مدرسه که ترس نداره

اضطراب و دلهره یك نوع تشویش و نگرانی مزمن و بسیار شدید است كه فرد مدام با آن درگیر است . وی همیشه نگران و مضطرب است . نگران افراد خانواده ، نگران تندرستی یك اتفاق ناگوار و .... او احساس می كند هر لحظه ممكن است یك اتفاق بد پیش بینی نشده برای خود ، خانواده و اطرافیانش بیفتد . این افراد هیچ گاه آرامش ندارند ولی نگرانی و اضطراب همیشه همراه آنها است .
در حالی كه بسیاری مبتلایان به این اختلال رفتاری اذعان داشته اند خود آنها بر این امر واقفند كه جای نگرانی وجود ندارد ، اما متأسفانه نمی توانند كنترلی بر حالت های خود داشته باشند ، این افراد بسیار بیشتر از یك فرد نرمال عصبانی می شوند . آنها عموماً دچار بد خوابی یا بی خوابی هستند و همین اختلال در خواب باعث بروز سردردهای مزمن می شود . از دیگر علایم و نشانه های این بیماری لرزاندن پاها و دستها بدون اختیار و ناخود آگاه عرق كردن ، انقباض و پرش ناگهانی ماهیچه های بدن ، تند خویی ، بی حوصلگی ، تحریك پذیری ، عدم تمركز ، خستگی مفرط و گاه افسردگی است . در حالت حاد بیماری اضطراب فرد به تكرار ادرار مبتلا می شود و گاهی دچار حالت تهوع و استفراغ می شود .
شایع ترین اختلال اضطرابی در كودكان اضطراب ، جدایی است . علت اصلی و زمینه ای این اختلال اضطراب و نگرانی شدیدی است كه كودك هنگام جدا شدن از اشخاص مهم زندگی خود تجربه می كند كه این اشخاص مهم به طور عمده شامل مادر و پدر می گردد . كودكان مضطرب در مقابل هر واقعه ای كه منجر به جدایی او از عزیزش گردد مقاومت نشان می دهند مثل تنها خوابیدن ، تنها ماندن در منزل ، رفتن به مهد كودك و مدرسه و بیرون رفتن از منزل بدون والدین . این كودكان همواره نگرانند كه والدین خود را از دست دهند . می ترسند كه حادثه ای ناگوار و اتفاقی ناخواسته او را از والدینش جدا كند حادثه ای مثل تصادف ، قتل ، گم كردن راه خانه ، دزدیده شدن و .... گاهی ممكن است شبها دچار رویا و كابوسهای وحشتناك با موضوع جدایی گردد یا بد خواب باشد و خواب منقطعی داشته باشد و پس از هر بار بیدار شدن حضور والدین را چك كند .
دردسر واقعی موقعی است كه این كودك به سن مدرسه می رسد اضطراب جدایی بیش از همیشه نمود دارد . این كودك سعی می كند با التماس یا زاری در مقابل این جدایی مبارزه كند گاهی نیز علایم جسمی اضطراب مثل سردرد ، دل درد ، سرگیجه ، حالت تهوع و استفراغ منجر به ماندن كودك در منزل می گردد . والدین عزیز باید توجه كنند كه این اضطراب و ناراحتی در مرحله ای از سن كودك ( بین ۱۸ ماهگی تا ۳ سالگی ) این ترس و اضطراب یك پدیده رشدی طبیعی بوده و مقدار كمی از اضطراب در كودكان پیش دبستانی نشانه وابستگی ایمن و سالم به مادر بوده و در اكثر موارد مدت كوتاهی كاهش یافته و متوقف می شود . به تدریج كه كودك بزرگتر و مفهوم زمان را درك می كند و تجربه مداوای موفقیت آمیز هنگام جدایی را بیشتر كسب می كند از اضطراب او كاسته می شود . اما چنانچه اضطراب شدید و طولانی به صورتی كه به آن اشاره شد به سنین بالاتر كشیده شود و برای كودك و
والدین مشكل ایجاد كند غیر طبیعی محسوب شده و نیاز به مداخله درمانی دارد .
اختلال اضطراب جدایی در موارد زیر تشدید می شود : افزایش فعالیت سیستم عصبی نور آدرنرژیك ، علل ژنتیك ، خانواده های تك والدی ، خانواده هایی با روابط بسیار نزدیك و عاطفی ، خصوصیات سرشتی كودك مانند كودكان خجالتی و درون گر ،
محیط پر از استرس و مشكلات خانوادگی ، الگوی وابستگی ناایمن و غیر سالم در كودك و محیط های جدید و ناآشنا .....
● والدین عزیز چه تدابیری بكار برند ؟
۱- همكاری و هماهنگی برای رسیدن به درمان مناسب بین روانپزشك ، خانواده و مدرسه باید وجود داشته باشد .
۲- والدین نقش بسیار مهمی را در درمان ایفا می كنند . باید آنها را تشویق كنیم تا نیاز كودك را برای امنیت زندگی مستقل و غیر وابسته بشناسند و به آن اهمیت بدهند .
۳- ممكن است برای كاهش اضطراب شدید كودك نیاز به مداخله دارویی مشاوره باشد .
۴- باید استرس های موجود در خانواده مثل طلاق ، جدایی ، بدرفتاری فیزیكی و هیجانی با كودك و مسائل دیگر مورد بررسی قرار گیرد .
۵-والدین یك برنامه صبحگاهی هماهنگ و ثابت را برای كمك و حمایت كودك جهت رفتن به مدرسه فراهم كنند .
۶-اگر كودك مضطرب است و از رفتن به مدرسه امتناع می كند باید بدانید كه برگشت به مدرسه نقش حیاتی در فرآیند درمان دارد و بهتر است آنها با موضوع ترس خود روبرو شوند . مدرسه رفتن مرتب اغلب باعث كاهش و بهبود علایم می گردد .
۷-در موارد بسیار شدید لازم است با همكاری مربیان یا مهد كودك به طور تدریجی و در زمان های كوتاهتر كودك جدایی از والدین را تجربه می كند .
۸-برای تلاشهای موفقیت آمیز كودك پاداش و جایزه در نظر گرفته شود .
۹-در صورتی كه كودك به هر دلیلی از رفتن به مدرسه بازمانده است نباید محیط منزل پر از سرگرمی و استراحت و تفریح باشد ، چون همین مسئله نرفتن كودك را به مدرسه تقویت می كند .
۱۰-چنانچه كودك از ابتدای صبح اظهار بیماری كند ، چنانچه بعد از گذشت ساعت مدرسه وضعیت جسمی او بهتر شود به بیانی تمارض یا بهبودی علائم بیماری را دیدید از او بخواهید كه با تأخیر در مدرسه حاضر شود و شما هم به اولیای مدرسه در مورد تأخیر او توضیح دهید .
۱۱-بهتر است ساعاتی را كه كودك از مدرسه مراجعه می كند به بهترین نحو همراه والدین سپری كند تا هم تشویقی برای حضور او در مدرسه باشد و هم از نظر روانی ساعات جدایی از والدین را به این وسیله جبران نماید . این توصیه به خصوص در مورد كلاس اولی ها و اوایل سال تحصیلی بسیار مهم می باشد .

منبع : مرکز اطلاع‌رسانی خانواده شمیم