جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


آستارا


آستارا
آستارا شمالی ترین شهر گیلان به مساحت ۳۳۴ كیلومتر است كه از مغرب به كوههای پوشیده از جنگل تالش از مشرق به سواحل شنی دریای خزر می رسد كه تخته سنگهای بزرگی زینت بخش سـواحل آن است ایـن شهـركه در موقعیت َ۵۲ و ْ۴۸ طول و َ۲۵ و ْ۳۸ عرض جغرافیایی قرار دارد از شمال نیز به رودخانه «آستارا» یا ، «آستارا چای» منتهی می شود كه خط مرزی ایران وجمهوری آذربایجان است .
متوسط میزان بارندگی این شهر ۸/ ۱۲۱۴ میلیمتر بوده و دمای هوای آن بین حداقل ۱۲-تا حداكثر ۵/ ۳۸+ درجه سانتیگراد متغیر است . این شهر از نظر تقسیمات كشوری به یك بخش شامل شهر آستارا ، دهستانهای حیران ، ویرمونی ولوندویل تقسیم میگردد. جمعیت شهر ۶۳۲۵۴ نفر است كه ۳۱۷۷۴ نفر مرد و ۳۱۴۸۰ نفر زن می باشند .
ساكنان شهر به زبان آذری ودر روستاهای كوهپایه ای وجنوبی به زبان تالشی تكلم می كنند . در مورد وجه تسمیه شهر گویند چون سالها پیش در این محل تپه های شنی بركه و مرداب ونیزارهای فراوانی وجود داشته كه راه رفتن را شكل و مستلزم احتیاط می نمود . از این رو به این محل به زبان تالشی (آهسته رو) یا (آسته رو) می گفتند . كم كم با ورود مهاجران ترك زبان خصوصا از اردبیل این لفظ به صورت آستارا درآمد .
آستارا تا زمان صفویه اهمیت نداشت اما پس از آن به سبب بسط تجارت و موقعیت جغرافیایی ونظامی اهمیت یافت وقلعه های زیادی در آن ساخته شد . در محل كنونی آستارا دهی به نام دهنه كنار بود كه از زمان قاجاریه به بعد بخاطر صدور كالا و رفت وآمد تجارتوسعه یافت و سبب شد كه تمدن جدید اروپا زودتر وارد این شهر شود به طوریكه همزمان با تاسیس مدرسه دارالفنون در تهران مدرسه صادقیه در آستارا گشایش یافت ونیز در سال ۱۳۰۰ هجری شمسی یك باب مدرسه دخترانه ، یك كتابخانه ویك قرائت خانه نیز دایر شد و از نظر میزان سواد در حال حاضر رتبه اول رادر استان دارا است . دانشگاه آزاد آستارا با بیش از۴۰۰۰ دانشجوی رشته‌های مختلف دراین شهر فعالیت دارد.
آستارا تا مدتها به دلیل تنگنا های سیاسی و جغرافیایی دچار ركود بود اما در سالهای اخیر وپس از پیروزی انقلاب شكوهمند اسلامی با احداث راه ترانزیت آستارا - اردبیل در مسیر گردنه زیبا وجذاب حیران با جاذبه های طبیعی فراوان خود ونیز به دلیل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و رفت وآمد‌های مرزی ومبادلات بازرگانی رونق اقتصادی آن تجلی بیشتری یافت . توسعه شهری در سالهای اخیر ورفاه اقتصادی نسبی مردم باعث تغییر شیوه معماری شهرنیزگشته است .آستارا اكنون به خاطر وجود بازارهای روسی ودیگر بازارهای ساحلی ، هرساله پذیرای مسافران و خریداران بی‌شمار اینگونه كالاهاست كه در عین خرید از دیدن مناظر زیبای شهر نیز غفلت نمی‌كنند واز روحیه خوب و مهمان نواز مردم وطبیعت سرسبز آن هم بهره می برند .
آستارا شهری است كه محور عمده فعالیتهای مردمش برپایه كشاورزی است . كاشت برنج در ۳۲۰۰ هكتار زمین و شالیكوبی در ۱۰ كارخانه برنجكوبی تولید به ۱۵۱۰۷ تن محصول در سال منجر می شود . نیز از ۳۰۰ هكتار زمین زیر كشت توتون هر ساله ۲۱۰ تن برگ سبز بدست می آید. گندم نیز در ۱۱۰۰ هكتار كشت می شود و ۲۹/۳۸۵ تن در سال محصول میدهد .
از دیگرفراورده های آستارا عسل است كه زنبورداران در دامنه های سرسبز و خوش آب وهوای حیران هر ساله ۹۶۵۱۵۰ كیلو گرم عسل تولید می كنند و تعدادكندو های این شهرستان پس از تالش در رتبه دوم قراردارد . وجود دریای خزرعلاوه بر صید ماهی به خاطر وجود صدفهای كنار ساحل ، ماده اولیه ارزان ومناسبی برای كارخانه های تولید خوراك طیور و ماهی وام ساخته است . صنعت جهانگردی نیز از دیگر منابع درآمدزای آستاراست . از جاذبه های شهرستان وجود دكه های كوچك وبزرگ بین راهی است كه دركنار جاده ونزدیك جنگل های انبوه به عرضه تمشك ، فندق گردو ، بلال ، گل گاو زبان ، آلوچه ، عسل ودیگر محصولات می پردازند وتن خسته مسافران در سایه كومه های با صفای آنها دمی می آسایند .
از دیدنیهای طبیعی آستارا می توان به مرداب استیل و استخر عباس آباد واقع در ۵/۲ كیلومتری جاده تالش به آستارا در غرب جاده اصلی وجنوب ( غلام محله ) اشاره كرد . در سالهای اخیر به دلیل پیدایش این جاده از مرغان مهاجراثرچندانی نیست . وسعت این استخر۱۳۸ هكتار وعمق متوسط آن یك متر است . ذخیره آبی آن ۵/۱ میلیون متر مكعب است وتنها منبع آب تامین كننده ۴۰۰ هكتار شالیزار است . در این محل درختان توسكا در برخی از مناطق كم آب تر روییده بود كه به خاطر پوسیدگی بر سطح آب به حالت شناور باقی مانده وشبه جزیره های كوچكی را تشكیل داده و منظره بدیعی را پدید آورده اند.
از دیگر آثار تاریخی شهر می توان به بقعه شیخ محمود خیوی اشاره كرد كه در یك منطقه جنگلی در ۵ كیلومتری جاده آستارا به اردبیل وبه فاصله ۳ كیلومتر از جاده اصلی قراردارد . این بقعه با سنگهای تراش دار ساخته شده دارای گنبد دو پوش سنگی است . از زندگی واحوال شیخ اطلاع كافی نداریم اما برخی او را از نوادر اهل سنت میدانند وامروزه نیز بقعه شیخ توسط اهل سنت اداره می شود . برخی هم شیخ را فردی از خیاو (مشگین شهر) می دانند . شهرستان آستارا دارای یك مهمانسرا با ۳۲ اتاق و ۷۰ تخت و ۶ مسافر خانه است كه همواره پذیرای مسافران و گردشگران بوده و در كنار منازل مسكونی خالی به امر تامین سكونت همت می گمارند .موقعیت خاص ژئوپولیتیكی این شهر همواره توجه خاص را می طلبید و در گذر زمان دگرگونیهای منطقه ای و جهانی بر آن و موقعیتش تاثیر فراوان گذاشته است .
منبع: میراث فرهنگی استان گیلان
منبع : مجله اینترنتی صبح بخیر ایران


همچنین مشاهده کنید