جفری بزوس

▪ ۱۹۶۴. تولد
▪ ۱۹۸۶. فارغ التحصیلی از پراینستون
▪ ۱۹۹۰. جوانترین نایب رییس تراست بنکرز
▪ ۱۹۹۲. نایب رییس ارشد در شرکت دی. ئی. شاو
▪ ۱۹۹۵. آغاز به کار آمازون.کام
▪ ۱۹۹۸. فروش خالص سه ماهه ۹/۲۵۲ میلیون دلار و افزایش ۲۸۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال ۱۹۹۷
▪ ۱۹۹۹. افزایش سرمایه شرکت آمازون.کام به ۶ میلیارد دلار. بزوس از جانب مجله تایم به عنوان مرد سال برگزیده شد.
▪ ۲۰۰۱. سود آمازون.کام یک چهارم افزایش یافت.
● پیشینه و ظهور
جفری بزوس در دوازدهم ژانویه سال ۱۹۶۴ در نیومکزیکو متولد شد و از همان کودکی، بسیار باهوش بود. او در همان دوران طفولیت پیچ گوشتی برمی‌داشت و تمام قطعات تختش را از هم باز میکرد. چند سال بعد، وقتی پدر بزرگش یک رادیوی ترانزیستوری برای او خرید، بزوس به کمک آن یک زنگ اخبار به اطاق برادرش، خواهرش و خودش متصل کرد. بزوس زمان زیادی را در گاراژ منزلشان می‌گذراند جالب اینکه اتفاقاً بسیاری از انسانهای موفق مدتهای زیادی را در چنین گاراژهایی سپری کرده اند. بزوس در همان گاراژ یک اجاق مایکرویو را با انرژی خورشیدی طراحی کرد و ساخت. این در حالی بود که او هیچ تجربه ای در زمینه آشپزی نداشت.
مایک بزوس پدر جفری یکی از مهندسان اکسون بود و خانوادۀ او بارها مجبور شده بودند به خاطر کار او نقل مکان نمایند. جفری دوران دبیرستان خود را در میامی گذراند و بخش اعظم اوقات فراغتش در تابستان را در مزرعه پدربزرگش و با راندن تراکتورهای او سپری می‌کرد.
● لحظات به یاد ماندنی
در سال ۱۹۸۶، بزوس پس از فارغ التحصیلی از رشته کامپیوتر دانشگاه پراینستون، به شرکت تازه تأسیس فیتل در نیویورک پیوست و در آنجا یک شبکه کامپیوتری برای امور مالی ایجاد کرد. پس از فیتل او به شرکت تراست بنکرز رفت و در فوریه سال ۱۹۹۰ به سمت جوانترین نایب رییس دست یافت. بزوس پس از آن به شرکت دی. ئی. شاو پیوست.
در این شرکت او خود را به عنوان یک کارآفرین معرفی کرد و این در حالی بود که این شرکت در جستجوی فرصتهای شغلی در زمینۀ بیمه، نرم افزارها و اینترنت بود. بزوس در این زمینه به شرکت شاو کمک کرد و ضمن انتصاب بعنوان نایب رییس ارشد آن در سال ۱۹۹۲، این شرکت را به یکی از موفقترین شرکتهای وال استریت تبدیل کرد. بزوس در یکی از روزهایی که پشت کامپیوترش نشسته بود و با اینترنت کار میکرد، ناگهان از پی بردن به حقیقتی جالب متعجب شد. بر پایه آمار اعلام شده، تعداد کاربران اینترنت سالانه ۲۳۰۰ درصد افزایش می یافت. بزوس با هوشیاری متوجه شد که تجارت الکترونیکی مرحله بعدی خواهد بود. او با ترکیب فعالیتهای وال استریت و نرم افزارهای رایانه ای توانست پول بسیار هنگفتی به دست آورد.
بزوس فهرستی از بیست کالا که برای فروش الکترونیکی مفید بودند انتخاب کرد. در این فهرست اقلامی همچون انواع سی دی، مجله، نرم افزارها و سخت افزارهای کامپیوتری و کتاب دیده می شدند. این فهرست خیلی زود به دو کالای اصلی خلاصه شد یعنی موسیقی و کتاب. در نهایت او تصمیم گرفت کتاب را برگزیند. منطق او نیز درست به نظر می رسید. با توجه به وجود ۳/۱ میلیون عنوان کتاب در برابر ۳۰۰ هزار عنوان موسیقی، فرصت بیشتری برای فروش کتاب وجود داشت. مهمتر اینکه امکان تقلید و کپی برداری در میان ناشران کتاب کمتر از شرکتهای موسیقی بود. ضمن آنکه شش شرکت موسیقی کل این صنعت را در اختیار داشتند اما بزرگترین ناشر کتاب یعنی بارنز و نوبل تنها ۱۲ درصد کل فروش این صنعت را در اختیار داشت.
