عبدالرحیم طالبوف

عبدالرحیم طالبوف ، در كوی سرخاب تبریز به دنیا آمد.پدرش ابو طالب ، درودگر تهیدستی بود. عبدالرحیم در ۱۶ سالگی تبریز را ترك كرد و به تفلیس كه كانون انقلاب و اندیشه های نو بود ، رفت.در آنجا زبان و ادبیات روسی و برخی از رشته های دانش جدید را فراگرفت.
چندی بعد به تمرخان شوره ، مركز داغستان رفت و تا پایان عمر در آنجا به سر برد برد. او با پیمانكاری ، دارایی هنگفتی گرد آورد و با آسودگی خاطر به خواندن و نگارش كتاب پرداخت.
عبدالرحیم طالبوف،نوگرا،آزادیخواه و دانش پژوه بود. هدف اساسی او در نوشته هایش ، بیداری ایرانیان و آشنا ساختن آنان با دنیای نو بود. برای طالبوف ، دانش ارزش و اجری ویژه داشت. او تكامل و نیكبختی انسان را در دستیابی به دانش و فن آوری نو می دانست ، به همین سبب به فكر باز كردن مدرسه افتاد و در سال۱۳۱۹ ق./ ۱۲۸۰ش. با یاری ملك المتكین كه از راه بادكوبه به اروپا می رفت ، در بادكوبه مدرسه ای برای ایرانیان باز كرد.
بنیان اندیشه های طالبوف بر خرد استوار است . او با تاریخ ، ادبیات و فلسفه ایران و فرهنگ اسلامی و نیز باورهای اندیشمندان یونان و روم آشنا بود و از نظریه های سیاسی و اجتماعی غرب آگاهی داشت. جای پای اندیشه های دوران روشنگری اروپا در آثار او به روشنی دیده می شود.
در میان نویسندگان و دانشوران ایرانی نیز از آخوندزاده و میرزاملكم خان تاثیر پذیرفته است.
به گمان طالبوف ، تنها گسترش آموزش و پرورش و ترویج شكیبایی و مدارای دینی می تواند صلح و آشتی را جایگزین دشمنی های دیرینه ملت ها كند و جامعه را به سوی انسانیت رهنمون شود. عبد الرحیم طالبوف فراز پیشرفت غرب را در برخورداری از دانش ، آزادی و حاكمیت قانون می داند ، قانونی كه حكومت می گذارد و دولت به كار می بندد.
او به آرمان ملی و سنتهای ایرانی پایبند و از فرنگی مآبی جدید رویگردان بود و باور داشت كه چاره جز این نیست كه اصول جدید مدنیت اروپا را بپذیریم. اما باید اراده ملی را بیاموزیم بلكه در همه جا و همیشه ایرانی بمانیم . او پس از پیروزی انقلاب مشروطیت ، به پاس خدماتش از سوی مردم تبریز به نمایندگی مجلس شورای ملی برگزیده شد ، امام نمایندگی مجلس را نپذیرفت و به ایران بازنگشت.
طالبوف به دگرگونی خط و زبان فارسی باور داشت. او پیشنهاد كرد كه نقطه از حروف فارسی برداشته شود ، نشانه های آوایی به واژه ها افزوده شوند و زاویه ها به قائمه تبدیل گردند.
طالبوف از پیشوایان ساده كردن دانش و فن آوری جدید است و مفاهیم علمی را به روشنی و سادگی بیان می كند. امروزه او را از پیشگامان ساده نویسی در نثر فارسی می شناسند. تمامی آثار طالبوف ف پس از ۶۰ سالگی او به چاپ رسیده اند.
مهمتری اثرش به نام سفینه طالبی یا كتاب احمد ، در دو جلد در سال ۱۳۱۱ق./۱۲۷۱ش. در استانبول چاپ شد.
طالبوف در نوشته های خود ، بیشتر از زبان دیگری سخن می گوید و گاهی نیز از خود با نام میرزا عبدالرحیم مرحوم ، یاد می كند. او شعرهایی نیز سروده و آن ها را نخستین اشعار پولیتیكی ایران خوانده است. از مهمترین آثار او ، افزون بر كتاب سفینه طالبی یا كتاب احمد، می توان كتاب های زیر را نام برد.
« نخبه سپهری یا تاریخ نبوی» «مسالك المحسنین» «سیاست طالبی» «ایضاحات در خصوص آزادی» «مسائل الحیات» «ترجمه پند نامه ماركوس» «ترجمه هیئت فلاماریون»

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان