اهمیت ورزش

ورزش شامل فعالیت هر كس با یك منظور و در محیطی متفاوت با محیط روزانه برای مسابقه، لذت بردن، برای كسب برتری، برای پیشرفت مهارت یا تركیبی از تعدادی از این هاست. تفاوت منظور همراه با در نظر گرفتن مهارت فرد یا گروه یا دلیری علامت مشخصه ورزش است.
بنابراین پریدن از روی یك مانع در مقابل دیدگان هزاران نفر در یك میدان سرپوشیده ورزش است در حالی كه پریدن از روی یك چشمه هنگام پیاده روی در روستا فقط تلاش برای خیس نشدن پای فرد است.
انواع مختلفی از ورزش وجود دارند و انسان ها قسمت مهمی از وقت، پول و دلبستگی خود را نه فقط به عنوان شركت كننده بلكه به عنوان تماشاگر به آنها اختصاص می دهند.
ورزش امروزه در جهان بوسیله مبدل شده كه انسان ها با هم متحد و آشنا كرده و بین آنها پیوند اخوت و برادری برقرار می كند و مهمترین هدف و وظیفه ورزش همین است. ایجاد مودت و دوستی بین ورزش كاران كه هرچند در میدان رقیب هم هستند اما در خارج از میدان به عنوان رفیق همدیگر می باشند.
ورزش تركیبی از فعالیت های فیزیكی عادی و معمول و مهارت های شخصی و به عنوان تفریح و یك سری از قوانین كه برای مسابقه، لذت بردن و رسیدن به برتری است. تركیب شخصیت هایی با مهارت های متفاوت در یك ملت، شجاعت و دلاوری آن ملت را افزایش می دهد.
● فواید ورزش
اكثر مردم بر این موضوع واقفند كه ورزش، بخش مهمی از نحوه زندگی است. ورزش منظم سلامت جسمی و عقلی را حفظ می كند و قادر است، خطر پیدایش بیماری های مزمن را كاهش دهد، امید به بقا را افزایش دهد و كیفیت زندگی را در طول سال های آینده بهبود بخشد. اگر ورزش را جزیی از برنامه روزمره خود نمایید، احتمالاً در خواهید یافت كه انرژی بیشتری برای انجام فعالیت های روزانه معمول، (مثل خرید، كار منزل، مراقبت از كودك و باغبانی) دارید.
نداشتن فعالیت بدنی عامل زمینه ساز بسیاری بیماری ها و معلولیت هاست.
این مسئله هر سال باعث ۲ میلیون مرگ در دنیا می شود، خطر بیماری های قلبی، دیابت و چاقی را دو برابر می كند، خطر ابتلا به سرطان ها به خصوص سرطان روده بزرگ رو زیاد می كند و باعث زیاد شدن فشار خون، افسردگی و اضطراب می شود در حالیكه فعالیت بدنی منظم حتی در حد متوسط، یكی از ساده ترین راه های حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری های قلبی، دیابت، چاقی و پوكی استخوان است.
فعالیت بدنی انرژی را زیاد می كند، كلسترول مضر را در بدن پایین می آورد، به كنترل فشار خون كمك می كند، و در كنار همه این ها ابتلا به سرطان ها به خصوص سرطان روده بزرگ را كم می كند.
● تاریخچه ورزش
اصل ورزش را از یونان دانسته اند كه به منظور چابكی بدن و ایجاد قوّت انجام می یافت و پاروزنی، بوكس، كشتی، شنا، شمشیرزنی، تیراندازی، اسكی و ورزش هایی چون بیس بال، سافت بال و بسكتبال و انواع فوتبال و چوگان بازی، والیبال، گلف، انواع تنیس، شنا، پرتاب وزنه و ... جزو ورزش محسوب می شوند.