پس از این شغل، بزوس به سیاتل رفت. او به یکی از سرمایه گذاران که با او کار میکرد، گفته بود:«من اصول اقتصادی صنعت کتاب را تغییر خواهم داد.» بزوس برخی از مذاکرات خود را برای جلب سرمایه، در کافی شاپ انتشاراتی بارنز و نوبل انجام میداد. سیاتل یک شرکت دولتی بود که مالیات نمی پرداخت و به همین دلیل مکانی مناسب برای آغاز یک کسب و کار بود. بزوس و سه تن از همکارانش، کامپیوترهای خود را در گاراژ خانه ای که اجاره کرده بودند، مستقر نمودند و شروع به نوشتن نرم افزارهای کسب و کار جدید خود کردند. او در ابتدا قصد داشت شرکتش را کادابر بنامد که به معنای افسون جادویی بود. اما دوستان بزوس او را متقاعد کردند که نه تنها تلفظ این کلمه کمی دشوار است بلکه شبیه به کلمه کاداور به معنای جسد است. در نهایت، بزوس کلمۀ آمازون به عنوان بزرگترین رودخانۀ جهان را انتخاب نمود.
این شرکت آنگونه که در سایتش آمده، درهای مجازی خود را در ژوییه سال ۱۹۹۵ باز کرده و هدف از آن ایجاد تحول در خرید کتاب به سریعترین، ساده ترین و لذت بخشترین شکل ممکن است. تا اوایل سال ۱۹۹۹، سرمایۀ آمازون.کام به رقم اعجاب برانگیز ۶ میلیارد دلار رسید که حتی از سرمایۀ بزرگترین رقبایش یعنی بارنز و نوبل و همچنین بوردرز نیز بیشتر بود. در سه ماهۀ چهارم سال ۱۹۹۸، میزان فروش خالص آمازون.کام از مرز ۹/۲۵۲ میلیون دلار گذشت که نسبت به مدت مشابه سال ۱۹۹۷ نشان‌دهندهٔ یک افزایش ۲۸۳ درصدی بود. با چنین فروشی، تحلیلگران این حوزه تعجب میکردند که چرا آمازون سود چندانی ندارد.
بزوس الگویی از اعتماد به نفس است. میزان فروش این شرکت در سال ۲۰۰۰ به ۱ میلیارد دلار رسید که این امر فقط به دلیل اعتماد به نفس بزوس حاصل شده بود. اما با این فروش هم هنوز نمیتوان دربارۀ سودآوری آمازون.کام سخن گفت. بزوس خود معتقد است که تنها چهار سال از تولد شرکتش میگذرد. به هر حال، هر چه آمازون.کام زودتر به سودآوری برسد، سرمایه گذاران آن هم زودتر خرسند خواهند شد.
در اوایل ژوئن سال ۲۰۰۰، نخستین علایم بروز مشکل در کار این ستارۀ تازه متولد اینترنتی، نمایان شد. هولی بکر، یکی از تحلیلگران تجارت الکترونیکی در شرکت برداران لمانز و یکی از کسانی که اعتقاد عجیبی به کار آمازون.کام دارد، به این شرکت توصیه کرد در مورد کارش دقت بیشتری نماید. اما این امر باعث شد که او عملاً از آمازون.کام کنار گذارده شود. بسیاری شاهد بودند که پس از این واقعه دیدگاه بکر نسبت به آمازون.کام به طور کامل عوض شد.
اما بزوس به این هشدار فقط می خندید. با وجود ۲۰ میلیون مشتری راضی از خدمات آمازون.کام تا ژوئن سال ۲۰۰۱، درآمد این شرکت بازهم ۱۶درصد افزایش یافت و این شرکت توانست با شرکت ارایه دهندۀ خدمات اینترنتی AOL ادغام شود که این امر به دلیل پیش بینی صحیح وارن جنسون مدیر مالی این شرکت در مورد سودآوری آن در ژوین سال ۲۰۰۱ بود. هنوز مشخص نیست که آیا در پایان این داستان، بزوس میخواهد با استمرار کسب و کار اینترنتی همچنان بانی کسب و کار الکترونیکی در حوزۀ کتاب باقی بماند یا می‌خواهد همان گونه که در ابتدا تلاش می‌کرد یک پیشتاز عرصۀ کسب و کار الکترونیکی بشود.
● متن و نتایج
در میان شرکتهای الکترونیکی، آمازون.کام بالاترین ارزش سهام را دارد. اما منتقدین میگویند آنچه بزوس خلق کرده چیزی فراتر از یک کتابفروشی مجازی نیست و این شرکت نتوانسته در پنج سال نخست فعالیت خود سودآور باشد. با این وجود بزوس فردی است که توانسته در اینترنت که فقط منبعی برای مبادله اطلاعات بشمار می‌رفت، یک نوآوری و تغییر اساسی ایجاد کند.
او نشان داد که میتوان بر ترس خرید و فروش الکترونیکی غلبه کرد، میتوان هزینه معاملات را پایین آورد و یک کسب و کار تجارت الکترونیکی بین المللی را از طریق اینترنت ایجاد نمود. بزوس یکی از پیشگامان کسب و کار است. او تلاش کرد کاری را انجام دهد که بسیاری از مردم نسبت به عملی بودن آن شک داشتند. آمازون خود را به عنوان یک نیروی برتر در تجارت الکترونیکی معرفی کرده و در نتیجه بسیاری از شرکتها خواهان استفاده از محصولات و استراتژیهای او در محیط بازار مجازی هستند. پرسش مهم آن است که آیا سودآوری آمازون.کام محقق می‌شود و اجازه می‌دهد این شرکت به چنین نتیجه ای برسد یا خیر.
● پندها
▪ ما پیشگام هستیم و تاریخ پیشگامان چندان خوب نیست (جفری بزوس)
▪ من معتقدم که هنوز پی نوشتی در تاریخ تجارت الکترونیکی هستیم (جفری بزوس)

منبع : نشریه میثاق مدیران