نام دخترم رویاست

● نگاهی به زندگی اورهان پاموک برنده جایزه نوبل ادبیات ۲۰۰۶
فریت (فرید) اورهان پاموک ( متولد ۷ ژانویه ۱۹۵۲ استانبول) با ادبیات پست مدرن پیوند نزدیکی دارد. محبوبیت دیرپای او در کشورش در سال ۲۰۰۵ به خاطر کتاب "موضوع جنایت" (criminal case) کمرنگ شد ولی هواداران او در جهان در حال فزونی است.
آثار این نویسنده معاصر ترک به بیش از چهل زبان ترجمه شده و جوایز بسیاری را در عرصه ملی و بین المللی دریافت کرده است. اورهان پاموک ۱۲ اکتبر ۲۰۰۶ به عنوان اولین نویسنده ترک، برنده جایزه نوبل ادبیات شد.
پاموک در سال ۱۹۵۲ در استانبول در خانواده ای صنعتگر و ثروتمند به دنیا آمد. سرگذشت خود را در رمان های کتاب سیاه (Kara Kitab) و آقا جودت و پسرانش (Cevdet Bey ve Ogullari ) شرح داده است و بیش تر از آن ها در خاطرات شخصی خود در کتاب استانبول ، خاطره ها و شهر (Istanbul-Hatiralar ve Sehir) به آن پرداخته است. تحصیلات متوسطه را در رابرت کالج استانبول (دانشگاه بوغاز ایچی فعلی) به پایان رسانید و سپس تحت فشار خانواده اش که می خواستند او در رشته مهندسی تحصیل کند وارد دانشگاه تکنیک استانبول در رشته معماری شد. بعد از سه سال دانشگاه را ترک کرد تا بتواند تمام وقت به نویسندگی بپردازد. در سال ۱۹۷۶ از انستیتوی روزنامه نگاری دانشگاه استانبول فارغ التحصیل شد. از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۸ در دانشگاه کلمبیا محقق میهمان بود و در همان ایام استادیار دانشگاه آیوا بود. بعد به استانبول برگشت و تا سال ۲۰۰۶ در آنجا زندگی کرد. وی زمانی به امریکا برگشت که پست استاد میهمان در دانشگاه کلمبیا به وی اعطا شد.
پاموک در سال ۱۹۸۲ با آیلین تورگن (Aylin Turegen) ازدواج کرد ولی در سال ۲۰۰۱ آن دو از هم جدا شدند. حاصل ازدواج آن ها دختری به نام رویاست.
برادر بزرگتر او به نام شوکت پاموک که اغلب به عنوان شخصیتی خیالی در داستان های اورهان ظاهر می شود یک تاریخ شناس است و در زمینه تاریخ اقتصاد شهرت جهانی دارد. وی در دانشگاه بوغاز ایچی استانبول تدریس می کند.
پاموک نوشتن را به طور جدی در سال ۱۹۷۴ آغاز کرد. اولین رمان او تاریکی و روشنی (Karanlik ve Isik) در سال ۱۹۷۹ مشترکا با نویسنده دیگری به نام محمت (محمد) اراوغلی (Mehmet Eroglu) برنده جایزه مسابقه رمان نویسی انتشارات ملیت شد. این رمان به اسم آقای جودت و پسرانش در سال ۱۹۸۲ چاپ و در سال ۱۹۸۳ برنده جایزه اورهان کمال شد.
داستان درباره خانواده ثروتمندی است که طی سه نسل در محله نیشان تاش (Nisantasi)، محله ای که پاموک در آن بزرگ شده و زندگی کرده،‌ است.
پاموک جوایز بسیاری برای آثار اولیه اش دریافت کرده است. از جمله این جوایز می توان به جایزه مادارالی (Madarali) برای رمان دومش "خانه ساکت" (Sessiz Ev) در سال ۱۹۸۴ و جایزه de la dceouvente Europene برای ترجمه فرانسوی همین اثر در سال ۱۹۹۱.
رمان تاریخی قلعه سفید (Beyaz Kale) که پس از انتشار در ترکیه، ‌برنده جایزه مستقل آثار خارجی شد و آوازه پاموک را بلندتر کرد. مجله نیویورک تایمز چنین نوشت: " اورهان پاموک، ستاره جدیدی که از شرق طلوع کرده است."
شروع کار او در رمان هایش با پست مدرینسم است و با نوشته های اولیه اش که واقع گرایی محض بود، متفاوت است.
موفقیت مردمی پاموک اندکی دیر سراغ او آمد ولی رمان کتاب سیاه به دلیل غنا و پیچیدگی اش،‌یکی از بحث برانگیزترین و پرخواننده ترین کتاب ها در ادبیات ترکیه شد. پاموک در سال ۱۹۹۲ فیلمنامه ای براساس این کتاب به نام صورت مخفی (Gizli Yuz) نوشت که کارگردانی آن را عمر کاوور (Omar Kavur)، کارگردان برجسته ترک برعهده گرفت.
چهارمین رمان پاموک،‌ زندگی نو (Yeni Hayat) از زمان انتشار آن در سال ۱۹۹۵ جنجال زیادی در ترکیه ایجاد کرد و تمام نسخه های آن با چنان سرعتی به فروش رفت که در تاریخ کتاب ترکیه سابقه نداشته است.
اورهان پاموک پس از طرفداری از حقوق کردهای ترکیه، به چهره ای سرشناس بدل گشت و در سال ۱۹۹۵ از جمله نویسندگانی بود که مقاله ای در نقد رفتار دولت ترکیه با اقلیت کرد آن کشور نوشتند.
در سال ۱۹۹۹ نیز کتاب داستان دیگر رنگ ها (Oteki Renkler) را چاپ کرد.
آوازه جهانی پاموک زمانی بیشتر شد که کتاب اسم من قرمز (Benim Adim Kirmizi) را در سال ۲۰۰۰ نوشت. این کتاب آمیزه ای از عشق،‌راز و سردرگمی های فلسفی به سبک قرن شانزدهم استانبول است. این کتاب دریچه ای است به حکومت سلطان مراد سوم، پادشاه عثمانی در ۹ شب برفی زمستان در سال ۱۵۹۱ میلادی و ...
این کتاب تاکنون به ۲۴ زبان زنده جهان ترجمه شده و جایزه بین المللی گران قیمت IMPAC دوبلین در سال ۲۰۰۳ را برد.
وقتی از او سوال شد: برنده شدن جایزه IMPAC که ارزش مادی آن ۱۲۷۰۰۰ دلار بود چه تاثیری در زندگی و کار شما گذاشته است؟ پاموک جواب داد: چیزی در زندگی من عوض نشده،‌چون من تمام وقت کار می کنم. من سی سال است داستان می نویسم. برای دهه اول از این سی سال همیشه نگرانی مالی داشتم و هیچ کس از من نپرسید چقدر پول درمی آورم، دهه دوم را از جیب می خوردم و هیچ کس چیزی راجع به آن از من نپرسید. حالا دارم دهه آخر را می گذرانم و همه انتظار دارند بدانند که چگونه خرج می کنم که نخواهم گفت.
آخرین کتاب او به نام برف (Kar) سال ۲۰۰۲ و ترجمه انگلیسی آن (Snow) در سال ۲۰۰۴ به بررسی کشمکش ها میان اسلام گرایی و غرب گرایی در ترکیه می پردازد. نیویورک تایمز این کتاب را یکی از بهترین های ده کتاب برتر سال ۲۰۰۴ دانسته است.
پاموک یادنامه ای هم نوشته به نام استانبول - خاطرات و شهر که در سال ۲۰۰۲ منتشر شد.
این نویسنده ترک در سال ۲۰۰۵ نیز جایزه کتاب صلح آلمان به ارزش ۲۵۰۰۰ یورویی را به دلیل آثار ادبی اش که در آن ترکیه اروپایی و ترکیه اسلامی،‌ هر دو در آن جای دارند، دریافت کرد.

منبع: http://en.wikipedia.org
ترجمه ی‌ سیامک محی‌الدین بناب

منبع : ماهنامه ماندگار