روز های دشوار صدراعظم

یك سال پیش نخستین سیاستمدار شرق تبار آلمانی به كاخ صدراعظمی برلین راه یافت. آنگلا مركل از روز اول چهره خبرساز اروپا شد. تصویر این چهره دموكرات مسیحی بر صفحه همه رسانه ها و جراید نشست چون او نخستین زنی بود كه بر بالاترین جایگاه سیاست در آلمان و اروپا تكیه می زد. هنوز پس از یك سال صدارت او بر آلمانی كه گزینه محبوبی چون گرهارد شرودر را پیش رو داشت یك معمای سیاسی است. زمان زیادی سپری نشد كه نگاه ها نسبت به صدراعظم مركل برگشت و آلمان های ناراضی از احزاب، زمزمه اعتراض سر دادند. نتایج آخرین نظرسنجی ها درباره كارنامه مركل برای شركایش ناامیدكننده بود. فقط سیاست داخلی دولت مركل نیست كه مایه رنجش ژرمن ها شده است. در عرصه دیپلماسی نیز به گواهی این نظرسنجی ها او حضوری ضعیف داشته است. به این ترتیب شرق نشینانی كه در انتخاب مركل، آرزوی احیای غرور و اقتدار برلین را داشتند اكنون خود را با چهره ای غربگرا مواجه می بینند كه نقش جهانی آلمان را فقط در سایه آمریكا می جوید. گفت گوی چالش انگیز روزنامه بیلد از این نظر در خود توجه است.
آن طور كه پیشاپیش اعلام كرده بودید، می خواهید موفقیت دولت شما با میزان رضایت مردم از این دولت سنجیده شود. امروز موافقت با احزاب ائتلاف بزرگ در پایین ترین سطح است.
۶۱ درصد آلمانی ها از نحوه عملكرد دو حزب ناراضی هستند. چرا مردم دلزده و مأیوس شده اند؟
به گمان من این نارضایتی زودگذر و درواقع تصویری است كه مردم از وضعیت امروز، پیش روی خود مجسم كرده اند. بخش عمده این نارضایتی ها ناشی از انتظارات فراوان مردم از دولت است. ما باید بودجه را سروسامان می دادیم و بالطبع صرفه جویی های اعمال شده در بودجه، تك تك افراد را آزرده خاطر می كند. من هم می دانم كه افزایش مالیات ها بر دوش شهروندان سنگینی می كند اما به علت همین تدابیر همه جانبه در آینده بودجه ای متعادل و معقول، همچنین پایین ترین سطح بدهی های دولت را پس از اتحاد دو آلمان خواهیم داشت. اگر مردم ببینند كه زحماتشان برای افزایش رشد اقتصادی، ایجاد موقعیت های شغلی جدید و همچنین كم شدن بدهی های دولت هدر نرفته است، نتیجه نظرسنجی ها دوباره به مسیر طبیعی خود برمی گردد. سیاست دولت عملی كردن تصمیماتی است كه زمینه بهبود اوضاع را در آینده فراهم می كند.
● آیا این سیاست معقولی است كه فاصله دولت و مردم زیاد شود؟
نحوه تعامل میان دولت و مردم به طور چشمگیری دشوارتر از ۲۰ سال قبل شده است. وقتی ما بسیار روی تصمیمات پافشاری می كنیم بسیاری از مردم این تأكید را به منزله نوعی نزاع میان دولت و خودشان قلمداد می كنند. خیلی ها تمایل دارند وقتی تصمیمی گرفته می شود، بی معطلی و بلافاصله واكنش و عكس العمل منفی از خود بروز دهند، به هر حال دموكراسی نیازمند و مستلزم بحث و گفت وگوست.
این طور به نظر می رسد بیشتر شهروندان آلمانی باور دارند كه سیاست های دولت نمی تواند هیچ تغییری در وضعیتشان ایجاد كند.
ما به مردم نشان می دهیم كه اصلاحات انجام شده حتی از دروه پارلمان های قبلی كه از اتحاد دو آلمان پشتیبانی می كردند پربارتر و با ارزش تر است. اما بالطبع هنوز كارهای فراوانی برای انجام دادن باقی مانده است.
پس از توافق دو حزب بزرگ آلمان برای تشكیل دولت، ائتلاف این شعار و عنوان را برگزید كه: «همه با هم برای آلمان» اكنون بعد از گذشت یك سال معاون شما این عبارت را به كار برده است كه: «فریاد بر ضد دموكرات مسیحی ها» این عقیده یك نفر مخالف دولت نیست بلكه نظر یك سیاستمدار و همكار ائتلاف است. آیا باور به توان و قدرت ائتلاف تصوری واهی و دور از واقعیت بود؟
به هیچ وجه. ما همگی در ائتلاف، همكاری خوبی داریم و برنامه ها و تصمیمات مهمی را عملی كرده و می كنیم. بالطبع احزاب ما كماكان هویت خودشان را حفظ كرده اند و می خواهند به خصوص قبل از تشكیل كنگره حزبی اشان، تصویری اینچنینی از خود بروز دهند. حزب دموكرات مسیحی هم همین طور، با وجود این ائتلاف ممكن است همچنان به كار خود ادامه دهد.
● كسب درآمدهای مالیاتی و همچنین پایین آمدن نرخ بیكاری در ماه های اخیر موفقیت هایی است كه دولت شما به دست آورده است، اما چرا این كامیابی ها نام آنگلا مركل را نزد مردم تداعی نمی كند؟
به نظر من آلمانی ها در حالت انتظار به سر می برند و واكنش های محتاطانه ای از خود بروز می دهند.
