یک روز ناکافی برای سالمندان

نهم مهرماه مصادف با اول اكتبر به عنوان روز جهانی سالمند در تقویم ها یاد شده تا از این طریق شاید حساسیتی در میان مردم ایجاد شود نسبت به گنجینه های جامعه كه با خم شدن پشت شان زیر بار گذر زمان آهسته آهسته از خاطره ها نیز فراموش می شوند.
به همین مناسبت روز یكشنبه هشتم مهر فرهنگسرای سالمند تهران با همكاری سازمان بهزیستی برنامه ای را فراهم كرده بود تا با گرامیداشت این روز ارزش و اهمیت سالمندان را بار دیگر به جامعه گوشزد كند.
در این برنامه كه با حضور تنی چند از مسئولین برگزار شد پیام دبیركل سازمان ملل متحد- آقای كوفی عنان نیز توسط سوئیل نارولا به شرح زیر برای حضار خوانده شد:
در دهمین و آخرین سال دوره زمامداری ام به عنوان دبیركل و پس از آن سپری كردن تمامی دوران خدمت ام در سازمان ملل، خود در سرنوشت افراد سالمند و برآورده شدن آرزوهایشان سهیم هستم. اما من تنها یكی از ۶۰۰ میلیون افراد جهان هستم كه بالای ۶۰ سال سن دارد. همچنان كه مردم سراسر جهان به گونه ای فزاینده عمرشان طولانی تر می شود، تمامی خانواده بشری در ترغیب و تسهیل فرایند سالمندی سالم، فعال و مولد سهم دارد.
تمامی جهان آماده است از نسل سالمند و توانمند شده كه نیرویی بالقوه در یك تشریك مساعی عمده در روند توسعه و تلاش برای ایجاد جوامع مولدتر، صلح آمیزتر و پایدارتر دارند بهره ببرد.
به همین دلیل موضوع روز بین المللی افراد سالمند بهبود كیفیت زندگی برای افراد سالمند، پیشرفت خط مشی های جهانی سازمان ملل انتخاب شده است. این درخواستی است از همه جوامع برای تلاش در راستای سیاست ها و برنامه هایی كه افراد سالمند را قادر سازد در محیطی به سر ببرند كه توانایی های آن ها را تقویت، استقلال آنها را پرورش و به آنان حمایت و مراقبت كافی درخورشان ارایه دهد.
این به معنی تضمین مسكن، رفت و آمد و سایر شرایط زندگی است كه اجازه می دهند مردم عدم وابستگی خود را تا هر زمان ممكن و در هر سن و سال حفظ كنند و در جوامع خود فعال نمایند. به همان اندازه اهمیت این به معنی به رسمیت شناختن و احترام به شأن، اختیار، خرد و مولد بودن افراد سالمند در تمامی جوامع به ویژه نسبت به نقش آنان به عنوان داوطلبان و مراقبت كنندگان از چند نسل و در نهایت به معنی ارتقاء تصویر مثبت بیشتری از سالمندی است.
در این روز بین المللی افراد سالمند از دولت ها، بخش خصوصی سازمان های جامعه مدنی و مردم در هر كجا می خواهم تا برای ایجاد جامعه ای برای تمامی سنین به همان گونه كه در برنامه بین المللی اقدام سالمندی مادرید درج گردیده و در راستای اهداف توسعه هزاره و دستور كار توسعه جهانی گسترده تر تلاش های خود را متمركز نمایند. با یكدیگر می توانیم و باید تضمین نمائیم كه نه تنها مردم زندگی طولانی تر بلكه زندگی بهتر، غنی تر، ارزشمندتر و پربارتری داشته باشند.
پیش از این سوئیل نارولا نماینده كوفی عنان گفت كه انقلاب جمعیت شناختی در حال ظهور است، مقیاس ۱۰ درصدی افراد سالمند نسبت به جمعیت جهان از سال ۲۰۰۰ تا سال ۲۰۵۰ دو برابر می شود و به رقم ۲۱ درصد خواهد رسید. با در نظر گرفتن افزایش نسبت افراد سالمند در كشورهای توسعه یافته و در حال توسعه كه در سال ۲۰۵۰ چهار برابر می شود، درصد سالمندان نیز افزایش می یابد؛ مگر تصمیم متفاوتی برای افراد سالمند، توسعه و كاهش فقر گرفته شود.
او ادامه داد: مطالعات نشان می دهد كه ۸۰ درصد از افراد سالمند در كشورهای در حال توسعه درآمد دائمی ندارند و ۱۰۰ میلیون نفر از سالمندان با درآمدی كمتر از ۲ دلار در روز به سر می برند.
بر اساس آمار سازمان ملل جمعیت سالمندان ایران یعنی آنها كه سنشان ۶۰ سال به بالا است بیش از چهار میلیون و ۵۰۰ نفر بوده كه ۶ درصد از كل جمعیت كشور را تشكیل می دهد و تا سال ۲۰۵۰ تعداد سالمندان به رقم ۲۶ میلیون نفر خواهد رسید كه ۲۶ درصد از كل جمعیت را تشكیل می دهد. به همین خاطر به نظر می رسد مسئولین ایران باید توجه بیشتری به این قشر جامعه داشته باشند و از همین امروز برنامه ریزی درست و حساب شده ای را برای جوانان امروز و سالمندان ۵۰ سال دیگر انجام دهند تا شاید راحت تر بتوانند كنترل جامعه را در دست داشته باشند و گام های بلندتری را به سوی كشوری توسعه یافته بردارند.
در همین زمینه از چند مسئول و سالمند پرسیدیم كه وقتی می گویند روز جهانی سالمند انتظار چه اتفاقاتی در این روز می رود و آیا یك روز برای یادآوری این قشر از جامعه كافی است؟
غلام حسن فخیمی یكی از شهروندان سالمند تهرانی كه ۶۳ سال سن دارد و شاعر نیز هست و ما در هر برنامه ای گوشه ای از اشعار ایشان را با تخلص مرعاد ابهری می شنویم می گوید: باید در این روز یك تصمیم جدی برای رفاه حال سالمندان در سطح جهانی گرفته شود، ولی كسی هنوز نمی داند كه مسئول رسیدگی به این قشر از جامعه كیست؟
او معتقد است كه مطمئناً یك روز كافی نیست و باید در تمام روزهای سال مشكلات سالمندان بررسی شود و قدم های مثبتی برای رفاه آنها برداشته شود؛ به خصوص در مورد سالمندانی كه كس و كاری هم ندارند.
فخیمی از شهروند ۸۵ ساله ای با نام صفا تویسركانی یاد می كند كه صاحب ۵ دیوان شعر است و در انباری یك خیاطی واقع در كوچه مروی خیابان ناصرخسرو زندگی می كند و خیاط صاحب انباری هر دو سه روز یك بار به او غذا می رساند و اگر این كار را نكند او از گرسنگی و بیماری جانش را از دست خواهد داد.
او می گوید: او را به بیمارستان سینا فرستادیم و آنها به دلیل پرداخت نكردن هزینه بیمارستان او را با لباس بیمارستان و سند از بیمارستان راهی كردند؛ بیماری را كه از دو بیماری پروستات و پولیپ روده رنج می برد. به همین دلیل فكر می كنم با گرامی داشتن و تبلیغات، گره ای از گرفتاری های سالمندان باز نخواهد شد.
او در جواب به این سؤال كه از عضویت در كانون جهان دیدگان و فرهنگسرای سالمند راضی هست یا نه در حالی كه می خندید و سر تكان می داد گفت چاره ای نیست ولی به هر حال قدم خوبی است كه برداشته شده به امید این كه بتواند مشكلات را از سر راه بردارد.
پریوش محمدی ایرانی كه ۶۸ سال دارد و رئیس خیریه جهان دیدگان نیكوكار و دبیر كانون جهان دیدگان همت نیز هم هست در این باره گفت: اول از همه این كه از لغت سالمند خوشم نمی آید، ما سالمند نیستیم، توانمند هستیم، كسی كه می تواند كارهای خود را به تنهایی انجام دهد آن هم با سن بالا فرزانه و خردمند است نه سالمند. سالمند كسی است كه از دنیا بریده. اما دوست دارم در كشور ما نیز همچون دیگر كشورها باشگاه های مخصوص با امكانات كافی برای سالمند وجود داشته باشد وقتی ما كشورمان را دوست داریم و آن را با تمام مشكلاتش قبول كرده ایم چرا نباید این امكانات را داشته باشیم. ای كاش روزی جرقه ای زده شود و این امكانات برای سالمندان فراهم شود و لفظ جهان دیده در كشور جا بیفتد. من می گویم هر روز باید برای سالمندان باشد و تا زمانی كه ما زنده هستیم هر روز باید برای ما باشد نه تنها ما، برای تمام مردم دنیا از هر قشر و جمعی.
ابوالحسن فقیه رئیس سازمان بهزیستی نیز در این زمینه گفت: این روز بهانه ای است تا دولت ها، مردم و سالمندان برنامه هایی را برای سالمندان دوره كنند. این فقط یك سمبل است. ما باید امروز برای ۳۰ سال دیگر كه ۲۵ میلیون سالمند خواهیم داشت، برنامه ریزی كنیم و این تازه شروع كار است. برای مثال اگر با این برنامه امروزی بخواهیم هزینه كنیم تمام بودجه كشور را تنها باید برای بهداشت سالمندان مصرف كنیم. به همین خاطر باید جهت گیری ها تغییر كند یعنی آموزش، برای مثال طب سالمندی در كشور وجود ندارد، سیستم تأمین اجتماعی، مراقبت در خانواده و... باید با سیستمی جدید در جامعه ایجاد شود تا برای ۳۰ سال آینده آماده باشیم.
به امید این كه بدانیم آنها سالمند و از كار افتاده نبوده بلكه توانمندان پرتجربه جامعه ما هستند.

شهره مهرنامی

منبع : روزنامه همشهری