اولین ملتی كه ژیمناستیك را بنیان و آن را نام نهاده اند، یونانیان قدیم بوده اند كه ابتدا اصول ورزش در یونان خیلی خشن و ناصحیح بود و اولین نتیجه از ورزش را بزرگ نمودن عضلات بدن می دانستند، بعدها ورزش در یونان به شكل ریسمان بازی درآمد و برای آن اهمیت زیادی قایل بودند و عمل كنندگان آن را آكروبات می نامیدند و این نوع حركات را آكروباتیك می گفتند.
به محل هایی كه در آنجا ورزش می نمودند، ژیمنازیوم گفته می شد، كه مهمترین آنها یكی لیسه و دیگری آكادمی نام داشت و چون مردم در آن محل ها لخت ورزش می كردند، كلمه ژیمناز از كلمه گیمنوس كه به معنای لختی است و به آن محل ها نام نهادند و بعداً عموم ورزش های بدنی نیز ژیمناستیك نام گذاشته شد.
مورخ مشهور، ویل دورانت می نویسد: آن (مدینه فاضله بچه ها) فنون خانه داری را به دختران و فنون شكار و جنگ را به پسران می آموختند و به پسران آموزش می دادند كه چگونه شكار كنند و ماهی بگیرند و شنا كنند و همچنین شخم زدن كشت زارها، دام گستری، دامپروری و نشانه روی با تیر و نیزه را می آموختند، تا در جمع مخاطرات زندگی توان محافظت و حراست از خویش را دارا باشند.
اما اگر بیشتر در مسأله دقت كنیم، در خواهیم یافت تعلیم و تربیت در حقیقت با پیدایش و سكنا گزیدن بشر در روی زمین آغاز شده است. خاك و سنگ و كوه و تپه و دریا و جنگل و جویبار و دیگر مظاهر طبیعت و نیز خود زندگی و نیازهای آن، نخستین كتاب های درسی نوع بشر بوده اند.
از قدیم ترین روزگاران و حتی پیش از پیدایش خط، نیاز به تأمین خوراك و پوشاك از راه شكار حیوانات و احتیاج به كسب توانایی برای مقابله با خطرهای طبیعی و دشمنان گوناگون، جوامع كهن بشری را واداشته بود كه به امر تربیت بدنی، به عنوان یكی از مهمترین امور زندگی توجه نمایند و این حقیقت را دریابند كه قدرت، استقامت، مهارت و سرعت را كه در زندگی انسان ها از اهمیتی برخوردار است، می توان با بهره گیری از تمرین ها و فعالیت های جسمانی تا حد قابل ملاحظه ای تقویت كرد.
وقتی دولت ها و حكومت ها تشكیل و تأسیس شدند، رهبران آنها متوجه شدند كه برای حفظ یا گسترش مرزهای خود، نیازمند بازوان توانایی هستند كه در جنگ ها بتوانند پیروزی را برای آنها به ارمغان آورند؛ ویل دورانت در این باره می نویسد:
از ضروریات دولت ها و تأكید بر روی حفظ نیروی جسمانی، پیروزمندی در جنگ هایی بوده است كه متكی بر قدرت بدنی و نیرومندی جسمانی بوده است، و نیرومندی حاصل نخواهد شد، مگر در ورزش هایی كه در بازی های المپیك مقرر گردیده است.
در توجه انسان به تربیت جسم و توانمندی، عوامل زیر نقش اساس داشته است:
· انسان اولیه در جناح مبارزه با طبیعت، كه از بدو تولد تا سپری شدن عمر او را تهدید می كرده، ضرورت نیرومندی را دریافته است.
· از طرفی بر اثر قهر طبیعت، ناچار به مهاجرت برای یافتن معاش بوده و در این مهاجرت در برخورد با دیگر اقوام، برای حفظ بقای خویش و بقای اجتماعی.
· و از جناح نیازهای فیزیولوژیك كه برای ارضای نیازهای طبیعی خویش و خانواده، به ویژه نظام معیشتی جدیدی كه در اثر مهاجرت برای او ایجاد می گردید.
