قلب، طعم شکلات را دوست دارد

نظر شما در مورد شكلات‌های بزرگ و خوشمزه چیست؟ با آنها موافق هستید یا جزء گروهی هستید كه معتقدند این شكلات‌ها برای سلامت مضر هستند؟ مخصوصا مادرها و مادربزرگ‌ها چندان با خوردن شكلات موافق نیستند و معتقدند این جور هله‌وهوله‌ها هیچ خاصیتی ندارند و تنها با سیر كردن شما و از بین بردن اشتها، جلوی غذا خوردن را می‌گیرند. اما پژوهشگران چندان با این عقاید موافق نیستند.
بررسی‌هایی كه دانشمندان علوم تغذیه در مورد این شكلات‌های خوشمزه انجام داده‌اند، نشان می‌دهد كه اگر چه این خوراكی اثرات سویی در مورد بعضی از بیماری‌ها دارد، اما در برخی موارد در پیشگیری از بعضی‌ بیماری‌ها هم مفید است. بیماری‌های قلبی‌- عروقی از شایع‌ترین و ترسناك‌ترین بیماری‌ها هستند و به‌ویژه در افراد مسن از دردسرسازترین و خطرناك‌ترین بیماری‌ها‌ در نظر گرفته می‌شوند.
این بیماری‌ها سالانه بیش از ۱۷ میلیون نفر را قربانی می‌كنند و شاید شایع‌ترین علت مرگ‌ومیر باشند. به علت اهمیت بسیار زیاد این بیماری‌ها، تلاش‌های بسیار زیادی در جهت مقابله با آنها صورت گرفته است و در این بین، محققان علوم تغذیه هم‌چندان بی‌كار نمانده‌اند و تلاش كرده‌اند تا از طریق غذاها در جهت مقابله با این بیماری‌ها برآیند، البته تلاش‌های آنها بی‌اثر هم نبوده است.
پژوهش‌ها نشان داده‌اند كه غذاهایی نظیر میوه‌، سبزیجات و چای، غنی از مواد آنتی‌اكسیدانی هستند كه می‌توانند از ابتلا به بیماری‌های عروق كرونر قلب پیشگیری كنند. با توجه به جذابیت بسیار زیاد شكلات‌ها، نظر این دانشمندان به سمت بررسی‌ اثرات شكلات‌ها بر روی بیماری‌های عروق قلب هم جلب شده است.
تاكنون مطالعات بسیار وسیعی در مناطق مختلف دنیا در مورد اثرات مصرف شكلات بر روی بیماری‌های قلبی انجام شده است. حالا به نظر شما براساس این مطالعات آیا پزشكان با خوردن شكلات برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی موافقند یا نه؟
دانشمندان معتقدند شكلات منبع سرشاری از نوعی آنتی‌اكسیدان با نام فلاونوئیدهاست و در واقع میزان این ماده در درون شكلات از هر ماده دیگری بیشتر است. به‌همین دلیل بسیاری از محققان عقیده دارند كه مصرف شكلات از این طریق می‌تواند از بدن در برابر بسیاری از بیماری‌ها دفاع كند و از این میان بیماری‌های قلبی‌-‌عروقی هم از شكلات بسیار سود می‌برند.
البته برخی دیگر از محققان هم معتقدند كه شكلات‌ها حاوی مقادیر زیادی از چربی‌های اشباع (عمدتا از نوع اسیداستئاریك با زنجیره بلند) هستند كه خود می‌توانند برای سلامت قلب‌وعروق مضر باشند. اما به هر حال، برخلاف اسیدهای چرب غیراشباع كه به‌شدت قدرت تولید پلاك‌های آتروفی در درون عروق كرونر را دارا هستند، اسیدهای چرب اشباع (نظیر همین اسید استئاریك)‌ یا چنین قابلیتی را ندارد و یا خطر آنها در مقایسه با دیگر انواع چربی‌ها چندان زیاد نیست. به همین دلیل می‌توان گفت كه از این نظر نباید چندان نگران مصرف شكلات‌ها بود. حتی برخی یافته‌های جدید محققان نشان می‌دهند كه این چربی‌های شكلاتی گاهی می‌توانند تا حدودی سطح تری‌گلیسیرید‌های خون را پائین هم بیاورند و با این حساب باز هم به نفع وجود اثرات حفاظتی در مقابل بیماری‌های قلبی عروقی در مصرف شكلات است.
