جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا
مروری بر همایش طرح طبقه بندی مصارف انرژی صنایع کشور
طرح طبقه بندی مصارف برق مبتنی بر كد ”ISIC“ در مناطق نمونه تبریز و یزد اجرا شد.
شركت های توزیع برق تبریز و یزد به عنوان مناطق نمونه، طرح طبقهبندی مصارف انرژی برق مشتركان صنعتی خود را با موفقیت به انجام رساندند، این طرح كه مبتنی بر كد بینالمللی ”ISIC“ از سوی مركز اطلاعرسانی توانیر در سطح شركتهای برق به مرحله اجرا درمیآید، در افزایش دقت تصمیمگیریهای مدیریتی، واقعی شدن تعرفهها، مدیریت بار و مصرف انرژی، تعیین الگوی بهینه مصرف و تخصیص عادلانهتر یارانهها تاثیر به سزایی دارد. با پیادهسازی طرح طبقهبندی مصارف انرژی برق كه فعلاَ محدوده مصارف برق صنایع را تحت پوشش قرار داده، علاوه بر امكان تعیین نرخ تعرفههای صنعتی بر اساس گروه، فعالیت و محصول، امكان مطالعه بار مصرفی، رفتار مصرف و تعیین مقدار مصرف برق برای هر واحد كالای تولیدی صنایع فراهم میآید.
تهیه و نگهداری آمار و اطلاعات مختلف از مشتركان در سطح شركتهای برق منطقهای و توزیع نیروی برق كه عموماَ براساس اصول واحد و تعاریف یكسان گردآوری نشدهاند، مقایسه آمار و اطلاعات شركتها را با یكدیگر دچار مشكل میكند از طرفی عمده این اطلاعات بر پایه تقسیمبندی خانگی، عمومی، صنعتی، تجاری، كشاورزی و سایر مصارف طبقهبندی شدهاند كه بسیار كلی است و نمیتواند نیازهای اطلاعاتی مدیران و تصمیمسازان صنعت برق را به طور كامل برآورده كند.
از این رو ستاد صنعت برق كشور (مركز اطلاعرسانی از زیرمجموعه معاونت منابع انسانی و بهبود بهرهوری توانیر) با درك لزوم طبقهبندی آمار و اطلاعات مشتركان و برخورداری آن از قابلیت قیاس ملی و بینالمللی، مطالعاتی را درمورد انواع طبقهبندیهای متداول در ایران و جهان انجام داد تا بتواند بهترین نوع طبقهبندی را كه با نیازهای وزارت نیرو منطبق و با طبقهبندی سایر كشورها نیز هماهنگی داشته باشد مورد استفاده قرار دهد.
در پی این تصمیم شركت مانیر ماموریت یافت تا ضمن انجام مطالعات لازم در این زمینه، نرمافزارها و برنامههای اجرایی مورد نیاز را تهیه و ارایه كند.
براساس گزارش شركت مانیر مطالعاتی كه در ارتباط با انواع طبقهبندهای متداول در جهان انجام شده نشان میدهد در ۱۰۷ كشور جهان كه اطلاعات آنها در دسترس كمیسیون آمار سازمان ملل متحد قرار گرفته، ۴۰۰ نوع طبقهبندی وجود دارد كه برای مقاصد مختلف و اكثراَ برای طبقهبندی فعالیتها و تولیدات طراحی شده است. از این بین استفاده از طبقهبندی ”ISIC“ كه برای طبقهبندی فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی تهیه شده، بوسیله كمیسیون آمار سازمان ملل به كشورهای جهان توصیه شده است و اكثر كشورها (۹۸ كشور) آمار فعالیتهای اقتصادی خود را عیناً بر مبنای آن طبقهبندی یا از آن به عنوان الگو استفاده كردهاند.
در ایران نیز طبقهبندی ”ISIC“ از سوی مركز آمار ایران به رسمیت شناخته شد و به منظور انطباق بیشتر با نیازهای ملی كشورمان، ضمن بومیسازی، تغییرات مختصری در آن داده شده است در نهایت پس از انجام مطالعات تطبیقی در انواع طبقهبندیهای ثبت شده بینالمللی، طبقهبندی ”ISIC“ به عنوان طبقهبندی مناسب برای صنعت برق كشور انتخاب شد. طبقهبندی ”ISIC“ در برگیرنده تمامی فعالیتهای اقتصادی واجتماعی در سطح بینالمللی است كه امكان مقایسه روند فعالیتها در سطح ملی و بینالمللی را فراهم میآورد. علاوه بر آن استفاده از این طبقهبندی از سوی كمیسیون آمار سازمان ملل به تمامی كشورهای عضو توصیه شده و در حال حاضر ۹۸ كشور جهان از این طبقهبندی استفاده میكنند. طبقهبندی ”ISIC“ در اغلب سازمانهای اقتصادی و صنعتی ایران از جمله مركز آمار ایران، وزارت صنایع و معادن، بانك مركزی و جهاد كشاورزی به كار گرفته شده است.
مركز اطلاعرسانی توانیر با مشاركت شركت مانیر به منظور ایجاد بسترهای لازم پیادهسازی طرح در شركتهای برق منطقهای و توزیع نیروی برق، نتایج و دستاوردهای حاصل از اجرای موفقیتآمیز طرح در مناطق نمونه (شركتهای توزیع نیروی برق تبریز و یزد) را طی نشستی با عنوان ”همایش آموزشی- توجیهی پیادهسازی طرح طبقهبندی مصارف انرژی صنایع كشور“ ارایه كرد.
این همایش كه با حضور مهندس لوایی مدیریت سابق توزیع توانیر، مهندس احمد سلطانی مدیر مركز اطلاعرسانی و مدیران واحدهای خدمات مشتركان، مدیریت مصرف و اطلاعات و آمار شركتهای برق منطقهای و توزیع نیروی برق ۱۴ آبان گذشته در باشگاه فرهنگی- ورزشی توانیر (طرشت) برگزار شد با سخنرانی مهندس لوایی و مهندس احمد سلطانی همراه بود و سپس موضوعاتی شامل تشریح مراحل اجرایی طرح و نتایج (مهندس انزلی)، معرفی طبقهبندیهای بینالمللی و تشریح طبقهبندی ISIC (زهرا نجفی از مركز آمار ایران)، چگونگی استفاده از نرمافزار در تعیین كد مشتركان مصارف صنعتی (مهندس اكبر صالحی از سازمان صنایع و معادن آذربایجان شرقی)، مراحل پیادهسازی طرح در توزیع برق تبریز (علیرضا انوری از توزبع برق تبریز)، مراحل پیادهسازی طرح در توزیع برق استان یزد (مسعود مختاری و حامد الوانساز از توزیع برق استان یزد) دستورالعمل اجرایی ، ابلاغ طرح و جمعبندی نتایج (مهندس احمد سلطانی از توانیر) ارایه شد.
● اهمیت طرح طبقهبندی در واقعی شدن قیمت برق
طرح طبقهبندی مصارف انرژی برق مشتركان میتواند با مشخص كردن هزینه برق مصرفی برای تولید هر واحد كالای بنگاههای تولیدی اعم از صنایع و كشاورزی و شفافسازی سهم ناچیز هزینه برق در سبد هزینههای تولیدكنندگان، دست سیاستگذاران و تصمیمسازان كشور را برای واقعی شدن قیمت برق باز بگذارد.
مهندس لوایی مدیریت سابق توزیع توانیر در این همایش ضمن تاكید بر استمرار و پیادهسازی طرح طبقهبندی و انجام آن در محدوده زمانی تعیین شده، خواستار تسری طرح به سایر بخشهای مصرفی و مشتركان از جمله مشتركان دیماندی شد وی گفت: ”از آنجا كه مشتركان دیماندی با حدود ۳۰۰ هزار مشترك تقریباً۵۰ درصد مصرف و ۶۰ درصد درآمدمان را تشكیل میدهند و طرح طبقهبندی ”ISIC“ خاص مشتركان عمده صنعتی با حدود ۱۳۰ هزار مشترك اجرا میشود لازم است از مشتركان دیماندی غافل نشویم و پیاده سازی طرح روی این مشتركان را نیز مورد توجه قرار بدهیم چرا كه اثر مثبت مدیریتی و اقتصادی فراوانی در پی دارد.“ وی تصریح كرد: ”ما واقعاً اطلاعات شفاف و قابل اتكایی از مشتركانمان نداریم یااگر این اطلاعات وجود دارد به روزرسانی نمیشود به لحاظ اقتصادی این موضوع در بحث قیمت برق و مدیریت مصرف تاثیر به سزایی دارد و می توان هزینه برق مصرفی برای هر واحد كالای تولیدی را مشخص كرد كه این امر می تواند در ارتباط با تصمیمگیریها موثر باشد. در حال حاضر متوسط قیمت برق مصرفی بخش صنعتی حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰ ریال است و به طور متوسط بابت هر كیلووات ساعت انرژی برق مصرفی ۱۵۸ ریال دریافت میشود كه این مقدار با قیمت واقعی برق كه بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ ریال است فاصله زیادی دارد.“ مهندس لوایی بهترین راه حل برای واقعی شدن قیمت برق را استفاده از ابزارهایی مانند طرح طبقهبندی مصارف انرژی برق ذكر كرد و افزود: ”نرخ برق مصرفی بخش كشاورزی حدود ۲۰ ریال بابت هر كیلووات ساعت است و اعتقاد بر این است كه باید به این بخش كمك بیشتری ارایه شود در حالیكه اگر بتوانیم با استفاده از طرح طبقهبندی، تاثیر ناچیز واقعی شدن قیمت برق برای تولید هر واحد كالای كشاورزی را نشان بدهیم در هدایت تصمیمگیریها موثر است وبه عنوان مثال نشان بدهیم ۵ برابر شدن تعرفه كشاورزی روی قیمت گندم، فولاد، آلومینیوم و غیره چه تاثیر ناچیزی دارد و این موضوع بیشتر از واقعیت نشان داده میشود.“
مدیریت توزیع توانیر ضمن قدردانی از دستاندركاران پیادهسازی طرح در شركتهای توزیع برق تبریز و یزد و شركت مانیر، پیادهسازی طرح طبقهبندی را نیازمند یك عزم جدی مدیریتی معرفی كرد كه این موضوع در واقع كمك به بخش توزیع برق محسوب میشود و نیازمند شناسایی دقیق، بازنگری در سیستم مشتركان و تخصیص دقیق كدها و دقت در سایر امور مربوط به طرح است.
در ابتدای این همایش مهندس احمد سلطانی مدیر مركز اطلاعرسانی توانیر پیرامون اهمیت و روند پیادهسازی طرح طبقهبندی، این طرح را در مباحث مربوط به مدیریت اطلاعات با اهمیت توصیف كرد و با تاكید بر اهمیت بحث كدگزاری گفت: ”خوشبختانه كد ملی ISIC تدوین و بوسیله مركز آمار ایران به عنوان متولی امر پیریزی و در مرحله بعد در وزارت صنایع و معادن بخشهای بعدی این كد توسعه یافت. در صنعت برق پس از استعلام از شركتهای برق منطقهای فعالیتهای انجام شده در این ارتباط جمعآوری شد و از ابتدا مورد استقبال واحدهای صنعت برق در ستاد و خارج از صنعت برق قرار گرفت.“
● طبقهبندی مصارف برق صنایع در مناطق نمونه تبریز و یزد
مهندس احمد سلطانی با اشاره به ایجاد كمیته راهبری در صنعت برق اعضای این كمیته را شامل نمایندگان دفترهای مدیریت مصرف، مدیریت توزیع، سابا و دفتر تعرفه و امور اقتصادی توانیر ذكر كرد و گفت:
”با توجه به سابقه شركت مانیر و علاقمندی شركت توزیع برق تبریز این مهم به شكل آزمایشی در این شركت پیادهسازی شد در پی این اقدام شركت توزیع برق یزد نیز به عنوان نمونه آزمایشی پیگیری طرح را آغاز كرد و خوشبختانه طرح طبقهبندی در سطح این دو شركت با موفقیت به انجام رسید.“
وی افزود: ”از محل صرفهجویی حاصل شده ناشی از این طرح در بازبینی تخفیف صنایع حدود ۱۵ درصد از هزینهها جبران شد و در مجموع عواید طرح بیش از مخارج اجرا، صرفهجویی به همراه دارد.“
مهندس احمد سلطانی گفت: ”در حال حاضر در مرحله آغاز قرار داریم و به تدریج این طرح در شركتهای توزیع و سایر شركتها تكمیل میشود. پیادهسازی طرح طبقهبندی به ایجاد یك بانك قوی اطلاعاتی صنایع میانجامد و موفقیت طرح منوط به پیادهسازی در تمام شركتهای توزیع است.“● نتایج حاصل از اجرای نظام طبقهبندی فعالیتهای صنعتی
در ادامه این همایش مهندس حمید انزلی مدیرعامل شركت مشاورین انفورماتیك نیرو (مانیر) كه شركت تحت امرش مشاوره و اجرای طرح طبقهبندی را در شركتهای توزیع برق تبریز و یزد عهدهدار بود فعالیت شركت مانیر در مرحله نخست این طرح را مطالعه و شناخت وضع موجود ذكر كرد و گفت: ”بر این اساس سوابق انجام كار در بخش مدیریت مصرف، معاونت انرژی – دفتر مطالعات اقتصادی و تعرفه- سازمان بهرهوری انرژی – وزارت صنایع – اداره كل صنایع استان- وزارت جهاد كشاورزی و خانه صنعت و وزارت بازرگانی بررسی شد.
این اقدام با هدف ایجاد زبان مشترك با سایر سازمانها و اعمال دقیق سیاستهای اتخاذ شده بوسیله سازمانهای ذیربط در مورد گروه یا گروههای مختلف صنایع و كمك به نحوه طراحی تعرفههای برق انجام شد.
در مرحله بعد به منظور تعیین مصرف انرژی برق در گروههای مختلف صنایع كشور و استان و مقایسه آن با مصرف صنایع گروههای مشابه در سطح بینالمللی همچنین پیشبینی مصرف صنایع جهت برآورد بار و تعیین الگوی مصرف، وضعیت كدگزاری و طبقهبندیهای بینالمللی در وزارت صنایع و مركز آمار ایران و چگونگی ارتباط آن با كد تعرفههای صنعت برق كشور بررسی شد.“
وی افزود: ”یكی دیگر از مراحل شناخت به بررسی نیاز اطلاعاتی مصارف انرژی صنایع در سایر ارگانها از جمله بانك مركزی، سازمان مدیریت و برنامهریزی كشور، مركز آمار ایران، وزارت صنایع و معادن، وزارت نیرو و غیره اختصاص داشت تا از آن در جهت تعیین راهكارهای اجرایی برای هدایت مشتركان صنعتی به مصرف بهینه و پاسخگویی به نیازهای آماری موردی استفاده شود.“
