شنبه, ۴ اسفند, ۱۴۰۳ / 22 February, 2025
مجله ویستا
بهار باغ سیب

هنوز دو سه ماهی از اعلام خبر مهاجرت اپل از پردازندههای Power PC به x۸۶ در كنفرانس جهانی توسعهدهندگان (WWDC) نگذشته بود كه زمزمههای حركت پیش از موعد این شركت به سمت معماری اینتل شروع شد. اپل در ماه جولای سال ۲۰۰۵ میلادی اعلام كرده بود كه نخستین مكهای مبتنی بر پردازندههای اینتل در جولای آینده عرضه خواهد شد.
شواهد و شایعات حكایت از آن داشت كه اپل در نظر دارد ماهها پیش از موعد مقرر مهاجرت خود را آغاز كند. این تصمیم اپل كاملاً منطقی به نظر میرسید. چراكه خط تولید برخی از كامپیوترهای این شركت نیازمند یك ارتقای سریعتر بود. به علاوه، مهاجرت اپل در یك فاصله زمانی طولانی میتوانست به كاهش فروش محصولات كنونی این شركت منجر شود. از این گذشته، عملكرد موفقیتآمیز اینتل در عرضه پردازندههای كممصرف و كارآمد (كه اپل نیاز مبرمی به آن داشت) و اعلام اینكه این پردازندهها از نخستین روزهای سال ۲۰۰۶ در دسترس خواهند بود، جای هیچ شك و شبههای را برای اپل باقی نمیگذاشت. به این ترتیب برای اغلب كاربران و علاقمندان اپل و حتی بسیاری از كارشناسان این عرصه مسجل شده بود كه Macworld ۲۰۰۶ نقطه آغاز حركت اپل به سمت استفاده از پردازندههای اینتل خواهد بود؛ البته حق با آنها بود ... .
● معرفی نسل جدید iMac
از آنجا كه هنوز زمان زیادی از عرضه نمونه جدید كامپیوترهای iMac G۵ مجهز به دوربین داخلی iSight نگذشته بود، این كامپیوترها از كمترین شانس برای ارتقا به معماری جدید در اولین قدم مهاجرت برخورداربودند. با این حال اپل برخلاف انتظار، نسل جدید iMac را كه از پردازندههای اینتل استفادهمیكنند معرفی كرد. iMac جدید از لحاظ طراحی بدنه با نمونههای قبلی خود هیچ تفاوتی ندارد. كلیه قطعات سختافزاری، پشت یك نمایشگر LCD هفده یا بیست اینچی و درفضایی به ضخامت تقریبی پنج سانتیمتر تعبیه شدهاند. به طوری كه كاملاً مشابه یك نمایشگر معمولی به نظر میرسد.
اپل iMacهای جدید را به پردازندههای جدید شركت اینتل مجهز كرده است. Intel Core Duo كه پیش از معرفی رسمی با نام رمز Yonah شناختهمیشد، یك پردازنده دوهستهای است و در واقع نسل جدیدی از پردازندههایPentium m محسوب میشود. اینتل در این پردازنده از یك معماری ارتقا یافته نسبت به مدلهای قبلی استفاده كرده است و كارایی آن را بهویژه در كاربردهای گرافیكی و چندرسانهای افزایش داده است. این پردازنده دو مگابایت حافظه L۲ cash دارد كه هر دو هسته به صورت اشتراكی میتوانند از آن استفادهكنند. باس جلوییCore Duo ، ۶۶۷ مگاهرتز است.
اینتل برای كنترل مصرف برق و اتلاف حرارتی پردازنده جدید، از روشهایی چون غیرفعالكردن یك هسته اجرایی در هنگام عدم نیاز به آن، استفاده كرده است تا بتوان از آن برای ساخت نوتبوكهای كارآمدتر و كممصرفتر استفاده كرد. نتیجه این تلاشها محصولی است كه مشابه نسلهای قبلی Pentium m برق مصرف میكند و در عین حال در بسیاری از آزمایشهای انجام گرفته، كارایی بسیار بالایی را از خود نشان داده است.
