زبان آموزی در مدارس اروپا

كمیسیون اروپا درصدد آن است كه تسلط شهروندان این قاره را بر زبان های خارجی بهبود بخشد. با این حال، كشورهای عضو این اتحادیه برای اعمال اقدامات لازم با مشكل روبه رو هستند. براساس برنامه اقدام آموزش زبان كه توسط این كمیسیون ارائه شده است، هر شهروند باید دست كم دو زبان خارجی را علاوه بر زبان مادری خود یاد بگیرد. این شرط لازم برای تمام شهروندانی است كه می خواهند در اروپا زندگی و كار كنند. اما فقط چند كشور عضو اتحادیه به تحقق این هدف نزدیك شده اند. بسیاری از بچه های دانش آموز حتی به یك زبان خارجی هم نمی توانند صحبت كنند. چرا؟
●آلمان
در خلال یك سال تحصیلی، هر دانش آموز آلمانی ۲۰۰ درس زبان خارجی می خواند. از این جهت، آلمان جلوتر از دیگر كشورها قرار دارد. این حجم درس در كلاس برای موفقیت دانش آموزان ضروری است. وقتی آنان به كشورهای دیگر می روند، به نظر می رسد استعداد زبانی خاصی دارند. به طور سنتی، فرانسوی زبان دوم آنان است اما اسپانیایی تدریجا جانشین آن می شود.
اما آموزش زبان در آلمان برنامه یكسانی ندارد. هر ایالت سیاست خاص خود را در زمینه زبان های خارجی دارد. در همه ایالت ها سیاست مشترك بر این است كه آموزش زبان خارجی را از سن پایین آغاز كنند. در ایالت بادن - وورتمبرگ، بچه ها آموزش زبان انگلیسی یا فرانسوی را از دبستان شروع می كنند. در سارلند، كلاس زبان از همان سال اول دبستان آغاز می شود. علت این امر نزدیكی این ایالت به فرانسه است. در واقع، كشورهای همسایه تعیین می كنند كه بچه ها چه زبانی یاد می گیرند. به همین علت است كه در ایالت نوردراین- وستفالن بچه ها هلندی یاد می گیرند و در برخی نقاط شمال آلمان، دانماركی. در مناطق مرزی باوارین - ساكسون، چك و در كناره رود اودر، لهستانی می آموزند.
●فرانسه
شهروندان فرانسوی به خاطر ضعف خود در تسلط بر زبان خارجی شهره هستند. این عجیب است چون نظام مدرسه متمركز است و بچه ها از پنج سالگی زبان خارجی یاد می گیرند. دانش آموزان می توانند اسپانیایی، آلمانی یا ایتالیایی بیاموزند. براساس جدیدترین بررسی ها، فقط نیمی از مردان فرانسوی می توانند به زبانی خارجی صحبت كنند. مشكل از كجاست؟
در فرانسه، هنوز آموزش زبان خارجی با استفاده از روش های منسوخ صورت می گیرد. به خصوص در گروه های سنی بالاتر، بچه ها دستور زبان خارجی را به زبان مادری از معلم می آموزند. در این حالت فقط می نشینند و گوش می كنند. روش های آموزشی جدید كه زبان را به شیوه ای واقعی تر تدریس می كند، در برنامه درسی جایی ندارد.
در برخی مدارس درس های غیر زبان به زبان خارجی تدریس می شود، اما به هر حال اكثر دانش آموزان به ندرت از دانش زبانی خود به شكل عملی استفاده می كنند.
●اسپانیا
كاستلانو كه در سراسر اروپا به اسم اسپانیایی شناخته می شود، در اسپانیا زبان رسمی نیست. بچه ها بر اساس منطقه ای كه در آن زندگی می كند، كاتالان، والنسیایی، باسك یا گالیشی می آموزند. این زبان ها با هم از سال ۱۹۷۸ به عنوان زبان رسمی شناخته می شوند. هر دانش آموز، اسپانیایی، انگلیسی یا فرانسوی یاد می گیرد.
تحقیقی كه سال ۲۰۰۵ انجام شد، نشان داد ۵۶ درصد اسپانیایی ها از تكلم به زبان خارجی ناتوان هستند. این نگرش منفی به زبان از كجا ناشی می شود؟ كلاس زبان فقط ۱۰ درصد زمان تدریس را تشكیل می دهد. به همین علت، بسیاری از بچه ها در كنار مدرسه عادی، به مدرسه های زبان دولتی می روند. آموزگاران در این مدارس یا بهتر آموزش دیده اند یا گویشور اصلی زبان هستند. اما فقط تعداد اندكی از دانش آموزان به این مدارس راه می یابند چون ظرفیت آنها محدود است.
●جمهوری چك
در پی فروپاشی حكومت كمونیستی در سال ۱۹۸۹، آموزش زبان روسی در چكسلواكی به عنوان زبان اول برچیده شد. این نقطه عطفی در آموزش زبان خارجی بود. یادگیری زبان خارجی امروز در مدارس چك اجباری است و دانش آموزان در دبیرستان دو یا سه زبان خارجی می آموزند. آلمانی دومین زبان خارجی است، هر چند كه دانش آموزان می توانند فرانسوی، اسپانیایی یا ایتالیایی بیاموزند. اما در مناطق نزدیك مرز آلمان، زبان خارجی اول آلمانی است. از آنجایی كه زبان چك در خارج از این كشور كاربرد چندانی ندارد، یادگیری زبان خارجی اعتبار بسیار زیادی دارد. در نتیجه آموزشی كه معلمان زبان خارجی می بینند، دائما در حال بهبود است. یك سوم دبیرستان ها در این كشور به زبان خارجی به بچه ها درس می دهند.
●دانمارك
اهالی شمال اروپا استعداد بیشتری از اهالی جنوب اروپا برای تكلم به زبان خارجی دارند. آیا این تصور حقیقت دارد؟ در واقع ۷۷درصد مردم دانمارك دست كم به یك زبان خارجی صحبت می كنند. تعجب آور این است كه آموزش زبان خارجی به بچه ها از ۹ سالگی آغاز می شود. در این نظام آموزشی یادگیری دو زبان خارجی اجباری و زبان سوم اختیاری است. آلمانی و فرانسوی به عنوان زبان دوم عرضه می شود كه عمدتا زبان آلمانی را انتخاب می كنند. بیشتر دانماركی ها اسپانیایی را به عنوان زبان سوم انتخاب می كنند. دانش آموزان به دو دلیل زبان خارجی را خوب یاد می گیرند: اول تشویق می شوند سر كلاس به آن زبان صحبت كنند و دوم اینكه بسیاری از آنان یك سال تحصیلی را در یك كشور انگلیسی زبان می گذرانند.

منبع: سایت كافه بابل
مترجم: وحید رضا نعیمی

منبع : روزنامه همشهری