اسیداستئاریك به‌عنوان چربی اصلی شكلات، اثرات مفید دیگری نیز دارد. این چربی می‌تواند فشارخون را پائین بیاورد و نیز جلوی لخته شدن خون و چسبندگی پلاكت‌ها (سلول‌های انعقادی خون) را بگیرد، برخلاف عقاید پدرومادرها كه فكر می‌كنند این شكلات‌های چرب باعث چاق شدن می‌شوند و از این طریق فرد را مستعد ابتلا به بیماری‌های قلبی‌- عروقی می‌كنند.
اكثر دانشمندان بر این اعتقادند كه حتی چربی موجود در شكلات هم از نوع چربی‌های بی‌خطر و حتی مفید است و در مجموع، باعث حفاظت قلب و عروق شما از تصلب شرایین می‌‌شود. اما همان‌طور كه پیش از این گفته شد، اثر اصلی شكلات‌ها در پیشگیری از بیماری‌های قلبی‌‌-‌ عروقی مربوط به غلظت بالای آنتی‌اكسیدان‌های‌آنهاست. آنتی‌اكسیدان‌هایی نظیر فلاونوئیدها، اپی‌كا‌تكین، كاتكین و نیز پروسیانیدین‌ها در غلظت‌های بالا در شكلات وجود دارند كه نه تنها برای بیماری‌های قلبی‌-‌ عروقی بلكه برای بسیاری از بیماری‌های دیگر نیز می‌توانند مفید باشند. هر ۱۰۰ گرم شكلات صبحانه‌ای كه مصرف می‌كنید حاوی ۱۷۰ میلی‌گرم فلاونوئید است.
جالب اینجاست كه به نظر می‌رسد هر چه شكلات پررنگ‌تر و تیره‌تر باشد میزان آنتی‌اكسیدان‌ها و بالطبع‌ اثرات مفید آن هم بیشتر می‌شود. با توجه به اینكه به نظر می‌رسد یكی از وقایع محوری و بنیادی در ایجاد تصلب شرایین، اكسیده شدن برخی چربی‌های نامناسب خون در جدار عروق است، موادی كه اثرات آنتی‌اكسیدانی دارند می‌توانند در پیشگیری از تصلب شرایین و گرفتگی عروق كرونر قلب مفید باشند.
كاتكین‌ها، اپی‌كاتكین‌ها و دیگر آنتی‌اكسیدان‌های موجود در شكلات علاوه بر اینكه دارای اثرات مفید مزبور هستند، ممكن است سطح برخی از فاكتورهای التهابی موجود در خون نظیر لكوترین‌ها و پروستاسیكلین‌ها را نیز در درون خون كاهش دهند و از این طریق هم باز در مقابل ایجاد آترواسكلروز محافظت كنند.
مطالعات بسیاری كه بر روی هزاران زن و مرد انجام شده‌اند، همگی ثابت كرده‌اند كه مصرف شكلات می‌تواند میزان مرگ‌‌و‌میر ناشی از انفاركتوس‌های قلبی و حتی انفاركتوس‌های مغزی را به‌طور قابل توجه‌ای كاهش دهد.
بر اساس این مطالعات مصرف روزانه ۵۰ گرم شكلات پررنگ‌ می‌تواند خطر بروز انفاركتوس مغزی را تا حدود ۱۰/۵ درصد كاهش دهد. انتشار این اطلاعات در كشورهای اروپایی و آمریكایی ظرف مدت كوتاهی باعث افزایش شدید مصرف شكلات در سبدغذایی اروپایی‌ها و آمریكایی‌ها شده است. حالا نظر شما چیست؟ هنوز هم با شكلات مخالفید؟ آیا به این راحتی می‌توانید از شكلات‌های خوشمزه چشم‌پوشی كنید؟

‌‌ دكتر علی‌غلا‌مرضا نژاد

منبع : روزنامه سلامت