دفتر جاسوسی آمریکا در باکو علیه ایران

مدتی پیش، «آدام ارلی»، از مقامات آمریكا، اعلام كرد: آمریكا دفترهای ویژه‏ای را در شهرهای ایرانی‌نشین جهان، از جمله «باكو» ‌و «دبی» ‌دایر خواهد كرد. سخن ارلی، این بود كه آمریكا در شهرهای كشورهای گوناگون، كه ایرانیان زیادی در آنها زندگی می‏كنند، دفترهای ویژه‏ای ایجاد كرده و به وسیله این دفترها با ایرانیان ساكن در آن شهرها ارتباط برقرار خواهد ساخت و همچنین از ایرانیان ساكن در كشورهای دیگر، كه رفت‌وآمد آنها به داخل كشور آزاد است، همچون اهرمی برای دخالت در امور داخلی ایران استفاده خواهد كرد.
همچنین اعلام شد كه آمریكا، بودجه‌ خاصی در حدود ۷۵ میلیون دلار برای حمایت از گروه‌های ضد ایرانی اختصاص داده است. اعلام مقامات رسمی آمریكا، مبنی بر اختصاص میلیون‌ها دلار كمك به مخالفان ملت ایران، حركتی در راستای تشویق مخالفان ایران بود. نیز اعلام شد كه بخشی از این پول در اختیار رسانه‏ها قرار می‏گیرد كه این نیز حاكی از آن بود كه رسانه‏ها (شبكه‏های تلویزیونی ضد انقلابی، تجزیه‏طلب، مطبوعات فعال در راستای اهداف جریان تجزیه‌ قومی و...)، جایگاه ویژه‏ای در طرح جدید آمریكا دارند. به بیان دیگر، عملیات روانی و جنگ رسانه‏ای، یكی ازگرایش‏های پررنگ فعالیت دفترهای ویژه آمریكا در شهرهای ایرانی‌نشین است.
در تاریخ ۲۹ آبان ۱۳۸۵، «روزنامه نیویورك تایمز»، اطلاعات دقیق‏تری درباره طرح ویژه آمریكا در شهرهای ایرانی‏نشین منتشر كرد. البته با گذشت مدت‌ها از گشایش دفترهای ویژه‌ آمریكا در برخی شهرهای ایرانی‏نشین‌، اطلاعات منتشر شده در نیویورك تایمز برای تحلیلگران سیاسی به ویژه پژوهشگران مسائل ایران، اطلاعات مهمی به شمار نمی‏رفت، زیرا طبیعی است كه باگذشت مدت‌ها از فعالیت برخی دفترهای ویژه ضد ایرانی آمریكا، اطلاعات پیرامون آنها، رفته‌رفته منتشر می‏شد. البته باید این نكته را نیز در نظر داشت كه آمریكا از آغاز، قصد پنهان كردن فعالیت این دفترها را نداشت و چنان كه گذشت، آدام ارلی و رایس آشكارا اعلام كرده بودند كه دفترهای ویژه آمریكا در شهرهای ایرانی‏نشین، به ویژه باكو و دبی دایر خواهد شد.
با این حال، مقاله نیویورك تایمز نكاتی دارد كه آگاهی از آنها مفید است. این روزنامه درباره فعالیت‏های ضد ایرانی دفتر ویژه آمریكا در دوبی می‏نویسد:«مشكل این است كه شما در داخل این كشور (ایران) نمی‏توانید فعالیت كنید؛ بنابراین، به فعالیت در كشورهای اطراف روی می‏آورید.
نیكلاس برنز، معاون وزیر امور خارجه آمریكا در مسایل سیاسی، گفت: دفتر دوبی، نقش مشابه ایستگاه ریگا در لیتوانی را دارد كه در زمان قطع روابط سیاسی بین مسكو و آمریكا، مهم‏ترین مركز جمع‏آوری و به دست آوردن اطلاعات درباره اتحاد جماهیر شوروی بود. یكی از «NGO»های فعال در دوبی، ایرانیان (ساكن در دوبی) را به كارگاه‌هایی دعوت می‏كند كه در آنها، ایجاد شورش‌های صلح‌آمیز در گرجستان، فیلیپین و دیگر نقاط به آنها آموزش داده می‏شود. مركز درگیری‌های غیر خشن بین‌المللی آمریكا نیز در برگزاری جلسات به آنها كمك می‏كند. جدای از این‌گونه فعالیت‏های آمریكا، دولت بوش از كنگره چندین میلیون دلار بودجه تقاضا كرده تا بتواند برنامه‏های خود را به خوبی اجرا كند. از جمله‌ آنها بودجه‏ای ۷۵ میلیون دلاری است كه به گفته برنز، هم‌اكنون در اختیار آنان است».
تأمل در سخنان معاون وزیر امور خارجه آمریكا، از جمله در «فعالیت در كشورهای اطراف ایران»، «ایستگاه ریگا به عنوان مهم‏ترین مركز جمع‏آوری و به دست آوردن اطلاعات در مورد اتحاد اتحاد شوروی»، به روشنی حاكی از آن است كه دفترهای ویژه ضد ایرانی آمریكا، تنها منحصر به دوبی نبوده و كشورهای «اطراف ایران» ‌را در بر می‏گیرد و دیگر آن كه این دفترها مراكز جمع‏آوری و به دست آوردن اطلاعات و به عبارت روشن‌‏تر، مراكز جاسوسی و براندازی آمریكا علیه ایران است.
● اطراف ایران
تلاش‌های جدید آمریكا برای سازماندهی شورش‌های گسترده سیاسی، مذهبی و قومی در ایران از راه كشورهای اطراف، حاكی از آن است كه تلاش‌های چند ساله آمریكا برای محاصره نظامی ایران (استقرار نیروهای نظامی در افغانستان، عراق، خلیج فارس، كشورهای حاشیه خلیج فارس، جمهوری آذربایجان و ...) نتیجه مطلوب را در بر نداشته است. این دلیلی بر ثبات و استحكام ملت ایران و حكومت جمهوری اسلامی است.
حضور نظامی آمریكا در اطراف ایران، نتیجه‏ای جز نظامی شدن منطقه و گسترش تروریسم و تهدید ثبات و امنیت در بر نداشته است. گشایش دفترهای ویژه برای آموزش شورش به افراد و اعزام آنان به داخل ایران و جمع‏آوری اطلاعات و جاسوسی درباره این كشور، نشان می‏دهد كه آمریكایی‏ها به رویكرد نظامی درباره‌ ایران امید زیادی نبسته‏اند.
اطلاعات منتشر شده در مطبوعات و رسانه‏های ایران از تحركات آمریكا در اطراف ایران، نشان می‏دهد كه ایرانی‏ها اقدامات آمریكا را به دقت زیر نظر گرفته و اقدامات ویژه‏ای برای مقابله با كشورهای همسایه‏ای كه برخلاف اصول همسایگی و حسن همجواری، خاك خود را برای تهدید امنیت ملی ایران در اختیار آمریكایی‏ها قرار داده‏اند، آغاز كرده‏اند. برخی كشورهای همسایه، از جمله امارات كه حكومت آنها استقلال سیاسی لازم را ندارد، تسلیم زیاده‌خواهی‏های آمریكایی‏ها شده و اجازه داده‏اند تا آمریكا از خاك آنها برای تهدید امنیت ملت ایران استفاده كند. به نظر می‏رسد ایرانی‏ها اقدامات هشداردهنده‏ای در حق امارات انجام داده‏اند، اماراتی‏ها این هشدارها را درك كرده‏اند و طبیعی است كه اگر این هشدارها به حد كافی درك نشود و اماراتی‏ها همچنان به همكاری با آمریكا برای تداوم فعالیت «ریگای دوبی» ‌ادامه دهند، ایرانی‏ها باید «شوك‌های تازه‏ای»‌به امارات وارد كنند، چرا كه امارات به ویژه اقتصاد آن به شدت تهدیدپذیر است.
● ریگای استانبول
نبود رژیم ویزا بین ایران و تركیه و سفر سالانه صدها هزار ایرانی به نقاط گوناگون تركیه به ویژه استانبول و سكونت هزاران ایرانی در آن، استانبول را به شهری پر وسوسه برای آمریكا تبدیل كرده است. مقالات و مطالب متعددی كه درباره استانبول و ایران در آمریكا منتشر شده، از جمله كتاب «دشمنت را بشناس»، نوشته «ادوارد شرلی»، نام مستعار یكی از كاركنان سیا در كنسولگری آمریكا در استانبول، حاكی از آن است كه استانبول، شهر پر وسوسه‏ای برای آمریكا جهت جاسوسی درباره‌ ایران، جذب افراد و سازماندهی شورش‏های قومی و سیاسی بوده است.
در دوره‌ جنگ تحمیلی، رژیم صدام نیز تلاش كرد تا از استانبول برای ضربه زدن به ایران استفاده كند. دستگاه اطلاعاتی صدام نیز اقداماتی را در این شهر انجام داد، اما صدای ماجرا، هنگامی پیچید كه برخی از عوامل خرابكاری صدام در استانبول به دست افراد ناشناس كشته شدند و امنیت استانبول زیر سؤال رفت.
حكومت تركیه در مقایسه با برخی كشورهای كوچك اطراف ایران، از استقلال سیاسی بیشتری برخوردار است و می‏تواند با لحاظ منافع ملی خود و اقدامات احتمالی متقابل ایران، اجازه ندهد آمریكا «ریگای استانبول»‌را همچون «ریگای دوبی» ‌فعال كند.
● ریگای باكو
قراین و شواهد، حاكی از آن است كه آمریكا ایستگاه ویژه ضد ایرانی خود را در باكو فعال كرده است. در یك سال گذشته، فعالیت‏های ضد ایرانی در باكو تشدید شده است. این فعالیت‏ها با هدایت ایستگاه آمریكا، هم از سوی برخی احزاب غیر دولتی (طرفدار و یا مخالف حاكمیت باكو) و نیز برخی نهادهای دولتی مانند كمیته‌ دولتی رسیدگی به امور آذری‏های خارج از كشور انجام گرفته است. در اسفند ۱۳۸۴ همایشی به نام «دومین همایش آذری‏های جهان» ‌در باكو برگزار شد كه در آن، عده‏ای از تجزیه‌طلبانی كه در كارگاه‌های آموزشی سیا در آمریكا برای ایجاد اغتشاش در ایران تعلیم دیده‏اند، حضور داشتند. برخی از این افراد در همایش یاد شده و در حضور الهام علی اف علیه تمامیت ارضی ایران سخن گفتند. گزارش‌های منتشر شده در مطبوعات و پایگاه‌های اینترنتی، حاكی از آن است كه برخی افراد از ایران به باكو سفر كرده و در این شهر با دریافت گذرنامه جعلی از راه عوامل آمریكا و اسرائیل به كشورهای دیگری سفر كرده و تحت آموزش‌های ویژه‏ای قرار گرفته‏اند. این افراد در اغتشاشاتی كه در خرداد ماه ۱۳۸۵ در برخی شهرهای ایران از جمله تبریز و اردبیل رخ داده، دست داشتند. این اغتشاشات به صورت آشكار از سوی شبكه‏های تلویزیونی تجزیه طلبی كه از آمریكا پخش می‏شدند، حمایت می‏شد و از سوی دیگر، گردانندگان این تلویزیون‌ها به صورت مكرر در باكو حضور یافته و از سوی برخی شبكه‏های تلویزیونی و احزاب باكو مورد حمایت و تبلیغ واقع می‏شوند.
