سه شنبه, ۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 23 April, 2024
مجله ویستا
معرفی باغ چهلستون
كاخ چهلستون از نخستین بناهایی است كه در آن تزئین وسیع، آینهكاری، نقاشیهای بزرگ دیواری و ستونهای چوبی، با سرستونهای مقرنس به كار رفته است. تمام دیوارها با آینههای قدی و شیشهها و نقاشیهای رنگی و زیبا تزئین شده بوده و همه درها و پنجرهها از نوع منبت و خاتم بوده است. مهارت و استادی ایرانیان در طرح این كاخ به خوبی مشاهده میشود كه درآن فضای خارج از عمارت با فضای داخل آن، چنان مربوط و هماهنگ است كه نمیتوان تشخیص داد كجا یكی پایان مییابد و دیگری آغاز میگردد.
ایوان اصلی و چشمگیر كوشك با ستونهای متعدد كه از ویژگیهای بنا محسوب میگردند، موجب تسمیه بنا به كاخ چهلستون گردید. در ایران تعدد و كثرت را بیشتر با عدد چهل بیان میكنند و به طور تصادفی چون تعداد ستونهای تالار، بیست عدد و انعكاس عمارت و ستونها هم در استخر مقابل آن به خوبی مشهود است، این كاخ با انعكاس آن در آب مفهوم چهل ستون پیدا میكند. هریك از ستونهای بیست گانه تالار ازیك تنه درخت چنار تشكیل شده و بر روی آنها لایه نازكی از تخته رنگ شده وجود دارد كه سابقاً با آینه و شیشههای رنگی پوشیده شده بود.
استخر مقابل عمارت به طول ۱۱۰ متر و عرض ۱۶ متر هماكنون نیز طراوت و زیبایی خاصی به این كاخ میدهد. درگذشته جهش آب درحوض وسط تالار از دهان شیری كه درچهار گوشه حوض قرار داشتند و فوارههای سنگی كه نقطه به نقطه در جوی كوچك اطراف عمارت قرار داشتند، صفای مخصوصی به این عمارت میداده است. تناسبات استخر مقابل كاخ برای دیدن تصویر كاخ در آب و تیرگی كف استخر به منظور هرچه عمیقتر نشان دادن آن طراحی گشتهاند.
چهارقطعه پایه ستونهایی كه به صورت مجسمههای شیر و انسان در چهار گوشه استخر قرار دارند و دو تخته سنگ حجاری شده به شكل چهار شیر كه در دو باغچه طرفین خیابان ورودی این عمارت قرار دارد و از تزئینات درون باغ محسوب میگردند، در اصل متعلق به این كاخ نیست و تنها آثار برجای مانده از قصرهای زمان صفویه به نام "سرپوشیده" و " آینهخانه" هستند كه امروز دیگر وجود ندارند.
از ایوان چهلستون سه در به تالار پذیرایی كه تمام عرض كوشك را اشغال كرده راه دارد. دیوارهای بالا را سه تابلو رنگ روغنی بزرگ زینت داده است و به تماشاگران كمك میكند تا زندگی پر غوغا و با نشاط قرن هفدهم را در نظر مجسم سازند یكی از این تابلوها شاه عباس را هنگام پذیرایی از خان ازبك نشان میدهد. شاه وخان هردو در یك شاهنشین نشستهاند. نقاشیهای پایین دیوار این تالار پذیرایی، همانند عالیقاپو مناظری از تفریحات ییلاقی و روستایی را نشان میدهد. همانند بنای چهلستون، باغ آن نیز دستخوش تغییراتی بوده است كه ازمهمترین آنها میتوان به احداث خیابان سپه بر سمت شمالی باغ و تغییر ورودی باغ از ضلع شرقی به ضلع شمالی و ایجاد جلوخان نیمدایره شكل امروزی از دوره پهلوی اشاره نمود. درجبهه جنوبی باغ نیز دخالتهایی در عرصه باغ به چشم میخورد كه شكل كلی باغ را تحت تأثیر خود قرار داده است. درهمین زمینه میتوان به دیوارهای از بین رفته اطراف باغ نیز اشاره كرد كه نقش آن درتغییر فضای داخل باغ به میزان زیادی احساس میگردد.
اگراز سردر ورودی اصلی به سمت داخل باغ حركت كنیم، منظره كاخ و تصویر درون آب سوی حركت را مورد تاكید قرار میدهد. محور اصلی نیز جهت حركت را به كمك ردیف درختان دو سوی استخر كشیده میانی، به خوبی مشخص مینماید، بدین ترتیب كه فضایی ممتد و جهتدار به سمت كوشك اصلی ایجاد میكند و همچنین استخر آب بر مطلوبیت فضایی این محور میافزاید. از سوی دیگر ایوان چهلستون رابطه بصری بین بیرون و اندرون كوشك را برقرار میسازد و حد فاصل آنهاست.
باغ چهلستون تقریباً مسطح و دارای شیب بسیار كمی است كه به هدایت آب در جویها و كرت كمك مینماید. باغ چهلستون با مساحتی بیش از ۶۷۰۰۰ متر مربع به شكل مربع مستطیل با طول و عرض تقریباً برابر است كه متاسفانه در اثر تصرفاتی كه صورت پذیرفته، شكل اصلی آن تغییر یافته و بخشهایی از آن درسمت جنوبی جدا گشتهاند. باغ به كمك یك محور اصلی طولی درجهت شرقی - غربی كه استخر آب كشیده را در میان دارد و یك محور عرضی بدون جوی آب به چهار قسمت اصلی تقسیم گشته است. این محور عرضی با گذر از ایوان ستوندار در سوی دیگر نیز تداوم یافته است. ایوان به عنوان فضایی میانی، پیوند میان فضای باز و فضای بسته را مورد تأكید قرار میدهد.
محور طولی دیگر كه از سمت شمالی كوشك میگذرد دارای جویی در میان است كه آب جوی شاهی بدان وارد میشده است.آبراههای از بلوكهای سنگقواره در پیرامون كوشك میانی قرار دارد و داخل حوضهای كوچكی میگردد. جزئیات این آبراههها، یادآور نمونههای موجود در پاسارگاد است و سنتی مداوم از زمان هخامنشیان را به نمایش میگذارد.
كوشك اصلی – كاخ چهلستون – یكسوم بالایی باغ جای گرفته است. سایر كرتبندیها و تقسیمبندیهای باغ از تناسبات قائمه پیروی كرده و باغ متقارن است.
باغ چهلستون به عنوان فضای درباری و محلی برای پذیرای رسمی از میهمانان خارجی شكل گرفته است. از آنجاییكه نقاشیهای با ارزش بر دیوار تالار اصلی از زمان صفویه بر جای ماندهاند، امروزه تالار اصلی خود به عنوان موزه مورد بهره برداری قرار گرفته است.
شاخه سوم از جوی شاهی پس از گذر از باغ بلبل یا باغ هشتبهشت وارد باغ چهلستون میشده و مورد استفاده آبیاری گیاهان باغ قرار میگرفته است. امروزه از یك چاه عمیق بدین منظور استفاده میشود. جدا از جنبه عملكردی حضور آب در باغ، آب از نظر زیبایی نیز مورد توجه قرار میگیرد. آب به شكل ساكن در استخر میانی محور اصلی و نیز با حركت در پیرامون كوشك اصلی بر این جنبه از نظام آبیاری تاكید میكرده است.
مادام دیولافوآ، در مورد آرایش گیاهان در باغ چهلستون در سفرنامه خود آورده است كه درختان چنار بلند با شاخههایی تا رأس تراشیده در امتداد محور اصلی و دو طرف استخر، در جشنها مزین به نور بودند. در پای آنها گلها بدون توجه به رنگ و جنس، در كرتها یونجه و یا مرغ و درون كرتها، درختان میوه بدون تزئینات گل در پای آنها قرار داشتند.
نظم گیاهی وگونههای گیاهی امروز باغ چهلستون از آنچه در گذشته بوده، متفاوت است. بسیاری از درختان چنار بزرگ و كهنسال از بین رفتهاند و گونههایی همچون توت، افرا، برگبو، گردو و انجیر در باغ یافت میشوند. سایر گونههای گیاهی موجود آبشار طلایی، همیشهبهار رزهفترنگ، بنفشه، مینا چمنی، شببو و شمعدانی هستند. درختان اصلی باغ چهلستون چنار، كاج و نارون هستند كه در پیرامون كرتها قرار گرفتهاند.
محدوده باغ چهلستون با دیواری محصور بوده كه در ضلع شرقی كه ورودی اصلی در آن جای داشته، دارای نمایی متفاوت از سایر نقاط دیوار بوده. این حصار باغ را از محیط اطراف جدا میكرده است. با توجه به طولانی بودن محور اصلی، دید اصلی به سوی كوشك بسیار ساده و یكباره بوده درختان دو سوی این محور برمعماری فضای باغ تأكید میكنند كه این تاكید با وجود محور آب دو چندان نیز میگردد. در فضای باغ بدلیل وجود كرتبندیهای طولی و عرضی و متعدد، فضاهایی گوناگون قابل كشف است كه منظر باغ را بسیار متنوع كرده است.
منبع : پایگاه اطلاعرسانی باغ ایرانی
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران پاکستان مجلس شورای اسلامی رئیسی ایران و پاکستان سید ابراهیم رئیسی حجاب دولت مجلس عملیات وعده صادق دولت سیزدهم رهبر انقلاب
تهران وزارت بهداشت آتش سوزی شهرداری تهران سیل پلیس بارش باران فضای مجازی سلامت قتل سازمان هواشناسی حج عمره
بانک مرکزی قیمت دلار قیمت خودرو خودرو بازار خودرو قیمت طلا ایران خودرو سایپا دلار بورس مالیات تورم
کتاب ترانه علیدوستی امیر تتلو سینمای ایران تلویزیون سریال سینما نمایشگاه کتاب حج تئاتر فیلم سینمایی سعدی
سازمان سنجش دانش بنیان دانشجویان کنکور ۱۴۰۳ دانشگاه آزاد اسلامی اینترنت
رژیم صهیونیستی اسرائیل آمریکا غزه روسیه فلسطین جنگ غزه چین ترکیه اوکراین حماس اتحادیه اروپا
فوتبال پرسپولیس استقلال فوتسال باشگاه پرسپولیس تیم ملی فوتسال ایران رئال مادرید بارسلونا بازی باشگاه استقلال سپاهان لیگ برتر
هوش مصنوعی ایلان ماسک ژاپن همراه اول ناسا تلگرام تبلیغات اپل فناوری موبایل سامسونگ گوگل
پیری یبوست دمنوش صبحانه فشار خون