آن ها در سالهای گذشته اخبار بسیاری شنیده اند كه چندان اوضاع را بهبود نبخشیده است. ما در آلمان به رشد اقتصادی مناسب برای مدت زمان طولانی نیاز داریم. فقط در این حالت است كه مردم دوباره اعتماد و اطمینان لازم را به دست می آورند و كار دولت و صدراعظم برای آنها تداعی خواهد شد.
● خانم صدراعظم، آلمان در ابتدای سال ۲۰۰۷ میزبان كنفرانس سران اتحادیه اروپا و همچنین كنفرانس گروه ۸ است. آیا پرداختن به مسائل بین المللی فرصتی برای تمركز بر سیاست های داخلی باقی می گذارد؟
من به شدت پیگیر سیاست ها و مسائل داخلی هستم و آنها را دنبال خواهم كرد. دومین سال فعالیت پارلمان جدید بسیار مهم است ما قادریم به طرح های جدید دیگری هم بپردازیم.
● چه طرح هایی؟
برای بسیاری موارد تصمیمات مهمی را می خواهیم بگیریم: بازسازی نظام اداری، بیمه های خدمات درمانی و بهداشت، هم جوشی و سازگاری هر چه بیشتر با خارجی ها، تأمین انرژی، ایجاد اشتغال، طرح پرداخت حقوق های تلفیقی كه پرداخت دستمزد كارگران را هم از طرف دولت و هم از طرف كارفرما شامل می شود و بالاخره دومین اصلاحات در نظام فدرالیستی آلمان.
● آیا قرارداد فعلی ائتلاف برای انجام طرح ها كفایت می كند یا نیاز به دور دوم ائتلاف دارید؟
آنچه مربوط به سیاست های داخلی باشد با ائتلاف فعلی انجام شدنی است و سایر موارد هم نیاز به قرارداد تازه میان دوحزب ندارد. ما ارزیابی ها را برای تشكیل یك بازار مشترك اروپایی- آمریكایی آغاز كرده ایم و این هم از آن روست كه بعضی كشورهای صنعتی در حال حاضر خودشان چوب لای چرخ می گذارند و این امر به رقابت بین المللی آسیب می رساند. یك نكته تعیین كننده قوانین حاكم بر بازار مالی است كه ممكن است هماهنگ تر و بهتر از وضعیت فعلی باشد.
از این حرف، طنین یك جهانی شدن به گوش می رسد. آیا آلمانی ها نباید از همین حالا از چنین چیزی بترسند؟
درست است و به علت همین نگرانی ها، موضوع در حال حاضر بر سر چارچوب های لازم و صورت بندی سیاسی مسأله است. این امر از عهده آلمان به تنهایی برنمی آید، آنجا كه به منابع مشترك مربوط می شود ما به اروپا و آمریكا هم نیاز داریم.
● خانم مركل، یك سال قبل در مراسم سوگندتان به عنوان صدراعظم جدید آلمان این كلام را بر زبان آوردید كه: «نیاز به كمك خداوند دارم و به نام او سوگند یاد می كنم.» چندبار تاكنون به كمك های خداوند احتیاج پیدا كرده اید؟
این بخش از مراسم سوگند صدراعظم، اعتراف و اقرار به این معناست كه همه آنچه می توانم انجام بدهم و آنچه كه نمی توانم، فقط در دست من قرار ندارد. انسان قادر مطلق نیست بلكه فقط با وقوف به مسئولیتش در چارچوب امكاناتش می تواند عمل كند.
● آیا تاكنون از پیشنهاد گرهارد شرودر استفاده كردید مبنی بر اینكه او می تواند در بعضی از مسائل به شما مشورت بدهد؟
نه، ما فقط در مورد ربوده شدن «سوزانه استهوف» باستان شناس آلمانی كه سال گذشته در عراق اتفاق افتاد با هم تماس داشتیم، اما بعد از آن در ارتباط با وظایف صدراعظم مراوده ای نداشته ایم. اگر نیاز به مشاوره با سوسیال - دموكرات ها داشته باشم هستند كسانی كه با علاقه به من كمك كنند.
● مقام صدراعظمی چه تغییری در شما به وجود آورده است؟
هر كس در هر شغلی ممكن است تغییر كند. این پست به من هم امكانات و موقعیت های جدید و دیدگاه و نگرش های تازه نسبت به مسائل داده است.
● تلخ ترین روز كاریتان چه روزی بوده است؟
سخت ترین روز من همین امسال بود كه مربوط می شد به ماجرای ربوده شدن دو آلمانی در عراق. آن روزها عجز و ناتوانی خودم را حس كردم. وقتی این دو آلمانی لایپزیكی آزاد شدند بار بزرگی از دوشم برداشته شد.
● بهترین روزتان كی بود؟
در دسامبر سال گذشته بالاخره مشاجره مالی میان اعضای اتحادیه اروپا را حل و فصل كردیم و این باعث خوشحالی من شد و این كه در اواخر سال موفق شدیم بعضی موارد از جمله حق بیكاری و توافق بر سر مالیات شركت ها را سر و سامان بدهیم.
● در خاتمه سؤالی مربوط به گذشته: امروز می دانیم كه چیزی نمانده بود یك سال قبل شما صدر اعظمی آلمان را از دست بدهید. اگر مسائل به دلخواه ونظر گرهاردشرودر پیش رفته بود امروز روی این صندلی به جای شما رقیب هم حزبی تان «ادموند اشتویبر» نشسته بود. آیا به نظرتان سیاست یك داستان مردانه است؟
در این باره چیزی نمی توانم بگویم و زیاد وقت صرف این مسائل نمی كنم. به عنوان صدراعظم باید توجه ام را فقط به آینده معطوف كنم و این همه وقت مرا پر می كند.

مترجم : ایرج جودت

منبع : روزنامه ایران