در آستانه‌ وقوع اغتشاشات خرداد ماه در برخی شهرهای شمال غرب ایران، یكی از احزاب باكو (حزب استقلال ملی به مدیریت فردی به نام اعتبار محمد اف) به طور رسمی در حمایت از اغتشاشات وارد عمل شد و همایشی را در یكی از گران‌ترین هتل‏های باكو (هتل اروپا) با هدف ایجاد هماهنگی برای تداوم شورش و خرابكاری‏ها در ایران با حضور عناصر ضد ایرانی و عوامل آمریكا و اسرائیل برگزار كرد. حزب یاد شده مدت‌ها بود كه به دلیل عدم استطاعت مالی، عملاً تعطیل شده بود و مدیر آن، اعتبار محمد اف، در انزوا بود. فعال شدن ناگهانی این حزب با استفاده از منابع مالی نامعلوم و با هدف سازماندهی شورش و خرابكاری در ایران، پرسش‌های زیادی را در محافل سیاسی باكو برانگیخت و برخی مطبوعات باكو به صراحت یاد‏آور شدند كه آمریكا، مأموریت ویژه‏ای را به این حزب محول و هزینه آن را نیز پرداخت كرده است.
از جمله‌ فعالیت‏های ایستگاه اطلاعاتی آمریكا در باكو، راه‏اندازی سایت‏های اینترنتی تجزیه طلبانه است تا بر حال و هوای سیاسی آذربایجان ایران تأثیر بگذارد. ایجاد زمینه برای اغتشاشگری از طریق گسترش قومگرایی، تضعیف وحدت ملی و تخریب مبانی هویت ملی ایرانی‏ها به وسیله به كارگیری مطبوعات محلی، كمك مالی به مطبوعات و افرادی كه در سازماندهی اغتشاشات فعال هستند، از دیگر اقدامات دفتر ویژه آمریكا در باكو است. این دفتر همچنین در راستای حمایت سیاسی و تبلیغاتی از عناصر تجزیه طلب فعالیت كرده و هنگامی كه این افراد به جرم انجام كارهای غیر قانونی دستگیر و زندانی شوند، از طریق نهادهای غربی و بین‌المللی برای آزادی آنها تلاش می‏كند. برقراری پیوندی نزدیك‌تر میان دستگاه‌های دولت باكو و آمریكا با تجزیه طلبان، یكی دیگر از خطوط فعالیت دفتر آمریكا در باكو است. ایستگاه یاد شده فعالیت‏های ویژه‏ای را نیز در نقاط نزدیك به مرز ایران آغاز كرده است.
همان‌گونه كه گذشت، آدام ارلی، رسماً اعلام كرده بود كه دفتر ویژه آمریكا در امور ایران، در شهر باكو دایر خواهد شد. هرچند وجود این دفتر در باكو، بنا به ملاحظاتی توسط آمریكا علنی نشده، شواهد نشان می‏دهد كه دفتر یاد شده به صورت پنهان ـ اما آزاد ـ در حال فعالیت است.بی‏تردید فعالیت‏های دفتر ضد ایرانی آمریكا در باكو، نمی‏تواند از دید دولت باكو پنهان باشد و بی‏گمان، آمریكا نمی‏تواند بدون موافقت دولت باكو، چنین دفتری را در این شهر دایر كند. از این روست كه ایرانی‏ها دولت باكو را مسئول می‏دانند. این دولت نباید خاك خود را در اختیارآمریكایی‏ها قرار دهد تا امنیت ملی ایران مورد تهدید قرار گیرد. آیا دولت باكو اندیشیده است كه همكاری با آمریكا برای لطمه زدن به امنیت ملت ایران، چه پیامدهای سنگینی می‏تواند داشته باشد؟