سه شنبه, ۲۹ اسفند, ۱۴۰۲ / 19 March, 2024
مجله ویستا


تهران گرفتار در حلقه مشکلات


تهران گرفتار در حلقه مشکلات
تهران با وجود بیش از ۱۰ میلیون جمعیت، دچار مشكلات بسیاری شده است. از سال های قدیم كنترل نشدن و یا حتی چاره اندیشی نامناسب، تهران را به مرحله انفجار جمعیت رسانده است. حل مشكلات تهران به منزله حل مشكلات یك چهارم جمعیت كشور و شاید بیش از آن باشد به همین دلیل توجه علمی و دقیق به مشكلات این شهر حیاتی و ضروری بوده وتوجه دقیق به مسائل و مشكلات آن به مسأله ای ملی تبدیل شده است.
از جمله مسائلی كه تبدیل به معضل شده اند عبارتند از: مهاجرت و حاشیه نشینی دركلانشهرها (از جمله تهران)، حمل و نقل و ترافیك شهری، آلودگی هوا و محیط زیست، ساخت و ساز های غیر مجاز و چه بسا غیر استاندارد، امنیت عمومی و امكانات تفریحی.
● مهاجرت و حاشیه نشینی
تهران یكی از كلانشهر های بزرگ كشور است بنابراین مسئولان وظیفه دارند برای مهار و رفع مشكلات این كلانشهر بزرگ طرح های خاص و ویژه ای را ارائه كنند ودر این باره توجه به برخی نكات ضروری است.
▪ در سیاست های كلان باید به برنامه های توسعه و موضوع مهاجرت توجه شود تا روستائیان به شهرها مهاجرت نكنند .
▪ ساخت و سازها در حاشیه شهرها بویژه تهران با نظارت و كنترل بیشتر انجام شود ومهاجران در مجتمع ها و مجموعه های از پیش تعیین شده اسكان یابند.
▪ كارخانه ها ومراكز تولید به هیچ وجه تا ۱۰۰ كیلو متری تهران و كلانشهرها اجازه تأسیس نداشته باشند و برای كارگران تحت پوشش خود نیز مراكز و اماكن مشخص برای سكونت تعیین كنند.
▪ جاده های منتهی به شهر باید عریض، مناسب و زیبا بوده و دسترسی به خارج شهر آسان و روان باشد. برای این منظور می توان از مراكز عوارض ورود و خروج شهرها آغاز كرد. به این ترتیب كه دستگاه های مكانیزه ای ایجاد كرده و با عبور هر خودرو به صورت اتوماتیك هزینه از كارت اعتباری شخص صاحب خودرو كسر شود تا در مراكز عوارضی گلوگاههای ترافیكی بوجود نیاید.
● ترافیك شهری و آلودگی هوا
هر روز میلیون ها ساعت از وقت شهروندان در خیابان های تهران تلف می شود كه موجب تحمیل خسارت ها و هزینه های سنگین مادی و معنوی می شود و پیامدهای روحی و روانی ناشی از آن غیر قابل محاسبه است.
مدیران در گذشته راه حل های مختلف اما ناقص ارائه كرده اند. مانند توسعه خیابان ها و بزرگراه ها، متروی شهری، محدوده طرح ترافیك (اخیراً در حال گسترش محدوده های جغرافیایی و زمانی است) و طرح مونوریل كه اخیراً مورد توجه صاحبنظران قرار گرفته است.
هر روز بدون توجه به ظرفیت خیابان های شهر تهران، بر تعداد خودروها افزوده می شود و به این رقم باید تعداد موتورسواران و ... را نیز افزود كه بدون برنامه ریزی خاصی آزادانه جابه جا می شوند.
آلودگی هوا و محیط زیست هم موضوعی است كه كاملاً وابسته به مشكل ترافیك است. با افزایش تعداد خودروها، تردد در شهر تهران سخت تر شده و امكان حركت آسان و روان كمتر می شود. از طرفی با آلودگی هوا مشكلات شهروندان بیشتر هم خواهد بود. برای حل این مشكل باید ترافیك شهر روان شود و از حركت خودروهای فرسوده جلوگیری شود. وسایل نقلیه عمومی آسان و راحت در اختیار شهروندان قرار گیرد تا برای استفاده از وسایل نقلیه عمومی ترغیب شوند.
از طرفی ایجاد پاركینگ های طبقاتی، ارزان و امن در خیابان های مركزی شهر، سخت گیری در استفاده از خودروی شخصی و توقف خودروهای تك سرنشین می تواند از دیگر راه حل های این معضل باشد.
● ساخت و سازهای غیر مجاز
براساس اظهار نظر كارشناسان ساخت و ساز در تهران و اطراف آن غیراستاندارد و نامناسب بوده و اصول شهرسازی، فرهنگ شهرنشینی و مذهبی هم در ساخت آپارتمان ها لحاظ نمی شود.در نقاط مختلف شهر برج های بی قواره و غیر استاندارد در خیابان های تنگ و محصور و بدون ضابطه و برنامه مشخص، تركیبی مناسب برای شهر رقم زده است. این ساخت وسازها به مرور به اطراف شهر نیز كشیده می شوند. معضل دیگر پیاده روهایی است كه برای رفت و آمد شهروندان مناسب نبوده و چهره شهر را ناموزون كرده است.
برای حل این معضل باید توجه كامل به مدیریت بحران شده و شهرداری در برنامه ای جلوی ساخت و سازهای غیر مجاز را بگیرد ونقشه مناسب شهرسازی را همراه با تمامی لوازم شهرنشینی استاندارد مد نظر قرار دهد.
● امكانات تفریحی
شهروندان تهرانی پس از فراغت از یك روز كاری نیازمند مكان هایی برای استراحت وتفریح در كنار خانواده های خویش هستند تا از این طریق بتوانند خستگی روزمره را رفع كنند. تهران با وجود تولید استرس های بی شمار روحی برای شهروندان، به اندازه كافی امكانات تفریحی، اماكن شادی آفرین و ورزشی در اختیار شهروندان نگذاشته است. این مسأله باعث افزایش فشارهای روانی شهروندان و بالارفتن آمار جرایم، نزاع و درگیری ها در این شهر نسبت به شهرهای دیگر شده است. بنابراین بهتر است در نزدیكی محل سكونت شهروندان، فضایی مناسب و امن واماكن ورزشی برای كاهش استرس و رفع خستگی شهروندان ایجاد شود. در خارج از شهرها نیز مكانهایی برای استراحت و تفریح شهروندان با امكانات مناسب تهیه شده و موجبات تسهیل ایاب و ذهاب شهروندان به این اماكن مهیا شود.
امروزه راهبردهای مشكلات شهر تهران جزو آرمان ها، شعارها و اهداف شوراها و شهرداری ها شده است. آرمانی كه در آن ایجاد شهری امن، آرام، زیبا، مستحكم، قانونمند و نمونه را برای تمام شهرها مد نظر دارد كه دارای اهدافی نیز هست كه عبارتند از: رفع مشكلات ترافیك، حمل و نقل و عبور و مرور شهروندان، كاهش آلودگی صوتی و هوا و ایجاد شهری زیبا و آرام، استقرار نظام امنیت عمومی در خیابان ها و اماكن عمومی و جلب رضایت شهروندان، جلوگیری از ساخت وساز بی رویه و دسترسی سریع شهروندان به مراكز تفریحی، مراكز تهیه و توزیع مایحتاج عمومی.
البته بحث تفریح نیازمند همكاری گسترده دستگاه هایی همچون صدا و سیما، آموزش وپرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، شهرداری و ... است كه همگی می توانند به گونه ای شادی و خنده و آرامش را برای شهروندان فراهم كنند.
با تمام این مشكلات، تهران همچنان پابرجاست اما باید حركت ها راتسریع كرد تا ریشه های شهر نپوسیده، پایه های آن را استوار كنیم و مانع از فروپاشی شهر از درون شویم.
حوریه مقصودی
منبع : روزنامه ایران


همچنین مشاهده کنید