مرا دردی است در دندان

امیدوارم هیچ وقت تجربه نكرده باشید اما حتما شنیده‌اید كه یكی از بدترین و عاجز كننده‌ترین دردها، دندان درد است. شاید به همین خاطر است كه اورژانس‌های دندانپزشكی شبانه‌روزی، زیاد شاهد مراجعه افرادی هستند كه درد دندان، نیمه شبی امانشان را بریده و برای پیدا كردن راه حل و درمانی، دست به دامن دكتر و درمانگاه شده‌اند و صد البته اغلب این افراد قبل از مراجعه به دندانپزشك چند تا راه حل خانگی را برای تسكین دردشان امتحان كرده‌اند.
از گذاشتن پیاز پای دندان‌ها گرفته تا خوردن انواع و اقسام آنتی‌بیوتیك‌ها و مسكن‌ها و گاهی نیز كارهای خطرناكی مثل گذاشتن آسپرین بر روی لثه‌های دندان‌ها را آزمایش كرده‌اند، اما دست آخر به این نتیجه رسیده‌اند كه بد نیست سری هم به دندانپزشك بزنند. در میان این درمان‌های خانگی، مصرف خودسرانه داروها خطرناك است و خصوصا قرار دادن آسپرین بر روی لثه ممكن است به علت خاصیت سوزانندگی شدید آن، باعث ایجاد زخم‌های عمیق و شدیدی در لثه شود و باید از آن اجتناب كرد.
● شخصی كه دچار دندان‌درد است ممكن است این علامت‌ها را تجربه كند:
▪ درد شدیدی كه ممكن است لحظه‌ای و یا مدام باشد.
▪ درد دندان اغلب با خوردن یا نوشیدن مایعات سرد یا گرم شدیدتر می‌شود.
▪ گاهی اوقات درد با دراز كشیدن شخص شدیدتر می‌شود.
● چرا درد؟
اغلب وقت‌ها علت درد دندان به خود دندان یا بافت‌های دور و بر آن برمی‌گردد مثل این عوامل:
▪ پوسیدگی‌ها
▪ آبسه‌‌ها كه درواقع عفونتی در اطراف دندان یا لثه هستند.
▪ خرده‌های غذایی كه بین دندان‌ها یا لثه گیر افتاده‌اند
▪ ضربه‌هایی كه به صورت یا دندان وارد شده است.
شناخت دردهایی كه به دندان مربوط می‌شود و درمان آنها، معمولا به كمك دانسته‌ها و آموخته‌های یك دندانپزشك قابل بررسی و انجام است اما گاهی ممكن است بیماری‌ها و ناراحتی‌هایی در مناطق دیگر بدن اتفاق بیفتد كه درد آن در ناحیه فك و دهان احساس شود. اینها مثال‌هایی از دردهای نواحی مختلف بدن هستند كه ممكن است به صورت راجعه در ناحیه دندان و دهان احساس شود:
▪ آنژین صدری: یا به قول خودمان همان درد ناحیه قفسه سینه كه منشاء قلبی دارد. به عبارتی اگر خون كافی به ماهیچه‌های قلب نرسد ابتدا دردهایی در ناحیه قفسه سینه و گاهی در جاهای دیگر مثل كتف، شانه و حتی فك و دهان احساس می‌شود و اگر به این دردها بی‌توجه بمانیم احتمال ادامه مشكل قلبی و گاهی خطر سكته وجود دارد. این دردها معمولا با تنگی نفس، تهوع و استفراغ همراه هستند.
▪ مشكل‌های مفصل گیجگاهی فكی: مفصلی در ناحیه‌ای نزدیك گوش كه محل اتصال فك‌‌های بالا و پایین است به نام مفصل گیجگاهی ـ فكی معروف است. اگر مشكلی در كاركرد این مفصل ایجاد شود، ممكن است دردهایی در ناحیه فك و دهان را به همراه داشته باشد.
▪ سینوزیت: اگر بافت داخل سینوس‌ها ملتهب یا عفونی شود (خصوصا درفصل‌هایی كه آلرژی شایع‌تر است) دردهایی ایجاد می‌شود كه در ناحیه صورت احساس می‌شود و گاهی اوقات خیلی به دندان درد شبیه است.
▪ سرطان‌ها: سرطان‌های ناحیه صورت و حتی سرطان‌هایی كه در نواحی نزدیك صورت اتفاق می‌افتد، ممكن است دردهایی شبیه دندان درد ایجاد كند.
با توجه به وقایع خطرناكی مثل احتمال بروز سكته قلبی و گاهی سرطان‌ها و ایجاد علائمی كه گاهی با یك دندان درد ساده اشتباه گرفته می‌شود لازم است كه دردهای ناحیه فك و صورت را جدی بگیریم و برای بررسی مرتب و معاینات دندانپزشكی مراجعه كنیم. در ادامه برای آشنایی بیشتر مطالبی درباره انواع درد‌های دندانی و درمان‌های احتمالی آنها، ارائه می‌شود. یادآور می‌شویم این اطلاعات تنها برای آشنایی بیشتر شما با دردها و درمان‌های دندانی است. این اطلاعات را بدست آورید اما ازخود درمانی بپرهیزید و تشخیص و درمان نهایی را با مراجعه به دندانپزشك به او بسپارید.
● آیا این علائم را احساس می‌كنید:
▪ درد بسیار شدید
▪ دندانی كه به نظر بلندتر از دندان‌های دیگر می‌آید یا از جایش بلند شده.
▪ دندانی كه لق است.
▪ دندان دردی كه شب‌ها شدیدتر می شود.
اگر جواب مثبت است، سریعا و بدون اتلاف وقت به دندانپزشك مراجعه كنید. احتمالا درد شما به دلیل وجود یك آبسه یا عفونت شدید دندانی یا لثه‌ای است. درمان چنین دندانی معمولا درمان ریشه دندان یا كشیدن دندان مبتلا است. انتخاب نوع درمان بستگی به نوع دندان و میزان پوسیدگی آن دارد و دندانپزشك به صورت موردی در این باره تصمیم می‌گیرد.
● آیا درد شما قطع و وصل می‌شود یا آیا دندان شما به شدت به سرما و گرما حساس است و دردتان تا چند دقیقه پس از شروع تحریك سرما یا گرما طول می‌‌كشد؟
اگر جواب مثبت است، احتمالا علت درد وجود یك پركردگی یا پوسیدگی خیلی عمیق است كه اعصاب داخل دندان شما را تحریك كرده است. دندانپزشك معمولا پوسیدگی یا پركردگی قدیمی را برمی‌دارد. اگر نیاز باشد درمان ریشه دندان انجام می‌شود در غیر این صورت موادی برای كاهش حساسیت در دندان قرار داده شده و یك پركردگی جدید و كامل بر روی دندان صورت می‌گیرد.
● آیا به تازگی (در عرض چند هفته گذشته) دندانپزشك یكی از دندان‌های شما را پر كرده است؟
اگر جواب شما مثبت است و درد شما فقط هنگام جویدن اتفاق می‌افتد ممكن است علت دندان درد، بلند بودن پركردگی جدیدتان باشد. به دندان‌پزشكتان مراجعه كنید تا در صورت لزوم آن را اصلاح كند اما اگر درد شما به دنبال تحریك‌هایی مثل سرما اتفاق می‌افتد، باید بدانید كه حساسیت دندان بعد از پركردگی بسیار شایع است و به مرور زمان (در عرض چندین هفته) بهبود پیدا می‌كند. تنها اگر درد شما شدیدتر شده است آن را با دندان‌پزشكتان مطرح كنید.
● آیا درد شما فقط در هنگام خوردن چیزهای سرد یا شیرین اتفاق می‌افتد و در عرض چند ثانیه از بین می‌رود؟
اگر جواب شما مثبت است، احتمالا درد شما به علت ایجاد پوسیدگی ثانویه در زیر یك پركردگی یا وجود یك ترك در دندان است. یك دلیل دیگر برای ایجاد چنین دردی دندان‌هایی هستند كه قسمت‌هایی از ریشه آنها به دلیل تحلیل لثه و یا مسواك زدن نادرست به محیط دهان آشكار شده و حساس هستند. دندانپزشك ممكن است دندان‌های دچار پوسیدگی یا ترك را به كمك ترمیم یا روكش اصلاح كند. اگر پوسیدگی دیده نشود و تنها حساسیت دندانی علت درد باشد، خمیر دندان‌های ضد حساسیت پیشنهاد می‌شود و یا ناحیه‌ای از ریشه دندان كه دهان آشكار شده و عامل حساسیت است به كمك جراحی لثه پوشانده می‌شود.
● آیا درد شما فقط وقتی می‌افتد كه چیزی را می‌جوید؟
اگر پاسخ مثبت است. احتمالا در دندان شما یك شكستگی یا ترك اتفاق افتاده است. این گونه دندان‌ها معمولا به كمك درمان ریشه و یا قرارگیری یك روكش انجام می‌شود. گاهی اوقات اینگونه دردها به علت سینوزیت نیز اتفاق می‌افتد كه برای بررسی بیشتر با یك متخصص گوش و حلق و بینی مشورت می‌شود.
پوسیدگی دندان نیز یكی از شایع‌ترین علت‌های درد دندانی است و توسط دندانپزشك تشخیص داده می‌شود. مراقب باشید این علائم همیشگی نیستند و گاهی مجموعه‌ای از علامت‌ها ممكن است یك بیماری دندانی را اعلام كند. گاهی اوقات هم مشكلات بسیار شدیدی در یك دندان پیش می‌آید و حتی پوسیدگی دندانی تا مرحله رسیدن به عصب پیش می‌رود اما صاحب دندان دردی را احساس نمی‌كند. بنابراین لطفا برای رسیدگی به دندان‌هایتان منتظر اعلام و فراخوان درد، شكستگی و یا سوراخ‌های دندان نمانید و برای پیشگیری از مشكلات شدید و صرف هزینه‌های گزاف درمانی، به‌طور مرتب، برای معاینه به دندانپزشكتان سری بزنید.

‌ دكتر فرین میزانیان

منبع : روزنامه سلامت