البته باید در نظر داشت كه Core Duo اساساً یك پردازنده ۳۲ بیتی است. در واقع طراحان اینتل براین گمانند كه به واسطه بازار مورد هدف این پردازنده، وجود تعداد كم نرمافزارهای ۶۴ بیتی در حال حاضر و همچنین به منظور كاهش مصرف انرژی میتوان در این مقطع زمانی از اضافهكردن قابلیتهای پردازش ۶۴ بیتی صرفنظر كرد. البته نسل آینده پردازندههای اینتل كه با یك معماری كاملاً جدید در نیمه دوم سال ۲۰۰۶ میلادی عرضه خواهندشد، از قابلیتهای پردازش ۶۴ بیتی برخوردار خواهند شد. (شایان ذكر است كه قابلیتهای ۶۴ بیتی از دو سال قبل به برخی از پردازندههای اینتل مانند Pentium ۴ اضافه شده است. اما اینتل به خاطر بالابودن مصرف برق این پردازندهها قصد دارد از اواسط سال ۲۰۰۶ از یك معماری جدید استفادهكند).
به هر حال iMacهای جدید به پردازندههای Core Duo با سرعتهای كلاك ۸۳/۱ و دو گیگاهرتز مجهزشدهاند. هر دو نمونه هفده و بیست اینچی به كارت گرافیك سری Radeon x۱۶۰۰ مبتنی بر گذرگاه PCI-Express از شركت ATi مجهز شدهاند كه از ۱۲۸ مگابایت حافظه گرافیكی از نوع GDDR۳ برخوردارند. این كارتها كارایی iMacهای جدید را در زمینه گرافیك دو بعدی و سه بعدی به میزان قابل توجهی افزایش میدهند.
اپل در پایگاه وب خود ادعا میكند كه iMac های جدید دو تا سه برابر از iMac G۵ سریعترند. نمونههای جدید نیز با نرمافزار Front Raw و یك ریموت كنترل عرضه میشوند تا بتوان به راحتی و از راه دور به تماشای عكس و فیلم، شنیدن آهنگها و ... پرداخت.
قیمت این كامپیوترها نسبت به نمونههای قبلی تغییری نداشته است. iMac هفده اینچی با قیمت ۱۲۹۹ دلار و نمونه بیست اینچی با قیمت ۱۶۹۹ دلار در معرض فروش قرار گرفته است. مشخصات كامل این دو در جدول ۱ آمده است.
● معرفی MacBook Pro
كامپیوترهای دسكتاپ اپل تنها محصولات مبتنیبر پردازندههای اینتل نیستند. ضرورت ارتقای سری حرفهای كامپیوترهای این شركت از مدتها قبل احساس میشد و در واقع از مشكلات اپل در این زمینه به عنوان یكی از دلایل اصلی مهاجرت به اینتل یاد میشود. به این ترتیب اپل اولین نوتبوك مجهز به پردازندههای اینتل را نیز در همایش Macworld به نمایش گذاشت. نوتبوك جدید كه اپل نام Mac Book Pro را برای آن انتخاب كرده است نیز از پردازنده Core Duo استفاده میكند و در دو پیكربندی با سرعتهای كلاك متفاوت عرضه میشود.
البته اپل در حال حاضر نوتبوك جدید را فقط با نمایشگر ۴/۱۵ اینچی عرضه میكند و فعلاً در مورد نمونههای احتمالی بزرگتر یا كوچكتر آن سخنی نگفته است. بنا به گفته اپل نمایشگرهای به كاررفته در این نوتبوكها ۶۷ درصد از نوتبوكهای قبلی این شركت روشنترند و از اینرو با نمایشگرهای LCD رومیزی اپل برابری میكنند. از نظر طراحی Mac Book Pro با نوتبوكهای قدیمیتر این شركت یعنی Power Book G۴ تفاوت چندانی ندارد. ضخامت نوتبوك جدید ۵۹/۲ سانتیمتر و در واقع كمی نازكتر از نمونه قبلی خود است. اما یكی از تغییرات صورت گرفته حذف پورت Fire wire ۸۰۰ در نوتبوكهای جدید اپل است.
Firewire از مدتی قبل در پخشكننده iPod نیز حذف شده بود و به این ترتیب به نظر میرسد كه اپل قصد دارد در آیندهای نهچندان دور این روند را ادامه دهد. اما Firewire ۸۰۰ تنها پورت حذف شده نیست. خروجی S-Vidio نیز اكنون از مدلهای جدید حذف شده است. به علاوه، اپل نوتبوكهای جدید را بدون مودم داخلی عرضه كرده است و در صورت نیاز باید نمونه اكسترنال آن به صورت جداگانه خریداری شود.
از دیگر تغییرات صورت گرفته در MacBook Pro میتوان به تعبیه دوربین isight در بالای نمایشگر این نوتبوك اشاره كرد. به این ترتیب امكان گفتوگوی صوتی و تصویری بدون نیاز به یك دوربین خارجی جداگانه و از طریق iChat AV میسر خواهد بود. اپل همچنین نرمافزار PhotoBooth را نیز همراه با این نوتبوكها عرضهمیكند تا كاربر بتواند از خود عكس بگیرد. البته تعبیه دوربین در كامپیوترهای همراه كار جدیدی نیست و بسیاری از سازندگان نوتبوك از مدتها قبل چنین كاری را انجام داده بودند.
اپل Mac Book Pro را نیز همراه با نرمافزار Front Raw و یك ریموت كنترل عرضه میكند تا امكان كار با محتوای صوتی- تصویری از راهدور فراهم شود. یكی از ویژگیهای ابتكاری Mac Book Pro رابط آداپتور برق آن است. این آداپتور جدید از طریق یك رابط مغناطیسی جالب به نام Magsafe به صورت مغناطیسی به MacBook Pro متصل میشود تا در مواقعی كه سیم آن كشیده میشود برای جلوگیری از صدمه دیدن كامپیوتر با سهولت بیشتری از آن جدا گردد.
نوتبوكهای جدید اپل نیز به نمونه موبایل كارتهای گرافیك Rudeon x۱۶۰۰ مجهز شدهاند و بسته به پیكربندی خود، ۱۲۸ یا ۲۵۶ مگابایت رم دارند. این كارتهای گرافیكی دارای درگاه DVI از نوع Dual Link میباشند و به این ترتیب میتوان نمایشگر ۳۰ اینچی اپل را نیز علاوه بر نمونههای كوچكتر به این نوتبوكها متصل كرد. استفاده از اسلات Expresscard/۳۴ به جای PCMCIA كه قادر به انتقال اطلاعات با سرعت بیشتری نسبت به نمونه قبلی میباشد نیز از دیگر تغییرات مهم صورت گرفته در نوتبوك جدید اپل به شمار میرود. طبق گفتههای جابز پس از برگزاری همایش طول عمر باتری MacBook Pro به اندازه نوتبوكهای قبلی این شركت یعنی ۵/۵ ساعت است. اپل این نوتبوكها را در دو پیكربندی و با قیمتهای ۱۹۹۹ و ۲۴۹۹ دلار به فروش میرساند.
● iLife ۰۶
طبق روال گذشته اپل نسخه جدیدی از مجموعه نرمافزارهای iLife را در همایش Macworld معرفی و عرضه كرد. اپل علاوه بر نسخههای ارتقا یافته نرمافزارهای این مجموعه نرمافزار جدیدی را نیز برای ساخت آسان یك پایگاه وب به آن اضافه كردهاست. اما نكته مهمتری كه پیش از بررسی اجمالی این نرمافزارها باید به آن اشاره كرد آن است كه نسخه جدید با استفاده از باینریهای Universal و به منظور اجرا بر روی هر دو نوع مكهای مبتنی بر Power PC یا X۸۶ توسعه داده شده است. سرعت نسخه جدید نرمافزار iPhoto بهبود یافته است و پویش عكسها با سهولت بیشتری انجام پذیر است. iPhoto ۶ اكنون قابلیت ساماندهی ۲۵۰ هزار عكس را دارد كه در مقایسه با نسخه قبلی (۲۵هزار عكس) كاملاً كارآمدتر شده است.
