سرخجه

گاهی سرخجه به عنوان سرخک آلمانی شناخته می شود. اما اصطلاح German در این بیماری، نه از این کشور که احتمالاً از اصطلاح لاتین Germanius به معنای « مشابه » گرفته شده است. هر چند، سرخک و سرخجه در بعضی تظاهرات با هم مشترک هستند اما عامل آن ها با یکدیگر متفاوت می باشد. سرخک و سرخجه دو بیماری ویروسی تلقی می شوند. که به بهترین نحو به وسیله ضایعات نقطه ای قرمز پوستی در بیماران شناخته می شود. اگر چه بیماری سرخجه شدتی خفیف تر و عفونت زایی کمتری نسبت به سرخک داشته و به آن سرخک سه روزه هم می گویند.
با این حال چند استثناء وجود دارد: در صورت قرار گرفتن زن حامله در معرض فرد مبتلا به سرخجه به خصوص در سه ماهه اول ویروس می تواند باعث سقط یا نقص های شدید در جنین شود.
واکسن سرخک، سرخجه و اوریون (MMR) در ایالات متحده دو بار و قبل از سنین مدرسه تجویز می شود. که در پیشگیری از این عفونت موثر واقع شده است. طغیان های سرخجه در آمریکا فراوان بوده است اما امروزه با توجه به واکسیناسیون گسترده، این بیماری در بومیان آمریکایی به ندرت مشاهده می شود. در اوایل سال ۲۰۰۵ میلادی، مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها، حذف سرخجه در این ایالات را گزارش کرد. هر چند والدین جهت اطمینان بیشتر فرزندان خود را واکسینه نمودند.
● علایم و نشانه ها
اغلب علائم و نشانه های همراه، خفیف هستند که تشخیص آن در اطفال دشوار و فراموش می شود. علائم و نشانه در صورت بروز معمولاً بین ۳-۲ هفته بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس تظاهر می کنند. به طور معمول این تظاهرات ۲ تا ۳ روز طول کشیده و عبارتند از :
▪ تب خفیف
▪ سردرد
▪ گرفتگی و آب ریزش بینی
▪ چشم های قرمز و ملتهب
▪ گره های لنفاوی بزرگ و دردناک در قاعده جمجمه ، پشت گردن و زیر گوش ها
▪ ضایعات پوستی ظریف و صورتی در صورت شروع و به طرف تنه و اندام ها گسترش می یابد قبل از این که الگوی قبلی ناپدید شود.
▪ درد زانو به خصوص در زنان جوان
● علت
عامل سرخک ویروس می باشد که به صورت شخص به شخص منتقل می شود. انتشار آن به وسیله سرفه یا عطسه فرد آلوده و یا از طریق تماس مستقیم با ترشحات تنفسی شخص مبتلا صورت می گیرد. این ویروس همچنین می تواند از یک زن حامله به جنین منتقل شود. افراد مبتلا به سرخجه، از یک هفته قبل از شروع راش پوستی، مسری هستند. سرخجه به خاطر واکسیناسیون اطفال در سنین پایین برضد این و ویروس در ایلات متحده نادر است.
با این حال عامل آن، به خصوص در بزرگسالان متولد خارج از آمریکا وجود دارد.
این بیماری هنوز در بسیاری از مناطق جهان شایع است، هر چند بیش از نیمی از این کشورها از واکسن استفاده می کنند.
در صورتی که شما فکر می کنید خودتان یا فرزندان در معرض سرخجه قرار گرفته و یا علائمی به نفع سرخجه دارید، با پزشک خود با تماس بگیرید.
یاد آوری : در اطفال که حتی یک دوز MMR دریافت نموده اند، ابتلا به بیماری غیر معمول است.
در صورتی که احتمال می دهید باردار هستید، کارت ثبت واکسیناسیون خود را بررسی نمائید تا از دریافت MMR خود مطمئن شوید. زنان باردار بهتر است قبل از حاملگی واکسینه شوند. در صورت بارداری از نظر ایمنی ضد سرخجه غربالگری خواهید شد. اما اگر هرگز واکسینه نشده اید و فکر
می کنید که در معرض سرخجه قرار گرفته اید، پزشک خود را مطلع سازید یک آزمایش خون ممکن است ایمنی شما به سرخجه و عدم ابتلا به عفونت را تأکید کند.
