كردن غیرممكن است. برای مصرف كننده یك را ه بیشتر وجود ندارد و آن هم استفاده از ابزارهایی است كه بدن در اختیارش گذاشته است. با چشمانش شكل ظاهری عسل را ارزیابی می‌كند، با بینی‌اش آن را بو می‌كند و با زبانش آن را مزه می‌كند.
اگر مجموعه خصوصیات باب طبعش بود و اگر عسل عطر و طعم گل‌ها را داشت، آن عسل واقعی است و ارزش آن را دارد كه بهایش را در حد معقول بپردازد. لازم به ذكر است مزه، عطر، طعم، رنگ و بوی عسل فقط مربوط به گل هر منطقه می‌باشد و به نژاد زنبور عسل بستگی ندارد. نوع نژاد فقط در پركاری و كم‌كاری تاثیر دارد.»
چهار پنجم وزن عسل را كربوهیدرات‌ها تشكیل می‌دهند و بقیه آن عبارت است از: پروتئین، املاح معدنی، عناصر معطر، آنزیم‌ها، ویتامین‌ها، گرده گل و آب. هر ۱۰۰ گرم عسل ۳۳۰ كیلوكالری انرژی تولید می‌كند. لذا عسل، غذایی مقوی و انرژی‌زاست و به كمك دیاستازهایش چربی‌های اطراف قلب را آب می‌كند. به همین دلیل مصرف آن به سالخوردگان و بیماران قلبی توصیه می‌شود.
منبع : موسسه اطلاع‌رسانی طعام اسرار


همچنین مشاهده کنید