در نسخه جدید این نرمافزار اعمال جلوههای گرافیكی به صورت بلادرنگ میباشد. یكی از جالبترین امكانات جدید این نرمافزار قابلیت ویرایش عكسها در حالت تمام صفحه است. امكان مقایسه عكسها در این حالت نیز فراهم شده است. یكی از قابلیتهای جدید Photocasting نام دارد و Photocasting، همانطور كه از نام آن پیداست، یك روش ساده و سریع برای اشتراك عكسها است. در این روش نیز همانند Pod casting از استاندارد RSS استفاده شده است تا امكان دسترسی كاربران دیگر از طریق عضویت در یك پایگاه وب ارائهدهنده فراهم شود. فرستادن آلبومهای عكس موردنظر به سادگی و با كلیككردن بر روی دكمهای كه برای این كار درنظرگرفتهشده امكانپذیر است. اما كاربر برای انتشار عكسها باید از خدمات اینترنتی Mac. استفاده نماید.اپل در نسخه جدید iPhoto امكان ساخت كارتهای تبریك و تقویم را نیز به آن اضافه كرده است. بهبود كیفیت كتابچههای عكس طراحی شده توسط iPhoto ۶ از دیگر ویژگیهای جدید آن به شمار میرود.
رابط گرافیكی نسخه جدید iMovie تغییراتی كرده و استفاده از آن آسانتر شده است. سال گذشته اپل قابلیت ویرایش فیلمهای ویدیویی با كیفیت HD را به این نرمافزار اضافه كرد و اكنون امكان اعمال جلوههای بصری متحرك را به آن افزوده است. استفاده از مزایای Core vidio در Tiger باعث شده است اعمال این جلوههای بصری به صورت بلادرنگ انجام گیرد. قابلیت بازكردن چند پروژه به طور همزمان امكان انتقال ویدیو به iPod و همچنین ساخت پادكستهای ویدئویی از دیگر قابلیتهای جدید iMovie HD۶ میباشند.
نسخه جدید iDVD نیز دارای چندین تغییر مفید است. قابلیت اضافهكردن منوهای عریض، امكان ساخت DVDهای متناسب با صفحات نمایش عریض را فراهم میكند. ویژگی جدید Magic iDVD نیز امكان ساخت خودكار DVDها با استفاده از الگوهای این نرمافزار و با كمترین تعداد كلیك فراهم میكند. اضافه شدن الگوهای اسلاید جدید، قابلیت پخش به صورت slide بهبودیافته و پشتیبانی از رایترهای DVD شركتهای دیگر از مهمترین ویژگیهای iDVD۶ بهشمار میروند.
●● در حاشیه Macworld ۲۰۰۶ اعلام شد:
● اپل یك ریموت كنترل با سیم جدید برای iPod عرضه كرده است كه دارای یك گیرنده FM نیز میباشد. به این ترتیب كاربران iPod میتوانند با استفاده از آن به برنامههای رادیویی موج FM نیز گوش كنند. قیمت این ریموت كنترل ۴۹ دلار است.
● موفقیتهای اپل همچنان ادامه دارد. تعداد فروشگاههای فعال اپل در سرتاسر دنیا به ۱۳۵ رسیدهاست. فروشگاههای اپل تنها در فصل تعطیلات ۲۶ میلیون بازدیدكننده داشتهاند.
● اپل در سه ماهه گذشته چهارده میلیون عدد iPod فروختهاست. به این ترتیب اپل در مجموع تاكنون ۴۲ میلیون دستگاه از این پخشكننده را در دنیا به فروش رسانده است.
● تا زمان برگزاری همایش Macworld تعداد آهنگهای خریداری شده از فروشگاه موسیقی اپل iTms از مرز ۸۵۰ میلیون آهنگ گذشته است. اپل در حال حاضر ۸۳ درصد بازار فروش قانونی موسیقی از طریق اینترنت را در اختیار دارد.
● از زمان عرضه كلیپهای ویدیویی از طریق فروشگاه iTunes در تاریخ دوازدهم اكتبر تا زمان همایش Macworld بیش از هشت میلیون كلیپ به فروش رسیده است.
● شركت اتومبیلسازی كرایسلر به زودی امكان اتصال iPod به سیستم استریوی اتومبیلهای خود را فراهم خواهد كرد. طبق ادعای اپل تا سال ۲۰۰۶ بیش از ۴۰ درصد اتومبیلهای فروخته شده در سال ۲۰۰۶ با iPod سازگار خواهند بود.
مهمترین تغییر نسخه جدید نرمافزار Garage Band اضافه شدن بخشی به نام Podcast Studio برای تولید پادكستهای صوتی است. با استفاده از GaragBand ۳ میتوان به راحتی و با استفاده از جلوههای صوتی این نرمافزار، پادكستهایی با كیفیت بالا تولید كرد. همچنین سازگاری GarageBand با iChat AV امكان استفاده ازiChat را برای ضبط گفتوگوها و مصاحبهها از طریق GarageBand فراهم میكند. اضافه شدن جلوههای صوتی جدید از دیگر تغییرات مهم این نرمافزار به شمار میرود.
اما نرمافزار جدید iWeb كه بیشترین توجهات را به خود جلب كرده است، امكان ساخت پایگاههای اینترنتی و وبلاگهای متنی صوتی و تصویری را فراهم میكند. اساس كار با این نرمافزار استفاده از الگوهای پیشفرض و كشیدن و انداختن محتوای موردنظر در صفحه در حال ساخت است. البته امكان كدنویسی نیز در این نرمافزار وجود دارد و علاوهبر آن الگوهای پیشفرض كاملاً قابلتغییر و انعطافپذیرند. سازگاری و یكپارچگی كامل با دیگر نرمافزارهای مجموعه iLife باعث شده است دسترسی به محتوای آنها از طریق iWeb بسیار ساده و سریع انجام گیرد. پالت شناور Media Browser امكان مشاهده و انتخاب عكسها، آهنگها، ویدیوها، پادكستها و ... را برای استفاده در صفحه موردنظر فراهم میكند.
آپلود كردن صفحات ساخته شده توسط iWeb از طریق سرویس اینترنتی Mac. با یك كلیك امكانپذیر است. البته امكان انجام این كار بدون استفاده از این سرویس نیز میسر است. اما طبیعتاً استفاده از روشهای دیگر به سادگی آپلود از طریق Mac. نخواهد بود.
به هر حال اپل همواره تلاش میكند نیاز كاربران به سرویس اینترنتی ۹۹ دلاری Mac. را بیشتر كند تا عده بیشتری به عضویت آن ترغیب شوند. در نهایت باید گفت كه اپل این مجموعه ارزشمند را با قیمت قبلی یعنی ۷۹دلار در معرض فروش قرار داده است.
● iWork ۰۶
مجموعه جدید iWork تغییرات شگرف و فوقالعادهای نداشته است و اپل همچنان دو نرمافزار Pages و Keynote را در قالب این مجموعه به فروش میرساند. در واقع یكی از مهمترین تغییرات این نرمافزارها نیز استفاده از باینریهایUniversal برای سازگاری آنها بر روی سختافزارهای قدیمی و جدید اپل است.
صرفنظر از این تغییر، قابلیتهای محاسباتی جدید و امكان تعبیه جداول مشابه نرمافزارهای صفحه گسترده، اضافه كردن ابزارهای ویرایش عكس به منظور ایجاد تغییرات برای استفاده در اسناد این دو نرمافزار و امكان اضافهكردن نظرات خوانندگان به اسناد این دو نرمافزار بدون درهمریختگی صفحهبندی آنها، برخی تغییرات این نرمافزارها محسوب میشوند.
سازگاری Pages ۲ با AdressBook امكان اختصاصیكردن اسناد با استفاده از الگوها و كشیدن و انداختن Contact ها بر روی اسناد را فراهم میكند. Pages۲ شامل دهها الگوی مناسب برای نامه، آگهی، پوستر، گزارش تحصیلی و ... است. قابلیتهای نمایش بندانگشتی و همچنین جستجوی این نرمافزار، كار با اسناد طویل و یافتن لغات یا عبارات موجود در یك متن را آسان میكند.
جلوههای انتقال سینمای جدید در keynote ۳ امكانات بیشتری را برای ساخت اسناد نمایش با كیفیت فراهم میكند. حالت نمایش جدید Light table نیز امكان مشاهده سریع و آسان تمام یك پروژه نمایش را فراهممینماید. رسم نمودارهای سه بعدی از دیگر قابلیتهای این نرمافزار به شمار میرود.
مجموعه iWork ۰۶ نیز با قیمت ۹۹ دلار در معرض فروش قرار گرفته است. اپل برای ترغیب كاربران به استفاده از این نرمافزارها نسخه آزمایشی سیروزه آنها را بر روی همه كامپیوترهای جدید خود نصب میكند.
● ویندوز در كنار OS X ؟
یكی از مهمترین موضوعاتی كه پس معرفی اولین مكهای مبتنی بر پردازندههای اینتل مطرح شده است، ابهام در مورد امكان نصب سیستمعامل ویندوز در كنار OS X میباشد. پس از مراسم معرفی كامپیوترهای جدید، نایبرئیس بخش سختافزار پل بار دیگر مواضع اعلام شده در WWDC ۲۰۰۵ در مورد این موضوع را تكرار نمود و اذعان كرد كه شركت قصد جلوگیری از انجام این كار را ندارد. در عین حال اپل در كامپیوترهای جدید خود از EFI به جای BIOS استفاده كرده است.
از Extesible Firmware Interface) EFI) كه از سال ۲۰۰۳ توسط اینتل توسعه یافته است، به عنوان جایگزین بایوس یادمیشود. EFI در مقایسه با بایوس ارتباط كاربر با سختافزار پیش از بوتشدن سیستمعامل را به شكلی سادهتر و كارآمدتر فراهم میكند. EFI حتی اتصال به اینترنت پیش از لود شدن كامل سیستمعامل را امكانپذیر میسازد.
مكهای مبتنی بر Power PC از سال ۱۹۹۴ به این سو از سیستم ورودی و خروجی اولیه Open Firmwave استفاده میكنند. با این حال اپل پس از مهاجرت به پردازندههای اینتل استفاده از EFI را به فناوری قدیمی بایوس ترجیح داده است.
نكته اینجاست كه در حال حاضر تنها نسخه مبتنی بر پردازندههای ایتانیوم و همچنین نسخه ۶۴بیتی سیستمعامل Windows XP از EFI پشتیبانی میكنند و شاید این موضوع باعث شود كه نتوان با استفاده از روشهای معمول (تا زمان نوشتن این مطلب) این سیستمعامل را بر روی مكهای اینتلی نصب كرد.
پل اتلینی با لباس مخصوص كار در اتاقهای تمیز تراشهسازی باعث شگفتی حاضران Macworld شد. در این همایش از آمادگی اینتل برای تامین پردازندههای موردنیاز اپل سخن گفت. دوستی استیو جابز و اتلینی مدتی است در كانون توجه رسانهها قرار گرفته است.
در عین حال مایكروسافت اعلام كرده است نسخه بعدی سیستمعامل این شركت (یعنی ویستا) از EFI پشتیبانی خواهد كرد.
آغاز حركت به سمت پردازندههای اینتل به معنای افزایش سرعت انتقال كامل به معماری جدید است. استیو جابز در همایش Mac world اعلام كرد كلیه كامپیوترهای اپل تا سال ۲۰۰۶ از پردازندههای اینتل استفاده خواهند كرد.
از همین رو جابز اعلام كرد كه نرمافزارهای حرفهای این شركت مانند Final Cut تا ماه آوریل به صورت طبیعی بر روی مكهای اینتلی اجرا خواهند شد.
در عین حال كاربران كه نسخه فعلی (مبتنی بر Power PC) نرمافزارهای حرفهای اپل را خریداری میكنند پس از عرضه نسخه مبتنی بر باینریهای یونیورسال میتوانند با پرداخت ۴۵ دلار DVD خود را با نمونه جدیدتر تعویض نمایند.
اپل همزمان با معرفی مكهای جدید نسخه ۴.۴.۱۰ سیستمعاملOS X را كه با پردازندههای اینتل سازگار است عرضه كرده و مكهای جدید را با این سیستمعامل عرضه خواهد كرد. به این ترتیب میتوان انتظار داشت كه به زودی شاهد معرفی دیگر كامپیوترهای مبتنیبر پردازندههای اینتل نیز خواهیم بود.
پرهام ایزدپناه
منبع : ماهنامه شبکه
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست