سه شنبه, ۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 23 April, 2024
مجله ویستا

سوره‌ کافرون‌


سوره‌ کافرون‌
● نزول‌ سوره‌ كافرون‌
سوره‌ «كافرون‌»با ۶ آیه‌، ۲۶ كلمه‌ و ۹۴ حرف‌، هجدهمین‌ سوره‌ای‌ است‌ كه‌ در مكه‌ بر وجود مقدس‌ پیامبر اسلام‌(ص‌)نازل‌ شد است‌.این‌ سوره‌ درباره‌ جمعی‌ از كافران‌ قریش‌ نازل‌ شد.آنان‌ حارث‌ بن‌ قیس‌ سهمی‌، عاص‌ بن‌ وائل‌، ولیدبن‌ مغیره‌، اسود بن‌ عبد یغوث‌ زهری‌، اسود بن‌ مطلب‌، امیه‌ بن‌ خلف‌ و دیگران‌ از كفار قریش‌ بودند كه‌ بعد از گسترش‌ تبلیغ‌ اسلام‌ در سالهای‌ آغازین‌ بعثت‌، جهت‌ مصالحه‌ و توافق‌ به‌ پیامبر اسلام‌(ص‌)گفتند:«ای‌ محمد بیا و با ما موافقت‌ كن‌ و تابع‌ دین‌ ما شو، تا ما نیز تابع‌ دین‌ تو شویم‌.بنابراین‌ تو یك‌ سال‌ معبودان‌ ما را پرستش‌ نما تا ما نیز یك‌ سال‌ پرستش‌ معبود تو كنیم‌;در نتیجه‌ اگر دین‌ تو بهتر از دین‌ ما بود، ما شریك‌ تو شده‌ و از آن‌ بهره‌مند می‌شویم‌ و اگر دین‌ ما بهتر از دین‌ تو بود، تو شریك‌ ما شده‌ و از آن‌ بهره‌مند شو».
پیامبر(ص‌)فرمود:«به‌ خداوند پناه‌ می‌برم‌ از آنكه‌ غیر او را در عبادت‌ شریك‌ او سازم‌».سپس‌ كافران‌ گفتند:«پس‌ تو خدایان‌ و بتهای‌ ما را احترام‌ كن‌ و آنها را ببوس‌ و تصدیق‌ كن‌، تا ما خدای‌ تو را پرستش‌ كنیم‌».آنگاه‌ پیامبر(ص‌)فرمود:«منتظر می‌مانم‌ تا فرمان‌ خدایم‌ برسد و اگر خدایم‌ بر چنین‌ توافقی‌ موافقت‌ كند، من‌ نیز موافقم‌».
● فرمان‌ خدا
‌«ای‌ پیامبر خطاب‌ به‌ كافران‌ بگو كه‌ ای‌ كفر پیشگان‌ من‌ نخواهم‌ پرستید آنچه‌ را كه‌ شما اكنون‌ می‌پرستید و شما پرستشگر آن‌ كسی‌ كه‌ من‌ او را می‌پرستم‌، نیستید...»;زیرا عشق‌ و ایمان‌، امری‌ قلبی‌ است‌ و هرگز با توافق‌ و یا قرارداد حاصل‌ نمی‌شود.لذا پیامبر(ص‌)به‌ فرمان‌ خداوند مردم‌ را به‌ این‌ نكته‌ توجه‌ می‌دهد كه‌ عبادت‌ ظاهری‌ معنای‌ واقعی‌ خود را در ایمان‌ به‌ معبود پیدا می‌كند;یعنی‌ اگر آن‌ ایمان‌ و باور قلبی‌ نباشد، اعمال‌ ظاهری‌ به‌ اسم‌ عبادت‌، ارزشی‌ ندارد و این‌ كارها هرگز به‌ معنای‌ پرستش‌ نیست‌.
●سپس‌ خداوند می‌فرماید:«بگو و من‌ پرستشگر آنچه‌ كه‌ شما پرستش‌ می‌كردید، نبودم‌»;یعنی‌ شما در زمان‌ جاهلیت‌ بتها را پرستش‌ می‌كردید، اما من‌ آنها را عبادت‌ نمی‌كردم‌.حال‌ چگونه‌ ممكن‌ است‌ بعد از بعثت‌ به‌ نبوت‌، حاضر باشم‌ به‌ جهت‌ جذب‌ كردن‌ شما و همكاری‌ با شما، بتهایتان‌ را عبادت‌ كنم‌؟
‌«و شما پرستشگر آنچه‌ من‌ پرستش‌ می‌كنم‌، نیستید».
این‌ تكرارها در سوره‌ «كافرون‌»به‌ جهت‌ تاكید است‌ و این‌ كه‌ هرگز، تحت‌ هیچ‌ شرایطی‌ چنین‌ توافقی‌ در معاوضه‌ بین‌ عبادت‌ پروردگار با پرستش‌ بتها قابل‌ قبول‌ نیست‌ و حرفهای‌ كفار قریش‌ كه‌ می‌گفتند ما یك‌ سال‌ خدای‌ تو را عبادت‌ می‌كنیم‌ و تو نیز یك‌ سال‌ بتهای‌ ما را عبادت‌ كن‌، قابل‌ قبول‌ و اجرا نمی‌باشد.
● اسلام‌ و دین‌ دیگر
‌وقتی‌ خداوند استدلال‌ پذیرش‌ و نشانه‌های‌ ایمان‌ به‌ اسلام‌ را بیان‌ داشت‌، آنگاه‌ به‌عنوان‌ یك‌ دیدگاه‌ در مقابل‌ دین‌ دیگر می‌فرماید:ای‌ پیامبر به‌ كافران‌ بگو دینتان‌ برای‌ خودتان‌ باشد و برای‌ من‌، دین‌ اسلام‌ است‌;یعنی‌ برای‌ شما كافران‌ كه‌ دین‌ اسلام‌ را نمی‌پذیرید، اصراری‌ نیست‌ كه‌ من‌ در مدت‌ زمان‌ معین‌، به‌ دین‌ شما باشم‌ و شما در مدت‌ زمانی‌ دیگر، به‌ دین‌ من‌ باشید.بلكه‌ هر كس‌ به‌ دین‌ خودش‌ مدتین‌ باشد.
‌بنابراین‌ اسلام‌ در مقابل‌ دین‌ و عقیده‌، مداهنه‌ و مجامله‌ را نمی‌پذیرد.حد بین‌ كفر و ایمان‌ باید معلوم‌ باشد تا كافران‌ به‌ كیش‌ و مرام‌ خویش‌، و مومنان‌ به‌ دین‌ و ایمان‌ خود متدین‌ و مومن‌ باشند.سوره‌ «كافرون‌»نیز این‌ موضوع‌ را ثابت‌ می‌كند كه‌ همراهی‌ با كفر كافران‌ و به‌ شكل‌ آنها درآمدن‌ و تا حدودی‌ مرام‌ آنان‌ را پذیرفتن‌، چیزی‌ از دشمنی‌ آنان‌ علیه‌ دین‌ كم‌ نمی‌كند و آنان‌ هرگز دلخوشی‌ از مومنان‌ نخواهند داشت‌ و این‌ معامله‌ در معاوضه‌ دین‌ و عقیده‌، تنها فریبی‌ است‌ تا مومنان‌ را از خوشنامی‌ در جامعه‌ بیندازد و به‌ مردم‌ اثبات‌ كند كه‌ مدعیان‌ تبلیغ‌ دین‌ نیز، اهل‌ معامله‌ هستند و اگر چنین‌ رخ‌ دهد، افكار عمومی‌ اعتماد خود را به‌ مبلغان‌ دین‌ از دست‌ می‌دهد و آنگاه‌ مبلغان‌ دین‌ همانند سوداگران‌ دنیا، در یك‌ صف‌ قرار می‌گیرند.
‌بنابراین‌ هیچ‌گاه‌ مومنان‌ نباید بر این‌ تصور باشند كه‌ اگر با دشمن‌ همراهی‌ كنند، دشمن‌ با آنها كاری‌ نخواهد داشت‌;بلكه‌ دشمن‌ در اولین‌ فرصت‌، آنجا كه‌ منافعش‌ ایجاب‌ كند، این‌ همراهی‌ را نقض‌ می‌كند و مبلغان‌ دین‌ را نابود می‌سازد.پس‌ فصل‌ مشتركی‌ بین‌ كفر كافران‌ و ایمان‌ مومنان‌ نیست‌ و مومنان‌ باید حریم‌ خود را از كافران‌ محفوظ بدارند و به‌ آنان‌ بفهمانند شرك‌ و ایمان‌ قابل‌ توافق‌ و معاوضه‌ نیست‌.
‌هنگامی‌ كه‌ سوره‌ «كافران‌»بر پیامبر(ص‌)نازل‌ شد، حضرت‌ به‌ مسجد الحرام‌ در مكه‌ تشریف‌ بردند و در میان‌ كفار قریش‌ كه‌ آنجا نشسته‌ بودند، ایستاد و سوره‌ را قرائت‌ فرمودند و چون‌ كفار این‌ سوره‌ را شنیدند، از همراهی‌ آن‌ حضرت‌ با آنها مایوس‌ شدند و پس‌ از آن‌ بر شدت‌ اذیت‌ و آزار خود نسبت‌ به‌ پیامبر(ص‌)افزودند.
● ثواب‌ خواندن‌ سوره‌ كافرون‌
‌از حضرت‌ رسول‌(ص‌)روایت‌ شده‌ است‌:«هر كس‌ كه‌ سوره‌ كافرون‌ را تلاوت‌ كند، چنان‌ باشد كه‌ ربع‌ قرآن‌ را قرائت‌ كرده‌ و از شرك‌ مبرا گردد»و از جبیربن‌ مطعم‌ نیز نقل‌ است‌ كه‌ حضرت‌ پیامبر(ص‌)فرمود:ای‌ جبیر اگر می‌خواهی‌ در مسافرت‌ با ابهت‌ و از بلایا مصون‌ باشی‌ و در كثرت‌ بردیگران‌ پیش‌ بگیری‌، سوره‌های‌ چهار «قل‌»و سوره‌ «فتح‌»را بخوان‌ و بر خواندن‌ آنها مدوامت‌ كن‌.
‌جبیر گفت‌:من‌ بر خواندن‌ آن‌ سوره‌ها مواظبت‌ كردم‌ و وعده‌های‌ رسول‌ خدا(ص‌)درباره‌ من‌ تحقق‌ یافت‌.
منبع : خانواده سبز


همچنین مشاهده کنید