در بازار بزرگ رشت

اطلاعات موجود درباره پیدایش نخستین مكان های زیستی كه دارای اقتصادكشاورزی، دامداری و نیز مكان هایی كه علاوه بر آن دارای اقتصادی مبتنی بر تولید صنایع دستی و كارگاهی بوده اند هنوز راه به جایی نبرده است كه بتوان نظری صریح در مورد پیدایش نخستین بازارها در ایران بیان نمود.
احتمالاً بحث مازاد تولید كشاورزی كه به عنوان نخستین هسته تولد شهرها و روابط آن محسوب می شود را نیز می توان در راستای تشكیل بازارهای ایران در عهد باستان دخیل دانست. بازار به معنی خرید و فروش و عرضه كالاست. واژه بازار بسیار كهن است و در برخی از زبان های كهن ایرانی وجود داشته است. هر یك از انواع بازار متناسب با نوع و كاركرد آن در مكان یا مكان های معینی از شهر شكل می گیرد و در این راستا می توان گفت هرگونه از حجره ها، راسته ها، كاروانسراها و نوع معماری هر یك از آنها جاذبه ای توریستی برای یك گردشگر محسوب می شود. علاوه بر عناصر كالبدی بازار كه توجه به فرم و فضای معماری آنها را می طلبد، محصولات گوناگونی كه از روستا به بازار بزرگ شهر رشت وارد شده خود جاذبه ای دیگر برای گردشگران به حساب می آید.
خرید از بازار رشت اگرچه با مشكلات عبوری روبه روست اما در نوع خود از دیدنی های استان گیلان به شمار می رود. گردشگر وقتی به بازار رشت وارد می شود به دنبال خرید سوغات و یا كالای موردنظر در میان تنوعی از رنگ های زیبای محصولات كشاورزی، انواع ماهی و... ساعت ها به جست وجو می پردازد و در كنار آن از كاروانسراهای قدیمی رشت و طاقی های بزرگ و كوچك آن دیدن می كند. آنچه كه در این بین از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است لزوم توجه به میراث فرهنگی بازار بزرگ رشت است. بازاری كه از دیرباز محل داد و ستد كالاها میان ایرانیان و اروپاییان بوده است، بی تردید نقش بازار در رونق گردشگران استان گیلان بسیار پراهمیت است و نمی توان به سادگی از آن گذشت . توجه به انواع محصولاتی كه در آن فروش می رود و همچنین نگرش به استفاده صحیح از بناهای تاریخی داخل بازار كه همان كاروانسراهای قدیمی و طاقی های مختلف است. پس اگر بتوانیم با تهیه نقشه هر محدوده از بازار رشت كاربری های توریستی و فرهنگی آن را مشخص نماییم با یك تیر دو نشان زده ایم. اول اینكه فروشندگان كالاهای خود را به فروش می رسانند و هم اینكه توانستیم علاوه بر فروش محصولات محلی، میراث فرهنگی بازار را به گردشگران معرفی كنیم. نقشه سراها و طاقی های بازار می تواند در نوع خود یك ایده نوین برای دستیابی به یك هدف بزرگ باشد، هدفی كه شاید گردشگری گیلان را با تحولی عظیم در عرصه اقتصاد منطقه روبه رو سازد. با توجه به آنچه تاكنون گفته شده فرهنگ جاذبه اصلی گردشگری است، بدون در نظر گرفتن فرهنگ كه تفاوت ها را ایجاد می كند تمام نقاط دنیا شبیه هم به نظر می رسند در پایان سفر اگر در ما احساسی جدید یا متفاوت ایجاد و فایده ای حاصل نشود، چه انگیزه ای برای هر یك از ما وجود خواهد داشت كه از جایی دیدن كنیم كه آن را آزادانه انتخاب كرده ایم؟
اگر تفاوتی در مقصدها وجود نداشته باشد، یك سفر را به ندرت می توان سفری مطلوب تر از دیگری تلقی كرد، آنگاه صنعت گردشگری در چه وضعیتی خواهد بود؟ بنابراین تمام نقاط دنیا بدون داشتن میراث فرهنگی مختلف اندك چیزی برای ارائه خواهند داشت كه مسافران را به منظور گردشگری جذب كند. اساساً، آنچه كه یك گردشگر از یك جاذبه انتظار دارد، ویژگی متفاوت بودن آن است، متفاوت از آنچه كه زندگی روزانه او را تشكیل می دهد. تنوع رنگ ها در بازار بزرگ شهر رشت و سبك چیدن محصولات برای عرضه به خریداران و همچنین ساختار كالبدی كهن بازار همگی دنیای تضاد را در ذهن گردشگر متجلی می سازد و گردشگر را با این باور آشنا می كند كه نیازش را در این مكان احساس كند.

روشن بابائی همتی

منبع : روزنامه ایران