● تاریخچه ورزش در ایران
اما در خصوص تاریخچه ورزش در ایران باید گفت: در میان كشورهای مشرق زمین، بی گمان ایران تنها كشوری بود كه در نظام تعلیم و تربیت خود بیشترین الویت را به ورزش و تربیت بدنی داده بود، چه در حالی كه چینیان به امر ورزش و تربیت بدنی توجه چندانی نداشتند و هندوان نیز پرورش تن و فعالیت های بدنی را گاه مذموم هم می دانستند، ایرانیان به اهمّیت و ارزش توانایی و سلامتی بدن به عنوان وسیله بسیار مهمی برای فراهم آوردن ارتشی سلحشور و پیروزمند، پی برده بودند.
▪ هرودوت، مورخ مشهور یونانی می نویسد:
ایرانیان از پنج سالگی تا بیست سالگی سه چیز را می آموختند:
۱) سواری
۲) تیروكمان
۳) راستگویی
جوانان تمرینات روزانه را از طلوع آفتاب با دویدن و پرتاب سنگ و پرتاب نیزه آغاز می كردند، و از جمله تمرینات معمولشان، ساختن با جیره اندك و تحمل گرمای بسیار و پیاده روی های طولانی و عبور از رودخانه، بدون تر شدن سلاح ها و خواب در هوای آزاد بود. سواری و شكار نیز دو فعالیت معمول و رایج بود و جستن بر روی اسب و فرو پریدن از روی آن در حال دویدن و به طور كلی سرعت و چالاكی، از ویژگی های سواركاران سوار نظام ایران بود.
به خصوص درباره دوران پارت ها یا اشكانیان و پیدایش كلمه پهلوان باید گفت: شرح فتوحات این قوم آریایی و حكومت پانصد ساله آنها پر از دلاوری ها و كوشش های این مردم است. كلمه پهلوان و پهلوانی، ریشه پارتی است كه هر فرد زورمند را منتسب به پارت یا پرتو و پهلو دانسته اند. اینان مردمی جنگجو و شكارچی بودند.
▪ هنستین، مورخ یونانی می نویسد:
پارت ها جنگ و شكار را دوست داشتند. این قوم از دوران طفولیت تا به هنگام كهولت همیشه با ورزش و تمرینات سخت جنگی و شكار بار آمده بودند.
● نگاهی اجمالی به اهمیت ورزش
امروزه ورزش یك از اموری است كه به عناوین مختلف در جهان مطرح شده و گروه زیادی به اشكال گوناگون با آن سرو كار دارند. برخی از مردم، ورزشكار حرفه ای اند و گروهی ورزشكار آماتور.
گروهی طرفدار و علاقه مند به ورزش و دیدن برنامه ها، مسابقات و نمایش های ورزشی بوده، و عده ای نیز از راه ورزش امور زندگی خویش را می گذرانند.
وزارتخانه ها و ادارات ورزشی فراوانی تأسیس شده و مخارج زیادی صرف ورزش، ساختن استادیوم ها، مجتمع ها و باشگاه های ورزشی و نیز وسائل و لباس های ورزشی و یا تماشای مسابقات ورزشی می شود. بخش های قابل توجهی از برنامه های تلویزیون، رادیو، مجلات و سایر رسانه های گروهی، به ورزشی و اخبار ورزشی اختصاص دارد و خلاصه ورزش یكی از اموری است كه در جهان به صورت جدّی مطرح بوده و از جهات مختلف دارای اهمیت می باشد.
حركت و جنبش از ویژگی های حیات انسان و دارای انگیزه و ریشه ای در سرنوشت او و عاملی برای رشد و سلامت و نشاط اوست. انسان نیازمند به حركت و ناگزیر از حركت است. منع انسان از حركت نه تنها موجب توقف رشد بلكه سبب افسردگی، بروز رفتار ناهنجار و از دست رفتن شور و نشاط زندگی وی می گردد.