● عوارض
سرخجه باعث یک عفونت خفیف می شودو در صورت ابتلا، ایمنی دائمی ایجاد خواهد کرد. در موارد نادر سرخجه باعث عفونت گوش و التهاب مغز می گردد. در صورت بارداری و ابتلا به سرخجه، در مورد خطرات احتمالی با پزشک خود مشاوره نمائید. در صورت تمایل به ادامه بارداری دریافت آنتی بادی هیپرایمییون، توانایی مقابله با عفونت را ایجاد می نماید. هر چند این درمان باعث از بین بردن خطرات احتمالی عفونت برای جنین نمی شود. حمایت از یک شیرخوار متولد شده با سندرم سرخجه مادرزادی بسته به شدت مشکلات بالینی متفاوت است . شیرخوار خوار مبتلا به چندین عارضه نیاز به درمان سریع توسط یک تیم متخصص دارد.
● پیشگیری
واکسن سرخجه معمولاً به صورت ترکیبی از واکسن سرخک، سرخجه و اوریون تجویز می شود که بی ضررتر و مؤثرتر از هرکدام به تنهایی می باشد. پزشکان واکسیناسیون MMR بین ۱۵-۱۲ ماهگی و مجدداً در سنین ۶-۴ ماهگی ، قبل از سنین مدرسه را توصیه می نمایند. این مسئله حائز اهمیت می باشد که دختران جهت پیشگیری از عوارض ناشی از سندرم سرخجه مادرزادی در آینده حتماً واکسینه شوند. معمولاً شیرخوارن برای ۸-۶ ماه بعد از تولد به علت ایمنی مادرزادی از ابتلا به سرخجه در امان هستند. در صورتی که شیرخوران نیازمند پیشگیری قبل از ۱۲ ماهگی باشند. نظیر مسافرت، واکسن باید زودتر از ۶ ماهگی تجویز شود و در صورتی که شیرخوار از قبلاً واکسینه شده باشد تنها به دوزهای معمول نیاز دارند.
● آیا شما به واکسن MMR نیاز دارید؟
▪ شما به واکسن نیاز ندارید اگر :
▪ دریافت دو دوز واکسن سرخک داشته اید.
▪ تست خون شما وجود ایمنی علیه اوریون، سرخک و سرخجه را نشان دهد.
▪ اگر معیارهای بالا وجود ندارد یا در صورت وجود شرایط زیر باید واکسن تجویز گردد.
▪ خانم غیر باردار در سنین بچه زایی
▪ حضور در دانشگاه یا مدرسه حرفه ایی
▪ حضور در بیمارستان ، شبکه بهداشتی، مدرسه یا مراکز نگهداری بچه ها
▪ قصد سفر خارجی یا مسافرت دریایی
● در موارد زیر واکسن توصیه نمی شود :
▪ زن باردار یا باردار شدن در ۴ هفته آینده
▪ سابقه حساسیت آلرژیک تهدید کننده حیات به ژلاتین یا آنتی بیوتیک نئومایسین
▪ ابتلا به سرطان ، اختلالات خونی یا بیماریهای درگیر کننده سیستم ایمنی
● عوارض جانبی
▪ اکثر مردم به دنبال دریافت واکسن هیچ گونه عارضه ای نشان نمی دهند.
▪ حدود ۱۵ درصد از مردم ۷-۲ روز بعد از واکسیناسیون دچار تب می شوندو ۵% نیز دچار ضایعات پوستی خفیفی می شوند. برخی از زنان، نوجوان یا بزرگسالان به درد یا سفتی مفصل موقتی دچار می شوند.
▪ کمتر از یک مورد در یک میلیون تزریق، عارضه آلرژیک جدی به دنبال دارد.
در سال های اخیر برخی گزارش های جدید، نگرانی هایی در مورد ارتباط بین واکسن MMR و اوتیسم برانگیخته اند. با این حال گزارش های معتبر دانشگاه اطفال آمریکا، انستیتو پزشکی و مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) بر این عقیده اند که هیچ توجیه علمی بین این دو وجود ندارد.
براساس گزارش این سازمان اوتیسم اغلب در سنین ۳۰-۱۸ ماهگی تشخیص داده می شود که این زمان با زمان دریافت واکسن MMR همپوشانی دارد. اما این همراهی بروز در زمان نباید باعث در نظر گرفتن یک ارتباط غلط گردد.
● مراقبت فردی
در موارد نادر هنگامی که یک کودک یا فرد بزرگسال به سرخجه مبتلا می شود. مجموعه ای از مراقبت های فردی ضروری می باشد.
▪ استراحت در بستر
▪ دریافت استامینوفن جهت تخفیف ناخوشی ناشی از تب و درد
▪ اطلاع به دوستان ، خانواده و همکاران – به خصوص زن باردار – در مورد بیماری خود.
▪ در اطفال آسپرین به علت خطر ایجاد سندرم « رای » نباید تجویز شود.

منبع : دانشگاه علوم‌پزشکی بوشهر