مهندس انزلی افزود: ”در دومین مرحله اجرایی طرح، شركت مانیر برای انجام مصاحبه و اطلاع از چگونگی طبقهبندی و شناسایی فعالیتها به ادارهها، سازمانها و وزارتخانهها مراجعه و نتایج حاصل از اجرای نظام طبقهبندی فعالیتهای صنعتی بدست آمد.“
وی این نتایج را شامل ایجاد آمادگی لازم در اغلب سازمانها و مراكز صادركننده پروانه و مجوز فعالیتهای صنعتی در استفاده از نظام طبقهبندی فعالیتهای اقتصادی – آگاهی از نیازهای آماری و اطلاعاتی سازمانهای مراجعه كننده- اطلاع و استفاده از دیدگاههای سازمانهای ذیربط در جهت گسترش استفاده از سیستم طبقهبندی ”ISIC“ در سایر بخشها (تجاری و عمومی)- ضرورت استفاده از نظام طبقهبندی یكسان در مجموعه صنعت برق كشور با هدف ایجاد بستر مناسب برای پاسخگویی به آمار و اطلاعات مورد نیاز واحدها و دفترهای حوزه ستادی – ایجاد بستر لازم برای تعیین میزان مصرف انرژی محصولات
به ویژه محصولات استراتژیك برای تصمیمگیری برنامهریزان كشور – تامین امكانات و الزامات لازم برای تغییر نگاه حاكم بر تعیین تعرفههای برق – امكان تجزیه و تحلیل دقیق رفتار مصرف مشتركان صنعتی در گروه یا فعالیت خاص با هدف ایجاد مبانی لازم برای تعیین نرخ و تعرفه – و بوجود آوردن امكان لازم در جهت سوق دادن مشتركان به سمت مصرف بهینه انرژی برشمرد.
● پیشنهادات مشاور و مجری طرح
شركت مانیر به عنوان مشاور و مجری طرح طبقهبندی پیشنهادهایی را در زمینه استفاده بهینه از سیستم طبقهبندی فعالیتهای صنعتی و همچنین تبیین سازوكارهای لازم و تعمیم آن ارایه داد.
مهندس انزلی در این ارتباط گفت: ”با توجه به نتایج مطلوب بدست آمده از كدبندی فعالیتهای تعرفه صنعتی، مشاور پیشنهاد میكند این طرح به تمام تعرفهها به ویژه تعرفههای عمومی و تجاری تسری یابد. همچنین برای درج كدهای تعیین شده و پیادهسازی صحیح كدبندی از سوی وزارتخانهها و سازمانهای ذیربط، جلسات هماهنگی از سوی توانیر با مسوولان دستگاههای دولتی برگزار شود.“
برخی از دیگر پیشنهادهای دوازدهگانه شركت مانیر شامل الزام متقاضیان استفاده از تعرفه صنعتی به تعیین و مشخص كردن كد طبقهبندی، امتناع از قبول پروانه متقاضیان تعرفه صنعتی فاقد كد ISIC و تخصیص تعرفه صنعتی به آنها و ابلاغ این موضوع به شركتهای برق منطقهای و توزیع نیرو از سوی توانیر، پیشنهاد هماهنگی با وزارت صنایع برای به روز نگهداشتن بانك اطلاعاتی كدهای ”ISIC“، بازدید از محل انشعاب مشتركان صنعتی و تطبیق فعالیت موجود در محل با فعالیت قیدشده در پروانه یا مجوز هنگام پیادهسازی طرح ”كدینگ“ است همچنین پیشنهاد شد پرونده مشتركان انشعابهای تعرفه صنعتی هنگام پیادهسازی طرح مورد بازبینی اساسی قرار گرفته و نتایج اصلاحی به نرمافزار ”Billings“ منتقل شود تا صدور صورت حسابها مطابق واقعیتها باشد، علاوه بر آن در نوشتن تعرفه و تعیین نرخ برای تعرفههای صنعتی براساس گروه، فعالیت و محصول از كدهای ”ISIC“ استفاده شود و نتایج حاصل از كدبندی در بخشهای مختلف مطالعاتی وزارت نیرو و شركت توانیر مورد استفاده قرار گیرد.
منبع: پیك برق توانی
همچنین مشاهده کنید