نیاز انسان به حركت و فعالیت در طول تاریخ اهمیت داشته است. تربیت بدنی و ورزش جزء لاینفك تعلیم و تربیت هر جامعه و همراه با ارزشهای فردی و اجتماعی می باشد و وسیله ای برای رسیدن به سلامت جسمی و روحی نسل جوان ماست.
نباید چنین تصور شود كه تربیت بدنی امری بی ارزش و تفننی است؛ برعكس، باید آن را جزء مهمی از زندگی به شمار آورد. مفاهیمی مانند تندرستی، بهداشت، رشد مردمی و اجتماعی و سلامت روحی ارتباط نزدیكی با ورزش و تربیت بدنی دارد.
● اهداف عمده تربیت بدنی در تاریخ زندگی انسان عبارت است از:
حفظ سلامت، تعمیم بهداشت رشد و تقویت قوای جسمی، آمادگی برای فعالیت دفاعی، كسب شادابی و نشاط و میل به موفقیت در وظایف شغلی و حرفه ای.
اهداف فوق تا به امروز با مختصر تغییری در نزد اكثریت جوامع بشری ترغیب می شود و بر حسب ضروریات بر یك یا چند هدف تأكید بیشتری به عمل می آید.
● تندرستی در ورزش
آموزش بهداشت، آمادگی كلی فرد یعنی بهداشت جسمانی، ذهنی، اجتماعی، هیجانی و روانی را درنظر دارد. بهداشت دارای سه بخش آموزشی، خدماتی و بهداشت محیط زیست است.
آموزش اصول زندگی سالم از اهداف بخش آموزشی است. آموزش بهداشت توسط مؤسسات تربیتی مراكز بهداشت عمومی و برنامه های خصوصی صورت می گیرد كه تمام رده های سنی از پیش دبستانی تا سالمندان را در بر می گیرد.
برنامه های آموزشی شامل پیشگیری از بیماری ها، بهداشت روانی تغذیه، آمادگی جسمانی، كاهش اضطراب و فشار روانی و مبارزه با سوء استفاده از داروهای الكل است.
بخش خدماتی دومین بخش آموزش بهداشت است. خدمات ارائه شده در این بخش برای توسعه و حفظ بهداشت عمومی در یك سطح رضایت بخش و قابل قبول است. این خدمات در تمام مراكز تربیتی عرضه می شود و امروزه بخش مكول خدمات بهداشتی كارمندی است كه به وسیله اتحادیه ها ارائه می شود و شامل معاینات منظم چشمی، مراقبت از فشار خون و كلسترول و معاینات دسته جمعی برای تشخیص سرطان است.
بخش بهداشت محیط زیست در وهله اول توسعه ی محیط زیست بهداشتی، سالم و امن را مورد توجه قرار می دهد. به منظور اطمینان از آلوده نبودن محیط نبودن محیط زیست به سموم شیمیایی و مواد عفونی، استانداردهای زیست محیطی توسعه یافته اند.
پیشگیری از بیماری های قلبی، فشار خون، دیابت، پوكی استخوان، چاقی، مشكلات روحی و هم چنین تقلیل موارد حمله ی قلبی و حفظ توانایی برای زندگی مستقل در سنین پیری، از مزایای مداوم جسمانی است. افراد غیر فعال از طول عمر كمتری نسبت به افراد فعال است.
نقش مهم و مؤثر فعالیت های بدنی در حفظ تندرستی مؤّید ارتباط ماهیت بهداشت و تربیت بدنی و ورزش است.
آمادگی جسمانی وابسته به تندرستی، با توسعه و نگهداری آن دسته از عواملی كه از طریق پیشگیری و درمان بیماری ها تأمین كننده ی سلامت هستند در ارتباط است.
آمادگی وابسته به تندرستی در قابلیت عمل كرد و حفظ یك الگوی زیستی سالم مؤثر است. بنابراین آمادگی جسمانی وابسته به تندرستی، در طول زندگی از اهمیت برخوردار است.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان