شنا کنید ولی سالم بمانید

● شرایطی كه یك استخر بهداشتی باید داشته باشد
برای آنكه بتوانید در روزهای گرم بهار و تابستان از دلچسب‌ترین و مفرح‌‌‌ترین ورزش این فصل‌ها استفاده كنید، باید استخری متناسب با شان سلامت شما فراهم شود. برای اجزاء مختلف یك استخر، استانداردهایی تعیین شده و بازرسان بهداشتی طی بازدیدهای مختلف نظارتی خود، این استانداردها را چك می‌كنند تا استخرهایی كه شما برای گذراندن این فصل‌ها انتخاب كرده‌اید، از هر لحاظ پاك و سالم باشد.
● آب
مهم‌ترین جزء یك استخر پاك، آب آن است. در هر استخر بایستی یك دستگاه كلرزنی و نیز سیستم تصفیه آب وجود داشته باشد. اما برای اطمینان از تمیز و بهداشتی بودن آب‌استخر، این كافی نیست. متصدیان نگهداری استخر باید هر روز به وسیله دستگاه كوچك مخصوصی كه در اختیار دارند، مقدار كلر‌ آب را بسنجد و در دفتر مخصوصی ثبت كنند.
مورد دیگری كه روزانه كنترل می‌شود مقدار اسیدی یا قلیایی بودن آب (یا اصطلاحا)PH است كه آن هم در این دفتر ،ثبت می‌شود و در صورت بازدید بازرسان بهداشت محیط، ارائه می‌شود.
درست است كه برای رفع آلودگی‌های آب استخر بایستی در آن كلر وجود داشته باشد، اما همه ما گاهی تجربه كرده‌ایم كه بعد از استخر دچار سوزش چشم، بینی و آب‌‌ریزش و التهاب آن شده‌ایم‌، در صورتی كه به عنوان مثال دفعه قبل در استخر چنین حالتی برایمان پیش نیامده. علت آن است كه زیادی مقدار كلر استخر هم مثل كمبود آن مشكل‌ساز است. <كلر باقیمانده> مقیاسی است كه كارشناسان بهداشت محیط برای تعیین وضعیت مطلوب كلر آب استخر استفاده می‌كنند و معرف مقدار كلری است كه آب بعد از طی مسیر از منبع كلر تا استخر حاوی آن خواهد بود.
این مقدار باید بین یك تا ۳/۵ میلی‌گرم در لیتر باشد، كه البته در شرایط مختلف مثل زمان‌بروز همه‌گیری ممكن است مقادیر بیشتری تعیین شود. PH مناسب آب، كه آن‌‌هم توسط دستگاه‌های كوچك قابل حمل اندازه‌گیری می‌شود، باید بین ۷/۲ تا ۸ باشد. اما سایر خصوصیات بهداشتی آب استخر‌ها مانند خصوصیات فیزیكی، شیمیایی و همین‌طور وجود عوامل بیماریزای میكروبی و قارچی گوناگون، توسط كارشناسان بهداشتی كه مرتبا استخرها را بازدید می‌كنند، بررسی می‌شود.
● تمهیدات جانبی برای پاك‌ ماندن آب
از آبی كه در استخر تصفیه شده و كلر زده می‌شود، باید طوری استفاده شود كه حداقل آلودگی به آن اضافه شود و دیرتر كثیف شود. اول آنكه شناگران قبل از ورود به استخر باید دوش گرفته و بدن خود را كاملا شستشو كنند.
البته دوش گرفتن بعد از استفاده از استخر هم لازم است، علت آن است كه كلر باقیمانده و نیز آلودگی‌های احتمالی روی پوست و مو زدوده شود. تعداد كافی دوش‌های موجود در محوطه استخر هم برای استفاده بهینه از آنها مهم است. این تعداد بر حسب تعداد شناگران و مدت زمان نوبت شنا (اصطلاحا سانس) تعیین می‌شود.
حوضچه محتوی ماده ضدعفونی كننده هم چیزی است كه وجود آن برای هر استخری لازم است.
از این حوضچه برای ضد عفونی كردن پای شناگران، بعد از دوش و قبل از ورود به استخر باید استفاده كرد. از طرف دیگر، وضعیت ساختمان و شیب‌بندی موج‌شكن استخر باید به نحوی باشد كه آب سرریز شده از استخر، دوباره به داخل آن بازنگردد و باعث آلودگی آن نشود.
● درجه حرارت آب
دمای مناسب آب، فاكتور مهم دیگری در یك استخر است كه لذت بردن و سالم ماندن متعاقب آن، نقش اساسی دارد. استخرهای روباز شاید نتوانند كنترل چندانی روی حرارت آب داشته باشند، اما اصلی كه در مورد استخرهای سرپوشیده وجود دارد، آن است كه حرارت آب داخل استخر باید ۲۵ درجه سانتی‌گراد باشد و هوای اطراف استخر نباید بیش از ۵ درجه سانتی‌گراد گرمتر و یا یك درجه سانتی‌گراد سردتر از آب استخر باشد.
● اندازه استاندارد استخر
شاید تا به حال برایتان پیش آمده كه به امید یك شنای درست و حسابی خودتان را به استخر رسانده باشید و ببینید كه آن قدر شلوغ است كه اگر وارد آن شوید، دست و پایتان از آن بیرون می‌زند! در این حالت مدیریت استخر قانون را نقض كرده است. چون آیین‌نامه بهداشتی استخرهای عمومی می‌گوید، حداقل مساحت مورد نیاز برای هر شناگر (كه عمق متوسط حدود ۱۸ متر دارد) معادل ۱/۵ متر است. در استخر‌های آموزشی كه عمق متوسط آن حدود یك متر است، مساحت مورد نیاز برای هر نفر كمی بیشتر و معادل ۱/۸ متر است. سرویس‌های بهداشتی، رختكن و كمد‌های نگهداری وسائل شنا‌گران هم متناسب با همین تعداد بایستی در نظر گرفته شود.
● وسائل مشترك
شاید جالب باشد بدانید مسئولیت آنكه هر شناگر از وسائل شنای مخصوص به خودش استفاده كند، به عهده مدیر و متصدی استخر است،كه باید نظارت داشته باشد تا هر شناگر از مایو، حوله، كلاه، دمپایی، بینی‌بند و سایر وسائل مخصوص به خود استفاده كند! پس اگر خواستید دمپایی‌تان را به دوست و همراهتان امانت بدهید، این كار را دور از چشم پرسنل استخر انجام دهید!
● غرق نشدن !
می‌رسیم به مهم‌ترین معیار یك استخر سالم و بی‌خطر، یعنی در نظر گرفتن امكانات لازم برای غرق نشدن شناگران . اول آنكه پوشش سطح محوطه اطراف استخر باید طوری باشد كه باعث لغزندگی و لیز خوردن شناگران نباشد.وجود وسائلی كه برای نجات غریق‌های احتمالی به كار می‌رود، جزء واجبات یك استخر ایمن است. وسائلی مثل حلقه نجات، تیوپ، طناب، لوله‌های مخصوص عصایی شكل، چوب و تیرك و غیره.صد البته كه وجود این وسائل به تنهایی كافی نیست و حتما باید یك نجات غریق حرفه‌ای و آموزش دیده برای استفاده از آن‌ها درمواقع لزوم در استخر حضور داشته باشد. تعداد نجات غریق‌‌ها هم باید متناسب با تعداد شناگران و مساحت كلی محوطه استخر در نظر گرفته شود.
● قوانین ایمنی در استخر
▪ در طول استخر شنا نكنید، بلكه در عرض حركت كنید.
▪ با دوستان و همراهانتان شوخی نكنید، سعی نكنید آنها را به شوخی غرق كنید. به جای این كار می‌توانید برایشان لطیفه تعریف كنید، آن‌هم بیرون استخر.
▪ به توصیه‌های نجات غریق محترم توجه كنید.
▪ از شیرجه زدن و شالا‌پ وشلوپ راه انداختن در استخر عمومی خودداری كنید.
● اگر قرار باشد بیمار شویم......
چند بیماری عفونی هستند كه در صورت بهداشتی و پاك نبودن آب استخر، به انسان منتقل خواهد شد. مشهورترین این بیماری‌ها، عفونت‌های گوارشی است، بخصوص عامل بیماری وبا یا ویبریو كلرآست. اما در صورتی كه كلر باقیمانده آب استخر كافی باشد یا در شرایطی كه همه‌گیری وبا وجود نداشته باشد، دلیلی برای نگرانی از بابت ابتلا به وبا نداریم. بخصوص كه انتقال بیماری از راه خوردن آب آلوده اتفاق می‌افتد و نه صرف شنا كردن در آن.
سینوزیت نیز یك بیماری عفونی است كه تقریبا به طور شایع در بین شناگران نیمه‌ حرفه‌ای و حرفه‌ای دیده می‌شود. شاید یك عامل مستعد كننده این افراد به سینوزیت، تماس زیاد مخاط‌ بینی و سینوس‌ها با كلر زیاد است كه باعث حساسیت بیشتر آنها در مواجهه بعدی با عفونت‌های این منطقه می‌شود، استفاده از بینی‌بند‌ها كمك كننده است ولی متاسفانه چاره ساز نیست.
شستشوی مخاط بینی بعد از هر نوبت شنا با سرم فیزیولوژی نمكی هم می‌تواند موثر باشد.
با این همه، خانم‌ها همیشه از بابت انتقال عفونت‌های واژینال در استخر‌ها نگرانند. اكثر آنها بیشتر نگران بیماری‌های قارچی هستند. در صورتی كه شیوع بیماری‌های قارچی و انتقال آنها در استخر‌ها بسیار نادرتر است تا عفونت‌های انگلی‌خاص به نام تریكوموناس. متاسفانه برخی خانم‌های شناگر با توجه به همین پیش زمینه نادرست، با مشاهده اولین علائم غیر طبیعی مانند سوزش، خارش و غیره اقدام به خود درمانی و مصرف كرم‌های ضد قارچ واژینال می‌كنند كه واضح است نتیجه بخش نخواهد بود.
برای درمان عفونت‌های واژینال به پزشك یا ماما مراجعه كنید و برای پیشگیری از آن هم در روزهای شلوغ و در استخر‌هایی با ظاهر غیر بهداشتی شنا نكنید.

دكتر فرنوش صفوی فر

منبع : روزنامه سلامت